5 Οκτωβρίου 2020

Το όνομα του Αζερμπαϊτζάν ή τα Σκόπια του Καυκάσου

Η ιστορία της Υπερκαυκασίας, στην οποία συναντώνται πολιτισμοί, θρησκείες και περίπλοκα συστήματα ισχύος από την Μέση Ανατολή και την Ευρασία, δεν θα μπορούσε να μην χαρακτηρίζεται από διαμάχες ταυτότητας. Μία από αυτές, ελάχιστα γνωστή αλλά με εντυπωσιακή ομοιότητα με τα καθ’ ημάς βαλκανικά προβλήματα, ήταν η υπόθεση ονομασίας του Αζερμπαϊτζάν.
 
Η περιοχή του σημερινού Αζερμπαϊτζάν στην αρχαιότητα αποτελούσε μέρος των επαρχιών Σιρβάν και Αρράν, αυτό που στους ελληνορωμαίους ήταν γνωστό ως Αλβανία του Καυκάσου. 
 
Η λέξη Αζερμπαϊτζάν προέχεται από τον σατράπη της Μηδείας Ατροπάτη, για αυτό στα ελληνικά η περιοχή του σημερινού βορειοδυτικού ιράν, αμέσως νοτιότερα του σημερινού κράτους του Αζερμπαϊτζάν, ονομαζόταν Ατροπατηνή Μηδεία.  
 
Η περιοχή της νοτιοανατολικής Υπερκαυκασίας βρισκόταν για αιώνες υπό περσική κυριαρχία, εξ ου και οι Αζέροι είναι σιίτες μουσουλμάνοι. Η κατάσταση άλλαξε όταν η Ρωσική αυτοκρατορία άρχισε να επεκτείνεται προς το νότο, ερχόμενη σε σύγκρουση με τους Οθωμανούς, τους Πέρσες και τα πολυάριθμα εμιράτα της περιοχής. Την ίδια στιγμή που ο Ναπολέων έμπαινε στη Μόσχα, ρωσικοί στρατοί συνέτριβαν ταυτοχρόνως τις δύο μουσουλμανικές αυτοκρατορίες, εγκαθιδρύοντας την κυριαρχία τους στην περιοχή. Με την συνθήκη του 1813, η Περσία αναγκάστηκε να παραχωρήσει όλη την περιοχή βορείως του ποταμού Αράς, από την Αμπχαζία μέχρι την Κασπία θάλασσα. Έκτοτε ο πληθυσμός των σιιτών Τουρκομάνων της περιοχής, των σημερινών Αζέρων, ζει διαιρεμένος. Ακόμη και σήμερα υπάρχουν περισσότεροι Αζέροι στο Ιράν (15 εκατ.) από ότι στο ίδιο το Αζερμπαϊτζάν (10 εκατ.). 
 
Το Αζερμπαϊτζάν την περίοδο 1918-20. Να σημειωθεί ότι η Ελλάδα ήταν μία από τις 16 χώρες με προξενείο στο Μπακού εκείνη την εποχή. 
 
Με την κατάρρευση της Ρωσικής αυτοκρατορίας και της βραχύβιας Δημοκρατίας το 1917-18 και την εισβολή των γερμανικών και οθωμανικών δυνάμεων στα πρώην τσαρικά εδάφη, αναπτύχθηκαν πολλά αποσχιστικά κινήματα. Με την υποστήριξη του οθωμανικού στρατού, το 1918 ανακηρύχθηκε η Λαϊκή δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν. Το ζήτημα της ονομασίας της νέας χώρας δεν ήταν απλό, καθώς ως τότε ποτέ δεν είχε υπάρξει σχετικό κράτος. Η ονομασία Αζερμπαϊτζάν παρέπεμπε σκόπιμα σε ενότητα με τους ομοφύλους των περσικών επαρχιών. Από την άλλη αποφευγόταν ο όρος “Τάταροι” που χρησιμοποιούσαν οι Ρώσοι και ήταν γενικά υποτιμητικός (ας μην ξεχνάμε τις φρικτές μνήμες των Μογγολικών εισβολών, βαθιά χαραγμένες στο συλλογικό υποσυνείδητο των Ρώσων και άλλων Ευρωπαίων. Το όνομα Τάταροι συχνά γινόταν Τάρταροι, άνθρωποι δηλαδή από τα Τάρταρα, την Κόλαση).  
 
Η Περσία αντέδρασε αρνητικά σε αυτήν την εξέλιξη, βλέποντας σε αυτήν ένα οθωμανικό σχέδιο για την υφάρπαξη της δικής της επαρχίας του Αζερμπαϊτζάν. Το όνομα ως τότε δεν είχε ποτέ χρησιμοποιηθεί για τις περιοχές βόρεια του ποταμού Αράς. Για να διασκεδάσει τις ανησυχίες της Τεχεράνης, η κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν υιοθέτησε μία “λύσης διπλής ονομασίας” όπως θα λέγαμε σήμερα. Στα διπλωματικά έγγραφα χρήσης εξωτερικού, το κράτος αναφερόταν ως “Καυκάσιο Αζερμπαϊτζάν”. Το 1920 ο Κόκκινος στρατός κατέλαβε τις χώρες της Υπερκαυκασίας και τις ενσωμάτωσε στην Σοβιετική Ένωση., λύνοντας έτσι το θέμα της ονομασίας. 
 
Εθνοτικός χάρτης του Καυκάσου. Με ανοικτό γαλάζιο διακρίνονται οι Αζέροι σε Αζερμπαϊτζάν και βορειοανατολικό Ιράν. 
 
Παρά την κοινή θρησκεία, το Αζερμπαϊτζάν και το Ιράν δεν έχουν ιδιαίτερα καλές σχέσεις. Η Τεχεράνη νιώθει άγχος για την υπερμεγέθη αζερική μειονότητα στα σύνορά της, την οποία προσπάθησε μάλιστα να της αποσπάσει η ΕΣΣΔ υποστηρίζοντας βραχύβια επαναστατικά καθεστώτα το 1920 και το 1945-46. Παρ’ ότι το Ιράν αναγνώρισε αμέσως την ανεξαρτησία του Αζερμπαϊτζάν το 1991, η εκπεφρασμένη πρόθεση του Μπακού για τη συνένωση όλων των Αζέρων σε ένα κράτος οδήγησε σε ψύχρανση των διμερών σχέσεων. Οι Αζέροι κατηγόρησαν το Ιράν πως υποστήριξε την Αρμενία στον πόλεμο του Ναγκόρνο Καραμπάχ το 1992-94. Την ένταση οξύνουν και οι εγκάρδιες σχέσεις μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και Ισραήλ. Ιράν και Αρμενία έχουν μέχρι σήμερα πολύ στενές οικονομικές και ενεργειακές σχέσεις.  
 
Στις τρέχουσες συγκρούσεις τον Σεπτέμβριο-Οκτώβριο του 2020, τα ρωσικά μαχητικά καταφθάνουν στην Αρμενία από τον ιρανικό εναέριο χώρο, ενώ το Ιράν κατέρριψε αζερικό drone που παραβίασε τα σύνορά του.  
 
το είδαμε ΕΔΩ



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 8:00 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , , , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.