3 Οκτωβρίου 2020

Η κλιμάκωση της βίας μεταξύ Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν δημιουργεί κίνδυνο για την ισχύ των ΗΠΑ

Η συμμετοχή της Τουρκίας, η εγγύτητα του Ιράν, ο αινιγματικός ρόλος της Ρωσίας και η παρουσία μεγάλων αγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου στην περιοχή μπορούν γρήγορα να μετατρέψουν τη νέα βία μεταξύ της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν σε διεθνή πονοκέφαλο.
 
Του Thomas de Waal 
 
Περισσότερο από δύο δεκαετίες αφότου υπεγράφη, η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός που κράτησε την ηρεμία σε μια από τις μακροβιότερες συγκρούσεις στην Ευρώπη, έχει καταρρεύσει.
 
Η βία που ξέσπασε την Κυριακή μεταξύ της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν για την αποσχισθείσα περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, φαίνεται να είναι η πιο σοβαρή σύγκρουση από το 1994 που επιβλήθηκε κατάπαυση πυρός με τη μεσολάβηση της Ρωσίας.
 
Και οι μάχες στην περιοχή –που τώρα κατοικείται αποκλειστικά από Αρμένιους αλλά επισήμως θεωρείται τμήμα του Αζερμπαϊτζάν- ίσως μόλις να έχουν αρχίσει.
 
Δύο νέοι παράγοντες καθιστούν το ρίσκο περαιτέρω κλιμάκωσης και μαζικής καταστροφής εξαιρετικά υψηλό.
 
Ο πρώτος είναι ότι η Τουρκία του Recep Tayyip Erdogan –μια μεγάλη δύναμη και πάλι μέλος του μοναδικού διεθνούς οργανισμού μεσολάβησης στη σύγκρουση, της ομάδας του Μινσκ- έχει ανοιχτά υποστηρίξει το Αζερμπαϊτζάν και χαρακτήρισε την Αρμενία ως “τη μεγαλύτερη απειλή στην ειρήνη και ηρεμία στην περιοχή”.
 
Ενώ η Τουρκία ανέκαθεν έδινε πολιτική στήριξη στην αδελφή χώρα Αζερμπαϊτζχάν, η Άγκυρα είχε λειτουργήσει προηγουμένως ως μια περιοριστική επιρροή στο Μπακού, ζητώντας μια ειρηνική διευθέτηση της σύγκρουσης.
 
Εκείνες οι ημέρες φαίνεται τώρα να τελειώνουν, σπάζοντας την γεωπολιτική ισορροπία που έχει επικρατήσει γύρω από τη σύγκρουση μέχρι στιγμής.  
 
Ο δεύτερος παράγοντας είναι ότι οι ΗΠΑ είναι ασυνήθιστα αποδεσμευμένες.  
 
Από το 1997, η Ουάσιγκτον ήταν μία από τις τρεις συν-προεδρεύουσες χώρες της ομάδας διαμεσολάβησης Μινσκ, μαζί με τη Γαλλία και τη Ρωσία. Το 2001, σε πια αποφασιστικούς καιρούς, οι ΗΠΑ προσκάλεσαν τους προέδρους της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν στη Φλόριντα, για μια μεγάλη συνάντηση υπό τη διαμεσολάβηση των ΗΠΑ, που για λίγο φάνηκε να δίνει λύση στη σύγκρουση.
 
Ωστόσο, μετά από τη βία που ξέσπασε την Κυριακή, η Ουάσιγκτον ήταν ο τελευταίος μεγάλος διεθνής παράγοντας που εξέδωσε μια ανακοίνωση, υποδηλώνοντας μια υπαναχώρηση από το ενδιαφέρον για την περιοχή. Αποτελεί αναμφισβήτητα μια ένδειξη ότι ο πρόεδρος Trump –χορηγός του ακόμη μη ολοκληρωμένου Trump Tower στο Μπακού- βλέπει την Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν μόνο μέσω μιας επιχειρηματικής προοπτικής.
 
Η αναζωπύρωση αυτή μπορεί επίσης να θεωρηθεί ως σύμπτωμα ενός κόσμου στον οποίο οι ΗΠΑ δεν ενεργούν πλέον για να εξουδετερώσουν τις περιφερειακές συγκρούσεις. Εξάλλου, το Ναγκόρνο-Καραμπάχ είναι η τρίτη ζώνη σύγκρουσης στην οποία η Τουρκία αντιμετωπίζει τη Ρωσία, μετά τη Συρία και τη Λιβύη.
 
Σε ό,τι αφορά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν είχε ποτέ κάποιον ρόλο σε αυτή τη σύγκρουση, σε αντίθεση με τα Βαλκάνια. Όταν ξεκίνησε η σύγκρουση στη δεκαετία του 1990, η ΕΕ δεν είχε προσδοκίες για έναν γεωπολιτικό ρόλο που έχει τώρα. Από το 1997, η Γαλλία ήταν ο τρίτος διαμεσολαβητής, αλλά παρά τις περιοδικές παρεμβάσεις από Γάλλους προέδρους, δεν έχει διατηρήσει το ενδιαφέρον της για την επίλυση της σύγκρουσης.  
 
Όλα αυτά έχουν καταλήξει σε πολλές διεθνείς δυνατότητες που δεν έχουν ενεργοποιηθεί. Έχουν περάσει χρόνια με αποτυχημένη διπλωματική δραστηριότητα: συζητήσεις για τη διατύπωση ενός προσχέδιου εγγράφουν που χρονολογείται πίσω στο 2006 ή σχετικά με το πόσοι επόπτες της ομάδας του Μινσκ θα πρέπει να βρίσκονται επί τόπου.
 
Τα μεγάλα ζητήματα –πώς θα επιλυθεί το πολιτικό στάτους ή ποιος μπορεί να πειστεί να απασχοληθεί σε μια ειρηνευτική δύναμη για να διασφαλίσει για παράδειγμα ότι οι δύο πλευρές θα αποδεσμευθούν- έχουν αποφευχθεί ή έχουν αφεθεί στους Ρώσους διπλωμάτες.
 
Όσο και να γκρινιάζουν για την μακρινή αυτή σύγκρουση στους λόφους του Καυκάσου, με το όνομα που δεν μπορεί κανείς να προφέρει, οι Ευρωπαίοι και οι Αμερικανοί τελικά δεν θα έχουν άλλη επιλογή από το να ασχοληθούν πιο σοβαρά με αυτή. Η εμπλοκή της Τουρκίας, η εγγύτητα με το Ιράν, ο αινιγματικός ρόλος της Ρωσίας, η παρουσία μεγάλων αγωγών πετρελαίου και αερίου, όλα αυτά την καθιστούν μια περιοχή όπου μια τοπική φλόγα μπορεί γρήγορα να μετατραπεί σε διεθνή πονοκέφαλο.
 
Υπάρχει επίσης και μια ανθρωπιστική επιταγή. Την τελευταία φορά που υπήρξε ένας ανοιχτός πόλεμος στην περιοχή, σκοτώθηκαν περίπου 20.000 άνθρωποι και περισσότεροι από 1 εκατ. αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους. και οι δύο χώρες έχουν προχωρήσει σε μια φοβερή στρατιωτικοποιήση από τη στιγμή που σταμάτησαν οι μάχες, αγοράζοντας βαρύ οπλισμό, επιθετικά αεροσκάφη, drones και πυραύλους μεγάλης εμβέλειας, καθώς δεν υπήρξε ποτέ ανακωχή στην επιθετική ρητορική που προκάλεσε φόβο και στις δύο πλευρές.
 
Είναι απαράδεκτο ότι μια παρόμοια καταστροφή μπορεί να συμβεί ξανά σε δύο χώρες στης Ευρώπης.  
 
Το 1992, η προσφάτως δημιουργηθείσα ομάδα του Μινσκ, ζήτησε διεθνή διάσκεψη για την επίλυση της σύγκρουσης, κάτι το οποίο δεν συνέβη ποτέ. Είναι ώρα να συγκληθεί αυτό το συμβούλιο.  
 
Σημείωση: Το κείμενο αρχικά δημοσιεύθηκε στο Politico
 



Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.