28 Μαΐου 2020

Σκιρίτες: Οι επίλεκτοι της σπαρτιατικής φάλαγγας - Εκτελούσαν τις πιο δύσκολες αποστολές

Μπορεί η Σπάρτη να θεωρείται ως η «ελίτ» των στρατιωτών, όμως και αυτή η «ελίτ», είχε τους επίλεκτους της, τους καταδρομείς, αυτούς που έκαναν τις πιο δύσκολες αποστολές. Αυτοί ήταν οι Σκιρίτες. 

Η περίφημη Σπαρτιατική Φάλαγγα αποτελεί ένα από τους περισσότερο γνωστούς Στρατιωτικούς Σχηματισμούς της Αρχαιότητας, μια ανίκητη “πολεμική μηχανή”, την οποία συγκροτούσαν άνδρες που εκπαιδεύονταν γι΄ αυτό σε όλη τους τη ζωή και θεωρούσαν ύψιστη τιμή τον θάνατο στο πεδίο της μάχης. 

Ωστόσο είναι λιγότερο γνωστό το ότι στη σύνθεσή της συμπεριλαμβάνονταν κάποιοι ξεχωριστοί πολεμιστές, των οποίων οι μαχητικές ικανότητες και τα στρατιωτικά προσόντα ξεπερνούσαν ακόμη και αυτά του Σπαρτιάτη πολεμιστή.

Πρόκειται για τους σχεδόν άγνωστους – τουλάχιστον για τον περισσότερο κόσμο – πολεμιστές της Κλασσικής Αρχαιότητας, τους Σκιρίτες, για τους οποίους ελάχιστα στοιχεία έχουν διασωθεί. Ήταν οι πιο σκληροί της φάλαγγας των Σπαρτιατών, ξεχώριζαν για τις αξεπέραστες επιδεξιότητές τους στη μάχη, πολλές φορές αναλάμβαναν τις πιο ιδιαίτερες και επικίνδυνες αποστολές και εξαιτίας όλων των παραπάνω συχνά ενεργούσαν ακόμη και μπροστά από τον βασιλιά της Σπάρτης.

Οι εν λόγω πολεμιστές κατάγονταν από τη Σκυρίτιδα, της ορεινής νότιας Αρκαδίας, από όπου πήραν και το όνομά τους. Επρόκειτο για μια ορεινή, δύσβατη και αφιλόξενη περιοχή, στα βόρεια της Λακωνίας, ανάμεσα στους ποταμούς Οινούντα και Ευρώτα. Το όνομα “Σκυρίτης” έχει κοινή ρίζα με το “σκύρος”, που σημαίνει ασβεστόλιθος, γύψος, λατύπη, χαλίκι – σχιστολιθικά δηλαδή πετρώματα με ελάχιστες προσχώσεις. 

Η στρατηγική θέση της Σκιρίτιδας, για την άμυνα και την ασφάλεια της Λακεδαίμονος οδήγησε στην από νωρίς ενσωμάτωσή της στο κράτος της Σπάρτης. Χαρακτηριστικό είναι όμως ότι καμμιά αρχαία πηγή δεν υποκρύπτει υπόνοια για βίαιη προσάρτηση των Σκιριτών στο κράτος της Σπάρτης. Όταν η περιοχή προσαρτήθηκε, τους δόθηκε η ιδιότητα του “περίοικου” (ελεύθερος πολίτης, χωρίς πολιτικά δικαιώματα). Έτσι η Σπάρτη ασφάλισε τα βόρεια σύνορά της από τους εχθρούς της, Αρκάδες και Αργείους. Ταυτόχρονα, η προσάρτηση αυτή είχε και στρατηγική σημασία, καθώς από τη στενωπό της Σκιρίτιδας διήρχετο η αμαξιτή οδός που συνέδεε, μέσω Τεγέας, το Άργος με τη Σπάρτη. Από τότε, η ορεινή αυτή περιοχή ταυτίστηκε απολύτως, πολιτικά και στρατιωτικά, με τη Σπάρτη, παρόλο που οι κάτοικοί της ήταν Αρκάδες στην καταγωγή.

Οι Σκιρίτες ζούσαν κυρίως στην ύπαιθρο, με μοναδική πόλη (μεγάλο χωριό) της περιοχή το Οίον ή Οιόν, η οποία αναφέρεται και ως πολίχνιον Τεγέας σε μεταγενέστερους λεξικογράφους. Η πόλη σήμερα ταυτίζεται με τις Κολλίνες ή την Αρβανιτοκερασιά (Άη Γιάννης) Αρκαδίας. 

Συγκροτούσαν μία από τις έξι μόρες της Σπαρτιατικής Φάλαγγας, που αρχικά ονομαζόταν Σκιρίτης Λόχος. Ο Διόδωρος ο Σικελιώτης αναφέρει ότι η Μόρα Σκιριτών αποτελείτο από εξακόσιους άνδρες επιλεγμένους για τη σωματική τους δύναμη και αντοχή. Ο Θουκυδίδης μας πληροφορεί ότι στη μάχη κατείχαν το αριστερό (“ευώνυμον”) κέρας της παρατάξεως, δίπλα στον Βασιλιά, ενώ το δεξιό κατείχαν οι Σπαρτιάτες. 

Το σύμβολο της Μόρας των Σκιριτών ήταν ένα άσπρο γεράκι σε μαύρο φόντο.
Όταν η Σπαρτιατική Φάλαγγα προέλαυνε προς εμπλοκή με τον εχθρό, κανείς δεν κινείτο μπροστά από τον βασιλιά, εκτός από τους Σκιρίτες. Ενεργούσαν ως εμπροσθοφυλακή, προπορευόμενοι του κυρίου τμήματος της φάλαγγας και ορισμένες φορές βρίσκονταν ακόμη πιο μπροστά και από τους εφίππους ανιχνευτές. 


Σε περίπτωση ενέδρας ή άλλου κωλύμματος, ειδοποιούσαν το κυρίως τμήμα για να μην αιφνιδιαστεί και αναζητούσαν εναλλακτικά δρομολόγια, ώστε να διασφαλιστεί η συνέχιση της κίνησης. 

Κατά το χρονικό διάστημα που η φάλαγγα στρατοπέδευε, οι Σκιρίτες στρατοπέδευαν σε σημεία από όπου μπορούσαν να διακρίνουν από μακριά τους εχθρούς και τις κινήσεις τους.

Οι Σκιρίτες είχαν τον ρόλο του “προσκόπου” στον σπαρτιατικό Στρατό. Οι πρόσκοποι στην Αρχαιότητα ήταν στρατιωτικά τμήματα που αναλάμβαναν δύσκολες αποστολές, κάτι σαν τις σημερινές Ειδικές Δυνάμεις. Για να κατανοήσουμε πόσο ομοίαζαν οι άντρες αυτοί με τους σύγχρονους καταδρομείς, αρκεί να αναφέρουμε ότι στις καταδρομικές επιχειρήσεις τους τη νύχτα, έβαφαν το πρόσωπο και το σώμα τους μαύρο, με σκόνη από κάρβουνο, για απόκρυψη-παραλλαγή.

Κατά τη μάχη των Θερμοπυλών λίγο έλειψε να αλλάξουν τον ρου της Ιστορίας. Σύμφωνα με τον Διόδωρο τον Σικελιώτη, το σπουδαιότερο επίτευγμα των Σκιριτών υπήρξε η εξολόθρευση δύο αδερφών του Ξέρξη, του Αβροκόμη του Πρεσβυτέρου και του Υπεράνθη, μέσα στη βασιλική σκηνή, μία νύχτα κατά τη διάρκεια της μάχης των Θερμοπυλών. Το σχέδιο του βασιλιά Λεωνίδα ήταν η δολοφονία του ίδιου του Ξέρξη, τον οποίο όμως από τύχη το απόσπασμα των Σκιριτών δεν βρήκε εντός της σκηνής του. Το απόσπασμα εξοντώθηκε από τη δύναμη των επιλέκτων Περσών “Αθανάτων”, όταν αργότερα έγινε αντιληπτό. 

Ο Ξενοφών στη “Λακεδαιμονίων Πολιτεία” τοποθετεί τους Σκιρίτες, φρουρούς τη νύχτα μπροστά από το στράτευμα, ενώ εξηγεί ότι οι Λακεδαιμόνιοι τους τιμούσαν ιδιαίτερα, καθώς οι τρομεροί και ακάματοι Σκιρίτες δεν λογάριαζαν κόπο ή κίνδυνο. Επίσης στην “Κύρου Παιδεία” τους συγκρίνει με τους ανίκητους Υρκανούς ιππείς. 

«Ο δὲ Σκιρίτης καλούμενος Λόχος παρὰ τοῖς Σπαρτιάταις οὐ συντάττεται μετὰ τῶν ἄλλων, ἀλλ᾽ ἰδίαν ἔχων σύστασιν μετὰ τοῦ βασιλέως ἵσταται, καὶ παραβοηθεῖ τοῖς αἰεὶ θλιβομένοις μέρεσι: συνεστὼς δ᾽ ἐξ ἐπιλέκτων ἀνθρώπων μεγάλας ποιεῖται ῥοπὰς ἐν ταῖς παρατάξεσι καὶ κατὰ τὸ πλεῖστον αἴτιος γίνεται τῆς νίκης».

πηγή



Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.