23 Απριλίου 2020
Κατάδυση στον φόβο – Ανάδυση στην ενσυναίσθηση
ΣΚΙΤΣΟ ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΓΚΟΥΜΑ
Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Ν. ΣΑΜΑΡΑ*
«Δύσκολες, βαριές και δύσκολες, πολύ δύσκολες ανάσες. Να προσπαθείς και να μην μπορείς να ανασάνεις. Να ανασαίνεις και να νομίζεις ότι δεν ανάσανες. Κάθε λεπτό να πιστεύεις ότι τώρα τελειώνει η ζωή σου. Και να είναι τα νοσοκομεία γεμάτα από ανθρώπους σαν κι εσένα.
Κι εκεί στον άχρονο χρόνο, στον ατέλειωτο χρόνο του αναπνευστήρα όπου τα λεπτά γίνονται μέρες και οι μέρες μήνες, εμφανίζεται ένας γιατρός που θα πρέπει να αποφασίσει ποιος είναι σημαντικότερος να ζήσει εσύ ή ο 30χρονος που μόλις μπήκε, κι αυτός πολύ βαριά, γιατί τελικά ο ιός χτυπάει και τους νέους.
Και ο γιατρός να πρέπει να αποφασίσει ποιος από τους δύο σας θα πάρει τον αναπνευστήρα, γιατί οι ασθενείς είναι πολλοί και οι αναπνευστήρες λίγοι και δεν φτάνουν. Και ο γιατρός θα πρέπει στο επόμενο λεπτό να αποφασίσει το ποιος θα ζήσει και ποιος θα πεθάνει. Θα πρέπει να αποτιμήσει τη ζωή σου σε ένα λεπτό, στο επόμενο λεπτό. Και να το ξέρεις!
Να ξέρεις ότι αυτή η επιλογή γίνεται εκείνη τη στιγμή. Τα άγρια ένστικτα σου να σε προειδοποιούν, να το νοιώθεις, να το καταλαβαίνεις και να μην μπορείς να πεις, να μην μπορείς να κάνεις τίποτα. Και να ξέρεις ότι ό,τι κι εάν έχεις κάνει, ό,τι κι εάν έχεις γράψει, ό,τι κι εάν έχεις πει σε αυτή τη ζωή, ό,τι κι εάν θα μπορούσες να γράψεις ή να πεις στο μέλλον, όσο σημαντικά κι εάν είναι για την επιστήμη, για την κοινωνία, για τον πλησίον σου· εκείνη τη στιγμή το παιχνίδι το έχεις χαμένο.
Το έχεις χαμένο γιατί είσαι πενηντάρης και είναι τριαντάρης, γιατί αντικειμενικά έχει πιο καλές πιθανότητες επιβίωσης και πιο πολλά χρόνια μπροστά του. Γιατί όσο σημαντικός κι εάν είσαι εσύ για την κοινωνία, για τη βιολογία ο άλλος είναι πιο σημαντικός· ο άλλος θα συνεισφέρει στη συνέχεια, στη διαιώνιση· ο άλλος είναι που πρέπει να ζήσει και για τη βιολογία πρέπει να ζήσει πιο πολύ από ότι πρέπει να ζήσεις εσύ.
Και ξέρεις ότι εάν ήσουνα στη θέση του γιατρού, ότι εάν ήσουν υποχρεωμένος να παίξεις για ένα λεπτό τον Θεό, ή μάλλον έπρεπε να παίξεις μέσα σε ένα λεπτό τον Θεό, τότε με βάση τα συγκεκριμένα κριτήρια κι εσύ στον άλλο θα έπρεπε να δώσεις τον αναπνευστήρα.
Και μέσα στην αγωνία σου σκέφτεσαι τον γιατρό, που ορκίστηκε να τους σώζει όλους και όχι να αποφασίζει για το ποιος θα πεθάνει. Και ξέρεις ότι κάθε φορά που θα πρέπει να πάρει μία τέτοια απόφαση μαζί με τον άνθρωπο θα πεθαίνει και ένα μέρος του εαυτού του, και ίσως όταν όλα αυτά τελειώσουν να έχει χαθεί και αυτός, να έχει χάσει την ψυχή του.
Εάν μπορούσες να μιλήσεις σε αυτόν τον γιατρό θα του έλεγες ότι τον καταλαβαίνεις και τον συγχωρείς αλλά από την άλλη η ζωή είναι γλυκιά. Ότι υπάρχουν άνθρωποι που τους αγαπάς πολύ, βαθιά και με πάθος, και που σε αγαπούν και αυτοί και τι θα γίνουν τώρα αυτοί χωρίς εσένα; Ότι θέλεις να ζήσεις με αυτούς, ότι πρέπει να ζήσεις γι’ αυτούς. Ότι υπήρχαν μεγάλες αλήθειες και πάλευες μία ζωή για να τις βρεις και να τις μοιραστείς και τώρα δεν θα μπορέσεις.
Και μετά σκέφτεσαι ότι υπάρχουν και άλλοι άνθρωποι που σε έχουν ανάγκη, παιδιά, μικρά πουλάκια που δεν είναι ακόμα έτοιμα να ανοίξουν τα φτερά τους και να πετάξουν και σε χρειάζονται λίγο ακόμα, λίγο ακόμα, λίγους μήνες, λίγα χρόνια, λίγο ακόμα»
Ξύπνησα με αυτόν τον εφιάλτη. Ο φόβος του θανάτου; Ο φόβος της ζωής και της μη πραγμάτωσης της; Ο φόβος της αναστολής της δημιουργίας; Η κρίση του κορονοϊού δημιουργεί συνθήκες έμπλεες ρίσκου, κινητοποιεί αισθήματα φόβου, του βαθιού οντολογικού φόβου, αυτού που «φυλάει τα έρμα» και ταυτόχρονα δημιουργεί το πραγματολογικό και ψυχοκοινωνικό υπόστρωμα για να ανθίσουν μηνύματα απειλής.
Ρίσκο, φόβος, απειλή: Η ύπαρξη μας, αυτές τις ημέρες περιτρυγίζεται από αυτά. Ας τα κατανοήσουμε, ας τα χρησιμοποιήσουμε για να προστατευθούμε, ας τα αξιοποιήσουμε κριτικά να βαθύνουμε την ενσυναίσθηση μας και να βελτιώσουμε την αυτογνωσία μας.
Ως μέρος αυτής της διαδικασίας καταθέτω τον εφιάλτη μου, ως μία άσκηση ενσυναίσθησης με άξονα τον φόβο, θεωρώντας αυτό χρηστικότερο από την όποια επιστημονική ανάλυση.
* Ο Αθανάσιος Ν. Σαμαράς είναι επίκ. καθηγητής Διεθνούς και Πολιτικής Επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς
ΠΗΓΗ: CNN Greece
πηγή
Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Ν. ΣΑΜΑΡΑ*
«Δύσκολες, βαριές και δύσκολες, πολύ δύσκολες ανάσες. Να προσπαθείς και να μην μπορείς να ανασάνεις. Να ανασαίνεις και να νομίζεις ότι δεν ανάσανες. Κάθε λεπτό να πιστεύεις ότι τώρα τελειώνει η ζωή σου. Και να είναι τα νοσοκομεία γεμάτα από ανθρώπους σαν κι εσένα.
Κι εκεί στον άχρονο χρόνο, στον ατέλειωτο χρόνο του αναπνευστήρα όπου τα λεπτά γίνονται μέρες και οι μέρες μήνες, εμφανίζεται ένας γιατρός που θα πρέπει να αποφασίσει ποιος είναι σημαντικότερος να ζήσει εσύ ή ο 30χρονος που μόλις μπήκε, κι αυτός πολύ βαριά, γιατί τελικά ο ιός χτυπάει και τους νέους.
Και ο γιατρός να πρέπει να αποφασίσει ποιος από τους δύο σας θα πάρει τον αναπνευστήρα, γιατί οι ασθενείς είναι πολλοί και οι αναπνευστήρες λίγοι και δεν φτάνουν. Και ο γιατρός θα πρέπει στο επόμενο λεπτό να αποφασίσει το ποιος θα ζήσει και ποιος θα πεθάνει. Θα πρέπει να αποτιμήσει τη ζωή σου σε ένα λεπτό, στο επόμενο λεπτό. Και να το ξέρεις!
Να ξέρεις ότι αυτή η επιλογή γίνεται εκείνη τη στιγμή. Τα άγρια ένστικτα σου να σε προειδοποιούν, να το νοιώθεις, να το καταλαβαίνεις και να μην μπορείς να πεις, να μην μπορείς να κάνεις τίποτα. Και να ξέρεις ότι ό,τι κι εάν έχεις κάνει, ό,τι κι εάν έχεις γράψει, ό,τι κι εάν έχεις πει σε αυτή τη ζωή, ό,τι κι εάν θα μπορούσες να γράψεις ή να πεις στο μέλλον, όσο σημαντικά κι εάν είναι για την επιστήμη, για την κοινωνία, για τον πλησίον σου· εκείνη τη στιγμή το παιχνίδι το έχεις χαμένο.
Το έχεις χαμένο γιατί είσαι πενηντάρης και είναι τριαντάρης, γιατί αντικειμενικά έχει πιο καλές πιθανότητες επιβίωσης και πιο πολλά χρόνια μπροστά του. Γιατί όσο σημαντικός κι εάν είσαι εσύ για την κοινωνία, για τη βιολογία ο άλλος είναι πιο σημαντικός· ο άλλος θα συνεισφέρει στη συνέχεια, στη διαιώνιση· ο άλλος είναι που πρέπει να ζήσει και για τη βιολογία πρέπει να ζήσει πιο πολύ από ότι πρέπει να ζήσεις εσύ.
Και ξέρεις ότι εάν ήσουνα στη θέση του γιατρού, ότι εάν ήσουν υποχρεωμένος να παίξεις για ένα λεπτό τον Θεό, ή μάλλον έπρεπε να παίξεις μέσα σε ένα λεπτό τον Θεό, τότε με βάση τα συγκεκριμένα κριτήρια κι εσύ στον άλλο θα έπρεπε να δώσεις τον αναπνευστήρα.
Και μέσα στην αγωνία σου σκέφτεσαι τον γιατρό, που ορκίστηκε να τους σώζει όλους και όχι να αποφασίζει για το ποιος θα πεθάνει. Και ξέρεις ότι κάθε φορά που θα πρέπει να πάρει μία τέτοια απόφαση μαζί με τον άνθρωπο θα πεθαίνει και ένα μέρος του εαυτού του, και ίσως όταν όλα αυτά τελειώσουν να έχει χαθεί και αυτός, να έχει χάσει την ψυχή του.
Εάν μπορούσες να μιλήσεις σε αυτόν τον γιατρό θα του έλεγες ότι τον καταλαβαίνεις και τον συγχωρείς αλλά από την άλλη η ζωή είναι γλυκιά. Ότι υπάρχουν άνθρωποι που τους αγαπάς πολύ, βαθιά και με πάθος, και που σε αγαπούν και αυτοί και τι θα γίνουν τώρα αυτοί χωρίς εσένα; Ότι θέλεις να ζήσεις με αυτούς, ότι πρέπει να ζήσεις γι’ αυτούς. Ότι υπήρχαν μεγάλες αλήθειες και πάλευες μία ζωή για να τις βρεις και να τις μοιραστείς και τώρα δεν θα μπορέσεις.
Και μετά σκέφτεσαι ότι υπάρχουν και άλλοι άνθρωποι που σε έχουν ανάγκη, παιδιά, μικρά πουλάκια που δεν είναι ακόμα έτοιμα να ανοίξουν τα φτερά τους και να πετάξουν και σε χρειάζονται λίγο ακόμα, λίγο ακόμα, λίγους μήνες, λίγα χρόνια, λίγο ακόμα»
Ξύπνησα με αυτόν τον εφιάλτη. Ο φόβος του θανάτου; Ο φόβος της ζωής και της μη πραγμάτωσης της; Ο φόβος της αναστολής της δημιουργίας; Η κρίση του κορονοϊού δημιουργεί συνθήκες έμπλεες ρίσκου, κινητοποιεί αισθήματα φόβου, του βαθιού οντολογικού φόβου, αυτού που «φυλάει τα έρμα» και ταυτόχρονα δημιουργεί το πραγματολογικό και ψυχοκοινωνικό υπόστρωμα για να ανθίσουν μηνύματα απειλής.
Ρίσκο, φόβος, απειλή: Η ύπαρξη μας, αυτές τις ημέρες περιτρυγίζεται από αυτά. Ας τα κατανοήσουμε, ας τα χρησιμοποιήσουμε για να προστατευθούμε, ας τα αξιοποιήσουμε κριτικά να βαθύνουμε την ενσυναίσθηση μας και να βελτιώσουμε την αυτογνωσία μας.
Ως μέρος αυτής της διαδικασίας καταθέτω τον εφιάλτη μου, ως μία άσκηση ενσυναίσθησης με άξονα τον φόβο, θεωρώντας αυτό χρηστικότερο από την όποια επιστημονική ανάλυση.
* Ο Αθανάσιος Ν. Σαμαράς είναι επίκ. καθηγητής Διεθνούς και Πολιτικής Επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς
ΠΗΓΗ: CNN Greece
πηγή
Κατηγορία Θέματος
Θέματα Παιδείας,
Θέματα Υγείας,
Θρησκευτικά θέματα,
Κοινωνικά θέματα,
Κρίσεις και απόψεις
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)
1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.
2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.
3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.
4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.
5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).
6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.
7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.
Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.
ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ
2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.
3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.
4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.
5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).
6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.
7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.
Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.
ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ
Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.
1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.
2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.
3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.
Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.
2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.
3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.
Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου