28 Απριλίου 2020

Καραντίνα λόγω κορωνοϊού. Ενα μεγάλο ψυχοκοινωνικό πείραμα.

Γράφει η Ιφιγένεια Στυλιανού,
Σχολική Ψυχολόγος 

Ενώ η πανδημία «δοκιμάζει» τα συστήματα υγείας και αποτελεί παγκόσμια απειλή, φαίνεται πως οι περισσότεροι πολίτες έχουν συμμορφωθεί στα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης, μένοντας αρκετές ώρες στο σπίτι και αλλάζοντας ξαφνικά τη ρουτίνα τους στην προσπάθεια να προσαρμοστούν στη νέα κατάσταση. 

Σύμφωνα με την Δρ. Elke Van Hoof, καθηγήτρια ψυχικής υγείας και ψυχικής πρωτοβάθμιας φροντίδας, του Πανεπιστημίου Vrije Βριξελλών, με περίπου 2,6 δισεκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο σε καραντίνα, διεξάγουμε αναμφισβήτητα το μεγαλύτερο ψυχο-κοινωνικό πείραμα που έχει ποτέ πραγματοποιηθεί. 

Έχουν αναπτυχθεί κάποιες ψυχολογικές μελέτες αυτό το διάστημα που να αξιολογούν την επίπτωση της νέας πραγματικότητας στη ψυχική υγεία των ατόμων; 

Τους τελευταίους 4 μήνες, αρκετά Πανεπιστήμια σε όλο τον κόσμο ανέπτυξαν ταχύτητες και κατάφεραν να χορηγήσουν σε πολίτες ερωτηματολόγια που αξιολογούν αρκετές πλευρές του κορωνοϊού, μια από αυτές και το συναισθηματικό αντίκτυπο απέναντι στην πανδημία. Οι περισσότερες έρευνες στον τομέα της ψυχολογίας, εντοπίζονται μέχρι στιγμής στην Κίνα, ενώ σημαντικός αριθμός ερευνών έχουν επίσης πραγματοποιηθεί και πραγματοποιούνται αυτή τη στιγμή σε Ευρώπη και Αμερική, ενώ έχουν επίσης αναλάβει δράση ερευνητές και στην Κύπρο. Λόγω του ότι μέχρι στιγμής δεν έχουμε στη διάθεσή μας δημοσιευμένα αποτελέσματα από έρευνες σε Κυπριακό πληθυσμό, πιο κάτω παρουσιάζονται ευρήματα από μελέτες σε Κίνα, Ευρώπη και Αμερική. Αρκετές από τις έρευνες που επικεντρώνονται στη μελέτη της ψυχολογικής επίπτωσης της καραντίνας, αναφέρουν έξαρση συμπτωμάτων μετατραυματικού στρες, σύγχυσης και θυμού.

Αποτελέσματα ερευνών που πραγματοποιήθηκαν στην Κίνα, αναφέρουν ότι 2 στους 10 πολίτες της Κίνας βιώνουν συμπτώματα κατάθλιψης και κλινικού άγχους μέτριου με σοβαρού βαθμού, με τις γυναίκες και τους ηλικιωμένους να σημειώνουν τα υψηλότερα επίπεδα άγχους, εξηγώντας πως οι γυναίκες ενδεχομένως να παρουσιάζονται πιο αγχωμένες λόγω των περισσότερων ρόλων που αναλαμβάνουν στο σπίτι, αλλά και λόγω της υψηλότερης ευαλοτώτητας και ευαισθησίας τους στο άγχος σε σύγκριση με τους άντρες.

Επιπλέον, τα αποτελέσματα υποδεικνύουν ότι 8 στους 10 ερωτηθέντες, ανησυχούν σχετικά με την υγεία τους και την υγεία των συγγενικών τους προσώπων, ενώ οι 7 στους 10 δηλώνουν ικανοποιημένοι σχετικά με την πληροφόρησή τους από τα μέσα ενημέρωσης, όσον αφορά στις μεθόδους πρόληψης κατά του ιού (Ho Chee, Ho, 2020; Li, Wang, Xue, Zhao, 2020).

Πώς εξηγούνται οι αντιδράσεις μας κατά τις πρώτες ημέρες εφαρμογής των περιοριστικών μέτρων;

Μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα από το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Σιγκαπούρης, υποστηρίζει πως η σύγχυση, ο φόβος, ο πανικός και τα σενάρια καταστροφολογίας των πολιτών, τους οδήγησαν σε συμπεριφορές μάχης, χαρακτηρίζοντας τες συγκεκριμένα ως «αλλοπρόσαλλες» συμπεριφορές (π.χ. η αγορά υπερβολικών αγαθών πρώτης ανάγκης από υπεραγορές), αναγνωρίζοντας πως ο ανθρώπινος οργανισμός δεν ήταν έτοιμος για να επεξεργαστεί ορθά και λογικά τέτοια απειλή κατά τα πρώτα στάδια της αλλαγής (Ho, Chee, Ho, 2020). 

Υπάρχει κάποιο θετικό επακόλουθο της κατάστασης στη ψυχική μας υγεία; 

Ωστόσο, πρόσφατη έρευνα που πραγματοποιήθηκε στην Κίνα, αναφέρει πώς οι έγκλειστοι πολίτες βιώνουν ιδιαίτερη αναστάτωση και φόβο σχετικά με την επίπτωση που μπορεί να επιφέρει ο ιός στην υγεία τους, ιδιαίτερα αυτοί που λόγω της καραντίνας δεν έχουν τη δυνατότητα να εργάζονται. 

Ωστόσο, υπάρχουν και οι συμμετέχοντες (ειδικά αυτών που η εργασία και το εισόδημά τους δεν είχε απειληθεί, που γυμνάζονται 2-3 φορές την εβδομάδα, που τρέφονται και ξεκουράζονται κατάλληλα) που σημειώνουν υψηλότερα επίπεδα ικανοποίησης από τη ζωή, υποστηρίζοντας πως οι αλλαγές στις προτεραιότητες και η καθιέρωση νέων στόχων αποτελούν παράγοντες που τους ώθησαν στο να δώσουν ένα θετικό νόημα στην εμπειρία τους και να επιτρέψουν σε αυτό το βίωμα να τους επηρεάσει θετικά (Zhang, Wang, Rauch, Wei, 2020). 

Τι υποστηρίζουν τα αποτελέσματα όσον αφορά τις νεαρότερες ηλικίες (παιδιά και εφήβους;) 

Μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο του 2020, αναφέρει πως τα παιδιά που βρίσκονται στο σπίτι βιώνουν αρνητικά συναισθήματα και συναισθηματική δυσφορία παρόμοια με τους ενήλικες. Οι κυριότεροι παράγοντες που τους δημιουργούν άγχος και φόβο είναι η υγεία τους και η υγεία των συγγενικών τους προσώπων, η οικονομική επίπτωση που μπορεί να επιφέρει η νέα κατάσταση στην οικογένειά τους, η χαμηλή πληροφόρηση που λαμβάνουν από τους γονείς τους σχετικά με την επικαιρότητα, η απομάκρυνση από τους συμμαθητές και τους δασκάλους τους και η δυσκολία εξεύρεσης προσωπικού χώρου και ιδιωτικότητας στο σπίτι.

Προστατευτικοί παράγοντες κατά του άγχους φαίνεται να είναι η φυσική άσκηση και η συχνή επικοινωνία μέσω τηλεφώνου ή διαδικτύου με φίλους και συμμαθητές τους. Επίσης, η μελέτη περιγράφει τον σημαντικό και καθοριστικό ρόλο που έχει η κοινωνία απέναντι στην ψυχική υγεία των οικογενειών, υπογραμμίζοντας την ανάγκη παροχής συμβουλευτικής και καθοδήγησης σε γονείς για θέματα που αφορούν το χειρισμό των παιδιών στο σπίτι.

Επιπλέον, αναφέρει πως τα σχολεία, τόσο ως συστήματα εκπαίδευσης αλλά και ως κοινότητες που αντικατοπτρίζουν τη κοινωνική ζωή των παιδιών, είναι σημαντικό να δράσουν εναλλακτικά και να δώσουν την ευκαιρία στα παιδιά να μορφώνονται από το σπίτι, και να περνάνε χρόνο με τους συμμαθητές τους αναπτύσσοντας μια οργανωμένη συζήτηση καθημερινά (Wang, Zhang, Zhao, Zhang, Jiang, 2020), κάτι που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως «διαδικτυακά διαλείμματα».

sigmalive
το είδαμε ΕΔΩ



Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.