Ας μιλήσουμε λοιπόν για προτεραιότητες σε εποχές ισχνών εξοπλιστικών “αγελάδων”

Η αμερικανική υπηρεσία DSCA (Defense Security Cooperation Agency) ανακοίνωσε τον Ιούλιο του 2019 ότι το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ ενέκρινε την πιθανή πώληση στην Ελλάδα, μέσω προγράμματος FMS (Foreign Military Sale), επτά (7) ελικοπτέρων ναυτικής συνεργασίας MH-60R μαζί με ανταλλακτικά, υλικά και υπηρεσίες υποστήριξης και εκπαίδευσης, υπολογιζόμενου κόστους 600 εκατομμυρίων δολαρίων… 

Γράφει ο ΑΙΡΕΤΙΚΟΣ 

Συγκεκριμένα, σύμφωνα πάντα με την DSCA η Ελλάδα έχει αιτηθεί την προμήθεια επτά (7) ελικοπτέρων MH-60R, δέκα (10) ραντάρ APS-l 53(V) (επτά επί των ελικοπτέρων και τρία εφεδρικά), 18 κινητήρες T700 GE-401C (14 επί των ελικοπτέρων και τέσσερις εφεδρικoύς), επτά συστήματα ALFS (Airborne Low Frequency System), δέκα (10) συστήματα στόχευσης AN/AAS-44C(V) (επτά επί των ελικοπτέρων και τρία εφεδρικά), 18 συστήματα GPS/INS (Global Positioning System/Inertial Navigation Systems) με ενσωματωμένο σύστημα SAASM (Selective Availability/Anti-Spoofing Module [SAASM – 14 επί των ελικοπτέρων και τέσσερα εφεδρικά].

Επίσης, 1.000 ηχοσυμαντήρες AN/SSQ-36/53/62, δύο (2) εκπαιδευτικά βλήματα AGM-114 M36-E9 CATM (Captive Air Training Missiles), τέσσερα (4) εκπαιδευτικά βλήματα AGM-114Q, 100 κατευθυνόμενες ρουκέτες APKWS (Advanced Precision Kill Weapons System), 30 τορπίλες Mk.54, 12 πολυβόλα M-2400 και 12 πολυβόλα GAU-21, 18 ασυρμάτους AN/ARC-210 APX-1990A(C) (14 επί των ελικοπτέρων και τέσσερις εφεδρικούς), 24 συστήματα νυχτερινής όρασης AN/AVS-9 και δέκα (10) συστήματα IFF AN/APX-123. 

Όλα αυτά, επαναλαμβάνουμε, τον Ιούλιο του 2019. Λίγες ημέρες μετά την αλλαγή κυβέρνησης στην Ελλάδα… Η όλη ιστορία περί προμήθειας τεσσάρων ελικοπτέρων MH-60R από την Ελλάδα, γνωστοποιήθηκε για πρώτη φορά επί των ημερών του ναυάρχου ε.α. Ευάγγελου Αποστολάκη στην ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας. 

Σκοπός του προγράμματος, όπως αρχικά είχε ανακοινωθεί ήταν η προμήθεια 4+4 ελικοπτέρων του τύπου με σκοπό την αντικατάσταση των γερασμένων ΑΒ-212 της Διοίκησης Ελικοπτέρων Ναυτικού. Σημειωνόταν επίσης χαρακτηριστικά και “ενίσχυση της ομοιοτυπίας του στόλου των Ε/Π του Π.Ν. με έμμεσα οικονομικά οφέλη που θα προκύψουν από την ομογενοποίηση της πλατφόρμας, των κινητήρων, των διαδικασιών συντήρησης και εκπαίδευσης του προσωπικού”. 

Επί της ουσίας δηλαδή το πρόγραμμα δεν περιλαμβάνει εκσυγχρονισμό των 11 διαθέσιμων S70 Aegean Hawk. Και περνάμε στο προκείμενο… Υπό άλλες συνθήκες θα μπορούσαμε ίσως να θεωρήσουμε ότι ένα τέτοιο πρόγραμμα έχει πράγματι βάση υλοποίησης. Υπό τις παρούσες συνθήκες όμως ΕΙΝΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΑΔΙΑΝΟΗΤΟ να υπάρχουν έστω και σκέψεις -πόσο μάλλον πιέσεις- για την άμεση υλοποίηση μιας τέτοιας προμήθειας. 

Οι λόγοι είναι πολλοί. Τόσοι που σίγουρα δεν μπορούμε να τους αναλύσουμε διεξοδικά, οπότε δεν υπάρχει άλλη επιλογή από το να επιχειρήσει κανείς να αναφερθεί στους πιο σημαντικούς. Τεκμηριωμένα, με γνώμονα τον χρόνο παράδοσης στις Ένοπλες Δυνάμεις και την το συντομότερο δυνατό προσθήκη στην αμυντική ισχύ, άρα και στην αποτρεπτική αξιοπιστία της χώρας: 

1). Το Πολεμικό Ναυτικό εδώ και χρόνια αξιοποιεί επιχειρησιακά τέσσερα πραγματικά σύγχρονα συμβατικής πρόωσης υποβρύχια τύπου “Παπανικολής” (Type 214), καθώς και ένα εκσυγχρονισμένο Type 209/1200, τύπου “Ωκεανός” με απαρχαιωμένες τορπίλες SST-4 και SUT. Πρόκειται για πρόγραμμα με απόλυτη επιχειρησιακή προτεραιότητα, προϋπολογιζόμενου ύψους 100 περίπου εκατομμυρίων ευρώ, το οποίο αρνούμαστε πεισματικά εδώ και χρόνια να υλοποιήσουμε. 

Παρά το γεγονός ότι έχουν κατατεθεί πραγματικά ελκυστικές προτάσεις, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και η αναβάθμιση των παλαιών SUT, από τρεις τουλάχιστον κατασκευαστές. Μην ξεχνάμε βέβαια και το πρόγραμμα για την προμήθεια συστημάτων που σχετίζονται με την αυτοπροστασία, άρα την επιβιωσιμότητα των υπερσύγχρονων υποβρυχίων του Πολεμικού Ναυτικού. 

2). Το ίδιο πεισματικά αρνούμαστε να προχωρήσουμε σε πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των τεσσάρων φρεγατών MEKO 200HN του Πολεμικού Ναυτικού. Άλλο ένα πρόγραμμα που θα έπρεπε ήδη να βρίσκεται εδώ και καιρό στη φάσης της υλοποίησης, δεδομένου ότι οι φρεγάτες τύπου “S” εντός πενταετίας θα πρέπει να αρχίσουν να αποσύρονται, αφού εχουν περισσότερα από 40 χρόνια επιχειρησιακής ζωής… 

3). Για ποιον λόγο στο εν λόγω πρόγραμμα προμήθειας νέων ελικοπτέρων δεν έχουμε συμπεριλάβει και την αναβάθμιση-εκσυγχρονισμό των 11 Aegean Hawk που ήδη διαθέτουμε και την εν συνεχεία υποστήριξή τους; Γιατί μιλάμε μόνο για τη μεμονωμένη προμήθεια τεσσάρων ελικοπτέρων; Μας διαφεύγει ότι έτσι θα δημιουργήσουμε τη ανάγκη συντήρησης, υποστήριξης και επιχειρησιακής εκμετάλλευσης δύο διαφορετικών τύπων; Την οποία φυσικά δεν θα μπορούμε να καλύψουμε… Μήπως έτσι απαξιώνουμε με δική μας πρωτοβουλία τα 11 παλαιότερα Aegean Hawk; 

Γιατί δεν διδασκόμαστε από λάθη του παρελθόντος; Αναφερόμαστε στο στόλο των επιθετικών ελικοπτέρων ΑΗ-64 Apache. Αγοράσαμε 12 καινούρια ΑΗ-64DHA χωρίς ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ να εκσυγχρονίσουμε στο ίδιο επίπεδο τα 19 εναπομείναντα AH-64A+. Με αποτέλεσμα επί αρκετά χρόνια να ψάχνουμε απεγνωσμένα λύσεις υποστήριξης τους. Με πολύ μεγάλο κόστος. Γιατί ξεχνάμε, ή δεν θέλουμε να σκεφτόμαστε, τι συνέβη με το στόλο των Mirage 2000EG που δεν εκσυγχρονίστηκε στο σύνολό του σε -5EG; 

4). Το Πολεμικό Ναυτικό δεν πάσχει από έλλειψη ελικοπτέρων. Τουλάχιστον προς το παρόν. Πάσχει κυρίως από σύγχρονες μονάδες επιφανείας. Σε εποχές που το τουρκικό Ναυτικό αλωνίζει στο Αιγαίο και τη νοτιοανατολική Μεσόγειο, είναι πασιφανές ότι δεν μπορούμε να συζητάμε την προμήθεια νέων ανθυποβρυχιακών ελικοπτέρων όταν δεν μεριμνούμε ούτε για την επέκταση της ζωής των κύριων οπλικών συστημάτων τα οποία αποτελούν την πεμπτουσία της επιχειρησιακής σημασίας και αξίας ενός Κλάδου των Ενόπλων Δυνάμεων. 

Άλλος ένας λόγος γι’ αυτό, πέρα από τα 11 Aegean Hawk των οποίων τη διαθεσιμότητα οφείλουμε να διατηρούμε μόνιμα σε ποσοστά μεγαλύτερα του 75% (σ.σ. το θυμόμαστε άραγε;), είναι το ότι ήδη εκσυγχρονίζουμε τέσσερα P-3B (συν ένα εκπαιδευτικό), ακριβώς για να δώσουμε στο Πολεμικό Ναυτικό τη δυνατότητα να επιτηρεί μεγάλης έκτασης θαλάσσιες περιοχές (βλέπε Κρήτη-Λιβύη-Κύπρος) και να διεξάγει επιχειρήσεις εναντίον σκαφών επιφανείας και υποβρυχίων αποτελεσματικά για τα επόμενα 15 έως 20 χρόνια! Δαπανήσαμε μισό δισεκατομμύριο δολάρια για τον σκοπό αυτό.

5). Το Πολεμικό Ναυτικό μπορεί κάλλιστα να συνεχίσει να αξιοποιεί τα ΑΒ-212 σε εκπαιδευτικούς ρόλους, όπως ήδη κάνει, εισάγοντας έτσι τα πληρώματα θαλάμου διακυβέρνησης και τους χειριστές συσκευών και όπλων, επιβαρύνοντας έτσι ελάχιστα τον στόλο των Aegean Hawk. Μπορεί επίσης να αξιοποιήσει τα έξι AS 365N3 Dauphin του Λιμενικού Σώματος που (πλην ενός από ό,τι λένε οι δικές μας πληροφορίες) παραμένουν καθηλωμένα σχεδόν από το 2006! Πόσο έξυπνο; 

Πρόκειται για δικινητήρια, υψηλών επιδόσεων και με πολύ καλό επίπεδο εξοπλισμού ελικόπτερα, τα οποία αγοράστηκαν το 2004 για την κάλυψη των αναγκών ασφαλείας των Ολυμπιακών Αγώνων. Το Πολεμικό Ναυτικό ανέλαβε πριν από σχεδόν μία δεκαετία να υποστηρίξει το Λιμενικό Σώμα. 

Να το υποστηρίξει στην αξιοποίηση αυτών των (επαναλαμβάνουμε εξαιρετικών από πλευράς δυνατοτήτων…) ελικοπτέρων. Μέσω της εκπαίδευσης χειριστών και τεχνικών. Παρά το γεγονός αυτό τα Dauphin παραμένουν καθηλωμένα! Στερώντας την Πολιτεία και τον φορολογούμενο που τα πλήρωσε – επένδυσε για την ακρίβεια σε αυτά, από τις πολύτιμες υπηρεσίες τους.

6). Για ποιόν ή για ποιους ακριβώς λόγους δεν έχει αναζητηθεί χρηματοδότηση για την επαναφορά αυτών των ελικοπτέρων σε πλόιμη κατάσταση; Πρώτα να κλείσουμε τις εκκρεμότητες που στερούν από το σύστημα άμυνας της χώρας υπάρχοντα οπλικά συστήματα και μετά να προχωρήσουμε στα επόμενα βήματα. Για ποιόν ή για ποιους λόγους δεν έχει αποφασιστεί σε κυβερνητικό επίπεδο τόσα χρόνια η αξιοποίηση των Dauphin μαζί με κάποια από τα AB-212 του Πολεμικού Ναυτικού σε ρόλο έρευνας και διάσωσης στο χώρο του Ιονίου; 

Εξ όσων γνωρίζουμε ο αριθμός των Super Puma της Πολεμικής Αεροπορίας δεν επαρκεί για την κάλυψη της συνολικής έκτασης του FIR Αθηνών. Με αυτό τον τρόπο θα αυξάνονταν κατακόρυφα η διαθεσιμότητά τους (η μόνιμη παρουσία τους αν θέλετε) στο χώρο του Αιγαίου. 

Ναι, η συγκεκριμένη αποστολή ανήκει στην Πολεμική Αεροπορία… Εδώ όμως έχουμε να αντιμετωπίσουμε μια ειδική κατάσταση που επιβάλλει και ειδικές-αποτελεσματικές λύσεις. Πέρα όμως από τη ζοφερή δημοσιονομική εικόνα της χώρας μετά από μία δεκαετία μνημονίων και όλους τους περιορισμούς που αυτά έχουν επιφέρει στη χρηματοδότηση της λειτουργίας και του εξοπλισμού των Ενόπλων Δυνάμεων και η οποία ήδη επιδεινώνεται και πάλι ραγδαία ελέω κορονοϊου… 

Μήπως δεν έχουμε να αντιμετωπίσουμε και την τουρκική διεκδίκηση που θέλει τη διενέργεια αποστολών SAR σε ολόκληρο το ανατολικό -και όχι μόνο- Αιγαίο από βορρά προς νότο (δες σχετικό χάρτη); από αυτό τον τομέα δεν προβλέπει συγκεκριμένο σενάριο ότι θα μπορούσε να ξεκινήσει απόπειρα της Τουρκίας να στήσει θερμό επεισόδιο; Από το μυαλό μας το βγάζουμε;

Αυτοί είναι -κατά την υποκειμενική μας ασφαλώς- άποψη, οι έξι πιο σημαντικοί λόγοι που καθιστούν την προμήθεια ελικοπτέρων MH-60R απαγορευτική (για να μην χρησιμοποιήσουμε άλλη λέξη…) για τη χώρα μας. Υπάρχουν βέβαια και δεκάδες άλλοι, με πιο σημαντικό ίσως το ότι χρειάζεται να αυξήσουμε τις διαθεσιμότητες των υπαρχόντων στο ελληνικό οπλοστάσιο πτητικών μέσων των Ενόπλων Δυνάμεων συνολικά και όχι τον αριθμό τους. 

Για να μη μακρηγορούμε… Περιθώρια για “επιλογές” τύπου MH-60R στην παρούσα συγκυρία, απλά δεν υπάρχουν. Ουδείς αμφισβητεί την κορυφαία ποιότητα του οπλικού συστήματος. Δεν υπάρχει όμως λογική ακόμη και στο να σκεφτόμαστε προμήθεια νέων ανθυποβρυχιακών ελικοπτέρων ενώ υπάρχουν δεκάδες άλλες κρίσιμες εκκρεμότητες. Πόσο μάλλον να το συζητάμε. Προφανώς κάθε αντίλογος είναι δεκτός. Εδώ είμαστε για να καταγράψουμε και να σχολιάσουμε, στο πλαίσιο ενός ορθολογικού -ελπίζουμε- δημόσιου διαλόγου. 

Και μια που το… έφερε η κουβέντα, μήπως όταν έρθει η ώρα να το συζητήσουμε, μήπως πρέπει να γίνει αυτό που φαίνεται πως μελετά η κυβέρνηση για τον τομέα των οχημάτων μέσω της διαδικασίας αποκρατικοποίησης της ΕΛΒΟ; 

Έχουμε ως χώρα την πολυτέλεια κάθε σώμα ασφάλειας κάθε Κλάδος και κάθε Όπλο των Ενόπλων Δυνάμεων και ο πολιτικός τομέας να έχει τον δικό του τύπο ελικοπτέρου; Δεν θα πρέπει στο ανώτατο και πλέον κεντρικό επίπεδο να καταγραφούν οι ανάγκες σε βάθος π.χ. 20ετίας που είναι εκατοντάδες και αντί να προμηθευόμαστε μερικά κάθε φορά, να καλέσουμε τους κολοσσούς του κλάδου να καταθέσουν τις προσφορές τους; 

Οι προσφορές αυτές που θα περιλαμβάνουν γραμμή/ές παραγωγής και συντήρησης εν συνεχεία στην Ελλάδα; Αν αυτή δεν θα ήταν πραγματικά αναπτυξιακή απόφαση, ποια θα ήταν; 

πηγή

Share