14 Απριλίου 2020
Οι ανατριχιαστικές ομοιότητες του κορονοϊού με την πανούκλα του 1665
Ο Βρετανός συγγραφέας Ντάνιελ Ντεφόε αφηγήθηκε συγκλονιστικά τη ζωή στο Λονδίνο στη διάρκεια της μεγάλης μάστιγας του 17ου αιώνα στο βιβλίο του «Ημερολόγιο της Χρονιάς της Πανούκλας».
Ο Ντάνιελ Ντεφόε είναι περισσότερο γνωστός για το μυθιστόρημά του «Ροβινσώνας Κρούσος» (1719), αλλά είχε γράψει πολλά ακόμα βιβλία, ανάμεσα σε αυτά και το «Ημερολόγιο της Χρονιάς της Πανούκλας» (1722). Αν και πρόκειται για έργο μυθοπλασίας, περιγράφει ανατριχιαστικά το χρονικό της πανδημίας που έπληξε το Λονδίνο το 1665, όπως σχολιάζει ο Ντέιβιντ Ρόμπερτς, καθηγητής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ στο Λονδίνο, σε νέο άρθρο στο The Conversation.
Στο βιβλίο ο Ντεφόε γράφει για τα περιοριστικά μέτρα που είχαν επιβάλει οι τότε αρχές – και το πώς οι πολίτες προσπαθούσαν να τα παρακάμψουν. Για την απόγνωση των οικογενειών που δεν μπορούσαν να κηδέψουν κανονικά τους αγαπημένους τους. Για τον μαζικό πανικό, καθώς ο κόσμος προσπαθούσε να καταλάβει από πού είχε προέλθει η ασθένεια, πώς μεταδιδόταν, πώς μπορούσε να προστατευτεί κάποιος και ποιες πιθανότητες επιβίωσης είχε ένας ασθενής. Και, όπως συμβαίνει σήμερα, οι ψευδείς ειδήσεις, οι δεισιδαιμονίες και οι απάτες από τσαρλατάνους γνώριζαν δόξες.
Η πανούκλα ή βουβωνική πανώλη ήταν, φυσικά, πολύ πιο τρομακτική από τον νέο κορονοϊό, καθώς η θνησιμότητα άγγιζε το 75%. Αλλά στις αντιδράσεις του κόσμου, αναγνωρίζουμε ανατριχιαστικές ομοιότητες με το σήμερα.
Θεωρίες συνωμοσίας και νταήδες
Ο κεντρικός χαρακτήρας του Ντεφόε αφηγείται ότι ο δήμαρχος διέταξε τα κρούσματα να κλειδώνονται στα σπίτια τους, με φύλακες να φρουρούν την εξώπορτα. Κάποιοι προσπάθησαν να βγάλουν αντικλείδια, ενώ άλλοι δωροδοκούσαν ή σκότωναν τους φύλακες προκειμένου να δραπετεύσουν.
Στη βουβωνική πανώλη, καθώς δεν μπορούσαν να είναι βέβαιοι ότι κάποιος πέθαινε από την ίδια την ασθένεια, τα μέσα ανέφεραν τον θάνατο ενός ασθενή «με» βουβωνική πανώλη και όχι «από» βουβωνική πανώλη – κάτι ανάλογο συμβαίνει και με τη σύγχρονη ειδησεογραφία. Η καταγραφή των κρουσμάτων ήταν εξαιρετικά δύσκολη, δεδομένου μάλιστα ότι κάποιες οικογένειες, για να αποφύγουν τον εγκλεισμό, κρατούσαν μυστικό το γεγονός ότι είχε αρρωστήσει κάποιο μέλος τους.
Όπως και πολλοί σύγχρονοι χρήστες των social media, έτσι και ο αφηγητής του Ντεφόε αγανακτούσε με όσους άνοιγαν τις ταβέρνες τους στη διάρκεια της πανδημίας και περνούσαν τις μέρες και τις νύχτες τους πίνοντας και χλευάζοντας όποιον διαμαρτυρόταν. Αργότερα, εκδηλώνοντας μια από τις λιγότερο ανθρώπινες πλευρές του, εκφράζει την ικανοποίησή του όταν μαθαίνει ότι μια τέτοια ομάδα από νταήδες, που του είχε επιτεθεί, αρρωσταίνει με βουβωνική πανώλη και πεθαίνει.
Σήμερα διαβάζουμε για περιπτώσεις ανθρώπων που φέρονται να βήχουν επίτηδες μπροστά σε άλλους για να τους μεταδώσουν τον ιό, καθώς και θεωρίες συνωμοσίας που θέλουν τον κορονοϊό να αναπτύχθηκε σε εργαστήριο για να λειτουργήσει ως βιολογικό όπλο μαζικής εξόντωσης. Σε ανάλογες υποθέσεις ενδίδει και ο ήρωας του «Ημερολογίου», ακούγοντας διάφορες ιστορίες για αρρώστους που ανέπνεαν σε πρόσωπα περαστικών και για μολυσμένους άντρες που επίτηδες αγκάλιαζαν και φιλούσαν γυναίκες στο δρόμο.
«Δημοκρατικές» πανδημίες;
Και παρόλο που λέγεται ότι ο κορονοϊός δεν κάνει διακρίσεις σε κοινωνικοοικονομικές τάξεις, ο Ντεφόε σχολιάζει μέσα από το βιβλίο του ότι στην πραγματικότητα υφίστανται διακρίσεις ακόμα και σε μια πανδημία: ότι η βουβωνική πανώλη έπληττε κυρίως τους φτωχούς, που ζούσαν στριμωγμένοι σε μικρούς χώρους, που δεν μπορούσαν να δραπετεύσουν από τις μεγάλες πόλεις όπως οι πιο εύποροι, και που ήταν πιο ευάλωτοι σε λανθασμένες συμβουλές.
Υπάρχει και ένα τρομακτικό δίδαγμα που μπορούμε να αποκομίσουμε από το βιβλίο. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος, όπως γράφει ο Ντεφόε, ήταν όταν ο κόσμος νόμιζε ότι η πανδημία είχε περάσει και άρχιζε να βγαίνει ξανά έξω. Τότε, υπήρχε έξαρση των κρουσμάτων.
«Η λογοτεχνία της πανούκλας είναι ένα είδος από μόνη της» καταλήγει ο αρθρογράφος. «Τι έλκει συγγραφείς και αναγνώστες σε ένα τόσο αποκρουστικό θέμα; Ίσως κάτι όχι απόλυτα υγιές. Για τους συγγραφείς, είναι ευκαιρία να εξερευνήσουν έναν κόσμο όπου φαντασία και πραγματικότητα αλλάζουν θέσεις. Για τους αναγνώστες, είναι η αίσθηση ότι μπορούν να τρυπώσουν μαζί με τον συγγραφέα στα κατάβαθα της πανδημίας και να επιβιώσουν».
Πηγή: Sputnik News
πηγή
Ο Ντάνιελ Ντεφόε είναι περισσότερο γνωστός για το μυθιστόρημά του «Ροβινσώνας Κρούσος» (1719), αλλά είχε γράψει πολλά ακόμα βιβλία, ανάμεσα σε αυτά και το «Ημερολόγιο της Χρονιάς της Πανούκλας» (1722). Αν και πρόκειται για έργο μυθοπλασίας, περιγράφει ανατριχιαστικά το χρονικό της πανδημίας που έπληξε το Λονδίνο το 1665, όπως σχολιάζει ο Ντέιβιντ Ρόμπερτς, καθηγητής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ στο Λονδίνο, σε νέο άρθρο στο The Conversation.
Στο βιβλίο ο Ντεφόε γράφει για τα περιοριστικά μέτρα που είχαν επιβάλει οι τότε αρχές – και το πώς οι πολίτες προσπαθούσαν να τα παρακάμψουν. Για την απόγνωση των οικογενειών που δεν μπορούσαν να κηδέψουν κανονικά τους αγαπημένους τους. Για τον μαζικό πανικό, καθώς ο κόσμος προσπαθούσε να καταλάβει από πού είχε προέλθει η ασθένεια, πώς μεταδιδόταν, πώς μπορούσε να προστατευτεί κάποιος και ποιες πιθανότητες επιβίωσης είχε ένας ασθενής. Και, όπως συμβαίνει σήμερα, οι ψευδείς ειδήσεις, οι δεισιδαιμονίες και οι απάτες από τσαρλατάνους γνώριζαν δόξες.
Η πανούκλα ή βουβωνική πανώλη ήταν, φυσικά, πολύ πιο τρομακτική από τον νέο κορονοϊό, καθώς η θνησιμότητα άγγιζε το 75%. Αλλά στις αντιδράσεις του κόσμου, αναγνωρίζουμε ανατριχιαστικές ομοιότητες με το σήμερα.
Θεωρίες συνωμοσίας και νταήδες
Ο κεντρικός χαρακτήρας του Ντεφόε αφηγείται ότι ο δήμαρχος διέταξε τα κρούσματα να κλειδώνονται στα σπίτια τους, με φύλακες να φρουρούν την εξώπορτα. Κάποιοι προσπάθησαν να βγάλουν αντικλείδια, ενώ άλλοι δωροδοκούσαν ή σκότωναν τους φύλακες προκειμένου να δραπετεύσουν.
Στη βουβωνική πανώλη, καθώς δεν μπορούσαν να είναι βέβαιοι ότι κάποιος πέθαινε από την ίδια την ασθένεια, τα μέσα ανέφεραν τον θάνατο ενός ασθενή «με» βουβωνική πανώλη και όχι «από» βουβωνική πανώλη – κάτι ανάλογο συμβαίνει και με τη σύγχρονη ειδησεογραφία. Η καταγραφή των κρουσμάτων ήταν εξαιρετικά δύσκολη, δεδομένου μάλιστα ότι κάποιες οικογένειες, για να αποφύγουν τον εγκλεισμό, κρατούσαν μυστικό το γεγονός ότι είχε αρρωστήσει κάποιο μέλος τους.
Όπως και πολλοί σύγχρονοι χρήστες των social media, έτσι και ο αφηγητής του Ντεφόε αγανακτούσε με όσους άνοιγαν τις ταβέρνες τους στη διάρκεια της πανδημίας και περνούσαν τις μέρες και τις νύχτες τους πίνοντας και χλευάζοντας όποιον διαμαρτυρόταν. Αργότερα, εκδηλώνοντας μια από τις λιγότερο ανθρώπινες πλευρές του, εκφράζει την ικανοποίησή του όταν μαθαίνει ότι μια τέτοια ομάδα από νταήδες, που του είχε επιτεθεί, αρρωσταίνει με βουβωνική πανώλη και πεθαίνει.
Σήμερα διαβάζουμε για περιπτώσεις ανθρώπων που φέρονται να βήχουν επίτηδες μπροστά σε άλλους για να τους μεταδώσουν τον ιό, καθώς και θεωρίες συνωμοσίας που θέλουν τον κορονοϊό να αναπτύχθηκε σε εργαστήριο για να λειτουργήσει ως βιολογικό όπλο μαζικής εξόντωσης. Σε ανάλογες υποθέσεις ενδίδει και ο ήρωας του «Ημερολογίου», ακούγοντας διάφορες ιστορίες για αρρώστους που ανέπνεαν σε πρόσωπα περαστικών και για μολυσμένους άντρες που επίτηδες αγκάλιαζαν και φιλούσαν γυναίκες στο δρόμο.
«Δημοκρατικές» πανδημίες;
Και παρόλο που λέγεται ότι ο κορονοϊός δεν κάνει διακρίσεις σε κοινωνικοοικονομικές τάξεις, ο Ντεφόε σχολιάζει μέσα από το βιβλίο του ότι στην πραγματικότητα υφίστανται διακρίσεις ακόμα και σε μια πανδημία: ότι η βουβωνική πανώλη έπληττε κυρίως τους φτωχούς, που ζούσαν στριμωγμένοι σε μικρούς χώρους, που δεν μπορούσαν να δραπετεύσουν από τις μεγάλες πόλεις όπως οι πιο εύποροι, και που ήταν πιο ευάλωτοι σε λανθασμένες συμβουλές.
Υπάρχει και ένα τρομακτικό δίδαγμα που μπορούμε να αποκομίσουμε από το βιβλίο. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος, όπως γράφει ο Ντεφόε, ήταν όταν ο κόσμος νόμιζε ότι η πανδημία είχε περάσει και άρχιζε να βγαίνει ξανά έξω. Τότε, υπήρχε έξαρση των κρουσμάτων.
«Η λογοτεχνία της πανούκλας είναι ένα είδος από μόνη της» καταλήγει ο αρθρογράφος. «Τι έλκει συγγραφείς και αναγνώστες σε ένα τόσο αποκρουστικό θέμα; Ίσως κάτι όχι απόλυτα υγιές. Για τους συγγραφείς, είναι ευκαιρία να εξερευνήσουν έναν κόσμο όπου φαντασία και πραγματικότητα αλλάζουν θέσεις. Για τους αναγνώστες, είναι η αίσθηση ότι μπορούν να τρυπώσουν μαζί με τον συγγραφέα στα κατάβαθα της πανδημίας και να επιβιώσουν».
Πηγή: Sputnik News
πηγή
Κατηγορία Θέματος
Θέματα Παιδείας,
Θέματα Υγείας,
Ιστορικά θεματα,
Παγκοσμιοποίηση
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)
1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.
2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.
3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.
4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.
5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).
6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.
7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.
Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.
ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ
2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.
3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.
4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.
5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).
6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.
7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.
Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.
ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ
Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.
1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.
2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.
3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.
Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.
2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.
3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.
Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου