24 Δεκεμβρίου 2018

Η φιλανθρωπία στα χρόνια του Βυζαντίου. Οταν στην Ευρώπη επικρατούσε ο Μεσαίωνας οι Ελληνες έδειχναν το λαμπερό τους ανθρώπινο πρόσωπο.

Οι Βυζαντινοί, ακολουθώντας πιστά τις προτροπές του Ευαγγελίου, προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να κάνουν αγαθοεργίες.

Μία γυναίκα, προκειμένου να κάνει θεάρεστα έργα, έκλεβε από τον άντρα της όσα χρήματα μπορούσε και στη συνέχεια έκανε ελεημοσύνες στο όνομά του και στο όνομα των παιδιών τους.

Ακόμη σε κάποιο βυζαντινό πλοίο οι ναύτες καθημερινά χώριζαν μία μερίδα φαγητού υπέρ του αγίου Φωκά, την οποία αγόραζε κάποιος από τους επιβάτες, δίνοντας το ανάλογο αντίτιμο. Το χρηματικό ποσό που συγκεντρωνόταν με τον τρόπο αυτό το μοίραζαν στους φτωχούς του τόπου στον οποίο προσορμιζόταν το πλοίο.

Τα πάντα υπέρ των πτωχών 

Όταν κάποιος ήταν ετοιμοθάνατος, καλούσε τον συμβολαιογράφο για τη σύνταξη της διαθήκης. Εκείνος τον ρωτούσε αν αφήνει κάτι από την περιουσία του «υπέρ των πτωχών και ενδεών» και δεν ήταν σπάνιες οι περιπτώσεις στις οποίες οι ετοιμοθάνατοι άφηναν σε φτωχούς σημαντικά χρηματικά ποσά ή πολύτιμα αντικείμενα.

Πολλοί ήταν αυτοί που με τη διαθήκη τους έδιναν την ελευθερία στους δούλους τους. Υπήρχαν επίσης και εκείνοι που όριζαν ως κληρονόμο τους τον Χριστό, δηλώνοντας έτσι ότι επιθυμούσαν η περιουσία τους να μοιραστεί στους φτωχούς, με την ελπίδα ότι έτσι μπορούσαν να σώσουν την ψυχή τους. Επειδή βέβαια, κάποιοι συγγενείς είχαν συμφέρον να προσβάλλουν τέτοιου είδους διαθήκες το κράτος που τις ευνοούσε, δεν επέτρεπε για κανέναν λόγο την ακύρωση τους. 

Υπέρ καμνόντων, αιχμαλώτων και της σωτηρίας αυτών 

Όταν ύστερα από ατυχείς πολέμους αιχμαλωτίζονταν πολλοί Βυζαντινοί, με πρωτοβουλία της Εκκλησίας, γίνονταν έρανοι ώστε να συγκεντρωθεί το απαιτούμενο ποσό για την απελευθέρωσή τους. Επί Ιουστινιανού ο Χοσρόης απείλησε να πωλήσει τους κατοίκους της Αντιοχείας τους οποίους είχε αιχμαλωτίσει. Τότε οι κάτοικοι της Έδεσσας (της Μεσοποταμίας) έκαναν μεταξύ τους έρανο, στον οποίο ο καθένας πρόσφερε ό,τι μπορούσε. Ακόμα και οι εταίρες πρόσφεραν τα κοσμήματα τους και από τους γεωργούς, που δεν είχαν χρήματα, άλλος πρόσφερε πρόβατα και άλλος το γαϊδουράκι του.

Σε άλλη περίπτωση οι ίδιοι οι Αντιοχείς, για να ελευθερώσουν αιχμαλώτους από τα χέρια των Αράβων, άπλωσαν ένα χαλί στη μέση του ναού και εκεί έριχνε ο καθένας ότι μπορούσε. Έτσι συγκέντρωσαν το απαιτούμενο ποσό.

Τα μέταλλα δεν είναι για όλους πολύτιμα

Στο Βυζάντιο οι εγκληματίες συνήθως καταδικάζονταν σε πρόσκαιρη ή μόνιμη εξορία, σε περιορισμό σε κάποιο νησί ή στέλνονταν να εργάζονται στα μεταλλεία, όπου οι συνθήκες ήταν σκληρές. Όμως και γι’ αυτούς υπήρχε συχνά πρόνοια εκ μέρους των ευσεβών χριστιανών, οι οποίοι όχι μόνο επισκέπτονταν τους καταδίκους, αλλά και πολλές φορές έδιναν χρήματα στους δεσμοφύλακες για να τους συμπεριφέρονται με επιείκεια. Ο ίδιος ο Χρυσόστομος παρακινούσε τους πιστούς να δίνουν χρήματα για την απελευθέρωση των αιχμαλώτων και όσων εργάζονταν στα μεταλλεία.

Επιείκεια και στην σκληρότητα 

Η Εκκλησία δεν ήταν ποτέ απόλυτη ή υπερβολικά αυστηρή στην τήρηση των θρησκευτικών κανόνων. Οι άξιοι κληρικοί είχαν διδαχθεί ότι συχνά έπρεπε να δείχνουν επιείκεια για τις ανθρώπινες αδυναμίες. Ακόμα και απέναντι στους αλλόθρησκους η Εκκλησία τηρούσε πιο φιλάνθρωπη στάση από την πολιτεία. Για παράδειγμα η Εκκλησία τηρούσε φιλικές σχέσεις με τους μουσουλμάνους και προωθούσε τον διάλογο μεταξύ των δύο θρησκειών. Αντίθετα, αυτοκράτορες όπως ο Ηράκλειος ή ο Ρωμανός Α’ φέρθηκαν με σκληρότητα απέναντι στους Εβραίους, μάλλον εξαιτίας μιας προφητείας που προέβλεπε ότι το Βυζάντιο θα καταστρεφόταν από μια φυλή περιτμημένη. 

Πηγή: Η άγνωστη πλευρά του Βυζαντίου, του Ιωάννη Γρυντάκη, Γεώργιου Δάλκου, Άγγελου Χόρτη και Έκτορα Χόρτη, εκδόσεις Μεταίχμιο  
mixanitouxronou



Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.