Η ΑΛΛΑΓΗ του Ανδρέα που δεν ήρθε ποτέ…

Του Αριστοτέλη Βασιλάκη

Σαν σήμερα (χτες) πριν 34 χρόνια, για πρώτη φορά το ΠΑΣΟΚ γίνεται κυβέρνηση. Η πολυπόθητη ΑΛΛΑΓΗ για εκατομμύρια Έλληνες είχε φτάσει… Η αλήθεια είναι ότι το ΠΑΣΟΚ, ξεκίνησε ως ένα κίνημα των μη προνομιούχων. Εκείνων που ήταν «κυνηγημένοι» από το παρακράτος της «επάρατης δεξιάς» στα προδικτατορικά χρόνια… Εκείνων που ήταν οι «παροπλισμένοι» στα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης… Δεν ήταν δύσκολο το όραμα και τα εύηχα συνθήματα του αείμνηστου Ανδρέα Παπανδρέου να βρουν πολύ μεγάλο ακροατήριο. Η ιδρυτική διακήρυξη της 3ης του Σεπτέμβρη μετατράπηκε σε ένα μαζικό κίνημα και ακολούθως σ’ ένα μεγάλο λαϊκό κόμμα, το οποίο υπήρξε ο βασικός πρωταγωνιστής του λεγόμενου «κύκλου της μεταπολίτευσης».

Ο Ανδρέας Παπανδρέου υπήρξε μακράν ο πιο λαοφιλής πολιτικός μετά τον εμφύλιο… Και όπως όλοι οι λαοφιλείς πολιτικοί, ήταν εξίσου κι ακόμα περισσότερο λαοπλάνος… Συνθήματα όπως «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ στο ίδιο συνδικάτο» ή το «Τσοβόλα δώστα όλα» έμειναν στην ιστορία, ως τα πλέον χαρακτηριστικά συνθήματα δημαγωγίας και λαϊκισμού.

Ωστόσο κανείς δεν μπορεί να τον κατηγορήσει ότι ξέφυγε πολύ από τις ιδεολογικές αρχές της 3ης Σεπτέμβρη… ΠΟΤΕ ο Ανδρέας Παπανδρέου δεν υπήρξε φιλελεύθερος στην άσκηση της οικονομικής του πολιτικής… Μπορεί μετά το 1985 το ΠΑΣΟΚ να μεταλλάχθηκε ελαφρώς, να πρωτοακούστηκε η λέξη «λιτότητα», να υπήρξαν οι πρώτες σημαντικές διαγραφές, για ιδεολογικούς λόγους, ωστόσο ανέκαθεν προσπαθούσε να υπάρχει κρατικός έλεγχος στην αγορά και στην επιχειρηματικότητα…

Άσχετα με τις στρεβλώσεις που δημιουργούσε ο κρατισμός του Ανδρέα (διόγκωση του δημοσιονομικού ελλείμματος), οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι ο Έλληνας στα χρόνια διακυβέρνησης του «πέρασε καλύτερα από ποτέ»… Πολλοί μιλούν για τους αριθμούς που δεν πήγαιναν καλά… Ο πληθωρισμός σε δυσθεώρητα ύψη, το έλλειμμα διαρκώς αυξανόμενο, ωστόσο αυτό που έχει σημασία είναι ο άνθρωπος… Και οι Έλληνες στα χρόνια του Ανδρέα πέρναγαν καλά… Με δανεικά; Μα φυσικά… Έτσι κι αλλιώς, όλες οι ανεπτυγμένες οικονομίες του κόσμου, με δανεικά πορεύονται… Ακόμα και οι πολυεθνικές… Ακόμα και οι πλέον πετυχημένες επιχειρήσεις… Το επαναλαμβάνω για να το εμπεδώσω κι εγώ ο ίδιος… Σημασία έχουν οι άνθρωποι και όχι οι αριθμοί…

Στην μετά Ανδρέα εποχή η πορεία του ΠΑΣΟΚ επί Κώστα Σημίτη αποτέλεσε την μεγάλη μετάλλαξη του Σοσιαλιστικού κινήματος, σ’ ένα σκληρό φιλελεύθερο κόμμα… Μπορεί το ΠΑΣΟΚ να βγήκε «εκ δεξιών» στη Νέα Δημοκρατία και να κατάφερε ορισμένα πρόσκαιρα οφέλη, ωστόσο στην πορεία αποδείχτηκε ένα κόμμα που βρήκε το δρόμο προς την κυβερνητική εξουσία και αφομοιώθηκε από αυτήν. Στην προ μνημονίου εποχή μετατράπηκε σε έναν κομματικό φορέα που παρήγαγε μόνο ειδικούς και διαχειριστές εξουσίας. Σε έναν «απλό» αγωγό πρόσβασης στα κέντρα λήψης απόφασης.

Ανέκαθεν το ΠΑΣΟΚ κατάφερνε να προσαρμοστεί στις πιο διαφορετικές εποχές. Στα χέρια των Γιώργου Παπανδρέου και Βαγγέλη Βενιζέλου η μαζικότητα του άρχισε να συρρικνώνεται δραματικά. Η κομματική του βάση αδρανοποιήθηκε. Το ίδιο βρέθηκε εγκλωβισμένο ανάμεσα στο σήμερα και το χτες… Τα ηγετικά στελέχη του έδειξαν προσκολλημένα στο μοντέλο της παγκοσμιοποίησης, ενώ η βάση σκεπτόμενη ρομαντικά, τσίμπησε στους ανδρεοπαπανδρεϊσμούς του Τσίπρα και άλλαξε στρατόπεδο…

Αυτή την στιγμή οι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ έχουν χωριστεί σε 3 κατηγορίες. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία εξακολουθούν να θυμούνται ότι το ΠΑΣΟΚ ήταν ο πολιτικός φορέας που έβαλε στην πολιτική σκηνή τα νέα μισθωτά και μη μεσαία στρώματα, ενώ έδωσε φωνή στην μικρομεσαία αγροτιά. Που αναγνώρισε την εθνική αντίσταση, δημιούργησε το (συνεχώς απαξιούμενο) ΕΣΥ, ίδρυσε τα ΚΑΠΗ. Οι μεσήλικες θυμούνται τον Κώστα Σημίτη και τον Γιάννο Παπαντωνίου να τους οδηγούν στην λαιμητόμο του Χρηματιστηρίου. Οι νεότεροι δεν θα ξεχάσουν ποτέ ΤΑ ΛΕΦΤΑ ΠΟΥ (ΔΕΝ) ΥΠΑΡΧΟΥΝ και τον Γιώργο Παπανδρέου να παίρνει αποφάσεις που θα τους ακολουθούν για τα επόμενα 50 χρόνια.

ΥΓ. Ο υπογράφων ποτέ δεν υπήρξε οπαδός ή ψηφοφόρος του ΠΑΣΟΚ, σε όλες του τις μορφές…

πηγή

Share