Λίγες
λέξεις της Νεοελληνικής γλώσσας κρύβουν τη μαγεία της ιαχής αέρα!
Μεγάλωσαν και μεγαλώνουν ελληνόπουλα που συγκινήθηκαν, δάκρυσαν,
θαύμαζαν τον ηρωισμό των παλικαριών στα ελληνοαλβανικά σύνορα, το 1940. Ο
παλμός αυτής της συγκίνησης δονούσε στην ιαχή αέρα και σε ό,τι αυτή
αντιπροσώπευε στη μεταπολεμική Ελλάδα.
Καμία λέξη δε συγκέντρωσε την ορμή και το δυναμισμό της νιότης, όσο η ιαχή αέρας.
Ελάχιστοι,
όμως, γνωρίζουν ότι πρωτοακούστηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης 30 χρόνια
πρίν από το έπος του ΄40.
Συγκεκριμένα, πρωτοχρησιμοποιήθηκε το 1908 από
το 2ο τάγμα της Κρητικής πολιτοφυλακής του
πρώτου τακτικού στρατού της Κρήτης, που τελούσε υπό την προστασία του
ευρωπαϊκού στρατού. Χρησιμοποιήθηκε σε εκπαιδευτική πορεία, από κάποιον
στρατιώτη, κατά τη διάρκεια ανεμοστρόβιλου και το επανέλαβαν, χάριν
ευθυμίας, οι υπόλοιποι. Από τότε, το επαναλάμβαναν συχνά, κάθε φορά που
διαλυόταν ή συντασσόταν το Τάγμα (αρχικά, ήταν, δηλαδή, μία ζητωκραυγή,
ένα "πείραγμα", και όχι πολεμική ιαχή).
Στη διάρκεια των Βαλκανικών
πολέμων (1912, 1913, Ήπειρο και Μακεδονία) η ιαχή διαδόθηκε από τους
Κρήτες σε ολόκληρο το ελληνικό στράτευμα.
Στην
αρχή, όμως, η καινοτομία αντιμετωπίστηκε με δυσπιστία, γιατί ο τακτικός
στρατός χρησιμοποιούσε τις αρχαίες ιαχές: αλαλά ή αλαλαί ή ελελεύ ή το
εξευρωπαϊσμένο: χιπ, χιπ, ουρρά (hip, hip, hurrah), άλλωστε οι
περισσότεροι αξιωματικοί του στρατού μας είχαν εκπαιδευτεί στα
στρατόπεδα της Γερμανίας, Γαλλίας, Αγγλίας.
Η
αρχαία ιαχή αλαλά προήλθε από τη μυθική κόρη του Πολέμου, την Αλαλά
(Πίνδαρος, απ. 225: Κλυθ΄ Αλαλά Πολέμου θυγατέρα). Απ εδώ προήλθαν οι
λέξεις αλαλαγή, αλάλαγμα (Κ.Παλαμάς, Ασαλ. Ζωή: της νίκης σου το
αλάλαγμα.) και το ρ. αλαλάζω (Ψαλμ.99, αλαλάξατε τω Κυρίω., ή Κ.Δ.
Κορινθ. 1,13,1 : .γέγονα χαλκός ηχών ή κύμβαλον αλαλάζον).
Η
πολεμική ιαχή «αέρα» επισημοποιήθηκε κατά τον ελληνοιταλικό πόλεμο και
γι΄ αυτό συνέβαλαν, άθελα τους, οι Ιταλοί. Ο Ιταλικός φασιστικός στρατός
χρησιμοποιούσε την ιαχή: «eja (προφ.: εγιά), eja, eja, alala». Ήταν
μία ιαχή που είχε καθιερώσει ο ποιητής Gabriele d Annunzio (1863 - 1938)
στη διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου (Αύγουστος του 1917). Ο
ίδιος, ο ποιητής, αναφέρει ότι την επέβαλε στους αεροπόρους του (ήταν
διοικητής αεροπορικού σμήνους) λέγοντας: «είναι καιρός να καταργήσουμε
αυτό τον βαρβαρικό ήχο (εννοούσε το: Hip! Hip! Hip! hurrah) και στη θέση
του θα βάλουμε το alala με το οποίο ο Αχιλλέας παρακινούσε τα άλογα του
και το Λατινικό επιφώνημα eja».
Εικοσιτρία
χρόνια αργότερα οι Ιταλοί εισβολείς θα χρησιμοποιήσουν στα βουνά της
Πίνδου την ιαχή eja! eja! alala (ειρωνεία: να ήξεραν, άραγε, οι
αγράμματοι Ιταλοί στρατιώτες ότι χρησιμοποιούσαν μία αρχαία ελληνική
ιαχή για να σκοτώσουν τους σύγχρονους Ελληνες). Πάντως, η ηχητική
ομοιότητα με την επανάληψη των φωνηέντων -α- και -ε- (στη λ.eja: προφ.
εγιά) έφερε στο μυαλό των Ελλήνων την Κρητική ζητωκραυγή αέρα και
ανταπέδωσαν καθιερώνοντας την λ. αέρα, ως την πιο ηρωική ολόκληρης της
ελληνικής ιστορίας.
Η ιαχή αέρα έχει τον ίδιο αριθμό συλλαβών με το
αλαλά (δεν αλλάζει ο ρυθμός) και περιλάμβανει το -α- και το -ε-, που
προφέρονται εύκολα, όταν τρέχουν οι στρατιώτες (περιλαμβάνονται,
αλλωστε, και στο αλαλά και στο ελελευ, αλλά και στο eja)
Ας δούμε, όμως, και τη μη ηρωική πλευρά της ιαχής
-
Φαντάζομαι το δρόμο του γυρισμού: τα ηρωικά παλληκάρια να επιστρέφουν
έχοντας παραδώσει τα όπλα σε αυτούς που μέχρι χθες νικούσαν, να
περπατούν με το κεφάλι κατεβασμένο στην άκρη του δρόμου και να τους
κοροϊδεύουν οι θρασύδειλοι Ιταλοί επαναλαμβάνοντας ειρωνικά την ιαχή
αέρα (πραγματικό περιστατικό).
-
Οι Έλληνες συνεργάτες των Γερμανών (τα αλεξίποινα Τάγματα Ασφαλείας)
χρησιμοποιούσαν την ιαχή αέρα, όταν έκαναν έφοδο για να συλλάβουν
Έλληνες πατριώτες και να τους παραδώσουν στους Γερμανούς κατακτητές.
-
Στο Γράμμο και ο τακτικός και ο δημοκρατικός στρατός φωναζαν αέρα, όταν
εξαπέλυαν επίθεση κατά των αδελφών. Αέρα σε ποιόν, βρε παλληκάρια;
Ποιος είναι ο εχθρός; Γιατί να φύγει; Που να πάει;
Μέσα σε λίγα χρόνια φτήνυναν οι άνθρωποι και οι λέξεις.
Πάντως,
προτιμώ να κρατήσω τη συγκίνηση που μου έδινε στα πρώτα μαθητικά χρόνια
η ιαχή αέρα και να μη σκέφτομαι την ξεδιάντροπη χρήση της στην Κατοχή
και τον Εμφύλιο. Είναι πληγή από φρικτό μαχαίρι (Καβάφης) να θυμάμαι τη
χαρά και τη ντροπή συνάμα.
ΠΗΓΗ
το είδαμε ΕΔΩ
ΣΧΟΛΙΟ
Οσο κι αν πραγματικά είναι δυσάρεστο ωστόσο ήταν αναπόφευκτη η χρήση της ιαχής "αέρα" από τον εθνικό στρατό κόντρα στους αντάρτες κομμουνιστές....
Και ίσως κι αυτοί επιτίθονταν με την ίδια ιαχή (αν και το θεωρώ ολίγον σπανιότερον....)
Αυτά είναι τα άσχημα ενός εμφυλίου πολέμου....
Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)
1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.
2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.
3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.
4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.
5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).
6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.
7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.
Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.
ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ
Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.
1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.
2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.
3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.
Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων.
Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου