5 Μαΐου 2011

Παρατηρήσεις περί αρχαιολογίας πάνω στον Πρόλογο της Ηλέκτρας του Σοφοκλή.

Του Νίκου Λυγερού*

Στην αρχή του Προλόγου της Ηλέκτρας του Σοφοκλή, παρατηρούμε τοπογραφικές ενδείξεις σχετικά με τις πόλεις του Άργους και των Μυκηνών αλλά και πολεοδομικές ενδείξεις σχετικά με την αυλή και το παλάτι των Μυκηνών καθώς επίσης με το ναό της Ήρας. Το σύνολο αυτών των στοιχείων που δεν συνάδουν παρά ελάχιστα στο λογοτεχνικό επίπεδο, εάν δεν λάβουμε υπόψη μας την ομηρική έκφραση που χαρακτηρίζει τις Μυκήνες, είναι ωστόσο πολύτιμες ενδείξεις στο αρχαιολογικό επίπεδο. Πράγματι, τα προσδιοριστικά επίθετα εμπεριέχουν ελάχιστες πληροφορίες, ενώ η τοποθεσία στο χώρο μάς επιτρέπει ανακαλύψεις μέσα στο χρόνο.

Η σκηνή του θεατρικού μάς προτρέπει να σκεφτούμε ότι η διακόσμηση βρίσκεται μπροστά από το παλάτι των Μυκηνών και πιο συγκεκριμένα μέσα στην Αυλή. Επειδή το παλάτι δεν είναι ορατό, ενώ βρισκόμαστε μπροστά από την είσοδο της πόλης, δηλαδή στην Πύλη των Λεόντων. Σε αυτή την τοποθέτηση, είναι πράγματι πιθανό να βλέπει κανείς στα δεξιά την πόλη του Άργους που αναφέρεται στον πρόλογο. Ωστόσο, τι να αναφέρει κανείς για το ναό της Ήρας που ο Σοφοκλής τοποθετεί στην αριστερά πλευρά της σκηνής; Πρόκειται για ναό που βρίσκεται εσωτερικά ή εξωτερικά της πόλης;

Εάν θεωρήσουμε ότι πρόκειται για την πρώτη περίπτωση, τότε μπορούμε να συγκρίνουμε τα κείμενα του Σοφοκλή με τα αρχαιολογικά έγγραφα που έχουμε στη διάθεσή μας, αφενός μετά την ανακάλυψη της πόλης από τον Schliemann αφετέρου μετά την αποκρυπτογράφηση της μυκηναϊκής γραφής από τον Ventris το 1952. Για να είμαστε πιο συγκεκριμένοι, αρκεί να εξετάσει κανείς ένα σχέδιο της πόλης των Μυκηνών και να βρει το πλαίσιο του τμήματος στην περιοχή (15) που αντιστοιχεί στην Αυλή έναντι της περιοχής (15) που αντιστοιχεί στο παλάτι. Η διάταξη του συνόλου σε σχέση με τις γραμμές των επιπέδων, μας δείχνει ότι είναι πράγματι πιθανό να υπάρχει άμεση οπτική επαφή με την πόλη του Άργους. Ωστόσο, πέρα από την περιοχή (11) που αντιστοιχεί στο βόρειο διάδρομο του παλατιού, δεν βρίσκουμε τίποτα το συγκεκριμένο από τη μυκηναϊκή εποχή. Επειδή είναι μόνο στην ελληνιστική εποχή που θα χτιστεί ο ναός της Ήρας που θα μπορούσε να είναι και της Αθηνάς. Είναι επομένως απαραίτητο να αποκλείσουμε την πιθανότητα της τοποθέτησης ενός ναού αφιερωμένου στην Ήρα στο αριστερό τμήμα της σκηνής του θεάτρου μέσα στο μυκηναϊκό πλαίσιο.

Δεν μας μένει επομένως παρά η εξωτερική δυνατότητα. Μετά από την πρόταση της Β. Τσατσαμπά, θα μπορούσαμε να τον ταυτίσουμε με τα κείμενα του Παυσανία που ορίζουν ότι αριστερά των Μυκηνών βρίσκεται ναός της Ήρας, μόνο που ο τελευταίος αντιστοιχεί σε αυτόν του Άργους. Αυτό αποδεικνύει ότι ο Σοφοκλής έχει προσθέσει αυτό το στοιχείο μέσα στο κείμενό του, ενώ δεν αντιστοιχεί στην ιστορική πραγματικότητα.

πηγή

* Ο Νίκος Λυγερός είναι Στρατηγικός Σύμβουλος και καθηγητής γεωστρατηγικής.



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 9:56 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.