2 Μαΐου 2011

Μη αναστρέψιμοι άνθρωποι.

Του Νίκου Λυγερού*

Όταν χαρακτηρίζουμε τη θερμοδυναμική ισορροπία μέσω του ελάχιστου της ελεύθερης ενέργειας του Helmholtz (1821 – 1894), έχουμε ένα πρόβλημα απλό: οι οργανώσεις που υπάρχουν στη φύση είναι του ανάλογου τύπου; Μια απλή εξέταση της πραγματικότητας επαρκεί για να απορρίψει αυτήν την ιδέα. Αυτό σημαίνει με έμμεσο τρόπο ότι ακόμα και εκτός ισορροπίας μπορεί να βρεθεί μια τάξη που παράγει αυτό που παρατηρούμε στη φύση. Σε μαθηματικό επίπεδο αυτή η προσέγγιση μπορεί να υποστηριχθεί μέσω της θεωρίας του Ramsey (1903 – 1930), ενώ στον τομέα της χημείας συμπίπτει με τη θεωρία του Prigogine (1917 – 2003).

Θα είχε λοιπόν ενδιαφέρον να μελετήσουμε αυτό το πλαίσιο, για να αντιληφθούμε ότι έχει επιπτώσεις και στις ανθρώπινες δομές, έτσι ώστε να αποφύγουμε τις παγίδες της συστημικής σε ανοιχτά συστήματα. Ένας τρόπος είναι η εισαγωγή των μη αναστρέψιμων διαδικασιών. Διότι η κοινωνία συνηθίζει να προωθεί μόνο τις αναστρέψιμες διαδικασίες για να αποφύγει την παρεμβολή του χρόνου και να μη χάσει το αιώνιο παρόν της, διότι όλη η δύναμη της βασίζεται αποκλειστικά σε αυτό το σημείο ανάλογα με μια συνάρτηση Dirac (1902 – 1984). Στην πραγματικότητα, οι συναρτήσεις Lyapounov (1857 – 1918) είναι πιο αποτελεσματικές, διότι αντέχουν την εντροπία που θα καθορίσει τη θετική φορά του χρόνου, την οποία παράγουν μόνο οι μη αναστρέψιμες διαδικασίες. Όσον αφορά στον άνθρωπο, η μη αναστρεψιμότητά του δεν προέρχεται μόνο από την ένταξή του μέσα στο χρονικό πλαίσιο, αλλά από το έργο του και τη δράση του μέσα στο πεδίο της ανθρωπότητας. Γι' αυτό το λόγο η κοινωνία δεν θέλει έργο, διότι διαμορφώνει το χρόνο και αλλάζει αναγκαστικά το παρόν της.

Η κοινωνία θέλει άτομα που ακολουθούν τις οδηγίες της και γονατίζουν με τις διαταγές της. Δεν θέλει καμιά καινοτομία, καμιά ριζοσπαστική κίνηση και βέβαια καμιά μη αναστρέψιμη διαδικασία. Με άλλα λόγια, ακόμα κι όταν παράγει θεσμούς είναι μόνο και μόνο για να διεκπεραιώσει, όχι όμως για να παράγει έργο. Με αυτήν την έννοια οι άνθρωποι είναι επικίνδυνοι, διότι στην ουσία είναι μη αναστρέψιμοι. Το θεωρητικό πρόβλημα της είναι ότι μέσω των ανθρωπίνων σχέσεων δημιουργείται ένα δίκτυο από ιδιομορφίες ικανές να αναστρέψουν τη δομή της και την κυριαρχία του παρόντος. Εγκλωβισμένο μέλλον μέσα στο παρελθόν αλλάζει τη φάση. Γνωρίζουμε όμως ήδη από τις τεχνικές του Fourier (1768 – 1830) και του Fick (1829 – 1901), ότι μπορούμε ν' αντισταθούμε στη βούληση της κοινωνίας για να παράγουμε έργο για την ανθρωπότητα. Σε αυτό το πλαίσιο έχουν σημαντική συμβολή οι σχέσεις του Onsager (1903 – 1976), διότι έδειξαν για πρώτη φορά ότι πέρα από την ισορροπία μπορούμε να έχουμε ουσιαστικά αποτελέσματα και σε συνδυασμό με τη διακλάδωση του Turing (1912 – 1954), εμφανίζονται κύκλοι διαδικασιών που παράγουν μια μορφή σταθερότητας ακόμα και στο πλαίσιο της θεωρίας καταστροφών του Thom (1923 – 2002).

Στη συνέχεια, μέσω της μορφοκλασματικής ανάλυσης που ανέδειξε ο Mandelbrot (1924 – 2010), με τις εφαρμογές του μπορούμε να εκμεταλλευτούμε αυτό το πεδίο δράσης, για να αναπτύξουμε δομές πιο ανθεκτικές ακόμα κι εκτός ισορροπίας. Με άλλα λόγια, το κεντρικό σύστημα δεν είναι η μόνη λύση, ακόμα κι αν η ιεραρχία του είναι η πιο απλή. Λειτουργεί με μια βάση που επιβάλλει, δίχως όμως αυτό να σημαίνει ότι είναι παραγωγική. Ενώ σε πολεμολογική φάση οι προηγούμενες δομές αποτελούν ορθολογικά μια τοποστρατηγική ανθεκτικότητα που εξηγεί τη διαχρονικότητά τους στην ιστορία της ανθρωπότητας.

πηγή

* Ο Νίκος Λυγερός είναι Στρατηγικός Σύμβουλος και καθηγητής γεωστρατηγικής.



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 5:57 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.