Επιμέλεια από Αντώνη Αντωνά.
Σύντομο αποσπασματικό τιμητικό αφιέρωμα, στους χιλιάδες εθνομάρτυρες ΕΛΛΗΝΕΣ – ΚΥΠΡΙΟΥΣ, που σφαγιάστηκαν λόγω της συμμετοχής τους, στην Ελληνική Επανάσταση,, από τους βαρβάρους Οθωμανούς Τούρκους κατακτητές, γενοκτόνους, ολετήρες του ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ.
ΑΙΩΝΙΑ ΤΟΥΣ Η ΜΝΗΜΗ.
Πιο κάτω αποσπάσματα από το επικό και λυρικό ποίημα του Εθνικού μας ποιητή *Βασίλη Μιχαηλίδη, που αποτυπώνει γλαφυρά τα βάσανα και τις θυσίες του Κυπριακού Ελληνισμού.
*Ο Βασίλης Μιχαηλίδης (1849-1917) ήταν Κύπριος ποιητής. Θεωρείται ένας από τους κυριότερους εκπροσώπους της Κυπριακής λογοτεχνίας. Πνευματκός του πατέρας και δάσκαλος ο θείος του φλογερός πατριώτης και ιεράρχης επίσκοπος Κιτίου Κυπριανος Οικονομίδης.
Στη Λάρνακα, θα ζήσει σε αυστηρό εκκλησιαστικό περιβάλλον. Η Λάρνακα ήταν τότε μια «εξευρωπαϊσμένη» πνευματική πόλη, περισσότερο «κοσμοπολίτικη» απ’ οποιανδήποτε άλλη κυπριακή πόλη, και το περιβάλλον της θα επιδράσει στον νεαρό Μιχαηλίδη που θα γνωριστεί εκεί και με λογίους της εποχής, όπως ο Γουσταύος Λαφφών*, ο Θεόδουλος Κωνσταντινίδης* και άλλους Λαρνακείς διάσημους πνευματικούς ανθρώπους….
Πήγε στην Ιταλία ανάμεσα στο 1875-1877, ο Λεύκης πιστεύει ότι πήγε το 1875, ο Αλιθέρσης το 1876 και ο Ιντιάνος στα τέλη του 1877 ή στις αρχές του 1877. Ο Μιχαηλίδης το 1878 εγκαταλέιπει την Ιταλία και πηγαίνει στην Ελλάδα, όπου κατατάσσεται ως εθελοντής στον ελληνικό στρατό και παίρνει μέρος στην απελευθέρωση της Θεσσαλίας από τους Τούρκους. Επέστρεψε στην Κύπρο το 1878, με τη λήξη της Τουρκοκρατίας και την αρχή της Αγγλοκρατίας.
Το ποίημα έχει ως κύριο θέμα τον απαγχονισμό του Αρχιεπισκόπου Κύπρου Κυπριανού και των υπολοίπων Ιεραρχών, προυχόντων και αμάχων, που έγινε την 9η Ιουλίου του 1821 από τους Τούρκους.
Το ποίημα διδάσκεται ευρέως στα σχολεία της Κύπρου. Πρόκειται για ένα άρτια δομημένο λογοτεχνικό δημιούργημα, γραμμένο στην τοπολαλιά του νησιού. Το ποίημα χωρίζεται σε 24 ραψωδίες και έχει 560 δεκαπεντασύλλαβους στίχους.
Πιο κάτω, κάποια παραθέματα, από το “Η 9η Ιουλίου του 1821 εν Λευκωσία Κύπρου” τα οποία θα μπορούσαν αντικειμενικά να χαρακτηριστούν από τα σημαντικότερα της Κυπριακής Λαογραφικής ποίησης.
τζι αρκίνησεν εις την Τουρτζιάν να κρυφοσυνεφκιάζη
τζιαι που τες τέσσερεις μερκές τα νέφη εκουβαλούσαν,
ώστι να κάμουν τον τζιαιρόν ν’ αρτζιεύκη να στοιβάζη,
είσιεν σγιαν είχαν ούλοι τους τζι η Τζιύπρου το κρυφόν της
μεσ’ στους ανέμους τους κρυφούς είσιεν το μερτικόν της.
τζι αντάν εφάνην η στραπή εις του Μοριά τα μέρη
τζι εξάπλωσεν τζι ακούστηκεν παντού η πουμπουρκά της,
τζι ούλλα ξηλαμπρατζιήσασιν τζιαι θάλασσα τζιαι ξέρη
είσιεν σγιαν είχαν ούλοι τους τζι η Τζιύπρου τα κακά της.
«Δεν θέλω, Κκιόρ-ογλου, εγιώ να φύω που την Χώραν,
γιατί αν φύω, το κακόν εν’ να γινή περίτου.
Θέλω να μείνω, Κκιόρ-ογλου, τζι ας πα’ να με σκοτώσουν,
ας με σκοτώσουσιν εμέν τζι οι άλλοι να γλυτώσουν.
Δεν φεύκω, Κκιόρ-ογλου, γιατί, αν φύω, ο φευκός μου
εν’ να γενή θανατικόν εις τους Ρωμιούς του τόπου.
Να βάλω την συρτοθηλειάν εις τον λαιμόν του κόσμου;
Παρά το γαίμαν τους πολλούς εν’ κάλλιον του πισκόπου.
Η Ρωμιοσύνη εν φυλή συνότζιαιρη του κόσμου,
κανένας δεν εβρέθηκεν για να την ι-ξηλείψη,
κανένας, γιατί σιέπει την που τα ‘ψη ο Θεός μου.
Η Ρωμιοσύνη εν να χαθή, όντας ο κόσμος λείψει!
Σφάξε μας ούλους κι ας γενεί το γαίμαν μας αυλάκιν,
κάμε τον κόσμον μακελλειόν και τους Ρωμιούς τραούλλια,
αμμά ξερε πως ίλαντρον όντας κοπεί καβάκιν
τριγύρου του πετάσσουνται τρακόσια παραπούλια.
Το ’νιν αντάν να τρώ’ την γην, τρώει την γην θαρκέται,
μα πάντα κείνον τρώεται και κείνον καταλυέται.
Μεν μάχεσαι την θάλασσαν να την-ι ’ξηντιλήσεις·
άδικα λόγια μεν χάννεις κι αρκείς εις την δουλειάν σου.
Τον ήλιον με φύσημαν μπορείς να τον-ι σβήσεις;
Φώναξε του τζελλάττη σου, σάσ’ την κρεμμασταρκάν σου!
Αν πολεμούν για το καλόν και πολεμά κι ο γιος μου,
ας έν’ χαλάλιν του Θεού, αν μου τον φα’ το βόλιν,
κι ας πα’ να μείνω δίχως του, να ζήσω μανιχός μου.
Ειδέ κ’ αν ου, και μάχουνται να κάμουν άλλα αντ’ άλλα,
χαρράμιν τους ’που τον Θεόν της μάνας τους το γάλαν.
Ήτουν βουλή ’που τον Θεόν για να γενεί κ’ εγίνην.
Τον Χάρον εν και βκάλλουν τον ποττέ πως έν’ φταισμένος·
πάντα λαλούν το φταίσιμον πως το ’χει ο πεθαμμένος.
’Πο ούλα το γλυκόττερον έν η ζωή τ’ αθρώπου.
Σκοτώστε μας και γράψετε κ’ εμάς τον σκοτωμόν μας.
Μα τούτοι ούλ’ οι σκοτωμοί έν’ ούλοι για κακόν σας·
εσείς θαρκέστ’ αννοίετε το μνήμαν το δικόν μας,
κ’ εν το πεισκάζετε πως έν’ το μνήμαν το δικόν σας.
Σκοτώστε όσους θέλετε, αμμ’ αν να σας-ι βλάψει·
το γαίμαν που χονώννετε ’που μας τους δεσποτάες
έν λάιν εις την λαμπρακιάν π’ αφταίννει να σας κάψει.
Που την πελλάραν τους τραβούν και τούτοι κ’ η φυλή τους
κι ακόμα έν’ να πάθουσιν με τούν’ τον νουν περίτου.
Κανέναν φόοον δεν έχω από τους Κυπριώτες.
Θωρούν εις την Καραμανιάν πως η Τουρκιά ’ν λιμπούριν,
τέλεια κοντά π’ ακούουνται κ’ οι σκύλλ’ αντάν να ’λάξουν·
με μιαν σφυρκάν πετάσσουνται ’ποδώθθ’ έναν λιγγούριν
κι ούλους μέσα σε μιαν ώραν μπορούν να τους-ι σφάξουν.
Απού την άλλην έχουσιν κοντά τους το Μισίριν.
Αν πεις καράβκια; δεν έχουν, έν’ του αλέτρ’ αθρώποι.
Δα κάτω τούτοι έν’ πολλά, πολλά ξωμακρισμένοι,
περνούν μηνάδες κ’ εν έχουν χαπάριν ’που τα ξένα
και θέμι έν’ ’που την Τουρκιάν στενά τριυρκασμένοι.
Δα κάτω τούτ’ έν’ σαν τ’ αρνιά πών’ χώρκα μαντρισμένα.
«Θεέ, που νάκραν δεν έχεις ποττέ στην καλωσύνην,
λυπήθου μας και δώσε πκιον χαράν στην Ρωμιοσύνην …….»
«Η ΘΥΣΙΑ ΥΠΕΡ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ, ΑΓΑΠΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΥΠΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ. ΚΥΠΡΟΣ.» 9η ΙΟΥΛΙΟΥ 1821.
«ΟΙ ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΥΠΡΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ.»
Αποσπάσματα:
Κολοκοτρώνης: «Ο πρώτος νεκρός στην κατάληψη της Τριπολιτσάς ήταν ο Κύπριος. Είχαμε ακόμη νεκρούς Κύπριους, στο Μεσολόγγι… παντού, σε όλα τα πεδία των μαχών. Μάλιστα στη μάχη της Αθήνας το 1827, είχαν πέσει νεκροί πάνω από 130 Κύπριοι».
Η φάλαγγα των Κυπρίων πολέμησε ηρωικά σε όλες τις μάχες και είναι χαρακτηριστική η ρήση του Στρατηγού Χατζηπέτρου για τα παράσημα που φορούσε «Μου τα ’δωκε ο ηρωισμός και η παλληκαριά των Κυπρίων φαλαγγιτών».
Με επί κεφαλής τον Λευκωσιάτη Φιλικό Ιωάννη Καρατζά, εκατοντάδες Κύπριοι εθελοντικά (Ιερός Λόχος) με απαράμιλλο ηρωισμό πολέμησαν δίπλα στους Έλληνες αδελφούς, κατά των Τούρκων κατακτητών. Το λάβαρα των Κυπρίων, ένα άσπρο πανί με γαλάζιο σταυρό στη μέση, έγραφε «Σημαία Ελληνική Πατρίς Κύπρου». Η ιστορική σημαία βρίσκεται σήμερα στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο των Αθηνών.
Γράφει ο Υψηλάντης στον Αρχιεπίσκοπο Κυπριανό: « Μακαριώτατε και φιλογενέστατε Δέσποτα. Ο φιλογενέστατος κύριος Δημήτριος Ίπατρος με εβεβαίωσε περί της γενναίας συνεισφοράς σας….»
Ο Αρχιμανδρίτης Θεόφιλος Θησεύς, αρχηγός Κυπρίων εθελοντών, μαζί με τον αδελφό του Αρχιστράτηγο Νικόλαο, διακρίθηκαν σε σκληρές νικηφόρες μάχες κατά των Τούρκων με υψηλό τίμημα από νεκρούς Κύπριους. Ο Κολοκοτρώνης λέει για τον Νικόλαο: «Ο Νικόλαος, ένας εκ των προθύμων και ειλικρινών συναγωνιστών κατά τον υπέρ ανεξαρτησίας αγώνα». Το 1822 ο Νικόλαος διακρίθηκε στις μάχες της Δράμας και αλλού. Όπου τον χρειαζόταν η πατρίδα. Ο Νικόλαος ήταν ανιδιοτελής αγωνιστής και ποτέ δεν ανακατεύθηκε στις διχόνοιες μας. Το σώμα των εθελοντών Κυπρίων που ηγείτο το αυτοσυντηρούσε από χρήματα εράνων που γίνονταν στην Κύπρο. Ο Κολοκοτρώνης λέει για τον Κύπριο Νικόλα Θησέα… «Ο Νικόλαος ένας εκ των προθύμων και ειλικρινών συναγωνιστών… διακρίθηκε σε όλες τις μάχες…» κ.ά.π.
Και το πλέον ένδοξο και τιμητικό. Αυτά τα ηρωικά παλληκάρια, που η πατρίδα τους σκλαβωμένη ήταν, εθελοντικά στα Ελληνικά χώματα ήρθαν για να γίνουν απελευθερωτές! Είναι συγκινητικό και επικά ανεπανάληπτο.
Ποτέ τους δεν δέχτηκαν χρηματικές αμοιβές… ΟΥ ΠΕΡΙ ΧΡΗΜΑΤΩΝ Ο ΑΓΩΝ ΤΟΥΣ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΛΕΥΤΕΡΙΑ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑ ΠΑΤΡΙΔΑ, ΑΛΛΑ ΠΕΡΙ ΑΡΕΤΗΣ…ΠΑΜΠΤΩΧΟΙ ΑΛΛΑ ΠΕΡΗΦΑΝΟΙ, ΕΠΕΣΤΡΕΨΑΝ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ.
Τα ονόματα των Ελλήνων Κυπρίων εθελοντών που συμμετείχαν σε όλους τους εθνικούς αγώνες της Ελλάδας και των ηρωϊκώς πεσόντων, ανέρχονται σε χιλιάδες. Αρκετά, όσα διασώθηκαν, υπάρχουν στο αρχείο του πολεμικού Μουσείου (1821, Βαλκανικοί Πόλεμοι, Μακεδονικός αγώνα, Κρητική επανάσταση, Μικρασιατική εκστρατεία, ΒΠΠ κ.ά).. Αιωνία τους η μνήμη.
Τιμή και δόξα συνοδεύει του Έλληνες Κύπριους εθελοντές, που με αυτοθυσία και ηρωισμό συμμετείχαν και αρκετοί από αυτούς έχυσαν το αίμα σε Ελληνική γη, σ΄ όλους τους εθνικούς αγώνες της Ελλάδας, χωρίς ποτέ να ζητήσουν επιβράβευση, ή αντίδωρο. Ηθική τιμητική αναγνώριση μόνο ήθελαν και ΕΝΩΣΗ με την μητέρα πατρίδα Ελλάδα….
Και επ΄ευκαιρία θα ήθελα να ευχηθώ, για αυτό το ακριτικό Ελληνικό νησί, αναπόσπαστο σιαμαίο κομμάτι του Ελληνισμού, που ανά τους αιώνες έρημο και μόνο αγωνίζεται, για να παραμείνει ΕΛΛΗΝΙΚΟ και συμμετείχε σε όλους ανεξαιρέτως τους αγώνες υπέρ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ της μητέρας πατρίδας…, να μην «ξεχασθεί» από την Επιτροπή των εορτασμών των 200 χρόνων του Έπους του 1821….. Αν κάποιοι ανατρέξουν στα αρχεία του πολεμικού μουσείου, θα ανακαλύψουν αρκετούς τόμους περί Εθνικών προσφορών της Κύπρου προς τον ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ…. ΙΔΩΜΕΝ….
Έγραφε και λαλούσε o νομπελίστας Γ. Σεφέρης, για τους Κυπρίους Έλληνες: «Η Κύπρος πλάτυνε το αίσθημα μου που είχα για την Ελλάδα… Κάποτε λέω ότι με πήρε ψυχοπαίδι της. … Τον έχω αγαπήσει αυτό τον τόπο. Ίσως γιατί βρίσκω εκεί πράγματα παλιά, που ζουν ακόμα, ενώ έχουν χαθεί στην άλλη Ελλάδα….. Ίσως γιατί αισθάνομαι πως αυτός ο λαός έχει ανάγκη από όλη μας την αγάπη και όλη μας την συμπαράσταση…. Ένας πιστός λαός πεισματάρικα και ήπια σταθερός…. Υπάρχουν σε μια γωνιά 400 χιλιάδες ψυχές από την καλύτερη, την πιο ατόφια Ρωμιοσύνη που προσπαθούν να τις αποκόψουν από τις πραγματικές τους ρίζες…»
Λόγια ανεπανάληπτης αλήθειας…, λόγια προφητικά γιά την Ελληνική Κύπρο…..
Ο επίσης νομπελίστας Οδυσσέας Ελύτης ,πολλούς μήνες καθόταν στην θαλασσοφίλητη ήσυχη Κύπρο και έγραφε.
Έλεγε για την Κύπρο: «Αλλά αυτό είναι ένα θαύμα (για την Κύπρο). Να δυναμώνεις και να αντρειεύσαι τότε ακριβώς που κινδυνεύεις να χάσεις αυτά που αγαπάς, όμως να ξέρεις πως είναι δικά σου, κατάδικά σου. Και να δίνεις την χροιά του ακατάλυτου και του αιώνιου… Διατηρήθηκαν (Οι Έλληνες Κύπριοι) μέσα από τους ύμνους της Ορθοδοξίας και στα Δημοτικά τραγούδια. Το παρατηρούμε αυτό εντελώς ιδιαίτερα στη Κύπρο….»
«Και να γιατί μου έδωσε τόση ικανοποίηση η συμβίωση μου με την πραγματικότητα της Κύπρου. Γιατί βρήκα τα «ανάλογα» της γλώσσας αυτής, έξω από κάθε ιστορική και πολιτική σκοπιμότητα, σ΄ αυτή την «μνήμη» που την κουβαλάτε και την εξωτερικεύεται όλοι σας και που είναι μαρτυρία ενός ανεπανάληπτου πολιτισμού.»
«Η Κύπρος με εντυπωσίασε και μου έδωσε μια βαθιά ικανοποίηση, θα έλεγα μιαν επαλήθευση της ταυτότητας μου σαν μέλους μιας κοινότητας που σαν Γένος επέτυχε πάντα!»
Ίδε: Ο μέγας εθνικός ρόλος των τιμηθέντων ΕΛΛΗΝΩΝ με Νόμπελ…
Ο Ιωάννης Καποδίστριας έθεσε τα όρια του ελληνικού εθνικού κράτους συμπεριλαμβάνοντας την Κύπρο, όχι μόνο γιατί ήταν γόνος Κυπρίας μάνας, αλλά γιατί οι Έλληνες της Κύπρου συμμετείχαν ενεργά την 9η Ιουλίου 1821 στην Ελληνική Επανάσταση, συνεχίζοντας την πνευματική παράδοση του Ελληνισμού και της Κύπρου των 3000 ετών ελληνικής ιστορίας.
«Τα όρια ταύτα από του 1821 καθορίζονται υπό του αίματος του εκχυθέντος εις τα σφαγεία των Κυδωνιών, των Ψαρών, της Χίου, της Κρήτης, της Ρόδου και της Κύπρου...».
Για την πολύπαθη Ελληνική Κύπρο….ΦΕΥ! Κοντεύουν 200 χρόνια από τις δηλώσεις του Καποδίστρια……
Ο κόσμος σκηνή, ο βίος πάροδος. Ήλθες, είδες, απήλθες.
(Δικό μου …..Και ουδέν γέγονε.)
Δημόκριτος, 470-370 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
ΚΑΡΤΕΡΟΥΜΕΝ…..
Καρτερούμεν μέραν νύχταν
να φυσήσει ένας αέρας
στουν τον τόπον πο `ν καμένος
τζι’ εν θωρεί ποτέ δροσιάν
Για να φέξει καρτερούμεν
το φως τζιήνης της μέρας
πο `ν να φέρει στον καθ’ έναν
τζιαι δροσιάν τζαι ποσπασιά…
Δ.Λιπέρτη.
Το πιο κάτω λυρικό ποίημα του Σουρή, επάξια εκπροσωπειί, όλους τους Έλληνες, που έπεσαν ηρωικά μαχόμενοι, αλλά και τους αγνοούμενους της Κυπριακής τραγωδίας. Είναι οι άγνωστοι στρατιώτες ήρωες μας…
Ο Γιώργος Σουρής έγραψε και λάλησε για αυτούς….
Οἱ Ἥρωες
Μέσα σε βόλια κι ὀβίδων κρότους
ἔπεσαν νιάτα μὲς στὸν ἀνθό τους.
Πᾶνε λεβέντες, πᾶνε κορμιὰ
κι ἄγνωστα τά ῾θαψαν στὴν ἐρημιά.
Κανεὶς δὲ ξέρει ποὺ τά ῾χουν θάψει,
κανεὶς δὲ πῆγε γιὰ νὰ τὰ κλάψει,
κανεὶς δὲν ἔκαψε γι᾿ αὐτὰ λιβάνι,
κανεὶς δὲν ἔπλεξε γι᾿ αὐτὰ στεφάνι.
Ἀνώνυμ᾿ ἥρωες, ἄγνωστοι τάφοι,
κανένας ὄνομα σ᾿ αὐτοὺς δὲ γράφει,
μήτε τὸ χῶμα τοὺς φιλοῦνε χείλη,
σταυρὸ δὲν ἔχουνε μήτε καντῆλι.
Μόνο μιᾶς κόρης μαργαριτάρια
κυλοῦν σὲ τάφους ποὺ κάποια μέρα
θὰ γίνουν κόσμου προσκυνητάρια
καὶ φάροι Νίκης γιὰ μία μητέρα.
Kαι τέλος παρά τους αγώνες και τις θυσίες των Ελλήνων Κυπρίων, ανά τους αιώνες το 1974, έλαβαν τελικά το πικρό ποτήριον…
Το αντίδωρο.
Του Αντώνη Αντωνά.
Αντί για την βοήθεια την επιθανάτια/ με τα λιγοστά, τα ψίχουλα σε μια φούχτα/ η Κύπρος θε νάχε λάβει από την «μάνα» της,/ τους εισβολείς βαρβάρους για να διώξει,/ «ευλογημένα» μεταθανάτια κόλλυβα,/ έλαβε σε μια μικρή πήλινη κούπα…
Με πόνο ψυχής και απογοήτευσης,/ μετά την εγκατάλειψη, τον όλεθρο,/ απ΄ άρτον ευλογημένο της/ κατεχόμενης Ουρανίας Καρπασίας,/ θείο αντίδωρο απ΄ το σώμα,/ των νεκρών ηρώων μας παλληκαριών,/ δεύτε λάβετε…
Τούτο εστί το σώμα τους…
Θεία κοινωνία απ΄το αίμα τους,/ από οίνο ευλογημένο,/ την ηδύποτη κουμανταρία,/ σε άγιο πήλινο δισκοπότηρο,/ με τ΄ αντίδωρο στη «μάνα» αντιδωρήσαμε…
Τούτο εστί το αίμα τους…..
Θεία κοινωνία και αντίδωρο,/ θυσίας και αθανασίας./ στην πήλινη, φτωχική κούπα,/ Τούτο εστί το σώμα τους!/ Τούτο εστί το αίμα τους!/ Και χαραγμένα έγραφε,/ «Μέα Κούλπα…»
Υστάτη Ικεσία, η Εσταυρωμένη Περήφανη Ελληνική Κύπρος αναπέμπει «Απελθέτω το πικρόν ποτήριον τούτο…» και πάλι…!
Α.Α.
Εάν μη έλπηται ανέλπιστον, ουκ εξευρήσει.–
Αν δεν ελπίζεις το ανέλπιστο, δεν θα το βρεις.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΠΟ ΑΝΤΩΝΗ ΑΝΤΩΝΑ ΑΠΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΥΠΡΟ – ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ
www.ledrastory.com
cyprushellenica.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου