Γράφει ο Νίκος Χειλαδάκης
Για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια εργασιών ανακίνησης και
αναστύλωσης της ιστορικής μονής της Παναγιάς Σουμελά του Πόντου, με την
ξεχωριστή σημασία της για την Ορθοδοξία, οι Τούρκοι άνοιξαν τις πύλες
του Βαπτιστηρίου και του λεγόμενου, Çile Odası, (Κελί Δοκιμασίας). Εκεί,
μόλις εισήρθε το φως του ήλιου, έμειναν έκθαμβοι από την ανακάλυψη μιας
μοναδικής περίτεχνης τοιχογραφίας της Παναγιάς με τον Ιησού Χριστό στην
στοργική αγκαλιά της.
Όπως αναφέρει η ανακοίνωση του τουρκικού Υπουργείου Πολιτισμού, που
εποπτεύει των εργασιών της ανακαίνισης της ιεράς ελληνορθόδοξης
σταυροπηγιακής μονής της Παναγιάς Σουμελά, μετά από 16 χρόνια των
εργασιών ανακαίνισης οι ειδικοί ερευνητές εισήρθαν για πρώτη φορά στο
Βαπτιστήριο της μονής και στο Çile Odası. Εκεί έκθαμβοι ανακάλυψαν μια
περίτεχνη τοιχογραφία της Παναγίας που είχε μείνει μέχρι σήμερα στο
σκοτάδι από τότε που οι Πόντιοι εγκατέλειψαν τον Πόντο, μέσα στο αίμα
της φρικτής γενοκτονίας των Ποντίων. Η τοιχογραφία αυτή προκάλεσε το
δέος των Τούρκων που εργάζονταν σε αυτή την πτέρυγα της μονής, η οποία
επιφυλάσσει συνεχώς και καινούργιες εκπλήξεις για τα σημάδια της
παρουσίας της Παναγίας, η οποία ποτέ δεν εγκατέλειψε την ιστορική και
ιερή μονή της παρά του ότι επί πολλές δεκαετίες δεν ακούγονταν οι ύμνοι
και οι δοξολογίες προς την μεγάλη της Χάρη.
Η ιστορία της ιεράς σταυροπηγιακής μονής της Παναγιάς Σουμελά του
Πόντου, σύμβολο της ορθοδοξίας για όλο τον ελληνισμό, πέρασε πολλές
φάσεις μετά την τραγική ανταλλαγή των πληθυσμών το 1922. Στις 9 Ιουνίου
του 2001, ο γνωστός αρθογράφος της τουρκικής εφημερίδας, Μιλιέτ,
Γκιουνγκιόρ Αράς, σε μια επίσκεψη που έκανε τότε στο ιστορικό μοναστήρι
και εντυπωσιάστηκε από τον ιερό χώρο, άφησε την πένα του να περιγράψει
την γοητεία του μοναστηριού και την περίοδο από την εγκατάλειψη του το
1922 και μετά.
Από το 1923 και μετά την αναχώρηση των μοναχών από την Παναγία
Σουμελά, όπως αναφέρει ο Γκιουνγκιόρ Ουράς στην Μιλιέτ, έπεσε νεκρική
σιγή στο ιστορικό μοναστήρι. Μονάχα τα πουλιά και κάποιοι Άγγλοι
περιηγητές έδιναν σημεία ζωής στο απότομο και μαρτυρικό τοπίο που κάποτε
οι χιλιάδες πιστοί συνέρρεαν για να πανηγυρίσουν την δόξα της Παναγιάς.
Το 1931 η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας που είχε κρυφτεί σε κάποιο
μυστικό μέρος, μεταφέρθηκε στην Ελλάδα. Από τότε, μέχρι την δεκαετία του
πενήντα, το ιστορικό μοναστήρι είχε αφεθεί στην τύχη του. Που και που
όμως, όπως λένε και οι μαρτυρίες, κάποια μοναχική φιγούρα συνήθως με την
χαρακτηριστική μαντίλα, ανέβαινε το εγκαταλειμμένο πια μονοπάτι προς
την Μονή και κάποια φλόγα από κάποιο κερί μέσα στα ερείπια του
μοναστηριού, πρόδιδε ότι η ελληνορθόδοξη πίστη δεν είχε χαθεί εντελώς
από τον ιστορικό Πόντο.
Το 1953 μετά την είσοδο της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, κάποιοι Αμερικανοί
αξιωματικοί έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον και θέλησαν να επισκεφτούν το
μοναστήρι. Τελικά, παρά του ότι η περιοχή ήταν σχεδόν απαγορευμένη τους
δόθηκε η άδεια και οι Αμερικανοί έφτασαν στο μοναστήρι μέσα από το
γνωστό μονοπάτι που τώρα το σκέπαζαν χόρτα και σκόρπιοι θάμνοι. Το
κλειδί όμως της εισόδου στο μοναστήρι το έχει ο σταθμός της τοπικής
δασοφυλακής και για να το πάρουν οι Αμερικανοί χρειάστηκε επέμβαση από
την Άγκυρα. Οι ξένοι αυτοί επισκέπτες μόλις εισήλθαν στο μοναστήρι
έμειναν άφωνοι από την μεγαλόπρεπεια των τοιχογραφιών και την ιερότητα που
ανέδυε ο χώρος, αρκετές δεκαετίες μετά την πλήρη εγκατάλειψη του. Αφού
κάθισαν επί ώρες να κοιτάζουν εκστασιασμένοι τις εικόνες, τα κτίσματα
και το μαγευτικό τοπίο της πανέμορφης χαράδρας, συνέταξαν μια αναφορά
προς το τουρκικό υπουργείο Πολιτισμού τονίζοντας τον μεγάλο αυτό θησαυρό
που βρίσκεται στα τουρκικά χέρια και ότι θα πρέπει να γίνουν τα
απαραίτητα έργα για την διάσωση του.
Πέρασαν πολλά χρόνια από τότε και μόνο το 1972 το τουρκικό υπουργείο
Πολιτισμού αποφάσισε να ενδιαφερθεί για πρώτη φορά επίσημα για την
Παναγία Σουμελά, η οποία ήδη είχε αρχίσει να γίνετε πόλος έλξης πολλών
επισκεπτών και προσκυνητών κυρίως από την Ευρώπη και την Αμερική. Το
1986 για πρώτη φορά καθιερώθηκε εισιτήριο για την είσοδο στην ιστορική
μονή. Από τότε κάθε χρόνο το τουριστικό συνάλλαγμα ρέει όλο και
περισσότερο στα τουρκικά ταμεία. Η Παναγία Σουμελά άρχισε να τραβάει
επισκέπτες από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα και η φήμη της άρχισε να
φτάνει στα πέρατα της γης. Ο Τούρκος αρθογράφος, τελειώνοντας την πολύ
ενδιαφέρουσα αναφορά-ομολογία του για την Παναγία Σουμελά, αποκάλυψε ότι
πολλά ιερά βιβλία αλλά και άλλα ιερά αντικείμενα που βρεθήκαν στο
μοναστήρι, φυλάγονται σήμερα στην Άγκυρα.
Σήμερα η Παναγία Σουμελά φανερώνει ξανά την παρουσία της ίδιας της
Παναγίας με πολλά σημάδια, όπως αυτή η προσφάτως ανακαλυφθείσα περίτεχνη
τοιχογραφία της, που προκάλεσε το δέος στους ίδιους τους Τούρκους.
ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ
Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-Τουρκολόγος
Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)
1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.
2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.
3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.
4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.
5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).
6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.
7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.
Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.
ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ
Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.
1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.
2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.
3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.
Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων.
Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου