Λίγες εταιρείες στην ιστορία του φαρμάκου έχουν λάβει τόση προσοχή όση έχει λάβει η Pfizer Inc. τα τελευταία τρία χρόνια της κρίσης Corona.
Κατά τη διάρκεια της αδιάκοπης κάλυψης από τα μέσα ενημέρωσης και εν μέσω όλου του θορύβου και της οργής, η Pfizer κατάφερε να αποφύγει τον έλεγχο της προηγούμενης εγκληματικής συμπεριφοράς της και παρουσιάζεται καθολικά στα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης ως μια καλοπροαίρετη επιχείρηση της οποίας η αποστολή είναι να υπηρετεί ευγενικά την ανθρωπότητα.
Σε μια προσπάθεια να αποκαταστήσουμε την αλήθεια, ξεκινάμε μια ολοκληρωμένη ιστορική εξέταση αυτής της εταιρείας που ξεπήδησε από ταπεινά ξεκινήματα σε ένα από τα πιο επιδραστικά εταιρικά μεγαθήρια που κυκλοφορούν σήμερα στη γη.
ΙΣΤΟΡΙΑ
Η ιστορία της Pfizer ξεκινά στη Νέα Υόρκη το 1849, όταν ένα ζευγάρι Γερμανών μεταναστών, τα ξαδέλφια Charles Pfizer και Charles F. Erhart, έλαβαν δάνειο 2.500 δολαρίων από τον πατέρα του Charles Pfizer για να αγοράσουν ένα εμπορικό κτίριο στο Williamsburg του Μπρούκλιν, όπου θα ξεκινούσαν ένα κοινό επιχειρηματικό εγχείρημα στην εκκολαπτόμενη βιομηχανία παραγωγής χημικών προϊόντων.
Ο Charles Pfizer ήταν μαθητευόμενος φαρμακοποιός στη Γερμανία και διέθετε εμπορική εκπαίδευση ως χημικός. Ο Charles Erhart ήταν ζαχαροπλάστης.
Η επιχείρηση που αρχικά ονομαζόταν Charles Pfizer and Company θα επικεντρωνόταν αρχικά στην παραγωγή χημικών ενώσεων. Το πρώτο τους προϊόν ήταν ένα φαρμακευτικό προϊόν με την ονομασία Santonin, το οποίο χρησιμοποιούνταν για τη θεραπεία παρασιτικών σκουληκιών.
Συνδυάζοντας τα ταλέντα τους, τα ξαδέρφια τοποθέτησαν το προϊόν τους μέσα σε γευστικά γλυκίσματα, όπως καραμέλες και χωνάκια κρέμας ζάχαρης με γεύση καραμέλας. Η στρατηγική αυτή αποδείχθηκε επιτυχής, θέτοντας τις βάσεις για τη μελλοντική ανάπτυξη της εταιρείας.
Το φάρμακο Santonin θα χρησιμοποιούνταν ως ανθελμινθικό μέχρι τη δεκαετία του 1950, όταν έπεσε σε δυσμένεια λόγω των τοξικών επιδράσεων που παρατηρήθηκαν και που εγκυμονούσαν σοβαρούς κινδύνους για τους ασθενείς.
Η Pfizer θα επεκταθεί γρήγορα στο πεδίο των λεπτών χημικών ουσιών για εμπορική πώληση σε χονδρέμπορους και λιανοπωλητές.
Το 1862, η Pfizer έγινε η πρώτη αμερικανική εταιρεία που παρήγαγε εγχώρια τρυγικό οξύ και κρέμα τρυγικού οξέος.
Με το ξέσπασμα του αμερικανικού εμφυλίου πολέμου ξέσπασε μια τεράστια ανάγκη για παυσίπονα και αντισηπτικά, δημιουργώντας μια «ευκαιρία» για τη φαρμακοβιομηχανία.
Η Pfizer επέκτεινε γρήγορα την παραγωγή και των δύο, καθώς και του ιωδίου, της μορφίνης, του χλωροφορμίου, της καμφοράς και των υδραργύρων. Μέχρι το 1868, τα έσοδα της Pfizer είχαν διπλασιαστεί και η γκάμα των προϊόντων της είχε αυξηθεί σημαντικά.
Η μεγάλη ευλογία για την εταιρεία θα ερχόταν τη δεκαετία του 1880 με την παραγωγή βιομηχανικής ποιότητας κιτρικού οξέος, που χρησιμοποιείται ευρέως σε αναψυκτικά όπως η Coca-Cola και το Dr. Pepper. Αυτό θα γινόταν το επίκεντρο της εταιρείας και θα οδηγούσε την ανάπτυξή της για δεκαετίες.
Μια άλλη τυχαία αλλαγή για τη «μικρή εταιρεία της Νέας Υόρκης» θα έρθει το 1919, όταν οι επιστήμονές της θα πρωτοπορήσουν και θα αναπτύξουν μια διαδικασία ζύμωσης σε βαθιά δεξαμενή, οι αρχές της οποίας θα εφαρμοστούν αργότερα στην παραγωγή πενικιλίνης.
Αυτή η υπεροχή στη ζύμωση και στη φαρμακευτική παραγωγή μεγάλης κλίμακας θα έφερνε την Pfizer σε ηγετική θέση στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν η κυβέρνηση των ΗΠΑ απευθύνθηκε στη φαρμακοβιομηχανία για υποστήριξη στην παραγωγή πενικιλίνης για την πολεμική προσπάθεια.
Σε συνεργασία με κυβερνητικούς επιστήμονες, η Pfizer άρχισε να επιδιώκει τη μαζική παραγωγή πενικιλίνης χρησιμοποιώντας την τεχνολογία ζύμωσης σε βαθιά δεξαμενή και το 1944 έγινε η πρώτη εταιρεία που παρήγαγε μαζικά πενικιλίνη.
Καθώς οι τιμές και η χρήση της πενικιλλίνης μειώθηκαν μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, η Pfizer άρχισε να αναζητά πιο κερδοφόρα αντιβιοτικά. Η μετάβαση στην εμπορική παραγωγή αντιβιοτικών σηματοδότησε μια στροφή στο επιχειρηματικό μοντέλο της Pfizer.
Οι δραστηριότητες της εταιρείας μετατοπίστηκαν από την παραγωγή εκλεκτών χημικών προϊόντων σε φαρμακευτικά προϊόντα που βασίζονται στην έρευνα, δίνοντας το έναυσμα για το νέο πρόγραμμα ανακάλυψης φαρμάκων της Pfizer, το οποίο επικεντρώθηκε στη σύνθεση vitro.
Το 1950 η Pfizer θα αναπτύξει το πρώτο της ιδιόκτητο φαρμακευτικό προϊόν, την Terramycin, ένα αντιβιοτικό ευρέος φάσματος.
Μέχρι το 1951, η Pfizer είχε ιδρύσει γραφεία στο Βέλγιο, τη Βραζιλία, τον Καναδά, την Κούβα, την Αγγλία, το Μεξικό, τον Παναμά και το Πουέρτο Ρίκο. Καθώς η ισχύς και τα κέρδη της αυξάνονταν, η Pfizer ενίσχυσε το χαρτοφυλάκιό της μέσω διαφόρων εξαγορών και εισόδων σε πολλούς τομείς έρευνας και ανάπτυξης, συμπεριλαμβανομένου ενός τμήματος υγείας των ζώων.
Καθώς το φαρμακευτικό βασίλειο της Pfizer επεκτεινόταν, ωστόσο, άρχισαν να έρχονται στην επιφάνεια ερωτήματα σχετικά με πρόστυχες επιχειρηματικές πρακτικές.
ΠΑΡΑΒΙΑΣΕΙΣ
Παρά το γεγονός ότι παρουσιάζεται ως ενάρετος εταιρικός πολίτης, η Pfizer δεν είναι άγνωστη στις αντιπαραθέσεις και τα σκάνδαλα. Ήδη από το 1958 ήταν μία από τις έξι φαρμακευτικές εταιρείες που κατηγορήθηκαν για καθορισμό τιμών από την Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου.
Το 1961 το Υπουργείο Δικαιοσύνης άσκησε ποινικές αντιμονοπωλιακές διώξεις κατά της Pfizer, της American Cyanamid και της Bristol-Myers, κατηγορώντας κορυφαία στελέχη κάθε εταιρείας ότι χρέωναν υπερβολικά υψηλές τιμές και μονοπωλούσαν την παραγωγή και διανομή φαρμάκων από το 1953.
Το 1963 η FTC αποφάνθηκε ότι οι κατηγορούμενες εταιρείες στην καταγγελία του 1958 όντως διαμόρφωναν τις τιμές των αντιβιοτικών. Η FTC σημείωσε επίσης ότι «τα ακάθαρτα χέρια και η κακή πίστη διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο» στο να χορηγηθεί στην Pfizer το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας τετρακυκλίνης.
Μέχρι τη δεκαετία του 1960, η Pfizer βρισκόταν στο πιο διαφοροποιημένο σημείο της ιστορίας της, με ενδιαφέροντα που κυμαίνονταν από χάπια μέχρι αρώματα και από πετροχημικά μέχρι προϊόντα για κατοικίδια ζώα.
Η στροφή της εταιρείας προς την παραγωγή νέων προϊόντων κορυφώθηκε με την ίδρυση του κεντρικού τμήματος έρευνας στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Ένα πλήρες 15% των εσόδων της Pfizer κατευθυνόταν σε αυτό το τμήμα έρευνας.
Αυτή η εστίαση στην καινοτομία οδήγησε την Pfizer στην ανάπτυξη blockbuster φαρμάκων, τα οποία περιγράφονται ως «φάρμακα που αποφέρουν έσοδα τουλάχιστον 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων ετησίως στις φαρμακευτικές εταιρείες που τα παράγουν».
Ενώ αυτά τα φάρμακα μπορεί να είναι εξαιρετικά κερδοφόρα για τις φαρμακευτικές εταιρείες, το επιχειρηματικό μοντέλο των blockbuster φαρμάκων παρουσιάζει ορισμένα μακροπρόθεσμα προβλήματα. Πέρα από τον χρόνο και τα χρήματα που απαιτούνται για την ανάπτυξή τους, υπάρχουν και οι απαιτήσεις των ζητημάτων πατεντών. Οι φαρμακευτικές εταιρείες βλέπουν το «παράθυρο πατέντας» των 20 ετών ως σοβαρό περιορισμό, καθώς συχνά τους παίρνει μια ολόκληρη δεκαετία για να φέρουν ένα νέο φάρμακο στην αγορά, μειώνοντας έτσι τόσο τον χρόνο που τους επιτρέπεται να διεκδικήσουν κέρδη από το κόστος ανάπτυξης όσο και τον χρόνο που τους αναλογεί για να αποκομίσουν τα μέγιστα κέρδη από το νέο τους προϊόν.
Λόγω των νόμων περί διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, η επιτυχία των blockbuster φαρμάκων είναι συχνά βραχύβια. Επίσης, η εξάρτηση από τα blockbusters σημαίνει ότι αν ένα προϊόν αποτύχει, οι συνέπειες για τον κατασκευαστή μπορεί να είναι καταστροφικές.
Χρησιμοποιώντας αυτό το επιχειρηματικό μοντέλο, η ανάγκη των φαρμακευτικών εταιρειών να παράγουν συνεχώς φάρμακα blockbuster είναι δύσκολο να υπερτιμηθεί. Φυσικά, καταβάλλουν μεγάλες προσπάθειες για να προστατεύσουν τη χρυσή χήνα τους.
Η σειρά των blockbusters της Pfizer συνοδεύτηκε από μια μαζική άνοδο της περιουσίας της εταιρείας σε συνδυασμό με μια πορεία αμφιλεγόμενων προϊόντων, κακουργηματικών αδικημάτων και πολλαπλών προστίμων -συμπεριλαμβανομένου του μεγαλύτερου ποινικού προστίμου στην ιστορία των ΗΠΑ.
Πάρτε, για παράδειγμα, το πρώτο blockbuster φάρμακο της Pfizer, το αντιφλεγμονώδες Feldene, το οποίο θα γινόταν επίσης ένα από τα αρχικά αμφιλεγόμενα προϊόντα της.
Η Pfizer υπέβαλε αίτηση νέου φαρμάκου για το Feldene στον FDA τον Μάρτιο του 1978 και ξανά τον Μάιο του 1980. Οι αιτήσεις απορρίφθηκαν λόγω ανεπαρκών πρωτοκόλλων δοκιμών. Τον Σεπτέμβριο του 1981, η Pfizer υπέβαλε εκ νέου αίτηση στον FDA, χρησιμοποιώντας παλαιά δεδομένα.
Τα πολλαπλά ερωτήματα γύρω από το Feldene, συμπεριλαμβανομένης της διαδρομής που ακολουθήθηκε προς την τελική έγκρισή του, θα το καθιστούσαν μία από τις κορυφαίες «λογοκριμένες» ειδήσεις του Project Censored το 2015.
Σε αυτή την ιστορία, το Project Censored σημείωσε: «Το Project Censored δεν είναι η πρώτη φορά που η εφημερίδα “Censored” έγραψε την είδηση “Censored”:
«Στη συνέχεια, ενώ ο FDA εξέταζε ακόμη την αίτηση, η Pfizer διοργάνωσε μια δεξίωση στη συνάντηση της Αμερικανικής Ένωσης Ρευματολογίας στη Βοστώνη και έδειξε μια ταινία προώθησης του Feldene, η οποία, σύμφωνα με τον FDA, ήταν παράνομη. Παρ' όλα αυτά, στις 6 Απριλίου 1982, ο FDA ενέκρινε το Feldene για χρήση στις ΗΠΑ».
Παρόλο που το Feldene θα γινόταν το πιο επικερδές προϊόν της Pfizer, γρήγορα προέκυψαν ερωτήματα σχετικά με το φάρμακο. Μέχρι το 1986 υποβλήθηκε αίτηση στον FDA για την εκ νέου επισήμανση του φαρμάκου λόγω σοβαρών ανησυχιών σχετικά με τον μακρύ χρόνο ημιζωής του και την τάση του να συσσωρεύεται στο αίμα.
Η οργάνωση παρακολούθησης Public Citizen Health Research Group (PCHRG) θα κατηγορούσε αργότερα ότι αυτό το ευρέως συνταγογραφούμενο φάρμακο για την αρθρίτιδα δημιουργούσε κινδύνους γαστρεντερικής αιμορραγίας στους ηλικιωμένους.
Επικαλούμενη αναφορές για 2.621 ανεπιθύμητες ενέργειες και 182 θανάτους μεταξύ των ασθενών που έλαβαν το φάρμακο, η PCHRG ζήτησε από τον FDA να απαγορεύσει το Feldene για ασθενείς 60 ετών και άνω, «ως άμεσο κίνδυνο για τη δημόσια υγεία».
Ο Dr. Sidney Wolfe, διευθυντής της PCHRG δήλωσε: «Τουλάχιστον 1,75 εκατομμύρια ηλικιωμένοι Αμερικανοί που λαμβάνουν τώρα αυτό το φάρμακο κινδυνεύουν να αναπτύξουν απειλητικές για τη ζωή τους γαστρεντερικές αντιδράσεις».
Εν τω μεταξύ, το Εθνικό Συμβούλιο Ηλικιωμένων προέτρεψε τον FDA να αποσύρει εντελώς το φάρμακο από την αγορά.
Ο Wolfe του PCHRG θα αναφερόταν αργότερα σε εσωτερικά έγγραφα της Pfizer που εξέφραζαν ανησυχίες σχετικά με το φάρμακο. Μέχρι το 1995 ζητούσε την πλήρη απαγόρευση του φαρμάκου για όλες τις ηλικίες.
Αυτή ήταν μόνο η αρχή μιας σειράς σκανδάλων υψηλού προφίλ και νομικών προβλημάτων που θα καθόριζαν τις συνήθεις επιχειρηματικές πρακτικές της Pfizer.
Για παράδειγμα, αναφορές για σοβαρά ζητήματα σχετικά με μια καρδιακή βαλβίδα που παρήγαγε το τμήμα Shiley της Pfizer άρχισαν να ταλαιπωρούν την εταιρεία. Το πρόβλημα αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα τη διακοπή της παραγωγής όλων των μοντέλων των ελαττωματικών βαλβίδων μέχρι το 1986.
Το 1991 μια ομάδα εργασίας του FDA κατηγόρησε τη Shiley ότι απέκρυψε πληροφορίες σχετικά με τα προβλήματα ασφαλείας από τις ρυθμιστικές αρχές προκειμένου να λάβει την αρχική έγκριση για τις βαλβίδες της. Μια έρευνα της 7ης Νοεμβρίου 1991 στην εφημερίδα The Wall Street Journal υποστήριξε ότι η Shiley είχε σκόπιμα παραποιήσει τα αρχεία κατασκευής που αφορούσαν τα σπασίματα των βαλβίδων.
Αυτά τα κατάγματα είχαν καταστροφικές συνέπειες για πολλούς ασθενείς. Μέχρι το 2012 αναφέρθηκε ότι 663 άτομα είχαν πεθάνει ως αποτέλεσμα των ελαττωματικών βαλβίδων.
Η Pfizer συμφώνησε τελικά να καταβάλει μεταξύ 165 και 215 εκατομμυρίων δολαρίων για τον διακανονισμό των αγωγών που σχετίζονται με τη βαλβίδα The Björk-Shiley Convexo-Concave Heart Valve.
Συμφώνησε επίσης να καταβάλει 10,75 εκατομμύρια δολάρια για να διευθετήσει τις κατηγορίες του Υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ ότι είπε ψέματα στις ρυθμιστικές αρχές κατά την αναζήτηση έγκρισης για τις βαλβίδες.
Η παρέλαση των διεφθαρμένων πρακτικών και των νομικών προβλημάτων που έχει καταλήξει να χαρακτηρίζει αυτόν τον φαρμακευτικό Λεβιάθαν μόλις είχε αρχίσει. Από τότε, η Pfizer παραπέμφθηκε και διώχθηκε για μια λιτανεία παράνομων πράξεων που κυμαίνονταν από τον καθορισμό των τιμών, την ασφάλεια των προϊόντων, τη δωροδοκία, τα σκάνδαλα διαφήμισης και μάρκετινγκ μέχρι τις παραβιάσεις του περιβάλλοντος και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Το 1999 η Pfizer δήλωσε ένοχη σε ποινικές αντιμονοπωλιακές κατηγορίες και συμφώνησε να καταβάλει πρόστιμα συνολικού ύψους 20 εκατομμυρίων δολαρίων. Σε εκείνη την υπόθεση, η Pfizer κατηγορήθηκε για «συμμετοχή σε συνωμοσία για την αύξηση και τον καθορισμό των τιμών και την κατανομή των μεριδίων αγοράς στις ΗΠΑ για ένα συντηρητικό τροφίμων που ονομάζεται ερυθροβικό νάτριο και για την κατανομή πελατών και περιοχών για ένα αρωματικό παράγοντα που ονομάζεται μαλτόλη».
Το 2000 η Washington Post δημοσίευσε ένα αποκαλυπτικό άρθρο έξι τμημάτων στο οποίο κατηγορούσε την Pfizer ότι δοκίμαζε ένα επικίνδυνο πειραματικό αντιβιοτικό Trovafloxacin (εμπορική ονομασία Trovan) σε παιδιά στη Νιγηρία χωρίς να λάβει την κατάλληλη συγκατάθεση από τους γονείς τους.
Το Trovan επρόκειτο να γίνει το επόμενο blockbuster φάρμακο της Pfizer, σύμφωνα με τους αναλυτές της Wall Street, ένας από τους οποίους ισχυρίστηκε ότι «η Pfizer θα μπορούσε να κερδίσει 1 δισεκατομμύριο δολάρια το χρόνο αν το Trovan μπορούσε να λάβει έγκριση για όλες τις πιθανές χρήσεις του». Αλλά όταν η εταιρεία δεν μπόρεσε να βρει αρκετούς ασθενείς στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι ερευνητές της έψαξαν για νέους ασθενείς στο Κάνο της Νιγηρίας.
Αυτή η μη εγκεκριμένη κλινική δοκιμή σε 200 νιγηριανά παιδιά είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο 11 παιδιών. Υποστηρίζεται ότι πολύ περισσότερα παιδιά υπέστησαν αργότερα «σοβαρές παρενέργειες που κυμαίνονταν από οργανική ανεπάρκεια έως εγκεφαλική βλάβη».
Το 2001 η Pfizer μηνύθηκε από 30 νιγηριανές οικογένειες, οι οποίες κατηγόρησαν την εταιρεία ότι χρησιμοποίησε τα παιδιά τους ως «ανθρώπινα πειραματόζωα». Οι οικογένειες ισχυρίστηκαν ότι «η Pfizer παραβίασε τον Κώδικα της Νυρεμβέργης καθώς και τα πρότυπα των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα και άλλες δεοντολογικές κατευθυντήριες γραμμές» και ισχυρίστηκαν ότι η Pfizer εξέθεσε τα παιδιά σε «σκληρή, απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση».
Μετά από χρόνια δικαστικών αγώνων, η Pfizer συμφώνησε το 2009 να καταβάλει 75 εκατομμύρια δολάρια για να διευθετήσει ορισμένες από τις αγωγές που είχαν ασκηθεί στα δικαστήρια της Νιγηρίας.
Το Trovan δεν έγινε ποτέ το blockbuster που οραματιζόταν η Pfizer. Η εταιρεία παραδέχθηκε στους μετόχους της ότι «υπέστη μια απογοήτευση» με αυτό το πειραματικό φάρμακο κατά της μηνιγγίτιδας. Το Trovan δεν εγκρίθηκε ποτέ για χρήση από παιδιά στις Ηνωμένες Πολιτείες, οπότε η παραγωγή του σταμάτησε. Η Ευρωπαϊκή Ένωση το απαγόρευσε το 1999.
Ακολουθεί ένα χρονολόγιο με ακόμη περισσότερες κακοτοπιές της Pfizer.
- Το 2002 η Pfizer συμφώνησε να καταβάλει 49 εκατομμύρια δολάρια για να διευθετήσει τις κατηγορίες ότι μία από τις θυγατρικές της εξαπάτησε το ομοσπονδιακό πρόγραμμα Medicaid, χρεώνοντας υπέρμετρα το φάρμακο Lipitor για τη μείωση της χοληστερόλης.
- Το 2003 η Pfizer κατέβαλε 6 εκατ. δολάρια για να συμβιβαστεί με 19 πολιτείες που την κατηγόρησαν για τη χρήση παραπλανητικών διαφημίσεων για την προώθηση του αντιβιοτικού Zithromax (που ονομάζεται επίσης Z-Pak), το οποίο χρησιμοποιείται για τις λοιμώξεις των αυτιών των παιδιών. Η αξίωση ισχυριζόταν ότι η Pfizer «υπερεκτιμούσε τα οφέλη και την αποτελεσματικότητα του Zithromax σε σύγκριση με άλλα συγκρίσιμα αντιβιοτικά».
- Το 2004 η Pfizer συμφώνησε σε διακανονισμό 60 εκατομμυρίων δολαρίων σε ομαδική αγωγή που ασκήθηκε από χρήστες ενός διαβητικού φαρμάκου που αναπτύχθηκε από την Warner-Lambert, την οποία η Pfizer εξαγόρασε το 2000. Το φάρμακο Rezulin είχε αποσυρθεί από την αγορά αφού πολλοί ασθενείς πέθαναν από οξεία ηπατική ανεπάρκεια που λέγεται ότι προκλήθηκε από το φάρμακο.
- Το 2004 η Pfizer συμφώνησε να σταματήσει τις διαφημίσεις για το παυσίπονό της Celebrex και το επόμενο έτος παραδέχθηκε ότι κλινικές δοκιμές του 1999 διαπίστωσαν ότι οι ηλικιωμένοι ασθενείς που έπαιρναν το φάρμακο ήταν πολύ πιο πιθανό να αντιμετωπίσουν κινδύνους καρδιακών προβλημάτων.
- Το 2004 η Pfizer ομολόγησε επίσης την ενοχή της σε δύο κακουργήματα και κατέβαλε πρόστιμα ύψους 430 εκατομμυρίων δολαρίων για την δόλια προώθηση του φαρμάκου Neurontin, το οποίο είχε επιτυχία στην επιληψία, για μη εγκεκριμένες χρήσεις. Η Pfizer ισχυριζόταν ότι μπορούσε επίσης να χρησιμοποιηθεί για «διπολική διαταραχή, πόνο, ημικρανίες και στέρηση ναρκωτικών και αλκοόλ».
Οι ύπουλες τακτικές της Pfizer σχετικά με το Neurontin περιλάμβαναν επίσης τη δωροδοκία γιατρών με πολυτελή ταξίδια και χρήματα για την προώθηση του φαρμάκου και την τοποθέτηση πρακτόρων σε εκδηλώσεις ιατρικής εκπαίδευσης.
Αργότερα ήρθαν στο φως έγγραφα που υποδηλώνουν ότι η Pfizer κανόνισε καθυστερήσεις στη δημοσίευση επιστημονικών μελετών που υπονόμευαν τον ισχυρισμό της για τις άλλες χρήσεις του Neurontin. Σε ένα από αυτά τα έγγραφα διαπιστώθηκε ότι ένας επικεφαλής της ομάδας Neurontin της Pfizer δήλωσε: «Νομίζω ότι μπορούμε να περιορίσουμε τα πιθανά αρνητικά αποτελέσματα της μελέτης 224 καθυστερώντας τη δημοσίευση για όσο το δυνατόν περισσότερο».
Τέλος, το 2010, ομοσπονδιακοί ένορκοι διαπίστωσαν ότι η Pfizer διέπραξε εκβιαστική απάτη κατά την εμπορία του Neurontin- ο δικαστής της υπόθεσης διέταξε στη συνέχεια την εταιρεία να καταβάλει αποζημίωση ύψους 142 εκατομμυρίων δολαρίων.
- Το 2005 η Pfizer απέσυρε το παυσίπονό της Bextra από την αγορά, αφού ο FDA επικαλέστηκε «ανεπαρκείς πληροφορίες σχετικά με πιθανούς κινδύνους για την καρδιά από τη μακροχρόνια χρήση του φαρμάκου, καθώς και “απειλητικές για τη ζωή” δερματικές αντιδράσεις, συμπεριλαμβανομένων θανάτων».
- Την ίδια χρονιά ο FDA ενέκρινε προειδοποίηση μαύρου κουτιού για το άλλο παυσίπονο blockbuster της Pfizer, το Celebrex, επικαλούμενος αυξημένους κινδύνους «καρδιαγγειακών συμβάντων και απειλητικής για τη ζωή γαστρεντερικής αιμορραγίας».
- Το 2007 η Pfizer συμφώνησε να καταβάλει 34,7 εκατομμύρια δολάρια για να διευθετήσει ομοσπονδιακές κατηγορίες σχετικά με την εμπορία της ανθρώπινης αυξητικής ορμόνης Genotropin. Η Pharmacia & Upjohn Co., θυγατρική της Pfizer, συμφώνησε να καταβάλει 19,7 εκατομμύρια δολάρια για «προσφορά μίζας σε διαχειριστή παροχών φαρμακείου για να πουλήσει περισσότερα από το φάρμακο», ενώ η Pfizer συμφώνησε να καταβάλει άλλα 15 εκατομμύρια δολάρια για «προώθηση της Genotropin για χρήσεις που δεν έχουν εγκριθεί από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων».
- Το 2008 η Pfizer πλήρωσε ένα τεράστιο πρόστιμο 894 εκατομμυρίων δολαρίων για να διευθετήσει αγωγές «που ισχυρίζονταν ότι το αποσυρόμενο παυσίπονο Bextra και το ευρέως χρησιμοποιούμενο φάρμακο Celebrex για την αρθρίτιδα έβλαψαν τους ασθενείς των ΗΠΑ και εξαπάτησαν τους καταναλωτές». Από το συνολικό πρόστιμο, τα 745 εκατομμύρια δολάρια διατέθηκαν για την «επίλυση αξιώσεων για σωματικές βλάβες».
- Την αμέσως επόμενη χρονιά, το 2009, η Pfizer τιμωρήθηκε με πρόστιμο ύψους 2,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων, αποκτώντας την αμφίβολη διάκριση να χαρακτηρίζεται ως ο μεγαλύτερος διακανονισμός στην ιστορία της υγειονομικής περίθαλψης. Η GlaxoSmithKline θα ανέβαζε το ποσό με διακανονισμό ύψους 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2012.
Το πρόστιμο ήταν ένας συνδυασμός αστικών και ποινικών διακανονισμών που αφορούσαν την «φερόμενη ως παράνομη προώθηση ορισμένων φαρμάκων της Pfizer, κυρίως του Bextra». Η Pfizer δήλωσε ένοχη για την «παραπλάνηση του παυσίπονου Bextra με σκοπό την εξαπάτηση ή την παραπλάνηση, προωθώντας το φάρμακο για τη θεραπεία του οξέος πόνου σε δόσεις που ο FDA είχε προηγουμένως θεωρήσει επικίνδυνα υψηλές».
Το υπουργείο Δικαιοσύνης σημείωσε επίσης ότι η Pfizer «φέρεται να είχε καταβάλει μίζες σε συμμορφούμενους γιατρούς και να προωθούσε παράνομα τρία άλλα φάρμακα: το αντιψυχωσικό Geodon, ένα αντιβιοτικό Zyvox και το αντιεπιληπτικό φάρμακο Lyrica».
Σε συνέντευξή του στους The New York Times, ο πρώην αντιπρόσωπος πωλήσεων της Pfizer John Kopchinski, ο οποίος βοήθησε στην έναρξη της ομοσπονδιακής έρευνας, δήλωσε: «Όλη η κουλτούρα της Pfizer καθοδηγείται από τις πωλήσεις και αν δεν πουλούσες φάρμακα παράνομα, δεν θεωρείσαι ομαδικός παίκτης».
Το ποινικό πρόστιμο ύψους 1,195 δισεκατομμυρίων δολαρίων στο πλαίσιο του εν λόγω διακανονισμού εξακολουθεί να αποτελεί το μεγαλύτερο ποινικό πρόστιμο που έχει επιβληθεί ποτέ στις Ηνωμένες Πολιτείες για οποιοδήποτε θέμα.
Ακόμη και μετά την υπογραφή μιας εκτεταμένης συμφωνίας εταιρικής ακεραιότητας με το Γραφείο Γενικού Επιθεωρητή του Υπουργείου Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών στο πλαίσιο του διακανονισμού του 2009, η ανεδαφική και επιζήμια συμπεριφορά της Pfizer συνεχίστηκε. Η μπάντα έπαιξε.
Το 2010 οι New York Times αναφέρθηκαν στην παραδοχή της Pfizer ότι είχε καταβάλει περίπου «20 εκατομμύρια δολάρια σε 4.500 γιατρούς και άλλους επαγγελματίες του ιατρικού κλάδου για συμβουλές και ομιλίες εκ μέρους της κατά τους τελευταίους έξι μήνες του 2009».
Οι The Times ανέφεραν επίσης ότι η Pfizer είχε καταβάλει «15,3 εκατομμύρια δολάρια σε 250 ακαδημαϊκά ιατρικά κέντρα και άλλες ερευνητικές ομάδες για κλινικές δοκιμές την ίδια περίοδο».
Αναφορικά με τα ποσά που αποκάλυψε η Pfizer, η Dr. Marcia Angell, πρώην συντάκτρια του The New England Journal of Medicine και συγγραφέας του βιβλίου: The Truth About the Drug Companies: How They Deceive Us and What to Do About It (Η αλήθεια για τις φαρμακευτικές εταιρείες: Πώς μας εξαπατούν και τι πρέπει να κάνουμε γι' αυτό) παραδέχτηκε ότι, αν και δεν είχε συγκεκριμένη γνώση του θέματος, πίστευε ότι τα ποσά που αποκάλυψε δημοσίως η Pfizer «φαίνονταν χαμηλά». Και πρόσθεσε: «Δεν μπορώ να μην πιστεύω ότι κάτι έχει διαφύγει».
Το 2011 η Pfizer συμφώνησε να καταβάλει 14,5 εκατομμύρια δολάρια για να επιλύσει τις κατηγορίες του False Claims Act ότι διακινούσε παράνομα στην αγορά το φάρμακο για την ουροδόχο κύστη Detrol.
Το 2012 η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ ανακοίνωσε ότι κατέληξε σε διακανονισμό 45 εκατομμυρίων δολαρίων με την Pfizer για την επίλυση κατηγοριών ότι οι θυγατρικές της είχαν δωροδοκήσει γιατρούς και άλλους επαγγελματίες υγείας στο εξωτερικό.
Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ισχυρίστηκε ότι «υπάλληλοι και αντιπρόσωποι των θυγατρικών της Pfizer στη Βουλγαρία, την Κίνα, την Κροατία, την Τσεχική Δημοκρατία, την Ιταλία, το Καζακστάν, τη Ρωσία και τη Σερβία προέβησαν σε αθέμιτες πληρωμές σε ξένους αξιωματούχους για να επιτύχουν εγκρίσεις κανονισμών και συνταγολογίων, πωλήσεις και αυξημένες συνταγογραφήσεις για τα φαρμακευτικά προϊόντα της εταιρείας».
Σύμφωνα με την Kara Brockmeyer, επικεφαλής της Μονάδας του Foreign Corrupt Practices Act της Διεύθυνσης Εκτέλεσης της SEC, «οι θυγατρικές της Pfizer σε πολλές χώρες είχαν τη δωροδοκία τόσο συνυφασμένη με την κουλτούρα των πωλήσεών τους, ώστε προσέφεραν πόντους και προγράμματα μπόνους για την αθέμιτη επιβράβευση ξένων αξιωματούχων που αποδείχθηκαν οι καλύτεροι πελάτες τους».
Το 2012, η Pfizer επιβλήθηκε με άλλο ένα τεράστιο πρόστιμο - αυτή τη φορά για να διευθετήσει τους ισχυρισμούς ότι οι παρενέργειες του φαρμάκου Prempro για θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης (HRT) προκαλούν καρκίνο του μαστού. Περίπου 10.000 γυναίκες κατέθεσαν αγωγή κατά της εταιρείας, ισχυριζόμενες ότι η φαρμακοβιομηχανία απέκρυψε πληροφορίες σχετικά με τους πιθανούς κινδύνους καρκίνου του μαστού από τις HRT. Ο διακανονισμός ύψους 1,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων ήρθε μετά από έξι χρόνια δίκης.
Το 2013, η Pfizer συμφώνησε σε διακανονισμό ύψους 288 εκατομμυρίων δολαρίων για τους ισχυρισμούς 2.700 ατόμων ότι το φάρμακο για τη διακοπή του καπνίσματος Chantix προκάλεσε αυτοκτονικές σκέψεις και σοβαρές ψυχολογικές διαταραχές.
Ο FDA είχε τοποθετήσει μια προειδοποίηση μαύρου κουτιού στο Chantix, την υψηλότερη προειδοποίηση που σχετίζεται με την ασφάλεια που αποδίδει ο FDA, «για να προειδοποιήσει τους ασθενείς και τους γιατρούς για τον κίνδυνο ψυχιατρικών παρενεργειών» και είχε σημειώσει ότι το φάρμακο «πιθανώς συνδέεται με υψηλότερο κίνδυνο καρδιακής προσβολής».
Οι φαρμακευτικές εταιρείες καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να παρακάμψουν τις προειδοποιήσεις των μαύρων κουτιών. Δημιουργούν κακή δημοσιότητα και επηρεάζουν αρνητικά την εμπορευσιμότητα του εν λόγω φαρμάκου, γεγονός που οδηγεί σε δυσμενείς οικονομικές συνέπειες για την εταιρεία.
Το 2016, μετά από χρόνια πίεσης, η Pfizer κατάφερε να πείσει τον FDA να άρει τον χαρακτηρισμό του μαύρου κουτιού από το Chantrix με ψήφους 10-9, δίνοντας στο αμφιλεγόμενο blockbuster φάρμακο μια «νέα ζωή».
Το 2013 η Pfizer κατέληξε σε διακανονισμό ύψους 35 εκατομμυρίων δολαρίων σχετικά με την υποτιθέμενη αθέμιτη εμπορία και προώθηση του ανοσοκατασταλτικού φαρμάκου Rapamune. Όταν ο Γενικός Εισαγγελέας της Νέας Υόρκης Eric T. Schneiderman ανακοίνωσε ότι ο ίδιος και άλλοι 40 γενικοί εισαγγελείς των πολιτειών κατέληξαν στον διακανονισμό, σημείωσε: «Πρέπει να υπάρχει ένα σύνολο κανόνων για όλους, ανεξάρτητα από το πόσο πλούσιοι ή ισχυροί είναι, και αυτό περιλαμβάνει τις μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες που προβάλλουν μη εγκεκριμένους και ατεκμηρίωτους ισχυρισμούς για προϊόντα προκειμένου να αυξήσουν τα κέρδη τους».
Αν και ο κατάλογος των εταιρικών εγκλημάτων της Pfizer σε αυτό το άρθρο είναι τεράστιος με οποιοδήποτε μέτρο των ύποπτων επιχειρηματικών πρακτικών, απέχει πολύ από το να είναι εξαντλητικός. Συνολικά, από το 2000 η Pfizer έχει συγκεντρώσει 10.945.838.549 δολάρια σε ποινές και έχει υποστεί 96 παραβάσεις που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα αδικημάτων.
Μια εταιρεία που μπορείτε να εμπιστευτείτε;
Το χαρτοφυλάκιο των εταιρικών εγκλημάτων της Pfizer συναγωνίζεται εκείνο των πιο διεφθαρμένων εταιρειών στην ιστορία. Αλλά αυτό δεν εμπόδισε την Pfizer να γίνει μια εταιρική διασημότητα με το εμβόλιο COVID-19. Πράγματι, η εταιρεία επωφελήθηκε αδρά από αυτό το προϊόν, του οποίου οι πωλήσεις ύψους 36,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2021 το κατέστησαν το φαρμακευτικό προϊόν με τις υψηλότερες πωλήσεις στην ιστορία.
Όταν τα έσοδα της φαρμακευτικής εταιρείας το 2022 έφθασαν στο ιστορικό, ετήσιο υψηλό των 100,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων, οι πωλήσεις του εμβολίου COVID-19 αντιπροσώπευαν σχεδόν το 38% αυτών των εσόδων.
Ωστόσο, ενώ η Pfizer απολάμβανε τη λάμψη της ευθυμίας των κυρίαρχων μέσων ενημέρωσης και των κερδών ρεκόρ, οι ειλικρινείς έρευνες σχετικά με το αδιάκοπο ιστορικό διαφθοράς της κρατήθηκαν μακριά από τη δημοσιότητα.
Μας είπαν ότι πρέπει να «εμπιστευτούμε την Pfizer» για να εμβολιάσει τον κόσμο και να σώσει την ανθρωπότητα από τη λεγόμενη κρίση COVID.
Με δεδομένο το καταγεγραμμένο ιστορικό των ατασθαλιών της Pfizer, κάθε λογικός άνθρωπος θα αναρωτιόταν:
«Είναι αυτή μια εταιρεία που ανήκει πίσω από το τιμόνι της πιο εκτεταμένης εκστρατείας μαζικού εμβολιασμού στην ιστορία;»
«Είναι αυτή μια εταιρεία που πρέπει να εμπιστευτούμε με πειραματική ιατρική τεχνολογία;»
«Είναι αυτή μια εταιρεία που θέλουμε να έχει τον έλεγχο του πιο ριζοσπαστικού μαζικού ιατρικού πειράματος στην ιστορία της ανθρωπότητας;»
«Πώς είναι δυνατόν μια εταιρεία που συνήθιζε να εμπλέκεται σε τέτοιες παράνομες πρακτικές να μπορέσει να επαναπροσδιοριστεί ως σωτήρας της ανθρωπότητας;»
Σε μια τελετή στις 12 Ιουνίου 2008, στον αρχικό χώρο παραγωγής της Pfizer στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης, η Αμερικανική Χημική Εταιρεία χαρακτήρισε την ανάπτυξη της ζύμωσης σε βαθιά δεξαμενή από την Pfizer ως Εθνικό Ιστορικό Χημικό Ορόσημο.
Σε αυτή την εκδήλωση μνήμης, η τότε πρόεδρος της Pfizer Global Manufacturing Natale Ricciardi δήλωσε στους παρευρισκόμενους: «Είχαμε πάντα μια πολύ ευγενή αποστολή». Παρά τον κρυπτικό θρήνο του: «Πολλά πράγματα έχουν αλλάξει στην Pfizer και δυστυχώς έπρεπε να πάρουμε ορισμένες αποφάσεις», ο Ricciardi συνέχισε για να υποστηρίξει: «Αλλά η ευγένεια αυτού που κάνουμε, η ευγένεια αυτού που έχει γίνει και συνεχίζει να γίνεται δεν έχει αλλάξει ποτέ και δεν θα αλλάξει ποτέ».
Όλα αυτά τα χρόνια αργότερα -και παρά την επιμονή του κ. Ricciardi για τη μεγαλοψυχία της Pfizer- ένας σκεπτόμενος άνθρωπος θα μπορούσε να κοιτάξει μέσα από τον ελεγμένο κατάλογο εγκλημάτων και προστίμων της εταιρείας και να αναγνωρίσει ότι τα ευγενή πειράματα δύσκολα είναι η σφαίρα των «υποτιθέμενων» κατά συρροή εγκληματιών όπως η Pfizer.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου