25 Ιανουαρίου 2025
«Ἡ Ἱερὴ εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ» (Ὡς θέμα πίστεως)
Γράφει ὁ ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ
Ὁ ἑορτασμὸς τῶν Χριστουγέννων, ὡς πηγὴ φωτισμοῦ καὶ σημεῖο ἀναφορᾶς τῆς σωτηρίας μας, μεταφέρει τὸν ἑαυτό μας σὲ κατάσταση οἰκοιώσεως μὲ τὸ Μυστήριο τῆς Γεννήσεως, κατὰ τρόπο βιωματικό, μὲ ἀδιαφοροποίητη θεολογικὴ θαλπωρή, ποὺ σὲ συνάπτει μὲ τὴν Μυστηριακὴ (διαχρονικὴ) Ἐκκλησία.
Ἡ Ὀρθόδοξη Εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ ἔχει ἐκθαμβωτικὴ αἴγλη, γεμάτη θεία χάρι, ποὺ φωτίζει – περιλούζει τὶς ψυχὲς τῶν πιστῶν μὲ τὴ λάμψη τοῦ Μυστηρίου.
Ἀπόκοσμο καὶ ἰδιότροπο φαινόμενο εἶναι οἱ «προσθῆκες» στὴν Ἱερὰ εἰκόνα τὸ «λουτρὸ μὲ τὶς μαῖες».
Η εἰκόνα δὲν ἀποδίδει τὴν ἀλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου, τότε ἡ εἰκόνα εἶναι ψευδής, ὅπως παρατηρεῖ ὁ Νικηφόρος ὁ Ὁμολογητής – μεγάλος Πατὴρ τῆς ἐποχῆς τῆς Εἰκονομαχίας. Τόνισε: «Μηδὲ εἶναι τὸ παράπαν εἰκόνα»∙ τὸ ἴδιο τονίζει καὶ ὁ ἅγιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης: «Οὐκ ἂν εἴη εἰκών» (P.G. 99, 504b).
Πουθενὰ δὲν ἀναφέρεται στὸ Εὐαγγέλιο, οὔτε στὴ διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας, «λουτρὸ καὶ μαῖες».
«Ἀλόχευτον τὸν ἐκ τῆς Παρθένου θεῖον τόκον ὁμολογοῦντες, ὡς καὶ ἀσπόρως συστάντα...» (Κανόνας Οθ΄, ΣΤ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου).
Ὁ Ἅγιος Νικόδημος σχολιάζει – ἑρμηνεύει:
«Ὦσπερ γὰρ ἄσπορον καὶ ἐκ πνεύματος Ἁγίου ὁμολογοῦμεν τῆς Θεοτόκου τὴν Σύλληψιν, οὔτης παρομοίως καὶ τῆς αὐτῆς Γέννησιν ἀνωτέραν συνομολογοῦμεν πάσης λοχείας, ἥτις ἐστὶς ἡ μετὰ πόνων τοῦ βρέφους γέννηση, καὶ ἡ ἀκόλουθος τῶν αἱμάτων ρύσις κατὰ τὸν Ζωναράν...» (Πηδάλιον, ἐκδ. «Ἀστέρος», Ἑρμηνεία ΟΘ΄ Κἄν. Σέλ. 289).
Μία δεύτερη σημαντικὴ (ἑρμηνευτικὴ) παρατήρηση τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου εἶναι καὶ ἡ ἑξῆς:
«Ὅθεν δὲν πρέπει νὰ ἱστοροῦσιν οἱ ζωγράφοι τὴν Θεοτόκον ἐν τῇ ἑορτῇ τῆς Χριστοῦ γεννήσεως κειμένην ἐπὶ κλίνης καὶ ὡσὰν ἀποκαμωμένην ἀπὸ τοὺς πόνους... κατὰ γὰρ τὸν Νύσσης Γρηγόριον, συμφωνοῦντα τῇ Συνόδῳ ταύτῃ, ἡ τοῦ Χριστοῦ γέννησις μόνου, χωρὶς λοχείας ἐγένετο καὶ οὐκ ἐστὶν ἐπὶ τῆς ἀφθόρου καὶ ἀπειρογάμμου κυρίως τὸ ὄνομα τῆς λοχείας εἰπεῖν∙ τὸ δὲ νὰ ἱστοροῦνται γυναῖκες τινες πλύνουσαι τὸν Χριστὸν ἐν λεκάνῃ, ὡς ὁρᾶται ἐν πολλαῖς εἰκόσι τῆς Χριστοῦ γεννήσεως, τοῦτο εἶναι παντάπασιν ἀτοπώτατον καὶ σαρκικῶν ἀνθρώπων ἐφεύρημα...» (Ὑποσημείωσις εἰς τὴν ἑρμηνείαν τοῦ ΟΘ΄ Κανόνα, ε.α. σελ. 290).
Παραθέτω καὶ τὴν παρατήρηση τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου στὸν Ξ΄ Κανόνα τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων:
«Δὲν κάμνουσιν λοιπὸν καλὰ ἐκεῖνοι ὅπου ἐπ᾿ ἐκκλησίας ἀναγινώσκουσι τὴν ἱστορίαν ὅπου ἐπιγράφεται εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Ἰακώβου του ἀδελφοθέου, κατὰ τὴν ἑορτὴν τοῦ γενεθλίου τῆς Θεοτόκου: ἕνα μέν, διότι περιέχει πολλὰ ἀλλόκοτα πράγματα, τὰ ὁποῖα οὐδεὶς ἄλλος Πατὴρ τῆς Ἐκκλησίας μας ἀναφέρει, καθὼς μάλιστα εἶναι ἐκεῖνο ὅπου λέγει, πὼς ὁ μνήστηρ Ἰωσὴφ ἔφερε μαῖαν διὰ νὰ ὑπηρετήση εἰς τὸν φρικτὸν καὶ ἄσπορον ἐκεῖνον καὶ ὑπὲρ διάνοιαν ἐκ τῆς παρθένου τοκετὸν τοῦ Κυρίου μας. Καὶ ἄλλο δέ, διότι ὁ ρηθεὶς ἅγιος Μελέτειος συγκαταριθμεῖ καὶ ταύτην τὴν ἱστορίαν μὲ τὰς νόθους καὶ ψευδεπιγράφους βίβλους τῶν αἱρετικῶν...» (Πηδάλιον, ε.α. σελ. 78-79).
Ἡ σύγχρονη γλῶσσα τῆς εἰκόνας, παρουσιάζει τὸν Ἰωσὴφ κατηφῆ, προβληματισμένο, ἀκούγοντας «ἕνα γέρο μὲ μπαστούνι» (διάβολος) νὰ διαβάλλη τὸ Ἀειπάρθενο τῆς Θεοτόκου∙ παρουσιάζει δηλ. ἡ θεώρηση τῶν ψευδοευαγγελίων (Ἀπόκρυφων) τὸν Ἰσάγγελον Ἰωσὴφ σὲ ἄθλια πνευματική – ψυχολογικὴ κατάσταση, ἐνῷ στὴν πραγματικότητα γνώριζε ὅτι «τὸ γεννηθὲν ἐν αὐτῇ ἐκ Πνεύματος Ἁγίου Ἐστὶ» (Ματθ. α΄, 19-24).
Οἱ Ὀρθόδοξοι χριστιανοὶ δὲν πρέπει νὰ προσκυνοῦν εἰκόνες τῆς Γεννήσεως μὲ ἀντορθόδοξα στοιχεῖα (Μαῖες, λουτρὰ κλπ.).
1ο Σχόλιο:
Ἔχω τὴν βεβαιότητα, ὅτι ὁ Λεωνίδας Οὐσπένσκυ εἶχε ἐπηρεασθεῖ ἀπὸ τὰ νοήματα τῶν ἀποκρύφων Εὐαγγελίων. Στὸ βιβλίο τοῦ «Ὁ Μυστικὸς Κόσμος τῶν Βυζαντινῶν εἰκόνων» - Α΄ τόμος σελ. 45 – Χ. Γκότση, γράφει γιὰ τὴ Θεοτόκο: «ἡ στάσι της αὐτὴ καὶ ἡ ἔκφρασίς της δείχνουν τὴν ἐξάντλησίν της ἀπὸ τοὺς πόνους τοῦ τοκετοῦ καὶ μᾶς ὑπενθυμίζουν την ἀνθρώπινην φύσιν τοῦ Κυρίου μας».
Εἶναι τοποθέτηση βλάσφημη – αἱρετική, ἔχουσα ἀφετηρία τὰ ψευδο-ευαγγέλια. Νὰ ὑπογραμμίσω, ὅτι στὸ παραπαῖον Βυζάντιο (11 – 14 αἰών), οἱ τότε ἁγιογράφοι ἱστόρησαν ἀρκετὲς τέτοιες «εἰκόνες», ἀποκρυφιστικῆς χροιᾶς. Στοὺς σημερινοὺς καιροὺς οἱ πιστοί, λόγῳ ἀγνοίας καὶ τοῦ οἰκουμενισμοῦ, ἔχουν ἀπολέσει σημαντικὰ τὸ αἴσθημα τῆς διαφορᾶς μεταξὺ ἀλήθειας καὶ ψεύδους.
Ἔχουν εἰσέλθει στὸν ἐκκλησιαστικὸ χῶρο μίγματα ἀλήθειας καὶ ψεύδους, ποὺ ἀποδίδονται σὲ «ἀποστόλους», «ἀδελφοθέους», «νυκτερινοὺς μαθητὲς» κλπ, εἰς τρόπον ὥστε νὰ διαδίδονται γρήγορα – εὔκολα στὸ πλήρωμα (τέλος σχολίου).
Παραθέτω ὡς ἑρμηνευτικὸ σχῆμα ἐπιλόγου τὶς ἑξῆς πατερικὲς διδασκαλίες:
Α) Μέγας Ἀθανάσιος:
«"Ἐγένετο ἐν τῷ εἶναι αὐτοὺς ἐκεῖ, ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι τοῦ τεκεῖν αὐτὴν τὸν υἱὸν αὐτῆς τὸν πρωτότοκον∙ καὶ ἐσπαργάνωσεν αὐτόν, καὶ ἀνέκλινεν αὐτὸν ἐν τῇ φάτνῃ". Βλέπε τὴν μυστικὴν ἀποκύησιν τῆς Παρθένου∙ αὕτη ἔτεκεν, αὕτη ἐσπαργάνωσεν. Ἐπὶ τῶν κοσμικῶν γυναικῶν ἄλλη τίκτει καὶ ἄλλη σπαργάνει∙ Ἐπὶ δὲ τῆς Παρθένου οὐχ οὕτως∙ αὕτη ἔτεκε καὶ αὕτη ἐσπαργάνωσε∙ καὶ αὕτη ἄκοπος μήτηρ καὶ ἀδίδακτος μαῖα, οὐ συνεχώρησεν ἀνάγνοις χερσὶν οἴψασθαι τινὰ τοῦ ἀχράντου τόκου∙ αὕτη δι’ ἑαυτῆς τοῦ ἐξ αὐτῆς, πρὸ αὐτῆς καὶ ὑπὲρ αὐτῆς ἐθεράπευσεν∙ "καὶ ἐσπαργάνωσεν αὐτὸν καὶ ἀνέκλινεν αὐτὸν ἐν τῇ φάτνῃ, διότι οὐκ ἦν αὐτοῖς τόπος ἐν τῷ καταλύματι"» (Μέγ. Ἀθανάσιος, ΒΕΠ 36, 222).
Β) Ἅγιος Μᾶρκος, ἐπίσκοπος Ἐφέσσου (ὁ Εὐγενικός)
Ὡς ἑξῆς ἀποδίδει τὴ στάση τῆς Θεοτόκου στὴ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ (Υἱοῦ της):
«... Αὐτὴ δὲ ἡ πανάμωμος νύμφη πὼς ἂν ἄλλως, τὸν ἀπαθῆ καὶ θεῖον ἐμήνυσε τόκον, ἢ λαμπρὰν οὕτω σώζουσαν τὴν ἀσπτραπὴν τοῦ προσώπου καὶ μήτε ταπεινὸν καὶ στυγνὸν μηδὲν βλέπουσα, μήτε συμπεπτωκυία καὶ ὠχριῶσα, ἢ ὀπωσοὺν τεταραγμένη τὴν ὄψιν; Ἢ μηδὲν γοὺν κατακλίσεως ἐδέησεν ὅλων...» (Μάρκου Εὐγενικοῦ «Εἰκόνες καὶ Ἐπιστολές», ποὺ ἐκδόθηκε πρῶτα ἀπὸ τὸν G.L. KAYSER, Ἔκδοση Χαϋδελβέργης 1840 σελ. 129 – 180. Τὸ ἴδιο βρίσκεται στὴν Ἐθνικὴ Βιβλιοθήκη (Ε.Φ. 9421)).
2o Σχόλιο
Οἱ ἀποκρυφιστικὲς «προσθῆκες» ἔχουν παρουσία καὶ στὴν ὑμνογραφία τῆς Ἐκκλησίας, ὅπου ὁ ὑμνογράφος «πλάθει» νοήματα (διαφοροποιεῖται) ἀπὸ τὶς μαρτυρίες τοῦ Εὐαγγελίου, ποὺ θὰ παρουσιάσουμε ἐν καιρῷ. (τέλος σχολίου)
Πολυτονισμὸς ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΣ
Κατηγορία Θέματος
Θέματα Παιδείας,
Θρησκευτικά θέματα,
Λόγος Ορθοδοξίας
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)
1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.
2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.
3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.
4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.
5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).
6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.
7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.
Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.
ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ
2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.
3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.
4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.
5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).
6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.
7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.
Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.
ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ
Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.
1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.
2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.
3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.
Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.
2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.
3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.
Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου