14 Ιανουαρίου 2025

Οι Έλληνες στην Τουρκοκρατία

Γράφει ο Χαράλαμπος Μηνάογλου
 
Είμαστε το μοναδικό έθνος που επιβίωσε μετά από τόσα χρόνια σκλαβιάς σε αλλόφυλο και αλλόθρησκο δυνάστη και κατόρθωσε να κερδίσει πάλι την ελευθερία του. Πρόκειται για ένα θαύμα. Η κιβωτός του Γένους υπήρξε η ορθόδοξη εκκλησία. Μέσα σε αυτήν διεσώθη και η γλώσσα και η ιστορική μνήμη και οι ελληνικές παραδόσεις. Η ορθόδοξη εκκλησία κάνοντας μια αναγκαστική προσαρμογή τελείως ξένη προς την εκκλησιολογία της, αλλά απόλυτα επιβεβλημένη από τον νέο κυρίαρχο, κατόρθωσε να γίνει και το πολιτικό σώμα των Ελλήνων.
 
Ο πατριάρχης ανέλαβε τον τελείως ξένο προς την θέση του ρόλο του μιλλέτ-μπασή, όπως όριζε το Κοράνι για τους κατεκτημένους Χριστιανούς και Ιουδαίους, του εθνάρχη, του πολιτικά δηλαδή υπεύθυνου απέναντι στην Πύλη για τους ορθοδόξους. Εν συνόλω η εκκλησία ανέβαλε πλήθος άλλων καθηκόντων και υποχρεώσεων, πολλά από τα οποία απαγόρευαν οι ιεροί κανόνες, επειδή έτσι την υποχρέωναν οι σουλτάνοι, για να συνεχίσει να υπάρχει. Με αυτές τις προσαρμογές στο οθωμανικό σύστημα, η εκκλησία κατόρθωσε να λειτουργήσει προς όφελος των μελών της εξασφαλίζοντάς τους πρωτίστως την διατήρηση της πίστης τους, παρά τους συχνούς εξισλαμισμούς, το παιδομάζωμα, την υπερφορολόγηση και την εν γένει αντιμετώπιση των ορθοδόξων ως υπηκόων δεύτερης κατηγορίας, και εν συνεχεία την διατήρηση της γλώσσας τους και της ιστορικής τους μνήμης. 
 
Δεν πρέπει να μας διαφεύγει, ότι στην Οθωμανική Αυτοκρατορία σχολεία, όπως τα εννοούμε εμείς, δεν επιτρεπόταν να λειτουργούν ούτε για τους ορθοδόξους ούτε για τους μουσουλμάνους. Το μόνον, που επιτρεπόταν, πρωτίστως για τους μουσουλμάνους και κατά παραχώρηση για τους ορθοδόξους ήταν η λειτουργία ιεροσπουδαστηρίων, όπου οι νεαροί μουσουλμάνοι μάθαιναν να διαβάζουν το κοράνι. Αντίστοιχα, λοιπόν, επετράπη και στο πατριαρχείο να συστήνει σχολεία, μόνον για την εκπαίδευση των κληρικών του -και αυτό όχι παντού και πάντα-, δηλαδή σχολεία όπου τα χριστιανόπουλα θα μάθαιναν και αυτά να διαβάζουν μόνον το Ευαγγέλιο και τα υπόλοιπα λειτουργικά βιβλία. Το ότι στα σχολεία της Τουρκοκρατίας διδάσκονταν αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς, ρητορική, ιστορία, ποίηση, φιλοσοφία και στοιχεία φυσικών επιστημών ήταν κάτι παράνομο και καταχρηστικό, τελείως πέρα από ό,τι οι Οθωμανοί επέτρεπαν να διδάσκεται. 
 
Ευρύτερα, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η μεγάλη πολιστισμική διαφορά από τους Τούρκους βοήθησε και αυτή στην διατήρηση του Ελληνισμού, καθώς μοιάζει πιθανότερο να είχαμε αφομοιωθεί, εάν είχαμε υποταγεί πλήρως στους Δυτικούς, που ήταν κατ’ όνομα χριστιανοί. Για αυτό, βλέποντας τα πράγματα στην εξέλιξή τους και με την ασφάλεια του σήμερα και της επιβίωσης του Ελληνισμού, θα πρέπει να πούμε ότι είχαν δίκιο όσοι υποστήριζαν πως «κρειττότερόν εστιν ειδέναι εν μέση τη πόλει φακιόλιον βασιλεύον Τούρκων ή καλύπτραν λατινικήν». Δεν ήταν το ζητούμενο, καθώς αυτό ήταν η συνέχιση της ορθόδοξης Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, αλλά εφόσον κάτι τέτοιο πλέον είχε καταστεί αδύνατον και έπρεπε να επιλέξουμε το μικρότερο κακό, αυτό αποδείχθηκε ότι ήταν η υποταγή στους Τούρκους.



Share

1 σχόλιο:

Νικόλαος είπε...

Δεν μοιάζει απλώς πιθανότερη η ορθότητα της επιλογής 'κρειττότερον εστιν ειδέναι...' των προγόνων μας, αλλά εχει αποδειχτεί: στην περίπτωση των ορθοδόξων Ελλήνων της Μεγάλης Ελλάδος (Κάτω Ιταλίας), τους οποίους συνέθλιψε η μπότα του πάπα και των κοσμικών αρχών της περιοχής.
Δες σχετ. άρθρο μας στο παρόν ιστολόγιο.

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.