Σε μια εποχή που οι διαμεσολαβητές ελπίζουν ότι πλησιάζουν περισσότερο σε μια εκεχειρία που θα τερμάτιζε τις μάχες και θα εξασφάλιζε την απελευθέρωση των Ισραηλινών ομήρων, η μοίρα του Τζαμπάλια, του σχεδόν ολοσχερώς κατεστραμμένου καταυλισμού προσφύγων στη βόρεια Λωρίδα της Γάζας, παραμένει αβέβαιη, γράφουν οι Financial Times.
Καμία γωνιά της Γάζας δεν έχει γλιτώσει από την καταστροφική δύναμη του ισραηλινού στρατού και τον άγριο βομβαρδισμό του, που ξεκίνησε μετά την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023.
Αλλά καμία γωνία δεν χτυπήθηκε περισσότερο από την Τζαμπάλια, κάποτε μια αρχαία πόλη που, μετά τον πόλεμο του 1948, δανείστηκε το όνομα του κοντινού προσφυγικού καταυλισμού.
Οι εναέριες εικόνες δείχνουν ως επί το πλείστον μόνο σωρούς ερειπίων, απομεινάρια χιλιάδων κατεστραμμένων σπιτιών, ενώ οι λίγοι ντόπιοι που παραμένουν πεισματικά εκεί μιλούν για πτώματα που εξακολουθούν να βρίσκονται στα ερείπια, καθώς κανείς δεν μπορεί ή δεν τολμά να τα εκκενώσει, γράφουν οι Financial Times.
Γεννήθηκε στο τέλος ενός πολέμου και καταστράφηκε σε έναν άλλο
Με την πάροδο του χρόνου, η Τζαμπάλια έγινε ένας από τους μεγαλύτερους καταυλισμούς στα παλαιστινιακά εδάφη, με αυτόν και τους γύρω δρόμους να φιλοξενούν περίπου 200.000 άτομα — συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από 100.000 επίσημα εγγεγραμμένων προσφύγων, σύμφωνα με τον ΟΗΕ και τοπικούς αξιωματούχους.
Δημιουργημένη η πόλη στο τέλος ενός πολέμου και καταστράφηκε σε έναν άλλον, η ιστορία της ανιχνεύει το τραγικό τόξο της ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης.
Κανείς δεν περιέγραψε ποτέ την Τζαμπάλια ως όμορφη, ειδικά το ίδιο το στρατόπεδο, γράφουν οι Financial Times. Αλλά ήταν πάντα ένα ζωντανό μέρος της παλαιστινιακής ζωής.
Ο κόσμος ήρθε από όλη τη Γάζα στην πολυσύχναστη πλατεία του στρατοπέδου, ελκυόμενος από τις φθηνές τιμές καθώς και τα παγωτά και τα κέικ στο διάσημο κατάστημα Al-Zatoun στην καρδιά της πλατείας.
Η Λωρίδα της Γάζας, με την Τζαμπάλια στα βόρεια.
Ένα άλλο αξιοθέατο ήταν το τριώροφο «κτήριο ανατολίτικων γλυκών» Al-Qadi, το οποίο πουλούσε αρτοσκευάσματα, συμπεριλαμβανομένου του διάσημου μπακλαβά με φιστίκια. Οι ντόπιοι συνέρρεαν εδώ για πάρτι γενεθλίων, ενώ χιλιάδες προπαρήγγειλαν πιάτα με αρτοσκευάσματα για να γιορτάσουν τα αποτελέσματα των σχολικών εξετάσεων.
Το Jabalia Service Sports Club φιλοξένησε τοπικούς ποδοσφαιρικούς αγώνες, ενώ το κοντινό Raba’a Cafe προέβαλε αγώνες από το Ευρωπαϊκό Champions League ή το Premier League της Αιγύπτου. Καλλιτέχνες εμφανίστηκαν στις μουσικές βραδιές του καφέ.
«Εθνοκάθαρση»
Η επίθεση του Ισραήλ ήταν τόσο ανελέητη και η καταστροφή τόσο πλήρης –όχι μόνο στη Τζαμπάλια, αλλά και κοντά στη Μπέιτ Λαχία και στο Μπέιτ Χανούν– που στα τέλη του περασμένου έτους ένας πρώην υπουργός Άμυνας του Ισραήλ περιέγραψε τις στρατιωτικές ενέργειες στη βόρεια Γάζα ως «εθνοκάθαρση».
«Δεν υπάρχει Μπέιτ Χανούν. Δεν υπάρχει Μπέιτ Λαχία. Αυτοί (ο ισραηλινός στρατός) επιχειρούν αυτή τη στιγμή στην Τζαμπάλια και ουσιαστικά καθαρίζουν την περιοχή από τους Άραβες», δήλωσε ο Μοσέ Γιαλόν στην τοπική τηλεόραση.
Καταδικασμένος για τα σχόλιά του, ενίσχυσε τη δήλωσή του, λέγοντας σε δεύτερο συνεντευκτή ότι «αυτή είναι εθνοκάθαρση – δεν υπάρχει άλλη λέξη για αυτό», αναφέρουν οι Financial Times.
Οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF) το αρνούνται, λέγοντας ότι επικεντρώνονται στην καταστροφή της Χαμάς.
«Είναι αυτονόητο ότι δεν υπάρχει δόγμα του IDF που να επιδιώκει να προκαλέσει τη μέγιστη ζημιά στις μη στρατιωτικές υποδομές», δήλωσε ο στρατός.
«Βλέπουμε πτώματα παντού»
Από αέρος, ο προσφυγικός καταυλισμός Τζαμπάλια είναι τώρα απλώς ερείπια όσο τα drones μπορούν να δουν, οι κάποτε πολυσύχναστοι δρόμοι του θαμμένοι κάτω από τα ερείπια δεκάδων χιλιάδων σπιτιών. Περισσότεροι από 46.000 Παλαιστίνιοι σε όλη τη Λωρίδα έχουν σκοτωθεί, σύμφωνα με τοπικούς αξιωματούχους.
Από το έδαφος μπορείς να δεις μόνο ασύλληπτη φρίκη, είπε στους Financial Times ο Ιμπραχίμ αλ Καραμπίσι, ένας δικηγόρος που αρνήθηκε να φύγει από την περιοχή. Κατά τη διάρκεια των ισραηλινών επιδρομών, αυτός, η γυναίκα του και τα τέσσερα παιδιά του κρύβονται σε μια γωνιά του σπιτιού τους.
«Βλέπουμε παντού πτώματα που κανείς δεν τολμά να εκκενώσει. Ακούμε τους τραυματίες να φωνάζουν για βοήθεια και κάποιοι από αυτούς πεθαίνουν», είπε.
«Όποιος νιώθει αρκετά γενναίος για να πάει να τους βοηθήσει, πέφτει δίπλα τους και μετά ακούμε δύο φωνές να φωνάζουν για βοήθεια αντί για μία», είπε.
Ένα σύμβολο
Η Τζαμπάλια κατέχει σημαντική θέση στις ιστορίες των Ισραηλινών και των Παλαιστινίων. Η πρώτη ιντιφάντα ξέσπασε από τους δρόμους της το 1987 όταν ένας Ισραηλινός οδηγός φορτηγού χτύπησε και σκότωσε τρεις Παλαιστίνιους στον καταυλισμό.
Η χαοτική ανάπτυξή του, από ένα προσωρινό στρατόπεδο μετά τον πόλεμο του 1948 σε μια τσιμεντένια ζούγκλα που δεν υπερβαίνει τα δύο τετραγωνικά χιλιόμετρα, έχει επίσης τονίσει ένα μείζον ζήτημα στο επίκεντρο της ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης: το δικαίωμα επιστροφής των Παλαιστινίων που έχουν εγκαταλείψει το σπίτια.
Η απόφαση του Ισραήλ για το αν θα επιτρέψει ή όχι την επιστροφή εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων που έφυγαν από τη βόρεια Γάζα ήταν ένα κρίσιμο εμπόδιο στις διαπραγματεύσεις για την κατάπαυση του πυρός.
Το Υπουργείο Υγείας έχει καταγράψει μέχρι στιγμής 2.500 θανάτους στην επιχείρηση στο βορρά, αλλά με πολλά πτώματα να σαπίζουν στους δρόμους -μερικά ακόμη και από αδέσποτα σκυλιά- τοπικοί αξιωματούχοι πιστεύουν ότι ο πραγματικός απολογισμός είναι διπλός.
Η μόνη ιατρική μονάδα που εξακολουθεί να λειτουργεί, το Ινδονησιακό Νοσοκομείο, μόλις και μετά βίας λειτουργεί, είπαν οι γιατροί.
Για περισσότερους από τρεις μήνες, το Ισραήλ επέτρεψε να εισέλθει ελάχιστα τρόφιμα. Ο Τομ Φλέτσερ, ο επικεφαλής του ΟΗΕ για την ανθρωπιστική βοήθεια, είπε στο X ότι από τον Οκτώβριο έως τα τέλη Δεκεμβρίου, οι ανθρωπιστικές υπηρεσίες είχαν κάνει 140 προσπάθειες να προσεγγίσουν πολιορκημένους πολίτες, αλλά είχαν «σχεδόν μηδενική πρόσβαση».
Η Βόρεια Γάζα «δεν θα είναι ποτέ ξανά η ίδια»
Το IDF αρνείται ότι εφαρμόζει το λεγόμενο «σχέδιο στρατηγών» που πρότεινε ο πρώην σύμβουλος εθνικής ασφάλειας Giora Eiland, το οποίο περιλαμβάνει τη βίαιη ερήμωση της βόρειας Γάζας και την άρνηση παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας.
Ωστόσο, ένας ανώτερος Ισραηλινός αξιωματούχος είπε ότι η βόρεια Γάζα «δεν θα είναι ποτέ ξανά η ίδια». Πολλές από τις ισραηλινές κοινότητες που δέχθηκαν επίθεση από τη Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου, για τις οποίες ισραηλινοί αξιωματούχοι είπαν ότι σκότωσαν 1.200 ανθρώπους, βρίσκονταν κοντά στα βόρεια της λωρίδας.
«Μπορείτε να το ονομάσετε ουδέτερη ζώνη, μπορείτε να το ονομάσετε γεωργική γη, μπορείτε να το ονομάσετε όπως θέλετε, αλλά θα υπάρξει περισσότερος (φυσικός) διαχωρισμός μεταξύ των ισραηλινών κοινοτήτων και των παλαιστινιακών πόλεων», είπε ο αξιωματούχος σύμφωνα με τους Financial Times.
Οι εργαζόμενοι στην ανθρωπιστική βοήθεια λένε ότι έχουν απομείνει μόνο μερικές χιλιάδες άνθρωποι στην περιοχή.
Κάποιοι αρνούνται πεισματικά να εγκαταλείψουν τα εδάφη τους. Άλλοι είναι πολύ φτωχοί ή άρρωστοι για να ταξιδέψουν. Μερικοί περνούν κρυφά στα νοσοκομεία που μόλις λειτουργούν, ελπίζοντας ότι η ιδιότητά τους ως προστατευόμενων προσώπων βάσει του διεθνούς δικαίου μπορεί να τους προσφέρει λίγη ασφάλεια.
Καταστροφή αστικής περιουσίας
Ένας ντόπιος κάτοικος που επικαλούνται οι Financial Times, ο Άμπεντ Αμπού Γκασάν, λέει ότι βρήκε καταφύγιο σε ένα σχολείο κοντά στο νοσοκομείο της Ινδονησίας. Όλη την ημέρα, είπε, άκουγε πυροβολικό και εκρήξεις, καθώς οι ισραηλινές μονάδες μηχανικών κατέστρεφαν τη μία ζώνη σπιτιών μετά την άλλη, πολλές από τις οποίες δημοσίευαν βίντεο στο Διαδίκτυο.
Σε ορισμένα κλιπ, Ισραηλινοί στρατιώτες γελούν, παίζουν μουσική και χορεύουν καθώς ελεγχόμενες κατεδαφίσεις καταστρέφουν σπίτια.
Οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της Διεθνούς Αμνηστίας και εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ, επέκριναν την καταστροφή αστικής περιουσίας, λέγοντας ότι εάν δεν έχουν σαφή στρατιωτικό σκοπό, αυτές οι πράξεις ενδέχεται να παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο.
Ο ισραηλινός στρατός είπε ότι οι ενέργειές του στη Γάζα και την Τζαμπάλια ήταν «απαραίτητες για την εφαρμογή ενός αμυντικού σχεδίου που θα παρέχει αυξημένη ασφάλεια στο νότιο Ισραήλ». Οι επιχειρήσεις Τζαμπάλια, δήλωσαν στρατιωτικοί αξιωματούχοι, επικεντρώθηκαν στην εξάλειψη των ταξιαρχιών της Χαμάς από τη βόρεια Γάζα, οι οποίες «εκμεταλλεύονταν συστηματικά κέντρα πολιτών».
«Ο Ισραηλινός Στρατός λαμβάνει τις εφικτές προφυλάξεις για να ελαχιστοποιήσει τις ζημιές σε άμαχες υποδομές, τον άμαχο πληθυσμό και τις εκκενώσεις σε σχετικές περιπτώσεις», ανέφερε σε ανακοίνωσή της, η οποία ισχυρίστηκε ότι τα ισραηλινά στρατεύματα συνάντησαν γειτονιές που μετατράπηκαν σε «συγκρότημα μάχης που χρησιμοποιούνται για ενέδρες».
Στη Τζαμπάλια, ο τρόμος ενισχύεται από τη βιομηχανική φύση της καταστροφής. Ο Αμπού Γκασάν είπε ότι ολόκληρες γειτονιές ισοπεδώθηκαν: Fakhoura, Fallouja και Abu Sharif.
«Έμεινα παρά την πείνα», είπε, εν μέσω των εκρήξεων. «Εμείς οι βόρειοι την αγαπάμε, αλλά η κατάσταση έχει γίνει καταστροφική: πείνα, φόβος και καταστροφή κάθε κτιρίου».
Δέκα ημέρες αφότου μίλησε στους Financial Times, η οικογένειά του είπε ότι ο Αμπού Γκασάν πέθανε, σκοτώθηκε από ισραηλινή αεροπορική επιδρομή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου