«Δεν είχε παιδιά στο Προεδρικό, στις 15 Ιουλίου 1974»

O Νίκος Αργυρόπουλος, με το μαύρο μπερέ αριστερά, πάνω σε άρμα μάχης Marmon-Herrington, κατά τη διάρκεια της θητείας του στην Κύπρο.

 

Η μαρτυρία Ελλαδίτη λοχία των Τεθωρακισμένων

 

«ΣΤΙΣ 15 Ιουλίου 1974, ήμουν στο στρατόπεδο όπου υπηρετούσα, το BMH (πρώην Βρετανικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο) στη Λευκωσία, όπου ήταν η έδρα της μονάδας μου της 21 ΕΑΝ. Μετά την αναφορά, γύρω στις 7 το πρωί, μας συγκέντρωσαν όλους τους οπλίτες, υπαξιωματικούς και στρατιώτες, στο ΚΨΜ, εκτός από τους οδηγούς αρμάτων οι οποίοι πήγαν και έβαλαν μπροστά τα άρματα. Εμείς δεν υποψιαστήκαμε κάτι, απλώς ακούγαμε που μπήκαν μπρος οι μηχανές και σκεφτόμασταν ότι μπορεί να ήταν κάποια συντήρηση. Μας έκλεισαν μάλιστα τα παράθυρα, για να μην βλέπουμε τι ακριβώς γίνεται έξω και ο Υποδιοικητής μας ανέπτυσσε τα καθήκοντα του θαλαμοφύλακα!.. 

 

»ΟΤΑΝ τελείωσε η ενημέρωση και βγήκαμε, έξω είδαμε τα άρματα έτοιμα και μας δίνονταν διαταγές «εσύ εκεί, εσύ εκεί..». Εγώ τοποθετήθηκα επικεφαλής σε ένα τεθωρακισμένο όχημα μεταφοράς προσωπικού, στο οποίο επιβιβάστηκαν κάποιοι καταδρομείς, οι οποίοι ήταν προσκολλημένοι στη μονάδα μας. Ανέβηκαν κι αυτοί και ξεκινήσαμε στις 8:15 περίπου να πάμε «κάπου». Μπροστά ήταν τα άρματα Marmon-Herrington. Εμείς ακολουθούσαμε χωρίς να ξέρουμε τον τελικό προορισμό. Είχαμε μαζί μας οπλισμό και πυρομαχικά. Το προφανές ήταν ότι πάμε σε κάποια άσκηση. Ήταν πρωί και θεωρούσαμε ότι ήταν λογικό να βγούμε εκτός Λευκωσίας και να πάμε σε κάποιο πεδίο βολής, το οποίο θα μαθαίναμε εκείνη τη στιγμή. Υποθέταμε ότι θέλανε να δουν την πολεμική μας ετοιμότητα σε συνθήκες ασκήσεως. Όπως και να έχει, οι διαταγές δίνονται και εκτελούνται, δεν συζητούνται. 

 

»ΞΑΦΝΙΚΑ, βρεθήκαμε στο Προεδρικό Μέγαρο. Το Προεδρικό καιγόταν, είχαν σκοτωθεί κάποια άτομα και στον περίβολο βρίσκονταν νεκροί καταδρομείς. Υπήρχαν κάποιοι ακροβολιστές οι οποίοι χτυπούσαν τους στρατιώτες που ήταν ανεπτυγμένοι εκεί. Ο Μακάριος είχε ήδη φύγει. 

 

- Εκείνη την ώρα ο Αρχιεπίσκοπός Μακάριος δεν υποδεχόταν Ελληνόπουλα από τη Αίγυπτο; 

 

– Ανύπαρκτο γεγονός! Δεν υπήρχαν παιδιά στο Προεδρικό Μέγαρο στις 15 Ιουλίου 1974. Το λέω ως αυτόπτης μάρτυρας που ήμουν εκεί επί μέρες. Είναι δυνατόν να έφυγε ολόκληρη ομάδα παιδιών χωρίς να το αντιληφθεί κανείς; Υπήρχε το προσωπικό του Προεδρικού Μεγάρου, που ήταν καθισμένοι κάτω από τα πεύκα, άνδρες και γυναίκες που δεν είχαν τη δυνατότητα να φύγουν, ούτε και προσπάθησε κανείς να φύγει. Τους κράτησαν εκεί μέχρι το απόγευμα και στη συνέχεια με τζιπ τους μετέφεραν στο κέντρο της Λευκωσίας και από εκεί ο καθένας στο σπίτι του. Παιδιά σχολείου, δημοτικού ή γυμνασίου, δεν υπήρχαν εκείνη τη μέρα στο Προεδρικό Μέγαρο. Αν ήταν εκεί ένα ή δύο παιδιά μπορεί και να μην τα αντιληφθείς. Αν είναι όμως ολόκληρο σχολείο δεν γίνεται να μην το δεις και μάλιστα σε τέτοιες συνθήκες.» 

 

Νίκος Αργυρόπουλος 

Πρόεδρος Συλλόγου «Βετεράνοι Κύπρου 1974» 

(Απόσπασμα συνέντευξης στον Θανάση Ασβεστόπουλο-«Κανάλι 1») 

 

ΣΥΜΦΩΝΑ με τον Αργυρόπουλο, την περίοδο εκείνη υπήρχαν στην Κύπρο δύο μονάδες Τεθωρακισμένων Αρμάτων Μάχης: η 23 ΕΜΑ (Επιλαρχία Μέσων Αρμάτων), η οποία είχε 40 άρματα Τ-34 ρωσικής κατασκευής από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, και η 21 ΕΑΝ (Επιλαρχία Αναγνωρίσεως) με 40 Marmon-Herrington, που πολέμησαν στο Ελ Αλαμέιν! Παράλληλα υπήρχε και το 286 ΜΤΠ (Μηχανοκίνητο Τάγμα Πεζικού), που διέθετε τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού. Παρά τον απαρχαιωμένο, όμως, αυτόν εξοπλισμό προβάλαμε αργότερα σθεναρή αντίσταση στον Τούρκο εισβολέα. 

 

– Πώς δεχτήκατε τη διαταγή να πάτε στην Κύπρο; Ήσασταν υποψιασμένος για το τι θα συνέβαινε; πως αντιλαμβανόσασταν τότε την πολιτική κατάσταση και ποιες ήταν οι πολιτικές συνθήκες που ζήσατε στην Κύπρο πριν την εισβολή των Τούρκων; 

 

– Μεταβήκαμε στην Κύπρο για να αντικαταστήσουμε την παλιά σειρά της ΕΛΔΥΚ και της Εθνικής Φρουράς. Για μένα η Κύπρος ήταν και είναι γη Ελληνική. Δεν είχε καμία διαφορά, τουλάχιστον για μένα, από το να υπηρετούσα στην Αλεξανδρούπολη, στην Καλαμάτα, στην Κρήτη ή οποιοδήποτε άλλο μέρος της Ελλάδος. Είναι το ακρότατο σημείο του Ελληνισμού και δέχτηκα με πολύ ενδιαφέρον αυτή την «πρόκληση». Πραγματικά μου άρεσε όταν μου είπαν «πας Κύπρο»! Τότε δεν ήμασταν σε θέση να ξέρουμε ότι κάτι γίνεται, ούτε ακούσαμε κάποια φήμη ότι θα γίνει κάτι συνταρακτικό. 

 

«ΟΤΑΝ όμως φτάσαμε στην Κύπρο, είδαμε ότι υπήρχε ένα κλίμα που δεν ήταν σαν αυτό που υπήρχε στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα υπήρχε μία έντονη αντιπαράθεση ανάμεσα στις δύο παρατάξεις. Η μία πλευρά ήταν οι «ενωτικοί», αυτοί δηλαδή που υποστήριζαν την ένωση με την Ελλάδα και τον αγώνα που είχε κάνει η Κύπρος το 1955- 59 με σκοπό την απελευθέρωση από τον αγγλικό ζυγό και την ένωση με την Μητέρα Πατρίδα. Αυτό, άλλωστε, ήταν και η απαίτηση του κυπριακού λαού όταν, σε δημοψήφισμα που έγινε το 1950, το 96% απαίτησε την Ένωση. Στην πορεία όμως κάποιοι διαφοροποιήθηκαν και αποτέλεσαν την άλλη παράταξη, τους «ανθενωτικούς», αυτούς που δεν ήθελαν την Ένωση. 

 

»ΕΒΛΕΠΑ με πολύ μεγάλη έκπληξη και απορία το φαινόμενο ότι οι διαφορές μεταξύ των ανθρώπων δεν ήταν για θέματα πολιτικά, κοινωνικά ή οικονομικά, αλλά για το μείζον Εθνικό ζήτημα «Ένωση με την Ελλάδα ή όχι», το οποίο προκαλούσε σφοδρές αντιπαραθέσεις έως και συγκρούσεις μεταξύ των Κυπρίων! Ήταν αυτό το στοιχείο που τους έφερνε σε διχόνοια, το οποίο δυστυχώς εκδηλώθηκε ακόμα και κατά την τουρκική εισβολή. Αρκετοί Κύπριοι της παράταξης των «ανθενωτικών» δεν πολέμησαν εναντίον των Τούρκων! Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα του τέως Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, του Δημήτρη Χριστόφια, ο οποίος δήλωσε ότι δεν πολέμησε διότι «δεν βρήκε, την μονάδα του»! Βέβαια, στη συνέχεια ως Πρόεδρος της Κύπρου αποκάλεσε τους Τούρκους «αδέρφια μας». 

 

»ΑΠΟ την άλλη, όσοι ήθελαν την Ένωση, μας έβλεπαν πολύ φιλικά. Οι «ανθενωτικοί» όμως μας μισούσαν, απλά και μόνο επειδή προερχόμασταν από την Ελλάδα. Και όλα αυτά τονίζω, πολύ πριν το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 1974 και πριν τον πόλεμο. 

 

»ΤΟ «Εφεδρικό», δηλαδή ο προσωπικός στρατός του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, μας επετίθετο στους δρόμους χωρίς λόγο! Σε μένα είχαν επιτεθεί μια φορά έξω από το γήπεδο ΓΣΠ στη Λευκωσία, καθώς περπατούσα με έναν φίλο μου λοχία εξ Ελλάδος, όταν βγήκαν από δύο αυτοκίνητα άνθρωποι του «Εφεδρικού» και έπεσαν κατά πάνω μας. Εμένα με χτύπησαν, αλλά τελικά προλάβαμε και καταφύγαμε στη λέσχη της ΕΛΔΥΚ που ήταν κοντά. Αυτό το θλιβερό περιστατικό συνέβη τον Μάρτιο του 1974, αρκετά πριν το πραξικόπημα δηλαδή. Εμείς, όμως, δεν καταλαβαίναμε για ποιο λόγο γίνονταν αυτά, γιατί να μας επιτίθενται, γιατί να μας βρίζουν. Τουλάχιστον εμείς οι στρατιώτες δεν είχαμε κάνει κάτι κακό και, φυσικά, ούτε εκπροσωπούσαμε την Ελληνική Κυβέρνηση. Δεν υπήρχε κάποιο πραγματικό πρόβλημα με εμάς τους εξ Ελλάδος. Προφανώς πρόβλημα είχαν αυτοί, που κουβάλαγαν μέσα τους μίσος κατά της Ελλάδας και δημιούργησαν ακόμα μεγαλύτερο πρόβλημα με τη στάση τους στον πόλεμο.» 

 

Ο ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΣ ήρθε στην Κύπρο τον Ιανουάριο του 1974 στο μέσον της στρατιωτικής του θητείας. Είχε κλείσει ήδη έναν χρόνο, αφού παρουσιάστηκε τον Ιανουάριο του 1973. Ήταν 14 Ιανουαρίου 1974 όταν βρέθηκε στη μεγαλόνησο και εντάχθηκε στην Εθνική Φρουρά ως έφεδρος λοχίας τεθωρακισμένων. Τοποθετήθηκε στην 21 ΕΑΝ (Επιλαρχία Αναγνωρίσεως) με έδρα την Λευκωσία. Μαζί με άλλους Ελλαδίτες έφεδρους Υπαξιωματικούς ήταν εκπαιδευτής της μονάδας. 

 

14.7.2015

 

πηγή

Share