21 Δεκεμβρίου 2020

Η προλεταριοποίηση των ηθοποιών

Στιγμές σιωπής – Αντικλείδι
Γράφει ο Νότης Μαυρουδής
 
Η σχέση μου με το θέατρο και τους ανθρώπους του ήταν πάντα στενή και ξεκίνησε από την μητέρα μου, η οποία ήταν πρόσφυγας του 1922, μοδίστρα και θεατρόφιλη. Παρ’ όλη τη φτώχια τής εποχής (μετεμφυλιακή περίοδος), θυμάμαι πάντα πως δεν έχανε παραστάσεις από τις τότε θεατρικές σκηνές (Εθνικό, Θέατρο Τέχνης, Κεντρικό, Μουσούρη, κλπ). Πρέπει να πω, πως αυτό επηρέασε όλη την οικογένεια και από μικρή ηλικία ο σεβασμός μας ήταν αυτονόητος για την θεατρική τέχνη και τα δρώμενα της Αθήνας.
 
Παράλληλα, μέσα στην ατμόσφαιρα τής καθημερινής ενασχόλησής μου με τη μουσική και την κλασική κιθάρα, ήρθα κοντά και με άλλους επαγγελματικούς κι ερμηνευτικούς χώρους. Η παρουσία μου στις μπουάτ, την περίοδο του Νέου Κύματος (1963), με έφερε, σχεδόν κάθε βράδυ, σε επαφή με πολλούς ηθοποιούς οι οποίοι χαλάρωναν στις μπουάτ μ’ ένα ποτό, μετά τις παραστάσεις τους. Εξάλλου η Αθήνα ήταν και είναι μια «θεατρομάνα» και έφτασε σήμερα, να διαθέτει πάνω από 200 θεατρικές σκηνές μεγάλες, μεσαίες, μικρές… Από τη δεκαετία του ’90 και για πολλά χρόνια δίδαξα μουσική ερμηνεία σε θεατρικές σχολές και πάντα έστρεφα τη ματιά και την ψυχή μου προς τη θεατρική τέχνη, γνωρίζοντας όλο και βαθύτερα την ποιότητα και την ευαισθησία της ψυχής των ηθοποιών. Επί πλέον, έχω γιο ηθοποιό (Χάρης Μαυρουδής), και γαμπρό ηθοποιό (Γιωργής Τσαμπουράκης), φίλους πολλούς , δημοφιλείς και λιγότερο δημοφιλείς. Ένα ευρύ θεατρικό περιβάλλον, χώρια από τις μουσικές συνεργασίες μου σε θεατρικές παραστάσεις… 
 
Όλα αυτά τα παραθέτω για να μπω στο θέμα μου, που δεν είναι άλλο από την αγωνία και την ανασφάλεια των ανθρώπων του θεάτρου, ιδιαίτερα στην παρούσα εποχή του Covid-19 και της σκληρής καραντίνας που έχουν υποστεί όλοι ανεξαιρέτως οι επαγγελματικοί χώροι του θεάματος, ακροάματος και της ψυχαγωγίας, με αποτέλεσμα όχι μόνο να χάσουν ό,τι τους έδινε δύναμη: το κοινό δηλαδή, αλλά και τη δυνατότητα επιβίωσης! Αυτοί ακριβώς οι θεατράνθρωποι (ηθοποιοί και όχι μόνο), έχουν μείνει τώρα άνεργοι, άπρακτοι, ανασφαλείς και ανασφάλιστοι, σέρνοντας το δυσβάσταχτο βάρος της ευθύνης μιας οικογένειας. 
 
Παρατηρώ πως πρόσφατα χάσαμε νέους ηθοποιούς, όπως τον Βαγγέλη Χατζηνικολάου, τον Χρήστο Αυλωνίτη την Μένη Κυριάκογλου· αν αναρωτηθούμε για την αιτία των θανάτων, θα καταλήξουμε στις κυρίαρχες: αγωνία-ανασφάλεια-απραξία. Ο δε παλαίμαχος παλιός φίλος Χρήστος Ζορμπάς, στα ογδόντα ένα του, έφυγε κι αυτός, όντας απομονωμένος και έξω από κάθε θεατρικό δρώμενο, μετά πολλές θεατροτηλεοπτικές δράσεις στη νεότερη ζωή του… 
 
Έτσι είναι η ζωή… Από τη μια η καραντίνα και η ακόλουθη παύση της όποιας επαγγελματικής δραστηριότητας που έπεσε σαν αστροπελέκι επάνω τους, αλλά κι από την άλλη η απουσία και αδιαφορία τής πολιτείας για την εκπαίδευση και την…. παραγωγή ηθοποιών, (όπως και μουσικών)· μια απάθεια που έχει μετατρέψει σε ξέφραγο αμπέλι κάποιες από τις σχολές και υπο-σχολές θεάτρου (καθώς και πολλών Ωδείων και υπο-ωδείων), δίχως μελέτη για το πόσους ηθοποιούς και μουσικούς αντέχει η ελληνική αγορά του θεάματος-ακροάματος, δίχως να υπάρχουν ακαδημίες θεάτρου (μουσικής), δίχως έλεγχο της ποιότητας σπουδών, δίχως αναγνώριση του επιπέδου των τίτλων σπουδών και των διάφορων «επίσημων» διπλωμάτων από σχολές δήθεν «αναγνωρισμένων από το κράτος»...
 
Ναι, είναι μεγάλο το πρόβλημα που προσπέρασαν όλες ανεξαρτήτως οι κυβερνήσεις και άφησαν ένα τεράστιο κενό στις μαθησιακές και εκπαιδευτικές υποδομές της καλλιτεχνικής δράσης. Ως γνωστόν, η εκπαίδευση σε όλα τα γνωστικά επίπεδα, θα όφειλε να… προλαβαίνει όλες τις αρνητικές συνέπειες της μετέπειτα ζωής.  
 
Τώρα, μέσα στις πρώτες δεκαετίες του 21ου αιώνα, με τα συσσωρευμένα προβλήματα τόσων χρόνων αδιαφορίας Υπουργείου, Κράτους, Περιφέρειας, δήμων, οι ηθοποιοί (η συντριπτική πλειοψηφία του 97%) διαθέτουν όλα τα χαρακτηριστικά ενός προλεταριάτου (του πνεύματος ), μαζί με την επίσης συντριπτική πλειοψηφία των μουσικών.  
 
Με την αγωνία για εύρεση εργασίας σε κάποιον θίασο να τους κατακλύζει κάθε τρεις μήνες, έστω και με συνθήκες, κατώτερες των αναγκών τους· 
 
Τι όνειρα να κάνεις με αυτές τις συνθήκες; Ποιες προοπτικές να υπερασπιστείς; Ποια οράματα να προβάλλεις; Ποιες θετικές εμπειρίες να συγκεντρώσεις για να θ υ μ ά σ α ι, σε μια χώρα όπου οι περισσότερες θεατρικές και τηλεοπτικές παραγωγές γίνονται με τη λογική: «Σκουπίσαμε-ψεκάσαμε-τελειώσαμε»; Όλα την ύστατη στιγμή και στο πόδι, με τις παραγωγές δίχως ιδιαίτερο προϋπολογισμό, με τη λογική τού: τσοντάρουμε όλοι, ενώ η προχειρότητα θριαμβεύει επί του τελικού θεάματος… 
 
Κι όμως, μέσα σ’ αυτό το χάος των ελλείψεων, τις απλήρωτες πρόβες, των αμέτρητων δυσκολιών, βγαίνουν και πολύ καλές παραστάσεις προς πείσμα των καιρών και την αυταπάρνηση των αφανών ηρώων!!
 
Τώρα, ένα βαρύ πέπλο σιγής έχει πέσει σε όλο τον θεατρικό ορίζοντα. Οι όποιες διαδικτυακές θεατρικές παραστάσεις, δεν αντέχουν σε σχέση με τις ζωντανές· με τη ζεστή παρουσία τού κόσμου, την αποδοχή ή την παγωμάρα του, με την παρουσία του στα παρασκήνια, στην αποχώρηση, στα σχόλια και στην αισθητική του… 
 
Όλοι τώρα προλεταριοποιούνται και τυλίγονται στα κουρελιασμένα όνειρά τους· μετατρέπονται σε άμορφη μάζα, σε έναν κοινωνικό πολτό, με μια ακατέργαστη και θολή κουλτούρα, η οποία ακυρώνει τους ηθοποιούς και τον ρόλο που έχουν ονειρευτεί σε μια ζωή δημιουργική, ρε γαμώτο



Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.