Δρ. pd. Θεολογίας ΑΠΘ
Ο ΜΥΣΤΙΚΟΣ ΠΟΜΠΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΛΗΨΕΩΣ
(ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ)
Το 1968 κοιμήθηκε σε βαθιά γεράματα ο ιερέας της Αναλήψεως αείμνηστος Ευάγγελος Μουρτζίνος.
Λίγα χρόνια πριν την κοίμησή του, η Πατρίδα τον παρασημοφόρησε, για τη δράση του, κυρίως κατά την Κατοχή.
Ίσως λίγοι γνωρίζουν ότι είχε τον ηρωισμό, όλα τα πικρά εκείνα χρόνια, άφοβα να συντηρεί μυστικό πομπό στον Γυναικωνίτη της εκκλησίας [...]
Στη μνήμη του αφιερώνουμε το αφήγημά μας, που είναι κεφάλαιο από το [...] μυθιστόρημα Μάρτυρες της λευτεριάς [...]
Ευτυχισμένος, αναστατωμένος ο μικρός Νικήτας κείνο το βράδυ, με μάτι άγρυπνο παρακολουθούσε τις σκιές που πλημμυρούσαν το δωμάτιο, καθώς το φεγγάρι γλιστρούσε στη τζαμαρία και τραβούσε αμέριμνα το δρόμο του κατά τη δύση.
• Δεν κοιμάσαι; Ψιθύρισε η μητέρα.
Αγρυπνούσε λοιπόν και εκείνη. Μαγεμένοι και οι δυο τους από τις σκέψεις τους και το έντονο φως, δεν μπορούσαν να σφαλίσουν τα μάτια. Ανασηκώθηκε, έγειρε πάνω του. Το άρωμα των μαλλιών της έπνιξε γλυκά την ανάσα του. Στριμώχθηκε κοντά της.
• Ξέρεις τι σκεπτόμουνα; Για κείνο...για τον πομπό...Στην εκκλησία θα είναι ένας καλός κρυψώνας. Εκεί που λειτουργεί ο παπα-Βαγγέλης.
• Στην εκκλησία...μουρμούρισε, σα να ζύγιζε το νόημα που έκρυβε η λέξη. Ναι, δεν μπορεί να γίνει καλύτερος κρυψώνας. Ο σμηναγός θα ενθουσιαστεί.
• Κοιμήσου τώρα, σύχασε και αύριο βλέπουμε... είπε και τον φίλησε.
‘‘Στην εκκλησία, έλεγε και ξανάλεγε μέσα του. Καλά το σκέφτηκε η μανούλα’’. Εκεί που ιερουργούσε ο παπα-Βαγγέλης, παλιός Μακεδονομάχος, φίλος του πατέρα του, του αξιωματικού που πολεμούσε στη Μέση Ανατολή. Στην εκκλησία, στη φύλαξη των Αγίων. Εκεί ήταν κρυψώνας ασφαλισμένος.
Πρωί-πρωί σηκώθηκε και χαμογελώντας στη μητέρα του, κίνησε για την αποστολή του.
• Καλημέρα Νικήτα, είπε με τον μειλίχιο τρόπο ο Γέροντας, όταν τον αντίκρισε.
Του φίλησε το χέρι. Κάθησαν στο νάρθηκα κι έπιασαν κουβέντα. Μάκραινε η συζήτηση, μα δίσταζε να φτάσει στο σημείο που τον ενδιέφερε. Ιδρώτας αγωνίας τον έλουζε.
Τέλος, μην μπορώντας να αντέξει άλλο, αποκαμωμένος, πέφτει στην αγκαλιά του καλού ιερέα και η καρδιά του ανοίγει το μεγάλο της μυστικό. Ο Γέροντας το ακούει με ενδιαφέρον.
Ναι. Συμφωνεί. Έχει δίκιο η μητέρα του. Στην εκκλησία να φέρουν τον κρυφό πομπό. Στη φύλαξη των Αγίων. Αυτός αναλαμβάνει όλη την ευθύνη.
Και ο Θεός βοηθός. Όλοι πρέπει να αγωνιστούμε για τη λευτεριά.
Συζητούν όλες τις λεπτομέρειες με τον παπα-Βαγγέλη και πηγαίνει στον κρυψώνα του σμηναγού να φέρει τα λυτρωτικά νέα.
• Γρηγόρη, ο κρυψώνας βρέθηκε.
Του λέει όσα διαμείφθηκαν. Και εκείνος με χαρά συμφωνεί.
• Θα τον τοποθετήσουμε αμέσως. Το βράδυ... Σύμφωνοι...
Το βράδυ. Οι ώρες περνούν δύσκολα. Ασκεί την υπομονή του, μα η ψυχούλα του σώνεται. Όλη μέρα τριγυρνά με ανυπομονησία.
Έχει να εκτελέσει πολλές παραγγελίες του σμηναγού, να επισκεφθεί πρόσωπα στις μακρινές συνοικίες, να φέρει ειδήσεις, γράμματα, να μοιράσει τα μυστικά έντυπα, που όλοι περιμένουν με λαχτάρα κι ελπίδα.
Αυτός ήταν ο σύνδεσμος ανάμεσα σε κείνους που εργάζονταν για τη λευτεριά και στον γενναίο σμηναγό, που είχε έρθει από τη Μέση Ανατολή να κατευθύνει την προσπάθεια και έπρεπε να ζει κρυμμένος.
• Είσαι το δεξί μου χέρι Νικήτα... του έλεγε πάντα και ο έπαινος γέμιζε με ενθουσιασμό την ψυχούλα του.
Ο ενθουσιασμός τώρα ξεχύνεται ακράτητος από τα βάθη της. Έχει μεθύσει από πληθωρική ζωή. Ποτέ δεν μπορούσε να φανταστεί ότι υπήρχε μέσα του τόση ευψυχία, τόση ένταση θελήσεως, τόση αγάπη προς θυσία.
Τούτη η μέρα με τις εντυπώσεις της χαράζει ένα ορόσημο στη ζωή του. Θέλει και αυτός να φανεί χρήσιμος στη μεγάλη υπόθεση της ελευθερίας του κόσμου...
Όταν το μούχρωμα του δειλινού απλώνει στην πολιτεία και τα σπίτια βυθίζονται στο σκοτάδι, γλιστρά, όπως είναι συμφωνημένο, στο εσωτερικό της εκκλησίας.
Κλείνει προσεκτικά την κεντρική θύρα και βάζει τον σύρτη από μέσα. Του φαίνεται σα να αποξενώνεται από τον έξω κόσμο, σ’ ένα περιβάλλον βυθισμένο σε υπεργήινη γαλήνη, που του προκαλεί δέος.
Όλα είναι τυλιγμένα στο σκοτάδι. Ένα καντήλι μόνο καίει μπροστά στην Εικόνα των Αγίων. Τα μέτρα για τη συσκότιση έχουν απλωθεί και σ’ αυτή ακόμη τη φλογίτσα των καντηλιών της εκκλησίας.
Όλα τριγύρω αναπνέουν ένα ασύλληπτο μυστήριο.
Καθισμένος στο στασίδι, ασάλευτος, μπορεί στην απόλυτη σιγή να αφουγκράζεται ακόμη και τους κτύπους της καρδιάς του.
Τον κατέχει ένας γλυκός τρόμος [...] Ως αργά τη νύχτα, μόνη συντροφιά έχει το βήμα των περαστικών, έξω στο λιθόστρωτο, που κοντοστέκονταν να κάνουν το σταυρό τους και ύστερα απομακρύνονταν.
Πέρα από τις δέκα η ώρα, ούτε βήματα πια ακούονται ούτε ο παραμικρός θόρυβος. Η σκλαβωμένη πολιτεία έχει νεκρωθεί.
Το εκκρεμές της εκκλησίας μεσ’ το σκοτάδι μετρά σιγαλά, αδιάκοπα, το χρόνο που τρέχει...Με μάτια στηλωμένα στη φλογίτσα του καντηλιού, με τη βουβή προσευχή στα χείλη, περιμένει. Γύρω του, μέσα του, τίποτα δεν σαλεύει [...]
Μεσάνυχτα... Το βυσσινί παραπέτασμα της Ωραίας Πύλης ανασηκώνεται. Σκιές γλιστρούν... Δεν είναι οι Ουράνιοι Στρατηλάτες που κινούν για το υπέργειο ταξίδι Τους μέσα στη νύχτα.
Οι Άγιοι δεν θα πηλαλήσουν απόψε τα αστρόφεγγα ουράνια πλάτη. Θα μείνουν στην εκκλησία Τους, να βοηθήσουν αυτούς που τώρα προχωρούν προς τον Γυναικωνίτη με προφύλαξη, κρατώντας στα χέρια παράξενα αντικείμενα, λες και μεταφέρουν με ευλάβεια τα άγια των Αγίων.
Είναι ο ιερέας, ο άντρας και το παιδί. Ο παπα-Βαγγέλης, ο σμηναγός Γρηγόρης και ο μικρός Νικήτας.
Ανεβαίνουν τη στριφογυριστή σκάλα, προχωρούν σε μια γωνιά, ακουμπούν σ’ ένα στασίδι το αντικείμενο.
Στο θαμπό φως της καντήλας όλα γίνονται προσεκτικά, αθόρυβα. Ο παπα-Βαγγέλης δείχνει το μέρος.
Ο Γρηγόρης σκύβει, ανασηκώνει δύο σανίδια που είναι προσεκτικά, με τέχνη ξεκαρφωμένα από το δάπεδο. Ο Νικήτας φέρνει τη συσκευή.
Ο Γρηγόρης την τοποθετεί με έμπειρο χέρι. Κάνει τις συνδέσεις. Ακουμπά το ακουστικό στο αυτί. Αφουγκράζεται τα συνθήματα. Όλα είναι εν τάξει.
Τούτο το μικρό κουτί τώρα θα φέρνει μηνύματα στους σκλαβωμένους και θα μεταδίδει συνθήματά τους στους ελεύθερους.
Σιδερικά και σύρματα, πάλλονται από την ψυχή, τη σκέψη εκείνων που [...] αγωνίζονται για την ελευθερία [...] Σιδερικά και σύρματα, πάλλονται από την ψυχή, τη σκέψη των πολεμιστών. Μεταφέρουν στους αιθέρες μυστηριακούς ήχους, που δονούν τα σπλάχνα της νύχτας.
• Τικ τικ...τικ τικ τικ...
Μιλούν... Ω το θάμμα! Μιλούν. Τα παράξενα σήματα φεύγουν και επιστρέφουν. Ο Γρηγόρης γονατιστός φορεί τα ακουστικά και ακούει με έκσταση.
Ο Γέροντας ορθός πάνωθέ του, με χέρια σταυρωμένα στο στήθος γαλήνιος παρακολουθεί. Το παιδί έχει [...] στο ωραίο του πρόσωπο την έκφραση της γοητείας που το μαγεύει. Είναι σα να βλέπει ζωντανεμένο ένα από τα ωραία παραμύθια που το ενθουσίαζαν μικρό.
Η ιεροτελεστία λήγει.
• Στη φύλαξη των Αγίων ο πομπός δεν θα προδοθεί... λέει με πίστη ο παπα-Βαγγέλης.
Ο Γρηγόρης χαμογελά ικανοποιημένος. Ο Νικήτας σταυροκοπιέται. Τα σανίδια τοποθετούνται πάλι στη θέση τους. Κανένα σημάδι δεν φανερώνει τι κρύβεται κάτω από την επιφάνειά τους.
Κατάκοποι από την κούραση και την αγωνία κάθονται τώρα στα στασίδια, γέρνουν το κεφάλι και αποκοιμιούνται όσο να φέξει. Ο Γέροντας, ο άντρας, το παιδί. Τρεις Ελληνικές γενεές, δεμένες με τον ιερό όρκο για την ελευθερία...
Ρούλα Παπαδημητρίου
*Δημοσιευμένο στο Μακεδονικόν Ημερολόγιον 1969, επιμ. Νικ. Σφενδόνης, Θεσσαλονίκη, σσ. 357-361.
** Η Ρούλα Παπαδημητρίου, συγγραφέας (1913-2005) γεννήθηκε και έζησε στη Θεσσαλονίκη. Από το 1952 ως το 1996 εξέδιδε το "Περιοδικό Ελληνίδων Βορείου Ελλάδος", όπου είχε συγκεντρώσει πολύτιμο υλικό για κοινωνικά, λογοτεχνικά, ιστορικά και λαογραφικά θέματα.
Έδωσε πολλές διαλέξεις σε πόλεις της Ελλάδος και στο εξωτερικό. Υπήρξε τακτική συνεργάτιδα για πολλά χρόνια των Ραδιοφωνικών Σταθμών Αθηνών και Θεσσαλονίκης.
Ιδιαίτερα μελέτησε τον Μακεδονικό Αγώνα και εξέδωσε για το θέμα αυτό διάφορα μυθιστορήματα και το θεατρικό έργο "Αδελφωμένοι στη δόξα".
Έχει γράψει επίσης μυθιστορήματα, συλλογές διηγημάτων, μελέτες για το παιδί κ.λπ., (https://bibliography.gr/authors/roula-papadhmhtriou και https://opac.kozlib.gr/cgi-bin/koha/opac-detail.pl?biblionumber=48725&query_desc=an%3A%2236677%22, ανάκτηση 5/9/2020).
πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου