21 Μαρτίου 2020

Η νομική θεμελίωση του μέτρου της απαγόρευσης κυκλοφορίας λόγω πανδημίας

Γράφει ο Ανδριανός Γκουρμπάτσης
Αντιστράτηγος – Υπαρχηγός ΠΣ, ε.α, Νομικός

Ως γνωστόν η πανδημία του κορωνοϊού (COVID-19) έχει εξαπλωθεί μέχρι σήμερα (17 Μαρτίου 2020) σε 159 χώρες και σύμφωνα με τον ΠΟΥ έχει προκαλέσει συνολικά (184.975) επιβεβαιωμένα κρούσματα και (7.529) θανάτους. Περαιτέρω και πάντα με τον ως άνω παγκόσμιο οργανισμό υγείας όλες οι χώρες πρέπει να αυξήσουν το επίπεδο ετοιμότητας, επιφυλακής και αντίδρασης για τον εντοπισμό, τη διαχείριση και τη φροντίδα για νέες περιπτώσεις του COVID-19. 

Οι χώρες θα πρέπει να προετοιμαστούν για να ανταποκριθούν σε διαφορετικά σενάρια δημόσιας υγείας, αναγνωρίζοντας ότι δεν υπάρχει προσέγγιση ενιαίου μεγέθους για τη διαχείριση περιπτώσεων και εκδηλώσεων του COVID-19. Κάθε χώρα θα πρέπει να αξιολογήσει τον κίνδυνο και να εφαρμόσει γρήγορα τα απαραίτητα μέτρα στην κατάλληλη κλίμακα για να μειώσει τόσο τη μετάδοση του COVID-19 όσο και τις οικονομικές, δημόσιες και κοινωνικές επιπτώσεις. 

Σε αρκετές χώρες, όπως και στη χώρα μας, έχουν ληφθεί τα αναγκαία μέτρα για τη θωράκιση της Δημόσιας Υγείας και την αποτροπή της εξάπλωσης του συγκεκριμένου ιού στην κοινότητα. Τα μέτρα αυτά δεν είναι ασφαλώς τα ίδια σε όλες τις χώρες. Έτσι σε άλλες χώρες έχουν ληφθεί περισσότερα και σε άλλες λιγότερα από αυτά τα μέτρα, πάντοτε κατά την διακριτική εξουσία της κάθε Κυβέρνησης. Σε κάποιες χώρες στα εν λόγω μέτρα προστασίας και θωράκισης της Δημόσιας Υγείας και τον περιορισμό της ανεξέλεγκτης διασποράς στην κοινότητα, λχ στη Γαλλία, Βέλγιο, Σερβία κ.α, έχει ληφθεί και το έσχατο μέτρο της απαγόρευσης κυκλοφορίας (όχι καθολικής, αλλά για συγκεκριμένους επιτρεπόμενους ρητά προκαθορισμένους λόγους) για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.

Στη χώρα μας μέχρι αυτή τη στιγμή – κι αυτό είναι το ευχάριστο προς το παρόν - το ως άνω έσχατο μέτρο δεν έχει μέχρι σήμερα εφαρμοστεί. Ωστόσο, ανάλογα με τα επιδημιολογικά δεδομένα του ιού στην κοινότητα και φυσικά μετά από πρόταση των ειδικών επιστημόνων επιδημιολόγων - λοιμωξιολόγων, κανείς δεν μπορεί να μας διασφαλίσει ότι κάποια στιγμή δεν μπορεί ενδεχομένως να ληφθεί και στη χώρα μας παρόμοια απόφαση, αν πρόκειται να συμβάλει στον επιδιωκόμενο σκοπό. 

Η απαγόρευση κυκλοφορίας στη χώρα μας και ειδικότερα σε ειρηνική περίοδο, όπως στην προκειμένη περίπτωση, είναι ένα επαχθέστατο μέτρο περιορισμού ατομικών και κοινωνικών (συνταγματικών) δικαιωμάτων (Μέρος Δεύτερο - άρθρα 4 – 25 του Συντάγματος), όπως το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα της προσωπικής ελευθερίας (άρθρο 5, παρ. 3 Συντ) δηλαδή ελευθερία διακίνησης και κυκλοφορίας, το δικαίωμα του συναθροίζεσθε (άρθρο 11 Συντ) κλπ, που πρέπει να λαμβάνεται με σύνεση μόνον σε έσχατη περίπτωση και μόνον σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης που επιβάλλεται για το δημόσιο συμφέρον. Δεν θεωρείται ατομικό διοικητικό μέτρο που ο συνταγματικός νομοθέτης ρητά κατά το άρθρο 5, παρ. 4 απαγορεύει, αφού πρόκειται για καθολικό μέτρο και φυσικά δεν αναφέρεται στην απέλαση για τον οποίο κυρίως θεσπίστηκε η ως άνω συνταγματική διάταξη. Άλλωστε στο άρθρο 5 Συντ και στην ερμηνευτική δήλωση στος τέλος αυτού επιτρέπει ατομικά διοικητικά μέτρα γιοα την προστασία της δημόσιας υγείας ή της υγείας νοσούντων ανθρώπων. 

Η αναγνώριση και η προστασία ατομικών ελευθεριών αποτελούν κατ΄ αρχήν νομικές μορφές αυτοπεριορισμού και αυτοδέσμευσης της κρατικής εξουσίας. Μπορεί ωστόσο η κρατική εξουσία οποτεδήποτε να τροποποιεί ή να καταργήσει τους σχετικούς προστατευτικούς κανόνες δικαίου. (Αρ. Μάνεσης, Συνταγματικά Δικαιώματα, τόμος Α΄ ατομικές ελευθερίες, γ΄ έκδοση, σελ. 56 - 57) Συνεπώς επιτρέπεται η λήψη του μέτρου της απαγόρευσης κυκλοφορίας υπό τις προεκτεθείσες προϋποθέσεις και σε ειρηνική περίοδο, λχ για λόγους δημόσιας υγείας και συγκεκριμένα για την πρόληψη ή περιστολή επιδημιών νόσων. Και τούτο γιατί κατά την έννοια των διατάξεων των παρ. 3 και 4 του άρθρου 5, βλέποντας αυτές εντός του πλαισίου της όλης δομής του Συντάγματος και ιδίως των διατάξεων αυτού που αναφέρονται στην θέσπιση κανόνων δικαίου και στην προστασία των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων των πολιτών, αποτελεί μεν βασική και θεμελιώδη συνταγματική αρχή ή προσωπική ελευθερία, επιτρέπεται όμως η δια νόμου, κατά τρόπον γενικό και αντικειμενικό, θέσπιση περιορισμών σε αυτήν, ειδικά δε περί περιορισμών στην ελεύθερη κίνηση έξοδο και είσοδο σε αυτήν των Ελλήνων πολιτών, απαγορεύεται όμως ο νόμος να θεσπίζει τους περιορισμούς αυτούς υπό την μορφή των "ατομικών διοικητικών μέτρων" (βλ. Π. Παραρά, Σύνταγμα 1975 - Corpus, τ. Ι, άρθρο 1 – 50, παρ. 100, σελ. 156). 

Όμως με βάση το θεσμικό και νομικό πλαίσιο για την Πολιτική Προστασία της χώρας και για την προκειμένη περίπτωση, πρέπει να αρμοδίως δηλαδή με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας, σύμφωνα με το άρθρο 8, παρ. 1, περιπτώσεις (γ) και (δ) του Ν. 3013/2002 να χαρακτηριστεί η πανδημία του κορωνοϊού, κατά το άρθρο 2, παρ. 3(α) του ως άνω νόμου, που αναβίωσε με το τέταρτο άρθρο παρ. 4 της από 14 Μαρτίου 2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α΄ 64) έως ότου εκδοθούν οι αναγκαίες κανονιστικές πράξεις για να εφαρμοστούν οι διατάξεις του Ν. 4662/2020, ως "ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΉ /ή ΑΠΕΙΛΗ" (είναι αυτή που εκτείνεται σε περισσότερες από τρεις Περιφέρειες της χώρας), και να κηρυχθεί πάλι με απόφαση του ιδίου ως άνω Γενικού Γραμματέα η χώρα σε Κατάσταση Κινητοποίησης Πολιτικής Προστασίας (είναι η ενεργοποίηση και η κλιμάκωση της δράσης του δυναμικού και των μέσων πολιτικής προστασίας σε κεντρικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, για τους σκοπούς της πολιτικής προστασίας και ειδικότερα για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών από καταστροφές / ή απειλές ή και για τον έλεγχο και περιορισμό των δυσμενών επιπτώσεων, που σχετίζονται με τους αντίστοιχους κινδύνους) και μάλιστα ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΚΤΑΚΤΗΣ ΑΝΑΓΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ (είναι η κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην οποία περιλαμβάνεται συγκεκριμένη καταστροφή / ή απειλή, για την αντιμετώπιση της οποίας απαιτείται: α) Εδικός Συντονισμός από τη ΓΓΠΠ του δυναμικού και των μέσων των υπηρεσιών και των φορέων, που αναλαμβάνουν δράση σε κεντρικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, και β) Κινητοποίηση δυναμικού και μέσων επιπλέον του διατιθέμενου υπό κανονικές συνθήκες). 

Όλα τα ανωτέρω χαρακτηριστικά και προϋποθέσεις συντρέχουν στην προκειμένη περίπτωση της εν λόγω πανδημίας και η χώρα μέχρι σήμερα δεν έχει τεθεί στην ανωτέρω κατάσταση, εκτός από τα δύο χωριά στην Κοζάνη. Συνεπώς σε ενδεχόμενη λήψη απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου για επιβολή του μέτρου της απαγόρευσης κυκλοφορίας, πρέπει προφανώς να περιληφθεί σε διάταξη κάποιας Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου, στο προοίμιο της οποίας θα γίνεται, ως νομιμοποιητική βάση και νομοθετική εξουσιοδότηση, εκτός του άρθρου 44, παρ. 1 του Συντάγματος και επίκληση επείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης καθώς και ότι πρόκειται για Γενική Καταστροφή / Απειλή και πως η χώρα βρίσκεται σε Κατάσταση Κινητοποίησης Έκτακτης Ανάγκης Πολιτικής Προστασίας. Βέβαια η λήψη ενός τέτοιου εξαιρετικού μέτρου ταυτόχρονα προϋποθέτει ότι το κράτος έχει μεριμνήσει προηγουμένως με τις κοινωνικές δομές και λειτουργίες του να εξυπηρετήσει όλους εκείνους τους πολίτες που αδυνατούν για διάφορους αντικειμενικούς λόγους να αυτοπροστατευτούν και φροντίσουν τον εαυτόν τους.



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 10:30 π.μ.
Κατηγορία Θέματος , , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.