6 Δεκεμβρίου 2017

Ελλειψη κοσμιότητας, πλεόνασμα παρακμής

Γράφει ο Παναγιώτης Λιάκος 

Η δημαγωγία που κατέστρεψε την Αθήνα (μαζί με την αλαζονεία της αδιαφιλονίκητης υπερδύναμης) δεν τέλειωσε με τον θάνατο του Κλέωνος.

Ο Κλέων φαίνεται πως διέφθειρε τον λαό περισσότερο από κάθε άλλον με τις υπερβολικές του παρορμήσεις και ήταν ο πρώτος που, ενώ βρισκόταν στο βήμα, φώναζε, έβριζε και έβγαζε λόγους φορώντας ζώνη, ενώ όλοι οι άλλοι ρήτορες αγόρευαν με κοσμιότητα».
Αριστοτέλους Απαντα «Αθηναίων Πολιτεία», 28.3.1, τόμος 5, Αθήνα: 1993, εκδόσεις Κάκτος, σ. 111 

Ο Αριστοτέλης στο «Αθηναίων Πολιτεία» φωτίζει πτυχές από τον πολιτικό βίο των Αθηναίων, που θα ήταν μάλλον δυσχερές να γίνουν γνωστές αν δεν αποτελούσαν αντικείμενο μελέτης του Σταγειρίτη φιλοσόφου. Η ανάλυσή του είναι εναργής, η σύνθεση των επιμέρους στοιχείων αναλογική με τη σημασία τους, η απόπειρα διατύπωσης γνώμης πάντα στο παρασκήνιο, ως υπόστρωμα των γεγονότων. Η κεντρική μέριμνα του Αριστοτέλους σε αυτό το έργο είναι η ακρίβεια στη μεταφορά των δεδομένων, των αληθινών περιστατικών και η κατάδειξη της μείζονος σημασίας των δομών και των κοινωνικών διεργασιών της εποχής. 

Αυτό το κείμενο, φυσικά, δεν είναι φιλοσοφικό, αλλά ένα κράμα δημοσιογραφίας, ιστοριογραφίας, κοινωνιολογίας και ψυχολογίας. Ολα αυτά με αρμονία και τρόπο τόσο πηγαίο και αυθεντικό, ώστε να φαντάζουν σαν αποσπάσματα αφήγησης αυτόπτη μάρτυρα - κάτι που δεν ισχύει στην περίπτωση του Αριστοτέλους αφού γεννήθηκε το 384 π.Χ., 38 έτη μετά τον θάνατο του Κλέωνος στη μάχη της Αμφιπόλεως το 422 π.Χ. 

Ωστόσο, αυτό το απόσπασμα δείχνει πώς η ασχήμια της δημαγωγίας, η αναίδεια, ο χυδαίος τρόπος έκφρασης κάποιου πολιτικού και η έλλειψη ενδιαφέροντος για τον ενδεδειγμένο τρόπο αμφίεσης την ώρα άσκησης των καθηκόντων του άσκησαν μεγάλη ελκτική δύναμη στον καλλιεργημένο, γεμάτο αυτοπεποίθηση και ιστορικά έμπειρο και δοκιμασμένο αθηναϊκό λαό. Η παρακμή, και μάλιστα στη ραγδαία, ανεξέλεγκτα επιταχυνόμενη εκδοχή της, αποτελεί την ευκολοτέρως παραγόμενη κατάσταση. Δεν υπάρχει δυσκολία στον αγώνα δρόμου προς τα κάτω. Το αντίθετο είναι δυσχερές. 

Ο Κλέων παρέσυρε τους Αθηναίους ακόμα και με το να δίνει το κακό παράδειγμα, αποφεύγοντας να βγάζει τη ζώνη του την ώρα της αγόρευσης - κάτι που θεωρείτο εξαιρετικά αγενές προς το ακροατήριο και γενικά τον θεσμό της Εκκλησίας του Δήμου.

Επίσης, ο τρόπος και ο τόνος της φωνής του την ώρα της δημηγορίας ήταν τόσο προκλητικοί, άναρχοι και θορυβώδεις, που αποκαλείτο υποτιμητικά «κεκράκτης» και «κεκραξιδάμας».

Στη σύγχρονη εποχή, κατά την οποία δεν φωτίζουν τις ημέρες μας τα καλογυαλισμένα λάφυρα από τα περσικά πολεμικά πλοία που βύθισε ο αθηναϊκός στόλος, υπάρχουν Κλέωνες που δεν επιδεικνύουν αναίδεια φορώντας ζώνη, αλλά ασχημονώντας όταν μιλούν (με τα κάκιστα ελληνικά τους) και επιδεικνύοντας την απόστασή τους από το γενικά παραδεκτό με το να αποφεύγουν να φορέσουν γραβάτα. Η δημαγωγία που κατέστρεψε την Αθήνα (με την αλαζονεία της αδιαφιλονίκητης υπερδύναμης) δεν τέλειωσε με τον θάνατο του Κλέωνος. 

Στην αμέσως επόμενη παράγραφο ο Αριστοτέλης αναφέρεται στην επιδοματική πολιτική που είθισται να χρησιμοποιούν οι λαοπλάνοι ως εργαλείο κατασκευής θετικών εντυπώσεων: «Ο Κλεοφών ήταν ο πρώτος που χορήγησε δύο οβολούς ως επίδομα: Για ένα διάστημα δινόταν το ποσό αυτό, αργότερα όμως η συνήθεια αυτή καταργήθηκε απ’ τον Καλλικράτη από τον δήμο της Παιανίας, ενώ προηγουμένως είχε υποσχεθεί ότι θα χορηγούσε ακόμα έναν ή δύο οβολούς. Και οι δύο αργότερα, ο Κλεοφών και ο Καλλικράτης, καταδικάστηκαν από τους Αθηναίους σε θάνατο: Το πλήθος συνηθίζει, έστω κι αν εξαπατηθεί, να μισεί μετά όποιους το παρασύρουν να πράξει κάτι κακό». 

Το πρώτο που αξίζει να σημειωθεί είναι η πτωτική φύση της εξουσίας, που εθίζει τους πολίτες στα επιδόματα και αντί για την παραγωγή πλούτου και την ενεργητική τόνωση της οικονομίας διανέμει χαρτζιλίκια. Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι και ο Κλεοφών και ο Καλλικράτης, παρά τους οβολούς που μοίραζαν στο πλήθος, δεν απέφυγαν την οικτρή κατάληξη που επιφύλασσε για εκείνους η Ιστορία. Ο Αριστοτέλης την αποδίδει εν μέρει στην επίγνωση που έχουν οι πολλοί όταν παρασύρονται ότι διαπράττουν κάτι κακό και στη διάθεσή τους να τιμωρούν όποιον τους εκτρέπει του ορθού δρόμου.

πηγή



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 6:30 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , , , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.