Σύντομο ιστορικό της ΜονήςΜεταξύ 5ου και 7ου αιώνα, στην έρημο της Ιουδαίας παρατηρείται μία σημαντική συγκέντρωση μοναστικών ιδρυμάτων, με περίπου εβδομήντα μονές διάσπαρτες στις πεδιάδες και τις βραχώδεις πλαγιές της. Ο μοναχισμός στην Ιουδαία έφτασε στο απόγειό του υπό την ηγεσία του Θεοδοσίου και του Σάββα. Ο Θεοδόσιος διηύθυνε τις κοινοβιακές μονές στην περιοχή της Ιερουσαλήμ. Είχε έρθει από την Καισάρεια της Καππαδοκίας (κεντρική Μικρά Ασία) και είχε ιδρύσει ένα μεγάλο κοινόβιο (476), γνωστό για τη φιλοξενία και τη φιλανθρωπική του δραστηριότητα.
Ο Σάββας ήταν υπεύθυνος για τις παλαιστινιακές λαύρες. Ήταν ερημίτης και είχε ζήσει πολλά χρόνια απομονωμένος στην έρημο. Η μονή του (ιδρυμένη το 483) οργανώθηκε γύρω από ένα απομονωμένο σπήλαιο και προσέλκυσε μοναχούς από την Αρμενία, την Ισαυρία και άλλες μακρινές περιοχές. Αρχικά, αποτελούνταν από διάσπαρτα κελιά αλλά γρήγορα επεκτάθηκε με την ανέγερση ναών και βοηθητικών κτηρίων, μέχρι που έγινε γνωστή ως Μεγάλη Λαύρα (σήμ. Mar Saba). Ο Σάββας και οι μαθητές του ίδρυσαν άλλες δέκα μονές, οχτώ από τις οποίες στην έρημο της Ιουδαίας.
Η Μεγάλη Λαύρα ήταν το πνευματικό κέντρο του πατριαρχείου της Ιερουσαλήμ και του παλαιστινιακού μοναχισμού γενικότερα. Υποστηρικτής της Ορθοδοξίας, ο Σάββας ταξίδεψε στην Κωνσταντινούπολη, για να πείσει τον αυτοκράτορα Αναστάσιο (491-518) να εγκαταλείψει την υποστήριξη του Μονοφυσιτισμού. Η προσπάθειά του έμεινε άκαρπη, αλλά στην Κωνσταντινούπολη τον επισκέφτηκε η Ιουλιανή Ανικία (511/512), της οποίας οι ευνούχοι έγιναν, μετά το θάνατό της, μέλη της μονής του Σάββα. Ο Ιουστινιανός εγκαινίασε πολυάριθμα οικοδομικά προγράμματα στις μονές της ερήμου της Ιουδαίας, πιθανόν υπό την επίδραση του Σάββα, ο οποίος επισκέφτηκε και πάλι την Κωνσταντινούπολη το 531.
Η σημερινή μονή Mar Saba είναι ό,τι απέμεινε από το μεγάλο και πυκνοκατοικημένο πρωτοβυζαντινό συγκρότημα. Περιλαμβάνει δύο εκκλησίες, τον τάφο του Αγίου Σάββα, τράπεζα και κουζίνα, ένα φούρνο, ξενώνα και αρκετούς αποθηκευτικούς χώρους, κινστέρνες και κελιά. Σε σχέση με τη μονή, αλλά διάσπαρτες στη γειτονική έρημο, υπήρχαν περίπου σαράντα πέντε κατοικίες ερημιτών (ερημητήρια), πολλές από τις οποίες σχημάτιζαν ευρύχωρα συμπλέγματα που περιλάμβαναν κελιά, δεξαμενές νερού και παρεκκλήσια. Κάθε σύμπλεγμα κατοικούνταν από ένα μόνο μοναχό ή από έναν ηλικιωμένο ερημίτη και το μαθητή ή υπηρέτη του ή από μοναχούς με την ίδια καταγωγή.
πηγή Απόψεις για την Μονή ΒατοπεδίουΠερί της επανακομιδής του ιερού λειψάνου του Αγίου Σάββα.
Το 1965 έγινε με πανηγυρικές τελετές η επανακομιδή του ιερού λειψάνου του αγίου Σάββα στο μοναστήρι του. Το ιερό λείψανο το είχαν κλέψει οι σταυροφόροι της Α' σταυροφορίας (1096 - 1099) μαζί με πολλά άλλα ιερά λείψανα και το μετέφεραν στη Βενετία όπου και το έθεσαν στον ναό του αγίου Αντωνίνου. Εννέα αιώνες περίπου αργότερα έμελλε να επανέλθει και πάλι ο μεγάλος ασκητής της Ορθοδοξίας στο μοναστήρι που ο ίδιος έκτισε.
Πριν την παραλαβή του ιερού λειψάνου είχαν προηγηθεί μεταξύ του Πάπα της Ρώμης Παύλου στ' και του Πατριάρχου Ιεροσολύμων Βενεδίκτου συνεννοήσεις για τον καθορισμό αντιπροσωπειών, ημερομηνιών, τελετών και άλλων θεμάτων σχετικών με την παράδοση και την παραλαβή.
Από πλευράς Πατριαρχείου Ιεροσολύμων ορίσθηκε η αντιπροσωπεία στην οποία μετείχαν ο Αρχιεπίσκοπος Ιορδάνου (νυν Μητροπολίτης Καισαρείας) κ. Βασίλειος, ο Αρχιμανδρίτης Θεοδόσιος ηγούμενος της Βηθανίας, ο Αρχιμανδρίτης Σεραφείμ ηγούμενος της Λαύρας και ο ιεροδιάκονος (νυν Μητροπολίτης Ναζαρέτ) κ. Κυριακός.
Ο Γέρων Σεραφείμ είχε ιδιαίτερη αγάπη και ευλάβεια στον άγιο Σάββα. Εδιηγείτο στα καλογέρια του μετά την επανακομιδή του ιερού λειψάνου τα εξής: «Ο Πάπας», έλεγε «δεν μας έδωσε το ιερό λείψανο, γιατί μας αγαπούσε, αλλά γιατί συχνά εμφανιζόταν σ' αυτόν και τον ενοχλούσε για να επιστρέψει στο μοναστήρι του. Όταν πέθανε ο Πάπας που δεν έλαβε υπ' όψιν του τον Άγιο, εκείνος εμφανίστηκε και πάλι στον διάδοχό του. Αλλά και στον ναό που βρισκόταν το ιερό λείψανό του θησαυρισμένο μέσα σε γυάλινη λάρνακα χτυπούσε το τζάμι, έκανε φασαρίες, τάραζε τους φύλακες και τους Λατίνους μοναχούς».
Ο άγιος Σάββας, τον οποίο ο Γέρων Σεραφείμ εσέβετο πολύ, ανταπέδωσε την αγάπη του Γέροντος και τον αξίωσε να λάβει μέρος στην επανακομιδή του ιερού σκηνώματός του από τη Βενετία το 1965. Ο μακαριστός πατριάρχης Βενέδικτος είχε τότε αποφασίσει: « Ο ηγούμενος του αγίου Σάββα πρέπει να πάει οπωσδήποτε». Πειράζοντας δε ο πατριάρχης τον Γέροντα Σεραφείμ κάποτε είπε: «Επί της εποχής σου , πάτερ Σεραφείμ, επέστρεψεν ο άγιος Σάββας!», ο δε Γέρων Σεραφείμ αντικρούοντας και ανταποδίδοντας τη φιλοφρόνηση απάντησε: «Όχι, επί της εποχής σας, Μακαριώτατε!».
Παρά τις εκδηλώσεις τιμής και αγάπης εκ μέρους των Λατίνων τόσο στην αντιπροσωπεία όσο και στην Αγιοταφική Αδελφότητα υπήρχε διάχυτη η αμφιβολία εάν οι Δυτικοί απέδιδαν το πραγματικό άγιο λείψανο στην ορθόδοξη αντιπροσωπεία. Όταν η ορθόδοξη αντιπροσωπεία μετά από το μακρύ και κοπιαστικό ταξείδι έφθασε στον ναό του αγίου Αντωνίνου, ο Γέρων Σεραφείμ παρατηρούσε, προς έκπληξη των υπολοίπων, με ιδιαίτερη επιμονή το ιερό λείψανο, σαν να έψαχνε να βρει κάποιο σημάδι που να πιστοποιεί την αυθεντικότητά του. Κάποια στιγμή με έκδηλη χαρά φώναξε στους υπόλοιπους: «Πατέρες, είναι το πραγματικό λείψανο». Πιστοποίησε τη γνησιότητα από το γεγονός ότι έλειπε το ένα από τα δύο μάτια. Γνώριζε ο π. Σεραφείμ από παλαιά συναξάρια της Λαύρας ότι οι μονοφυσίτες στα χρόνια του αγίου Σάββα σε μια διαμάχη που είχαν μαζί του για την ορθή πίστη του είχαν βγάλει το μάτι. Από εκείνη τη στιγμή δεν απομακρύνθηκε από αυτό. Ακόμη και όταν το αεροπλάνο διενυκτέρευσε στην Αθήνα, για να προσκυνήσουν επί του αεροπλάνου οι αναμένοντες αυτό πιστοί, ο Γέρων παρέμεινε μόνος όλη τη νύχτα φύλακας του ιερού λειψάνου, ενώ η υπόλοιπη συνοδεία λόγω του κόπου μετέβη στην Αθήνα για ανάπαυση.
Διηγείται ο Μητροπολίτης Ναζαρέτ ότι καθ' όλο το διάστημα που ο Γέρων Σεραφείμ στεκόταν φρουρός δίπλα στο άγιο λείψανο, έδιδε τόσο στον ίδιο όσο και στα υπόλοιπα μέλη της αντιπροσωπείας την αίσθηση ότι ανάμεσά τους γινόταν κάτι σαν μυστική συνομιλία, σε σημείο που να εντυπωσιάζονται και να θαυμάζουν το γεγονός.
Όμως δεν άργησε να παρουσιασθεί ο μεγάλος προβληματισμός : πως δηλαδή θα γινόταν η αλλαγή των ενδυμάτων του ιερού λειψάνου βάσει των συμφωνηθέντων.
Συγκεκριμένα μετά την αρπαγή του ιερού λειψάνου από το μοναστήρι, οι Λατίνοι στη Βενετία το έντυσαν με ενδύματα Λατίνου ιερέως (καρδιναλίου), ενώ τα χέρια του αγίου Σάββα ήταν σταυρωειδώς επί του στήθους του. Μετά από εννέα περίπου αιώνες, η ακαμψία του σώματος δεν επέτρεπε την αλλαγή της λατινικής περιβολής με τα ράσα του Ορθόδοξου κληρικού, με το πετραχήλι και το μοναχικό σχήμα που είχε φέρει μαζί της η αντιπροσωπεία για τον σκοπό αυτόν.
«Τότε είδαμε τον Γέροντα Σεραφείμ να γονατίζει μπροστά στο ιερό λείψανο και να προσεύχεται για πολύ ώρα. Κάποια στιγμή σηκώθηκε έκαμε μετάνοιες στρωτές και σήκωσε με τα χέρια του τα χέρια του αγίου Σάββα σαν να ήταν χέρια ζωντανού ανθρώπου μπροστά στα έκπληκτα μάτια όλων μας», θυμάται με ακρίβεια μέχρι σήμερα και διηγείται ο Μητροπολίτης Ναζαρέτ. Τότε άλλαξαν τα ενδύματα του αγίου Σάββα και αφού τελείωσαν οι τελετές εκ μέρους των Λατίνων, άρχισε το ταξείδι της επιστροφής.
Όταν το γυάλινο φέρετρο έφθασε στην πλατεία του αγίου Μάρκου, στο μώλο, υπήρχε μια γόνδολα η οποία το μετέφερε με συνοδεία σε χώρο κοντινό προς το αεροδρόμιο. Κατά μια δε περίεργη σύμπτωση στον ίδιο μώλο είχε αποβιβασθεί το ιερό λείψανο αιώνες πριν.
Θαυμαστό γεγονός που εντυπώθηκε στον νου όλων ήταν τα χιλιάδες περιστέρια της πλατείας του αγίου Μάρκου τα οποία όλα μαζί τη στιγμή που η γόνδολα με το ιερό λείψανο ξεκινούσε τον πλού της στα νερά των καναλιών σαν κύμα πέρασαν πάνω από αυτήν χαιρετώντας με τον τρόπο αυτό τον μεγάλο φιλοξενούμενο που πλέον αναχωρούσε για το μοναστήρι του.
Χρόνια μετά, κάθε φορά που αντάμωναν ο Γέρων Σεραφείμ με τον Μητροπολίτη Ναζαρέτ κ. Κυριακό, του θύμιζε : «Τα περιστέρια, τα περιστέρια», σαν υπόμνηση του ότι και η άλογη ακόμη φύση συμμετείχε ως μαρτυρία τη στιγμή της αναχώρησης από τη Βενετία με προορισμό τα Ιεροσόλυμα. Εκεί παρέμεινε στον πανίερο ναό της Αναστάσεως για μέρες χάριν προσκυνήσεως των γυναικών, λόγω του αβάτου της Μονής του αγίου Σάββα.
Σημειώνουμε εδώ και ένα θαύμα το οποίο διηγήθηκε ο Γέρων Σεραφείμ σχετικά με το ιερό λείψανο του αγίου Σάββα που επανακομιζόταν στα Ιεροσόλυμα. Κάποια ορθόδοξη μοναχή, που περίμενε να προσκυνήσει το ιερό λείψανο, επολεμείτο από λογισμούς δυσπιστίας για το αν το ιερό λείψανο, που δόθηκε από τους Λατίνους, ανήκε πράγματι στον άγιο Σάββα. Είδε, μόνη αυτή, το ιερό λείψανο να ανασηκώνει λίγο την κεφαλή, να τη στρέφει προς αυτήν και έπειτα να επανέρχεται στην προτέρα θέση της κατακλίσεως, οπότε εν τρόμω και χαρά απέβαλε την αμφιβολία.
πηγή Ι.Μ. Παντοκράτορος
ΣΧΟΛΙΟ
Είχα προσωπικά την τιμή να γνωρίσω τον Γέροντα Σεραφείμ και να πάρω την ευλογία του, το 1995 στην επίσκεψή μου στους Αγίους Τόπους. Να τονίσω εδώ ότι αν και ο Γέροντας γεννήθηκε το 1902 στα Κύθηρα, εκοιμήθη στους Αγίους Τόπους το 2002 σε ηλικία 101 ετων!
Από τα χείλη του λοιπόν θα σας δώσω μια μαρτυρία του όπως την κράτησα στο ημερολόγιό μου...
"Οταν το σκήνωμα του Αγίου Σάββα μεταφέρθηκε στο Ισραήλ ο Αγιος εμφανίσθηκε σε πολλούς ανθρώπους να κάθεται μέσα στο φέρετρο που του είχαν φτιάξει για δημόσιο προσκύνημα από γυαλί και να κοιτάζει το πλήθος που ερχόταν, με μάτι ερευνητικό...
Αλλοι πάλι τον έβλεπαν όρθιο. Φυσικά μέχρι να γίνει το προσκύνημα, το σκήνωμα βρισκόταν σε Ναό της Ιερουσαλήμ κι όχι στο σημείο που είναι σήμερα στο καθολικό της Μονής.
Εκεί το φυλούσαν κατόπιν διαταγής μουσουλμάνοι φύλακες...
Μια μέρα ο Αγιος εμφανίσθηκε σε έναν από τους φύλακες όρθιος και με αυστηρό ύφος του είπε: " Να πας στην Μονή και να τους πείς να με πάρουν από εκεί γιατί ένα σωρό κακοί και άπιστοι έρχονται υποκριτικά να "προσκυνήσουν" ενώ στην πραγματικότητα το κάνουν από περιέργεια".
Φυσικά ο μουσουλμάνος έντρομος έκανε αυτό που του είπε ο Αγιος και οι πατέρες δεν μπορούσαν παρά να πιστέψουν έναν αλλόθρησκο, αφού έναν χριστιανό θα μπορούσαν εύκολα να υποθέσουν ότι έτσι νόμιζε και ότι είχε κάποια παραίσθηση λόγω έκστασης...
Το ιερό λείψανο ξεκίνησε οδοιπορικώς να πάει μέχρι την Μονή στον "πύρινο ποταμό" συνοδευόμενο από πλήθος κόσμου και κατά την διάρκεια της πομπής πολλές φορές αγνοί άνθρωποι και μικρά παιδιά έβλεπαν τον Αγιο ανασηκωμένο να τους κοιτάζει!!!!
Επίσης επιθυμώ να σας πω 2 λόγια και για την Μονή του Αγίου Σάββα.
Οπως μας είπε τότε (το 1995) ο ηγούμενος η Μονή χτίστηκε με θαυματουργικό τρόπο με παρέμβαση του Αγίου. Οταν αποφασίστηκε η ανέγερσή της στο συγκεκριμένο σημείο δεν μπορούσε να βρεθεί νερό που θα χρησίμευε για το χτίσιμό της. Μετά από προσευχή σε μια κόχη βράχου που έτρεχε ελάχιστο νερό σε σταγόνες, άρχισε να αναβλύζει νερό σε μεγάλες ποσότητες και οι μοναχοί το μάζευαν σε κουβάδες και το χρησιμοποιούσαν για να φτιάχνουν την απαραίτητη λάσπη...
Οταν τα έργα τελείωσαν η κόχη άρχισε και πάλι να βγάζει τις ελάχιστες σταγόνες τις οποίες βγάζει μέχρι και σήμερα... Χαρακτηριστικά ο ηγούμενος μας είπε ότι καθημερινώς μαζεύουν 24 ποτήρια νερό!!!! το οποίο φυσικά χρησιμοποιούν με μεγάλη φειδώ.
Παρακάτω σας παραθέτω 2 τρισδιάστατες φωτογραφίες από το ιστολόγιο ΟΠΟΥ ΓΗΣ από το προαύλιο της μονής και το καθολικό της, τις οποίες μπορείτε να δείτε (μετακινώντας το ποντίκι με πατημένο το αριστερό κλικ) .
Προαύλιο
Καθολικό
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου