13 Μαΐου 2024

Η Παναγία Αθαλιώτισσα στη Χιμάρα εμβληματικό προσκύνημα στη Βόρειο Ήπειρο

Γράφει ο ΜΠΕΤΣΗΣ ΟΡΦΕΑΣ  
 
Ένα απ’ τα πιο σημαντικά προσκυνήματα της Χιμάρας και της Ορθοδόξου Εκκλησίας στην Αλβανία αποτελεί η Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου, γνωστή ως η Παναγία του Αθάλη, ή Παναγία Αθαλιώτισσα.  
 
Δύο φορές κατά τη διάρκεια του εκκλησιαστικού έτους πραγματοποιούνται με ιδιαίτερη λαμπρότητα προσκυνήματα στην Μονή: Στις 15 Αυγούστου και στις 10 Μαΐου, της Ζωοδόχου Πηγής. Σε αυτές τις δύο ημερομηνίες, η Παναγία Αθαλιώτισσα τιμάται πάνδημα απ’ τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής της Χιμάρας. Τα τελευταία χρόνια αποτελεί έναν ιδανικό τόπο συνάντησης μέσα στο Πάσχα για τους Χιμαριώτες, ειδικότερα για τους νέους που ζουν κι εργάζονται μακριά απ’ τη γενέτειρα.
 
Μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει προσεκτική προσέγγιση του τοπωνυμίου της Μονής και κατά συνέπεια της περιοχής. Το αγιογραφικό πλάνο του εσωτερικού του καθολικού της Μονής – το μόνο κτίσμα εξάλλου που διασώζεται έπειτα από τους καθεστωτικούς διωγμούς, την εγκατάλειψη και την φθορά που ακολούθησαν – μας προσφέρει την ευκαιρία να προσεγγίσουμε την τόλμη των αγιογράφων της εποχής που το υλοποίησαν, αποτελώντας το έναυσμα για μία ουσιαστική αναζήτηση στον πνευματικό πλούτο που χαρακτηρίζει την κοινότητα των πιστών στην Χιμάρα και ευρύτερα. 
 
Η Παναγία Αθαλιώτισσα 
 
Η Παναγία μέσα στην υμνολογία της Εκκλησίας χαρακτηρίζεται και ως η κοιτίδα της ατελεύτητης ζωής, δεδομένου ότι έγινε η Μητέρα του Κυρίου και Θεού μας, Ιησού Χριστού. Είναι η Ζωοδόχος Πηγή που τιμούμε την Παρασκευή της Διακαινησίμου, αλλά και Ρόδον το Αμάραντον που τιμούμε προ του Πάσχα, στον Ακάθιστο Ύμνο.
 
Οι δε τεχνίτες ζωγράφοι που κλήθηκαν να αγιογραφήσουν το καθολικό της Μονής της Αθαλιώτισσας στη Χιμάρα τόλμησαν και κάτι περισσότερο. Σε ένα θέμα του αγιογραφικού τους πλάνου, η Παναγία – Η Περιβεβλημένη, όπως χαρακτηριστικά την ονοματίζουν – κρατά στην αγκαλιά της, όχι το Θείο Βρέφος, όπως συνήθως. Κρατά ένα Άνθος, έναν Κλάδο αειθαλή… 
 
Κρατά την Ζωή την Ατελεύτητο, παρέχοντάς μας έτσι την δυνατότητα να κατανοήσουμε το απρονόητο της ενανθρωπίσεως του Θεού και της αιωνίου ζωής, έναν συμβολισμό ισχυρό που διευκολύνει την σκέψη και την πνευματική αναζήτηση μας. Ο Χριστός μέσα από ένα τόσο γνωστό ναό για τους κατοίκους της περιοχής – “περικυκλωμένο” λόγω κλίματος από αειφόρο βλάστηση, ασταμάτητη απ’ τους χειμώνες της φύσης και τους χειμώνες των ιστορικών δοκιμασιών – είναι η ελπίδα μιας Ζωής ατέρμονης. 
 
Η Παναγία Αθαλιώτισσα έρχεται λοιπόν να μας εξηγήσει την τοπωνυμία, αλλά και να μας εκφραστεί με τη λιτότητα που οι εικαστικοί καλλιτέχνες διαθέτουν… Και για να μην αφήσουν περιθώρια να τους σχολιάσουν ότι διαφεύγουν της παράδοσης και του επικρατούντος τρόπου που απεικονίζεται η Παναγία-Μητέρα, περιβάλλουν μέσα στους ανθρώπινους κόλπους της τον Κύριο Ιησού Χριστό: Απέναντι ακριβώς απ’ την Αθαλιώτισσα, τοποθετούν και την κλασική Βρεφοκρατούσσα…
 
Το Μοναστήρι 
 
Το μοναστηριακό συγκρότημα βρίσκεται σε απόσταση πλέον της μίας ώρας πεζοπορίας μεταξύ του συνοικισμού των Σπηλαίων Χιμάρας και της Κοινότητας του Πύλιουρι. Διασώζεται σε καλή κατάσταση το καθολικό που, όπως προαναφέρθηκε, τιμάται στην Κοίμηση της Υπεραγίας Θεοτόκου και ερειπωμένα είναι τα άλλα κτίσματα εντός του περιτοιχισμένου τετράγωνου. Από τις σχετικές επιγραφές μαρτυρείται ότι ο ναός οικοδομήθηκε το 1795 και αγιογραφήθηκε στο εσωτερικό του, στις αρχές του 19ου αιώνα. 
 
Οι αγιογράφοι ήταν από το Σινκριάτι, σημερινό Κεστοράτι, στην περιοχή της Λητζουριάς, κατέναντι του Αργυροκάστρου, την πατρίδα του Εθνικού Ευεργέτη, Χρηστάκη Ζωγράφου. Κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα έχουν αναπτύξει πλούσια αγιογραφική δραστηριότητα, με υψηλή τέχνη και τεχνική, σε διάφορες μονές και ενορίες των περιοχών της Μητροπόλεως Αργυροκάστρου. 
 
Ως εκ τούτου ο Ναός στην Παναγία της Αθαλιώτισσας στη Χιμάρα, παρά τη λιτότητα της αρχιτεκτονικής του, αποτελεί ένα ακόμη τεκμήριο της ιστορικής διαδρομής και μαρτυρίας της Ορθοδοξίας σ’ αυτά τα μέρη και της προσφοράς της στην πολιτιστική εξέλιξη. Η δε τοπωνυμία, αυτό το απολύτως κατανοητό για τους κατέχοντες στοιχειώδη γνώση της Ορθόδοξης Θεολογίας, η Αειθαλής Ζωή και η Παναγία αστείρευτη Ζωοδόχος Πηγή, μαρτυρεί με τον δικό της τρόπο την ελληνικότητα της περιοχής.
 
Η αναστήλωση 
 
Τους τελευταίους μήνες, υπό την μέριμνα και με πόρους που εξασφάλισε ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος, εκτελούνται στο μοναστηριακό συγκρότημα εργασίες αναστήλωσης. Πρόκειται για μια χειρονομία με σπουδαίο συμβολισμό, δεδομένου ότι γίνεται σε μια περίοδο οικονομικής δυσπραγίας, προκειμένου να στηρίξει την τοπική κοινωνία που ζει ακόμα υπό δοκιμασία, εξαιτίας κρατικών πολιτικών… 
 
Αυτές συμπεριλαμβάνουν εργασίες υποστήριξης του ναού και ενίσχυσης του θεμελιακού υποβάθρου του, εργασίες για την συνολική αντικατάσταση της στέγης του ναού και την αποκατάσταση μέρους των βοηθητικών κτισμάτων προς εξυπηρέτηση αναγκών των προσκυνητών και περιηγητών.
 



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 1:00 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.