31 Μαΐου 2024

Ο κύκλος του Θορίου στα πυρηνικά της Ινδίας

 
Όποιες κι αν είναι οι εξελίξεις σήμερα στο πεδίο της τεχνολογίας ενέργειας, το “Τέταρτο Ενεργειακό Παράδειγμα της ανθρωπότητας” διαφαίνεται πως θα είναι πυρηνικό, εξυπηρετώντας τόσο εμπορικούς, όσο και αμυντικούς σκοπούς. Η τάση της τεχνολογίας ενέργειας σήμερα αποτυπώνει την γλαφυρή δήλωση του ίδιου του Σαουδάραβα Σεΐχη Ahmed Zaki Yamani στην πετρελαϊκή κρίση του 1973 ότι «η ανθρωπότητα θα ξεπεράσει το πετρέλαιο πολύ πριν αυτό εξαντληθεί, όπως οι πρωτόγονοι ξεπέρασαν την λίθινη εποχή προτού εξαντληθούν οι πέτρες».  
 
Στην παρούσα φάση υφίστανται έξι κύρια σχέδια Πυρηνικών Αντιδραστήρων Γενεάς 4 (IV) με ορίζοντα εμπορικής εφαρμογής μεταξύ 2030-2040, τα οποία διαχωρίζονται στις κάτωθι γενικές κατηγορίες με πληθώρα παραλλαγών και κάποιες επικαλύψεις:
 
Το πυρηνικό πρόγραμμα της Ινδίας βασίζεται στην κατηγορία αντιδραστήρων Πολύ Υψηλών Θερμοκρασιών, με χρήση Θορίου ως “γόνιμου” υλικού. Η εξέλιξη του πυρηνικού προγράμματος της Ινδίας έχει μεγάλο ενδιαφέρον διότι αντανακλά σε κάθε βήμα του και το γεωπολιτικό υπόβαθρο της εποχής. Ο πατέρας του ινδικού πυρηνικού προγράμματος ήταν ο Hommi Jehangir Bhabha, ιδρυτής της Ινδικής Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας κι εμπνευστής του κύκλου Θορίου το 1954.
 
Ο κύκλος Θορίου ήταν υπό έρευνα και στις ΗΠΑ, καθώς το Εργαστήριο Oak Ridge πειραματιζόταν την ίδια εποχή στο υλικό ως πιο αποδοτικό για εμπορικές εφαρμογές. Ωστόσο, λόγω του Ψυχρού Πολέμου, επιλέχθηκε ο κλασικός κύκλος εμπλουτισμού Ουρανίου-235 για συμπαραγωγή πυρηνικών όπλων.
 
Ο πυρηνικός κύκλος του Θορίου είναι αρκετά περίπλοκος και πραγματοποιείται σε τρία στάδια: Χρήση Ουρανίου-235 για την παραγωγή Πλουτωνίου-239 ως παραπροϊόντος, χρήση Μικτών Οξειδίων (Mixed Oxides | MOX) για την αναπαραγωγή (breeding) Πλουτωνίου-239 που συνιστά πηγή ακτινοβολίας για την μεταστοιχείωση του “γόνιμου” Θορίου-232 σε Ουράνιο-233. Υπάρχουν τεχνικές προκλήσεις με σημαντικότερη αυτήν την παραγωγής Ουρανίου-232 ως ιδιαίτερα ραδιενεργού αποβλήτου (εκπομπή ακτινοβολίας-γ) που χρήζει ειδικής διαχείρισης. 
 
Ο κύκλος του Θορίου και γεωπολιτικό υπόβαθρο 
 
Το πυρηνικό πρόγραμμα της Ινδίας αναπτύχθηκε από το 1946 για να αντιμετωπίσει δύο προκλήσεις, την σπανιότητα εγχώριων αποθεμάτων Ουρανίου και τον ανταγωνισμό που διέβλεπε με την Κίνα και με το μελλοντικό κράτος του Πακιστάν (η βρετανική κυριαρχία τερματίστηκε επίσημα στην περιοχή το 1947, με τον σχηματισμό του Πακιστάν και της Ινδίας, ενώ το 1971 αποσχίστηκε από το Πακιστάν το σημερινό Μπανγκλαντές). 
 
Περαιτέρω, η ήττα της Ινδίας από την Κίνα το 1962 για την περιοχή των Ιμαλάιων ήταν καταλυτική, ώστε να υπάρξει τεράστια εσωτερική πίεση για ανάπτυξη ινδικού πυρηνικού οπλοστασίου. Η Ινδία, το Πακιστάν, το Ισραήλ και το Νότιο Σουδάν δεν έχουν υπογράψει την Συνθήκη Μη Διάδοσης των Πυρηνικών Όπλων του 1968 (με ισχύ από τις 05/03/1970), ενώ η Βόρεια Κορέα αποσύρθηκε το 2003. Καθώς η Ινδία χρησιμοποίησε πυρηνικό υλικό και τεχνολογία για το πυρηνικό της οπλοστάσιο, ενώ επίσημα δηλωνόταν πως προορίζεται για εμπορικούς σκοπούς, αποκλείστηκε από τις αγορές Ουρανίου και υλικών αντιδραστήρων για σχεδόν τέσσερις δεκαετίες, γεγονός που την καθήλωσε σε μια περιορισμένη χρήση των αντιδραστήρων της.
 
Η Ινδία σήμερα χρησιμοποιεί μόνον 23 αντιδραστήρες που καλύπτουν μόλις το 1,5% της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειάς της σε σύνολο 430 GW εγκατεστημένης ισχύος. Η Ινδία αντιμετωπίστηκε πολύ διαφορετικά από το Πακιστάν – που τότε συνεργαζόταν στενά με τις ΗΠΑ – διότι είχε αναπτύξει σχέσεις με την τότε Σοβιετική Ένωση. Παράλληλα, οι ΗΠΑ πραγματοποίησαν το άνοιγμα προς την Κίνα ως παράγοντα διάσπασης της σοβιετικής συμμαχίας. 
 
Ωστόσο, σήμερα αυτή η κίνηση έχει εξελιχθεί για τις ΗΠΑ στην μεγαλύτερη σύγχρονη πρόκληση εξωτερικής εξάρτησης για την προμήθεια Σπάνιων Γαιών, παρόλο που οι προθέσεις της Κίνας ήταν ήδη γνωστές δια στόματος Deng Xiaoping, ο οποίος δήλωνε «ό,τι έγινε το πετρέλαιο το 1973 για την Μέση Ανατολή, θα γίνουν οι Σπάνιες Γαίες για την Κίνα». 
 
Με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, η μοναδική διέξοδος της Ινδίας ήταν η επιτάχυνση της ωρίμανσης της τεχνολογίας του Θορίου. Ωστόσο, μετά τις 11/9/2001, τόσο λόγω της διάρρηξης των σχέσεων των ΗΠΑ με τους πρώην συμμάχους τους, όσο και με την κατίσχυση της Κίνας στον διεθνή εφοδιασμό Σπάνιων Γαιών, η πολιτική των ΗΠΑ άλλαξε διαμετρικά. Το 2008 οι ΗΠΑ προχώρησαν στην πυρηνική συμφωνία για την αναβάθμιση του ρόλου της στην περιοχή και την επανεισδοχή της στις αγορές πυρηνικού υλικού, ενώ το 2023, ΗΠΑ και Ινδία προχώρησαν σε κοινή δήλωση για την εκπλήρωση των όρων της συμφωνίας του 2008.
 
Θόριο και Σπάνιες Γαίες 
 
Το Θόριο υφίσταται σε μεγάλη φυσική αφθονία, με διαπιστωμένα αποθέματα κοντά στους 6,5 εκ. τόνους – συγκρίσιμη ποσότητα με τους έξι εκατομμύρια τόνους φυσικού Ουρανίου-238 – ωστόσο με πολύ υψηλότερες δυνατότητες παραγωγής ενέργειας. Η Ινδία εκτιμάται πως διαθέτει 850 χιλιάδες διαπιστωμένους τόνους μέσα σε μήτρες Μοναζίτη (φωσφορικό ορυκτό) κι αρκετά επιφανειακά στο ανατολικό της μέρος (π.χ. Kerala, Odisha). 
 
Εντός της 10άδας είναι η Βραζιλία, η Αυστραλία, οι ΗΠΑ, η Αίγυπτος και η Τουρκία με εύρος 300-600κ τόνων η κάθε μια. Επιπλέον, το Θόριο συνιστά σημαντικό παραπροϊόν της εξόρυξης Σπάνιων Γαιών. Καθώς το Θόριο έχει πολύ περιορισμένες βιομηχανικές εφαρμογές (π.χ. πυρίμαχα κεραμικά υλικά, μεταλλουργία, οπτικοί φακοί), κατά βάση θεωρείται απόβλητο με υψηλό κόστος διαχείρισης. 
 
Ωστόσο, η ωρίμανση του ινδικού πυρηνικού σχεδίου θα σηματοδοτούσε μια δομική αλλαγή στην ζήτησή του Θορίου που με την σειρά της θα αύξανε κατακόρυφα την κερδοφορία των εξορυκτικών δραστηριοτήτων ακόμη και με υψηλότερα περιβαλλοντικά όρια, όντας το εφαλτήριο για την μείωση της κυριαρχίας Κίνας στην εξόρυξη και στον εξευγενισμό των Σπάνιων Γαιών. Τα παραπάνω απασχολούν την Ευρωπαϊκή Ένωση με την Πράξη περί Κρίσιμων Ορυκτών Πόρων (Critical Raw Materials Act | CRMA, 16/03/2023), καθώς αν η Κίνα εφάρμοζε την περιβαλλοντική νομοθεσία της ΕΕ, η τιμή των Σπάνιων Γαιών θα έπρεπε να είναι 3-3,5 φορές υψηλότερη. 
 
Ένα μέρος της μείωσης της εξωτερικής εξάρτησης μπορεί να έλθει κατά 20-25% από τον ανακυκλωμένο ηλεκτρονικό εξοπλισμό, ωστόσο το υπόλοιπο αναπόφευκτα θα χρειαστεί την λειτουργία νέων ορυχείων. Δυστυχώς, για ένα τόσο νευραλγικό ζήτημα όπως η δημόσια διαβούλευση της CRMA, δεν καταγράφηκε καμία εισήγηση από αρμόδιους ελληνικούς φορείς σε αντίθεση με φορείς χωρών εντός κι εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης (πχ Βέλγιο 19%, Γερμανία 14%, Ισπανία 12%, Σουηδία 8%, Γαλλία 7%).
 



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 6:00 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.