Γράφει η Ekaterina Blinova
Το μποϊκοτάζ του φτηνού ρωσικού φυσικού αερίου από αγωγούς μετά την έναρξη της ειδικής επιχείρησης της Μόσχας στην Ουκρανία είχε κόστος για την Ευρώπη, δεδομένου ότι οι αγωγοί είναι ο πιο αποδοτικός τρόπος μεταφοράς του αγαθού και είναι δύσκολο να αντικατασταθούν γρήγορα.
Ωστόσο, ο ήπιος περασμένος χειμώνας επέτρεψε στη Γηραιά Ήπειρο να αποφύγει μια κρίσιμη ενεργειακή κρίση, παρά το γεγονός ότι οι τιμές του φυσικού αερίου έφτασαν στα ύψη. Είναι η ευρωπαϊκή οικονομία εκτός κινδύνου τώρα;
«Όσον αφορά αυτό που συνέβη το χειμώνα του 2023, είναι αλήθεια ότι οι ευρωπαϊκές χώρες δεν είχαν τη δυνατότητα να αντικαταστήσουν όλο το ρωσικό φυσικό αέριο με υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), επειδή ο αριθμός των σταθμών LNG, γνωστών και ως σταθμών επαναεριοποίησης, σε διάφορα λιμάνια των ευρωπαϊκών χωρών, απλά δεν ήταν αρκετός για να αντικαταστήσει το σύνολο του ρωσικού φυσικού αερίου», δήλωσε ο Sapir στο Sputnik.
«Αλλά το ρωσικό αέριο δεν σταμάτησε αμέσως. Μειώθηκε σταδιακά και ακόμη και τώρα εξακολουθεί να υπάρχει μια μικρή ποσότητα ρωσικού αερίου που πηγαίνει στην Ευρώπη. Έτσι, η ανάγκη υποκατάστασης του φυσικού αερίου με υγροποιημένο φυσικό αέριο και η κατασκευή νέων σταθμών επαναεριοποίησης – επίσης, η κατασκευή νέων πλοίων για τη μεταφορά αυτού του υγρού αερίου, και τα πλοία αυτά χρειάζονται χρόνο για να κατασκευαστούν – αυτό δεν αποτέλεσε σημαντικό πρόβλημα τον περασμένο χειμώνα για έναν μόνο λόγο: Ο φετινός χειμώνας ήταν ιδιαίτερα ήπιος. Αν όμως ο επόμενος χειμώνας, αν ο χειμώνας του 2024 είναι σκληρός, τότε θα υπάρξει σοβαρό πρόβλημα, διότι η πλήρης υποκατάσταση του ρωσικού φυσικού αερίου από το υγροποιημένο φυσικό αέριο θα διαρκέσει περίπου τρία με τέσσερα χρόνια», συνέχισε.
Η Ευρώπη είχε εξαρτηθεί από το ρωσικό φυσικό αέριο από τη δεκαετία του 1960. Το 1967, ο αγωγός φυσικού αερίου της Αδελφότητας που εκτελούσε το δρομολόγιο από την ΕΣΣΔ συνδέθηκε με την υποδομή φυσικού αερίου της Τσεχοσλοβακίας. Το 1968, η Σοβιετική Ένωση άρχισε να προμηθεύει τη Δυτική Ευρώπη μετά τη σύναψη σύμβασης με την αυστριακή OMV.
Με την πάροδο του χρόνου, η φθηνή ρωσική ενέργεια έγινε μοχλός για τις οικονομίες της Ευρώπης, ιδίως για τη Γερμανία, η οποία αποφάσισε να κλείσει τους πυρηνικούς σταθμούς της και να τους αντικαταστήσει κυρίως με φυσικό αέριο.
Οι δυτικές ενεργειακές κυρώσεις κατά της Ρωσίας κλόνισαν το σύνολο του ενεργειακού μοντέλου των ευρωπαϊκών χωρών στις ρίζες του και το απλό γεγονός ότι έπρεπε να αντικαταστήσουν το ρωσικό φυσικό αέριο με υγροποιημένο φυσικό αέριο έκανε το κόστος να κυμαίνεται κατά 20-30% υψηλότερο, σύμφωνα με τη Sapir. Μια έκθεση του Ινστιτούτου Bruegel αναφέρει ότι οι χώρες της ΕΕ έπρεπε να δαπανήσουν περίπου 800 δισεκατομμύρια ευρώ το 2022 για να προστατεύσουν τα νοικοκυριά και τους καταναλωτές από την αύξηση των τιμών της ενέργειας.
«Δεν ξέρουμε, αλλά νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό να πούμε ότι δεν θα είναι πρόβλημα κόστους», δήλωσε ο Γάλλος οικονομολόγος. «Αν η ΕΕ πρέπει να ξοδέψει 700 ή 800 δισεκατομμύρια ευρώ ξανά για τον επόμενο χειμώνα και ξανά για τον μεθεπόμενο χειμώνα, θα το κάνει. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα παράσχει πιθανότατα αυτά τα χρήματα. Φυσικά, θα έχουμε ένα τεράστιο πρόβλημα μετά για τις δημόσιες δαπάνες, για τους προϋπολογισμούς, το επίπεδο του χρέους θα είναι υψηλό, αλλά νομίζω ότι αυτό το είδος της θωράκισης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων από τις συνέπειες των κυρώσεων θα μπορούσε να γίνει για τα επόμενα δύο χρόνια. Αυτό δεν είναι το πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι πώς θα αποκατασταθεί, πώς θα ανοικοδομηθεί η ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα σε δέκα χρόνια, διότι το κόστος εισόδου είναι πολύ υψηλότερο τώρα, ιδίως για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Με άλλες χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία να αγοράζουν πετρέλαιο σε πολύ μειωμένη τιμή από τη Ρωσία, το πρόβλημα της ανταγωνιστικότητας θα είναι πολύ, πολύ σοβαρό (…) Αυτό το μακροπρόθεσμο ζήτημα του πώς θα ανοικοδομηθεί η ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα θα είναι το μείζον ζήτημα για τα επόμενα πέντε ή δέκα χρόνια».
Η Ευρώπη ως παγκόσμιος οικονομικός παίκτης άρχισε να χάνει την επιρροή της σε σύγκριση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Κίνα και άλλους παίκτες ήδη πριν από την κρίση στην Ουκρανία: το παγκόσμιο μερίδιο της Γηραιάς Ηπείρου στο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν ήταν περίπου 36%, ενώ μέχρι το 2020 είχε συρρικνωθεί στο 15%.
Σύμφωνα με τον Sapir, η πραγματική παρακμή της Ευρώπης ξεκίνησε τη δεκαετία του 2010 και συνδέεται με τις βιομηχανικές επιλογές που έκαναν διάφορες χώρες, αλλά και με το γεγονός ότι η Γερμανία «ανέβασε την κατανάλωση» και «επέβαλε στις χώρες αυτές ορισμένα αρκετά ριζοσπαστικά μέτρα για την προσαρμογή του προϋπολογισμού», τα οποία οδήγησαν σε μια σειρά κρίσεων στην Ελλάδα, την Ισπανία και την Ιταλία.
Ένα άλλο πρόβλημα ήταν το σοκ του COVID-19 στις ευρωπαϊκές οικονομίες, το οποίο τις έπληξε περισσότερο από ό,τι τις ΗΠΑ ή την Κίνα. Τώρα, ακόμη και η μακροχρόνια ναυαρχίδα της ΕΕ, η Γερμανία, βρέθηκε ανάμεσα σε μια πέτρα και σε μια δύσκολη θέση. Η χώρα έχει εισέλθει σε τεχνική ύφεση με ΑΕΠ -0,5% για το τελευταίο τρίμηνο του 2022 και -0,3% για το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους.
«Η αντιμετώπιση αυτού του μακροχρόνιου προβλήματος, η ύπαρξη ενός νέου ενεργειακού προβλήματος στην Ευρώπη, φέρνει τώρα τους Ευρωπαίους πολιτικούς αντιμέτωπους με κάποιες πολύ δύσκολες αποφάσεις: Πώς να αποκαταστήσουν την ανταγωνιστικότητα των χωρών τους- πώς να το κάνουν χωρίς να κλονίσουν σημαντικά τη δομή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τις λύσεις σε αυτά τα προβλήματα, αλλά πρέπει να βρεθούν μέσα στα επόμενα πέντε ή δέκα χρόνια, αλλιώς η Ευρωπαϊκή Ένωση θα εξαφανιστεί σταδιακά ως σημαντικός παράγοντας στην παγκόσμια οικονομία», κατέληξε ο Sapir.
Μετάφραση από το πρωτότυπο: Καταχανάς (Γ. Μεταξάς)
Sputnik news
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου