9 Ιανουαρίου 2020

Αμερικανοί και Ευρωπαίοι θεωρούν δεδομένη την Ελλάδα και την Κύπρο και σπεύδουν να ικανοποιήσουν την Τουρκία

Πλοία του τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού στη Μεσόγειο. Φωτογραφία υπουργείο Άμυνας Τουρκίας

Του ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗ 

Δύσκολοι και ζοφεροί καιροί. Με αναφορά σ’ έναν κόσμο που γίνεται κάθε μέρα και πιο αβέβαιος, και πιο απρόβλεπτος. Ένα ρευστό σκηνικό χαρακτηρίζει το πλανητικό μας σύστημα, μια αστάθεια και συχνές ανατροπές. Ίσως να περνάμε μια μεταβατική περίοδο, μακράς όμως διαρκείας με τα πεπερασμένα ανθρώπινα όριά μας. Αυτό το ρευστό τοπίο με την αβεβαιότητα που το διακρίνει γίνεται ακόμη πιο απρόβλεπτο με όσα συμβαίνουν στην Ουάσινγκτον με έναν Αμερικανό Πρόεδρο που έχει περιορισμένη αντίληψη των διεθνών σχέσεων και των διεθνών πραγματικοτήτων. 

Έναν Πρόεδρο με μια χαοτική πολιτική που ούτε με τους συνεργάτες του μπορεί να συνεννοηθεί και τους οποίους απολύει τον ένα μετά τον άλλο! Ανάμεσά τους στα χρόνια που πέρασαν και οι δύο πυλώνες της αμερικανικής κυβέρνησης, ο υπουργός Εξωτερικών πρώτα, ο Ρεξ Τίλερσον και αργότερα αυτός της Άμυνας, ο Τζιμ Μάτις, οι οποίοι ήταν οι σύνδεσμοί του με το αμερικάνικο θεσμικό, αλλά και το «αόρατο» κατεστημένο, αυτοί που τον προσγείωναν και που ενέπνεαν εμπιστοσύνη στους συμμάχους των ΗΠΑ, ακόμη και στους αντιπάλους της.

Η πολιτική Τραμπ δημιουργεί ένα κενό σε πλανητικό επίπεδο. Το οποίο εκμεταλλεύτηκε αριστοτεχνικά η Μόσχα, επιβεβαιώνοντας και ενισχύοντας την παρουσία της στη Μέση Ανατολή και ειδικά στη Συρία. Αλλά και η Κίνα, παρά τον εμπορικό πόλεμο που της κήρυξε ο Αμερικανός Πρόεδρος, συνεχίζει την ανοδική της πορεία. Τόσο που πολλοί πολιτικοί αναλυτές θεωρούν ότι σε αυτήν ανήκει η επόμενη δεκαετία.

Η γεωπολιτική συνιστώσα αυτού του κόσμου αλλάζει και αναδύεται μιας μορφής ψυχροπολεμική αντιπαράθεση με κύριο γεωπολιτικό μέτωπο τη Μέση Ανατολή, όπου η Τουρκία διεκδικεί ρόλο ακόμη και στη Λιβύη. Παρόλο που το κέντρο βάρους της παγκόσμιας οικονομίας και της γεωπολιτικής ισορροπίας συνέχισε να μετακινείται προς την Ασία υπό το βάρος της κινεζικής δυναμικής.

Η Ευρώπη εξακολουθεί να παραπαίει με το Βερολίνο να επιμένει στην πολιτική της λιτότητας και της νεοφιλελεύθερης προοπτικής που συνδυαζόμενη τώρα με το προσφυγικό δημιουργεί ένα εκρηκτικό μείγμα που απειλεί την ίδια την ύπαρξή της. Στη διεθνή σκηνή η γηραιά ήπειρος παραμένει ο μεγάλος ασθενής. Η απουσία της από τα διεθνή δρώμενα είναι ακόμη πιο εμφανής με την αδυναμία των ΗΠΑ να αναπληρώσουν το κενό που αφήνει, όπως συνέβαινε στο παρελθόν. Απουσία που επιτείνεται και λόγω του Brexit και της πολιτικής αστάθειας που αυτό προκαλεί.

Εκτός του παραδοσιακού χώρου των διεθνών σχέσεων, μεγάλοι κίνδυνοι διαφάνηκαν και αυτή τη χρονιά από τις επεμβάσεις στην ευαίσθητη περιοχή του κυβερνοχώρου. Πολλοί δεν διστάζουν να μιλήσουν για εμπόλεμη κατάσταση σε αυτό τον χώρο, με τη Μόσχα και το Πεκίνο να κερδίζουν συνεχώς έδαφος. Ανησυχία προκαλούν και οι απότομες κλιματικές αλλαγές σε μια στιγμή που η ευαισθητοποίηση γύρω από αυτό το θέμα παραμένει περιορισμένη σε επίπεδο πολλών κυβερνήσεων και ανύπαρκτη στον Τραμπ. Και βέβαια σημειώνεται και η συνεχής αύξηση των κοινωνικών ανισοτήτων, καθώς και η κακοποίηση εκατομμυρίων παιδιών σε όλο τον κόσμο, όπως και η σημαντική παρουσία τους ασυνόδευτων στα καραβάνια των προσφύγων.

Οι εξελίξεις αυτές διασυνδέονται με τον νεοφιλελευθερισμό που έχει μεταλλάξει τις κοινωνικές αξίες πάνω στις οποίες στηρίχτηκε η μεταπολεμική ευημερία της Ευρώπης και των ΗΠΑ. Και που κρατά καθηλωμένο τον υπόλοιπο κόσμο σε επίπεδα φτώχειας και μιζέριας. Υπάρχει παράλληλα και μία πρωτοφανής στην ιστορία συγκέντρωση του πλούτου στα χέρια των ολίγων, την ίδια στιγμή που εκατομμύρια άνθρωποι φτωχοποιούνται ακόμη και στην καρδιά του ίδιου του καπιταλιστικού συστήματος. Με το κύμα των προσφύγων να κατακλύζει την Ευρώπη και με τα εκατομμύρια αυτών που ζουν κάτω από άθλιες κοινωνικές συνθήκες σε όλο τον κόσμο να αποτελούν ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια του συστήματος, πολλοί είναι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι βρισκόμαστε μπροστά σ’ένα σταυροδρόμι που δεν αποκλείεται να μας οδηγήσει σ’ένα νέο εργασιακό και κοινωνικό μεσαίωνα.

Αυτό το ρευστό πλανητικό σκηνικό όπως εξελίσσεται επηρεάζει φυσικά και την Ελλάδα και την Κύπρο. Οι εναγκαλισμοί και οι αγάπες του Τραμπ με τον Ερντογάν ανατρέπουν όσα η Αθήνα και η Λευκωσία επιχειρούν να πετύχουν σε πιο χαμηλό επίπεδο επαφών και διαβουλεύσεων με την Ουάσινγκτον. Τίποτε δεν άλλαξε η επίσκεψη Πομπέο στην Αθήνα με όσα «καλά λόγια» κι αν χάιδεψε τα αυτιά των συνομιλητών του και πολύ πιθανόν τίποτε δεν θα αλλάξει με την πολυδιαφημιζόμενη επίσκεψή του στη Λευκωσία που προσφέρεται μάλλον για εσωτερική κατανάλωση και προβολή κάποιων. Ο οποίος άλλωστε, Πομπέο, σε λίγο καιρό θα εγκαταλείψει το Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Εξάλλου Αμερικανοί και Ευρωπαίοι θεωρούν δεδομένη την Ελλάδα και την Κύπρο και σπεύδουν να ικανοποιήσουν την Τουρκία που είναι πάντα διεκδικητική και ξέρει να απαιτεί και να παίρνει. Και εδώ ας θυμηθούν την τύχη των Κούρδων όσοι ακόμη έχουν αυταπάτες για την αξιοπιστία της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής. Η ανεπάρκεια της εξωτερικής πολιτικής της Ελλάδας και της Λευκωσίας, μιας πολιτικής ελλειμματικής σε επίπεδο στρατηγικών σχεδιασμών, επιτρέπει στην Άγκυρα να έχει κυρίαρχο ρόλο στην Ανατολική Μεσόγειο και να απειλεί το Αιγαίο. 

Την ίδια ώρα το εσωτερικό μέτωπο και στις δύο χώρες παραμένει σμπαραλιασμένο και το πελατειακό κράτος αήττητο. Τα μεγάλα συμφέροντα είναι κυρίαρχα μέσω της διαπλοκής και της διαφθοράς. Ακόμη είναι γεγονός ότι υπάρχουν και σε Αθήνα και Λευκωσία κύκλοι, ακόμη και μιας «αριστερής» μετάλλαξης, που διακινούν την ηττοπάθεια απέναντι στον τουρκικό επεκτατικό εθνικισμό. Και που χαμηλόφωνα εύχονται την αποτυχία της προσέγγισης με το Ισραήλ και την Αίγυπτο ή και αυτή του EastMed. Και όλα αυτά για να διευκολυνθούν μεθοδεύσεις επιβολής λύσης αμερικανο-τουρκικών και ΝΑΤΟϊκών προδιαγραφών. 

Συμπερασματικά, βρισκόμαστε σ΄ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Και παρόλα αυτά τίποτε δεν έχει χαθεί, υπάρχουν ευκαιρίες, θετικές συγκυρίες και ανοιχτά παράθυρα. Αρκεί να προχωρήσουμε με γρήγορους ρυθμούς, να κλείσουμε κάποια μέτωπα-κερκόπορτες, να δημιουργήσουμε αποτρεπτική δύναμη και ενιαίο αμυντικό χώρο, καθώς και αλληλεξαρτήσεις συμφερόντων που δεν θα ανατρέπονται εύκολα. Όσον ακόμα είναι καιρός, γιατί τα παράθυρα κάποτε κλείνουν. 

*Πανεπιστημιακός, διευθυντής του Κέντρου Ελληνικών Ερευνών Καναδά-ΚΕΕΚ, συγγραφέας της μυθιστορηματικής τριλογίας ΝΟΜΑΔΑΣ, Αθήνα, Εκδόσεις Βακχικόν, 2017-2019.

πηγή



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 6:30 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , , , , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.