2 Μαΐου 2019
Το ξεχασμένο πυροβόλο του “Αβέρωφ”
Γράφει ο Λεωνίδας Τσιαντούλας
Αρχιπλοίαρχος ΠΝ (ε.α.)
Πρώην Κυβερνήτης Θ/Κ ΑΒΕΡΩΦ και
τέως Διευθυντής Υπηρεσίας Ιστορίας Ναυτικού
Όταν οι Έλληνες μιλούμε για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο, χρησιμοποιούμε ως επιχείρημα το ότι θα έπρεπε αυτά να είναι τοποθετημένα στο φυσικό τους χώρο, την Ακρόπολη, με την οποία αποτελούν ενιαίο σύνολο. Επίσης υποστηρίζουμε ότι οι Βρετανοί δεν τα πονάνε τόσο πολύ όσο εμείς (π.χ. τα καθάρισαν με συρμάτινες βούρτσες και τα πλήγωσαν, το μάρμαρο χρειάζεται το Αττικό φώς και άλλα πολλά).
Το 2012 είχα την τιμή να είμαι Διευθυντής του Πλωτού Ναυτικού Μουσείου Θ/Κ Γ. ΑΒΕΡΩΦ. Ενα πρωί έφτασε στο γραφείο μου μέ courrier ένα πακέτο. Ανοίγοντάς το, είδα με έκπληξη να περιέχει 2 όργανα από το μηχανοστάσιο του Αβέρωφ, ένα θλιβόμετρο ελαίου και ένα θερμόμετρο ατμού. Με μεγάλη συγκίνηση και τρεμάμενα χέρια κατέβηκα αμέσως στο μηχανοστάσιο του πλοίου και τα τοποθέτησα στην αρχική τους θέση, όπου είχαν μάλιστα μείνει και τα ίχνη της απουσίας τους στο χρώμα των τοιχωμάτων! Τα αντικείμενα μου τα είχε στείλει η τότε Διοίκηση του πάντα εξαιρετικού Ναυτικού Μουσείου Κρήτης, με την παράκληση να τα τοποθετήσω στη θέση που τους άρμοζε. Είναι αλήθεια ότι από τα μέσα της 10ετίας του ’80, που το θρυλικό Θωρηκτό έπαψε να είναι ένα παρατημένο σκουριασμένο αξιοθέατο και έγινε ένα πανέμορφο πλοίο – μουσείο, πάμπολα είναι τα ιστορικά αντικείμενα του πλοίου που “επιστρέφουν” στο φυσικό τους χώρο ώστε να επανενταχθούν και να τα χαρούν όλοι οι επισκέπτες. Όργανα, σκεύη, στολές, φωτογραφίες, βιβλία, τεχνικά εγχειρίδια, προσωπικά αντικείμενα του πληρώματος.
Τις προάλλες κοίταζα στο προφίλ ενός φίλου μου στο Facebook μια συλλογή φωτογραφιών, που είχαν ως σκοπό να επισημάνουν την κακή κατάσταση των υπαίθριων εκθεμάτων του Ναυτικού Μουσείου Ελλάδος στη Ζέα. Τη συλλογή μπορείτε να την δείτε εδώ . Δυστυχώς, πέρα από την ανυπαρξία συντήρησης, κανένα από τα αντικείμενα (πυροβόλα, νάρκες, τορπιλοσωλήνες, άγκυρες) που ευρίσκονται στον εξωτερικό χώρο του Μουσείου δεν έχει πινακίδα με μια περιγραφή (τύπος – χαρακτηριστικά – περίοδος – πλοίο από το οποίο προέρχεται) και αυτό έχει ως αποτέλεσμα με τα χρόνια να χάνεται η γνώση της αξίας του κάθε ενός κειμηλίου και αυτά να αποτελούν απλώς διακοσμητικά στοιχεία. Πιστεύω ότι ανάμεσα στα εικονιζόμενα δεκάδες “εκτεθειμένα” (κυριολεκτικά) αντικείμενα ανακάλυψα ένα κατά τη γνώμη μου “διαμάντι”:
Πρόκειται για ένα μικρού διαμετρήματος ναυτικό πυροβόλο τοποθετημένο σε κωνική βάση, το οποίο είναι σε κακή κατάσταση λόγω οξειδώσεων (ως επακόλουθο της μη συντήρησης).
Φέρει μεταλλική πινακίδα αναγράφουσα ως κατασκευάστρια την περίφημη εταιρεία Armstrong – Whitworth.
Από την πινακίδα προκύπτει αβίαστα ότι το πυροβόλο έχει κατασκευαστεί μεταξύ 1897 (έτος συγχώνευσης της εταιρείας Αrmstrong με την Whitworth) και 1920 (έτος συγχώνευσης της εταιρείας με την Vickers, σχηματίζοντας την Vickers – Armstrong).
Επειδή ίσως το μόνο ελληνικό πλοίο εκείνης της περιόδου με πυροβόλα αυτής της εταιρείας ήταν το Αβέρωφ, ανέτρεξα στο σχετικό φωτογραφικό αρχείο και δεν άργησα με μεγάλη μου χαρά να ανακαλύψω μια εξαιρετική φωτογραφία που απεικονίζει τον Πλοίαρχο Δούσμανη, Κυβερνήτη του Αβέρωφ και Αρχιεπιστολέα του Ναυάρχου Κουντουριώτη, μπροστά από ένα τέτοιο ταχυβόλο στην αριστερή βαρδιόλα του Αβέρωφ!
Η φωτογραφία έχει τραβηχτεί μεταξύ Ιουνίου 1913 και Απριλίου 1914 (περίοδο κατά την οποία ο Δούσμανης έφερε τον βαθμό του Πλοιάρχου). Από εκεί και πέρα τα πράγματα ήταν απλά: Το πυροβόλο αυτό είναι το μοναδικό διασωζόμενο από τα 4 ταχυβόλα 47χλσ που έφερε το Αβέρωφ (2 εκατέρωθεν της γεφύρας και 2 στο κατάστρωμα λέμβων) από κατασκευής του!
Εδω λοιπόν, τελειώνει η ιστορική έρευνα και αρχίζει το “διά ταύτα”:
Έχουμε ένα σκουριασμένο πυροβόλο χαμένο στον περίβολο του Ναυτικού Μουσείου Ελλάδος, χωρίς καν μια επιγραφή, εδώ και δεκαετίες. Έχουμε το Θ/Κ Αβέρωφ, ένα πλωτό μουσείο έξοχα αναπαλαιωμένο και υψηλής επισκεψιμότητας. Το πυροβόλο αυτό τεκμηριωμένα αποτελεί οργανικό τμήμα του πλοίου. Σε ένα κόσμο που τιμά την ιστορία του η μεταφορά του πυροβόλου αυτού από τον χώρο που ευρίσκεται στον χώρο που ανήκει θα ηταν θέμα ολίγων ημερών. Για να δούμε… Σήμερα που γράφω το σημείωμα ο μήνας έχει 30 Απριλίου 2019.
ΑΒΕΡΩΦ
Αρχιπλοίαρχος ΠΝ (ε.α.)
Πρώην Κυβερνήτης Θ/Κ ΑΒΕΡΩΦ και
τέως Διευθυντής Υπηρεσίας Ιστορίας Ναυτικού
Όταν οι Έλληνες μιλούμε για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο, χρησιμοποιούμε ως επιχείρημα το ότι θα έπρεπε αυτά να είναι τοποθετημένα στο φυσικό τους χώρο, την Ακρόπολη, με την οποία αποτελούν ενιαίο σύνολο. Επίσης υποστηρίζουμε ότι οι Βρετανοί δεν τα πονάνε τόσο πολύ όσο εμείς (π.χ. τα καθάρισαν με συρμάτινες βούρτσες και τα πλήγωσαν, το μάρμαρο χρειάζεται το Αττικό φώς και άλλα πολλά).
Το 2012 είχα την τιμή να είμαι Διευθυντής του Πλωτού Ναυτικού Μουσείου Θ/Κ Γ. ΑΒΕΡΩΦ. Ενα πρωί έφτασε στο γραφείο μου μέ courrier ένα πακέτο. Ανοίγοντάς το, είδα με έκπληξη να περιέχει 2 όργανα από το μηχανοστάσιο του Αβέρωφ, ένα θλιβόμετρο ελαίου και ένα θερμόμετρο ατμού. Με μεγάλη συγκίνηση και τρεμάμενα χέρια κατέβηκα αμέσως στο μηχανοστάσιο του πλοίου και τα τοποθέτησα στην αρχική τους θέση, όπου είχαν μάλιστα μείνει και τα ίχνη της απουσίας τους στο χρώμα των τοιχωμάτων! Τα αντικείμενα μου τα είχε στείλει η τότε Διοίκηση του πάντα εξαιρετικού Ναυτικού Μουσείου Κρήτης, με την παράκληση να τα τοποθετήσω στη θέση που τους άρμοζε. Είναι αλήθεια ότι από τα μέσα της 10ετίας του ’80, που το θρυλικό Θωρηκτό έπαψε να είναι ένα παρατημένο σκουριασμένο αξιοθέατο και έγινε ένα πανέμορφο πλοίο – μουσείο, πάμπολα είναι τα ιστορικά αντικείμενα του πλοίου που “επιστρέφουν” στο φυσικό τους χώρο ώστε να επανενταχθούν και να τα χαρούν όλοι οι επισκέπτες. Όργανα, σκεύη, στολές, φωτογραφίες, βιβλία, τεχνικά εγχειρίδια, προσωπικά αντικείμενα του πληρώματος.
Τις προάλλες κοίταζα στο προφίλ ενός φίλου μου στο Facebook μια συλλογή φωτογραφιών, που είχαν ως σκοπό να επισημάνουν την κακή κατάσταση των υπαίθριων εκθεμάτων του Ναυτικού Μουσείου Ελλάδος στη Ζέα. Τη συλλογή μπορείτε να την δείτε εδώ . Δυστυχώς, πέρα από την ανυπαρξία συντήρησης, κανένα από τα αντικείμενα (πυροβόλα, νάρκες, τορπιλοσωλήνες, άγκυρες) που ευρίσκονται στον εξωτερικό χώρο του Μουσείου δεν έχει πινακίδα με μια περιγραφή (τύπος – χαρακτηριστικά – περίοδος – πλοίο από το οποίο προέρχεται) και αυτό έχει ως αποτέλεσμα με τα χρόνια να χάνεται η γνώση της αξίας του κάθε ενός κειμηλίου και αυτά να αποτελούν απλώς διακοσμητικά στοιχεία. Πιστεύω ότι ανάμεσα στα εικονιζόμενα δεκάδες “εκτεθειμένα” (κυριολεκτικά) αντικείμενα ανακάλυψα ένα κατά τη γνώμη μου “διαμάντι”:
Πρόκειται για ένα μικρού διαμετρήματος ναυτικό πυροβόλο τοποθετημένο σε κωνική βάση, το οποίο είναι σε κακή κατάσταση λόγω οξειδώσεων (ως επακόλουθο της μη συντήρησης).
Φέρει μεταλλική πινακίδα αναγράφουσα ως κατασκευάστρια την περίφημη εταιρεία Armstrong – Whitworth.
Από την πινακίδα προκύπτει αβίαστα ότι το πυροβόλο έχει κατασκευαστεί μεταξύ 1897 (έτος συγχώνευσης της εταιρείας Αrmstrong με την Whitworth) και 1920 (έτος συγχώνευσης της εταιρείας με την Vickers, σχηματίζοντας την Vickers – Armstrong).
Επειδή ίσως το μόνο ελληνικό πλοίο εκείνης της περιόδου με πυροβόλα αυτής της εταιρείας ήταν το Αβέρωφ, ανέτρεξα στο σχετικό φωτογραφικό αρχείο και δεν άργησα με μεγάλη μου χαρά να ανακαλύψω μια εξαιρετική φωτογραφία που απεικονίζει τον Πλοίαρχο Δούσμανη, Κυβερνήτη του Αβέρωφ και Αρχιεπιστολέα του Ναυάρχου Κουντουριώτη, μπροστά από ένα τέτοιο ταχυβόλο στην αριστερή βαρδιόλα του Αβέρωφ!
Η φωτογραφία έχει τραβηχτεί μεταξύ Ιουνίου 1913 και Απριλίου 1914 (περίοδο κατά την οποία ο Δούσμανης έφερε τον βαθμό του Πλοιάρχου). Από εκεί και πέρα τα πράγματα ήταν απλά: Το πυροβόλο αυτό είναι το μοναδικό διασωζόμενο από τα 4 ταχυβόλα 47χλσ που έφερε το Αβέρωφ (2 εκατέρωθεν της γεφύρας και 2 στο κατάστρωμα λέμβων) από κατασκευής του!
Εδω λοιπόν, τελειώνει η ιστορική έρευνα και αρχίζει το “διά ταύτα”:
Έχουμε ένα σκουριασμένο πυροβόλο χαμένο στον περίβολο του Ναυτικού Μουσείου Ελλάδος, χωρίς καν μια επιγραφή, εδώ και δεκαετίες. Έχουμε το Θ/Κ Αβέρωφ, ένα πλωτό μουσείο έξοχα αναπαλαιωμένο και υψηλής επισκεψιμότητας. Το πυροβόλο αυτό τεκμηριωμένα αποτελεί οργανικό τμήμα του πλοίου. Σε ένα κόσμο που τιμά την ιστορία του η μεταφορά του πυροβόλου αυτού από τον χώρο που ευρίσκεται στον χώρο που ανήκει θα ηταν θέμα ολίγων ημερών. Για να δούμε… Σήμερα που γράφω το σημείωμα ο μήνας έχει 30 Απριλίου 2019.
ΑΒΕΡΩΦ
Κατηγορία Θέματος
Ενημέρωση,
Θέματα Παιδείας,
Ιστορικά θεματα,
Στρατιωτικές ειδήσεις
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)
1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.
2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.
3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.
4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.
5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).
6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.
7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.
Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.
ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ
2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.
3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.
4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.
5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).
6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.
7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.
Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.
ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ
Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.
1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.
2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.
3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.
Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.
2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.
3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.
Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου