Η απόφαση για την επίθεση στην Κρήτη ελήφθη από το Χίτλερ στις 25 Απριλίου 1941, λίγες μέρες μετά την παράδοση της ηπειρωτικής Ελλάδας στις δυνάμεις του Άξονα, και έλαβε την κωδική ονομασία «Επιχείρηση Ερμής» («Unternehmen Merkur»). Ήταν αμυντική και όχι επιθετική επιχείρηση, όπως αποδείχθηκε αργότερα. Οι Γερμανοί είχαν ως στόχο να εξασφαλίσουν τα νοτιοανατολικά τους νώτα, ενόψει της Επιχείρησης Μπαρμπαρόσα (Εκστρατεία στη Ρωσία) και να εξορμήσουν στη Βόρεια Αφρική, με εφαλτήριο την Κρήτη, όπως πίστευαν οι Σύμμαχοι.
Τις παραμονές της επίθεσης, οι Σύμμαχοι είχαν τακτικό πλεονέκτημα σε ξηρά και θάλασσα, ενώ οι Γερμανοί στον αέρα. Την Κρήτη υπερασπίζονταν όσοι έλληνες στρατιώτες είχαν παραμείνει στο νησί και δυνάμεις της Βρετανικής Κοινοπολιτείας (Βρετανοί, Αυστραλοί και Νεοζηλανδοί στρατιωτικοί), που είχαν διεκπεραιωθεί από την κατεχόμενη Ελλάδα. Το γενικό πρόσταγμα είχε ο νεοζηλανδός στρατηγός Μπέρναρντ Φράιμπεργκ, 52 ετών, βετεράνος και αυτός του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Οι υπερασπιστές της Μεγαλονήσου ανήρχοντο σε περίπου 40.000, αλλά είχαν ανεπαρκή και απαρχαιωμένο οπλισμό, ιδίως οι Έλληνες. Οι Σύμμαχοι γνώριζαν με μεγάλες λεπτομέρειες το γερμανικό σχέδιο επίθεσης, αφού είχαν κατορθώσει για πρώτη φορά να σπάσουν του γερμανικό κώδικα επικοινωνιών («Επιχείρηση Αίνιγμα»). Όμως, το πλεονέκτημα αυτό δεν το εκμεταλλεύτηκαν, εξαιτίας των διαφωνιών του Φράιμπεργκ με τους ανωτέρους του στο Λονδίνο.
Η συμμετοχή χιλιάδων αμάχων στις επιχειρήσεις ήταν ένας παράγων που δεν είχαν υπολογίσει οι γερμανοί σχεδιαστές της επιχείρησης. Πίστευαν ότι οι Κρητικοί, γνωστοί για τα αντιμοναρχικά τους αισθήματα, θα υποδέχονταν τους Γερμανούς ως ελευθερωτές. Οι Κρητικοί ζητούσαν με επιμονή όπλα εν όψει της γερμανικής επίθεσης.
Οι Βρετανοί δεν ήθελαν, όμως, να δώσουν όπλα του τακτικού στρατού σε μη επιστρατευμένους πολίτες. Σχέδια επιστράτευσης εκπονούνταν και ματαιώνονταν. Η προετοιμασία εν όψει της επίθεσης δεν ήταν η καλύτερη δυνατή, παρά την ισχυρή αριθμητικά παρουσία συμμαχικών στρατευμάτων κι ελληνικών μονάδων.
Ο Βασιλιάς Γεώργιος και ο Πρωθυπουργός Εμμ. Τσουδερός, μετά από προτροπή των Βρετανών, είχαν αναχωρήσει για την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου τη νύκτα 22/23 Μαΐου από τον όρμο Αγία Ρουμέλη, με βρετανικό αντιτορπιλικό. Στις 28 Μαΐου οι Γερμανοί είχαν απωθήσει τις συμμαχικές δυνάμεις προς τα νότια, καθιστώντας τον αγώνα τους μάταιο.
Έτσι, το Λονδίνο αποφάσισε την απόσυρση των δυνάμεων της Κοινοπολιτείας από την Κρήτη και τη μεταφορά τους στην Αίγυπτο. Όσες μονάδες δεν τα κατάφεραν, παραδόθηκαν στους Γερμανούς. Πολλοί Έλληνες μαχητές και μαζί τους 500 Βρετανοί ανέβηκαν στα απρόσιτα βουνά της Κρήτης για να συνεχίσουν τον αγώνα.
Την 1η Ιουνίου, με την παράδοση 5.000 μαχητών στα Σφακιά, έπεσε η αυλαία της Μάχης της Κρήτης. Οι απώλειες για τους Συμμάχους ήταν: 3.500 νεκροί, 1.900 τραυματίες και 17.500 αιχμάλωτοι. Οι Γερμανοί, σύμφωνα με δικά τους στοιχεία, είχαν 3.986 νεκρούς και αγνοούμενους, 2.594 τραυματίες, ενώ έχασαν 370 αεροπλάνα. Σύμφωνα, όμως, με συμμαχικούς υπολογισμούς, οι γερμανικές απώλειες ξεπέρασαν τις 16.000.
Σήμερα, η μάχη της Κρήτης θεωρείται η πρώτη μεγάλη αεραποβατική επιχείρηση και παραμένει μοναδική στο ότι ο κύριος αντικειμενικός σκοπός κατελήφθη εξ ολοκλήρου από αέρος.
Η μάχη θεωρείται επίσης πολύ σημαντική για τους Κρητικούς λόγω της αναπάντεχης σθεναρής αντίστασης που κατέβαλαν ενάντια στους αριθμητικά ανώτερους Γερμανούς και το μεγάλο τίμημα που η επίθεση και η επακόλουθη κατοχή είχαν στον πληθυσμό του νησιού.
Συνολικά οι απώλειες του επίλεκτου σώματος των Γερμανών αλεξιπτωτιστών ξεπέρασαν τους 8.000 άνδρες. Οι απώλειες σε αεροσκάφη ανήλθαν σε 220 τελείως κατεστραμμένα και 150 περίπου με σοβαρές ζημιές. Σύμφωνα όμως με τον Κουρτ Στούντεντ, ο οποίος είχε και την διοίκηση της επιχείρησης από την Γερμανική πλευρά, αναφέρει ότι οι απώλειες ανέρχονταν σε 4.000 νεκρούς και αγνοούμενους αλεξιπτωτιστές και στρατιώτες της 5ης Ορεινής Μεραρχίας.
Στο Γερμανικό νεκροταφείο Μάλεμε βρίσκονται οι τάφοι 4.465 στρατιωτών του Γερμανικού Στρατού της μάχης της Κρήτης και της κατοχικής περιόδου. Αυτή όμως η κατάκτηση της Κρήτης είχε κοστίσει στους Γερμανούς πολύ ακριβά. Εχασαν 4.000 άνδρες, ενώ οι τραυματίες ήταν άλλοι 2.500, το ένα τρίτο του συνόλου των γερμανικών απωλειών τον Μάιο του 1941 σε όλα τα μέτωπα. Πάνω από ένας στους τέσσερις αλεξιπτωτιστές που έπεσαν στο νησί πέθανε στη μάχη. Οι βαριές απώλειες του σώματος αλεξιπτωτιστών ουσιαστικά έβαλαν τέρμα σ’ αυτό το είδος πολέμου. Οι Κρητικοί αποκαλούσαν τους αλεξιπτωτιστές Ουρανίτες, επειδή τους έβλεπαν για πρώτη φορά. Ουρανίτες ονόμασε τους αλεξιπτωτιστές ο απλός Κρητικός λαός, γιατί η λέξη αλεξιπτωτιστής του ήταν άγνωστη.
Από το ξεκίνημα της κατοχής οι Γερμανοί προέβησαν σε εκτελέσεις αμάχων ως αντίποινα για την αντίσταση που συνάντησαν στις περιοχές τους. Από τις πρώτες περιπτώσεις μαζικών εκτελέσεων είναι οι σφαγές στα χωριά Κοντομαρί και Κάνδανος των Χανίων.
Στις 2 Ιουνίου του 1941 (μία ημέρα μετά την ολοκλήρωση της κατάληψης της Κρήτης) οι Γερμανοί εκτέλεσαν στο χωριό Κοντομαρί 25 άνδρες ηλικίας 18 έως 50 ετών. Στις 3 Ιουνίου του 1941 κατέστρεψαν ολοσχερώς το χωριό Κάνδανος ως αντίποινα για την αντίσταση που συνάντησαν από τους κατοίκους του.
Ο λυσσαλέος αγώνας των κατοίκων για την ελευθερία και την υπεράσπιση του νησιού τους, το παλλαϊκό μέτωπο αντίστασης κατά των ναζί κατακτητών, μοναδικό φαινόμενο στην ιστορία του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, θα οδηγήσει του κατακτητές στην «τακτική των αντιποίνων» που θα φέρει ολόκληρα χωριά στο εκτελεστικό απόσπασμα και θα οδηγήσει στον απόλυτο εκβαρβαρισμό του πολέμου.
Όμως μόλις οι Γερμανοί έγιναν κύριοι της Κρήτης η ζωή και η περιουσία των πολιτών ήταν πλέον στη διάθεση του πρώτου Γερμανού στρατιώτη. Χιλιάδες Κρήτες εκτελέστηκαν ομαδικά ή μεμονωμένα εντός των οικιών ή των κτημάτων τους ή και καθ’ οδόν χωρίς άλλη κατηγορία παρά μόνον γιατί ήθελαν να ‘ναι ελεύθεροι και είχαν αντισταθεί στον κατακτητή.
Από τις αρχές του Σεπτέμβρη άρχισε η απαγκίστρωση του ναζιστικού στρατού από την Ανατολική Κρήτη και η συγκέντρωσή του στην περιοχή των Χανίων απ’ όπου έφευγαν αεροπορικώς, αλλά και όσα άλλα μέσα διέθεταν, στην ηπειρωτική Ελλάδα. Η φυγή είναι μαζική και ανεμπόδιστη από τη συντριπτική αεροναυτική βρετανική υπεροπλία που ελέγχει τις ελληνικές θάλασσες και όλη τη Μεσόγειο.
Η ανεμπόδιστη αποχώρηση των ναζιστικών στρατευμάτων έχει εξασφαλιστεί από άκρως μυστική αγγλογερμανική συμφωνία με αντάλλαγμα το κράτημα του ΕΛΑΣ μακριά από την Αθήνα και Θεσσαλονίκη τις οποίες τέλη του Οκτώβρη θα παραδώσουν στο βρετανικό στρατό.
Ξαφνικά, και ενώ από τις 70.000 Γερμανοϊταλών της Κρήτης είχαν φύγει οι 50.000, οι Βρετανοί καταστρέφουν τα γερμανικά μεταφορικά αεροπλάνα στα αεροδρόμια της ηπειρωτικής Ελλάδας και διακόπτουν τη φυγή.
Οι απομείναντες Γερμανοί καταλαβαίνουν ότι θα μείνουν στην Κρήτη μέχρι το τέλος του πολέμου με τη διαφαινόμενη βέβαιη ήττα των και αποφασίζουν να συγκεντρωθούν σε μια παραλιακή λωρίδα στα Χανιά (από Γεωργιούπολη μέχρι Κίσαμο) με φυσική προστασία και να οχυρωθούν. Τη λωρίδα την ονόμαζαν ΟΧΥΡΑ ΘΕΣΗ ΚΡΗΤΗΣ με διοικητή τον συντ/ρχη Μπέντακ που προάγεται σε υποστράτηγο.
Στόχος του στρατού του Μπέντακ είναι η επιβίωση μέχρι το τέλος του πολέμου. Πολύ δύσκολη αποστολή για 20.000 στρατό αποκομμένο από την επιμελητεία του για οκτώ μήνες με γύρω του ένα εξαθλιωμένο πληθυσμό από τη δική τους καταλήστευση και την εγκατάλειψη από τους συμμάχους και το αδύναμο έως ανύπαρκτό Ελληνικό Κράτος. Αυτή την κατάσταση αντιμετώπισαν οι Νάθενας και Κάββος. Αγωνίστηκαν, πικράθηκαν και απογοητεύτηκαν από τη συμμαχική συμπεριφορά και την παντελή εγκατάλειψη του κράτους της Αθήνας.
Οι Γερμανοί παραμένουν οπλισμένοι στην Κρήτη! Το σύνολο των εγκλωβισμένων κατοχικών δυνάμεων στην Ελλάδα, τον Νοέμβριο του 1944, υπολογίζεται σε 24.000-25.000 Γερμανούς και 10.000 Ιταλούς. Η κύρια δύναμη παρέμεινε στην Κρήτη (περίπου 15.000 Γερμανοί και 5.000 Ιταλοί). Αυτή συμπτύχθηκε στην περιοχή των Χανίων, υπό τον υποστράτηγο Χ. Μπέντακ. Αναπτύχθηκε στην παραλιακή λωρίδα σε μήκος 65 και βάθους 16 χιλ. Η ζώνη αυτή, από τη Γεωργιούπολη μέχρι τα Πλακάλωνα Κισσάμου, ανακηρύχτηκε σε «Οχυρά Θέση Κρήτης».
Ηταν πάνοπλη, μόνο αεροπλάνα και πλοία έλειπαν για να είναι μια πλήρης μονάδα τακτικού στρατού. Το συμμαχικό Στρατηγείο Μέσης Ανατολής ουδέποτε ασχολήθηκε επιχειρησιακά μαζί της ούτε η κυβέρνηση των Αθηνών. Οι αντάρτικες δυνάμεις στο νησί (ΕΟΚ και κυρίως ο ΕΛΑΣ) μάταια ανέμεναν διαταγές για συγκέντρωση δυνάμεων, ώστε να εκκαθαρίσουν την περιοχή. Αλλά ακόμη και η συγκέντρωσή τους γύρω από την κατεχόμενη περιοχή απαγορευόταν!
Καμιά ανταπόκριση δεν έβρισκαν οι προτροπές των ηγετών του ΕΛΑΣ (Σαράφης κ.ά.) για την εκδίωξη των Γερμανικών στρατευμάτων από το νησί. Οι Αγγλοι με πρόσχημα τον φόβο αντιποίνων σε βάρος των Γερμανών από τον ντόπιο πληθυσμό (!) δεν το επέτρεπαν!
«Στις μάχες», γράφει ο ιστορικός Γ. Μαργαρίτης, «αποδείxτηκε ότι οι αντάρτες δεν ήταν σε θέση να απειλήσουν τους ισχυρά εξοπλισμένους και περιχαρακωμένους Γερμανούς. Σε μια απελπισμένη κίνηση έγινε προσπάθεια να οργανωθεί στην Αθήνα (με πρωτοβουλία του ίδιου του γραμματέα του ΚΚΕ, Γιώργη Σιάντου) εκστρατευτικό σώμα του ΕΛΑΣ για την Κρήτη… Οι εκρηκτικές εξελίξεις στην Αθήνα και το ξέσπασμα των Δεκεμβριανών -που προκάλεσαν συγκρούσεις και στην Κρήτη- ακύρωσαν όλα αυτά τα σχέδια».
Ο υποστράτηγος Γ. Φουντουλάκης ζήτησε από την κυβέρνηση του Π. Βούλγαρη και το Ελληνικό Γ.Ε.Σ. οδηγίες για τη συνθηκολόγηση της Γερμανοϊταλικής Φρουράς της ΟΧΥΡΑΣ ΘΕΣΗΣ ΚΡΗΤΗΣ. Παίρνει εξουσιοδότηση από τον πρωθυπουργό και υπουργό Στρατιωτικών να συνυπογράψει με τον Άγγλο ταξίαρχο Κρήτης.
Είναι η μόνη επικοινωνία που μπόρεσε να έχει ο υποστρ/γος Γ. Φουντουλάκης με την κυβέρνηση της Αθήνας και είναι η μόνη που ο υποστρ/γος Γ. Φουντουλάκης αναφέρεται με τον τίτλο του Στρ/κού Δ/τη Κρήτης. Η εξουσιοδότηση αυτή προφανώς εδόθηκε με τον βρετανικό ασύρματο και με τη βρετανική έγκριση αφού τότε ανώτατη αρχή στην Ελλάδα ήταν ο βρετανικός στρατός. Δεδομένου ότι αυτή έγινε μέσω της FORCE 133 δεν είναι βέβαιο ότι είναι πραγματική. Είναι όμως προφανές ότι οι Βρετανοί ήθελαν ελληνική προσυπογραφή για τους δικούς τους αφανείς λόγους.
Στις 9 Μάη 1945 το βράδυ στη βίλλα ΑΡΙΑΔΝΗ της Κνωσού ο Βρετανός ταξίαρχος Κίρκμαν, εκπρόσωπος του «Ανώτατου σύμμαχου αρχηγού του Μεσογειακού επιχειρησιακού θεάτρου» και ο Γερμανός Διοικητής της γερμανοϊταλικής Φρουράς Κρήτης υπογράφουν το έγγραφο της τοπικής παράδοσης σε εφαρμογή της γενικής άνευ όρων παράδοσης της Γερμανίας που υπογράφηκε στο Βερολίνο την προηγούμενη μέρα (8.5.1945) από τις ηγεσίες των συμμαχικών στρατών και της Γερμανίας.
Την προηγούμενη μέρα ο Κίρκμαν ζήτησε «να τον βοηθήσουν στη σύνταξη των όρων της συνθηκολογήσεως». Ο Γ. Κάββος συντάσσει ένα «προσχέδιον», το εγκρίνανε ο Φουντουλάκης και ο επιτελάρχης του αντ/ρχη Μιχ. Σγούρος και το παραδίδουν στον Κίρκμαν. Την επομένη που υπογράφεται το έγγραφο της συνθηκολόγησης και οι συνοδευτικές του διαταγές, οι Έλληνες αξιωματικοί πιστεύουν ότι αυτό έγινε με βάση το «προσχέδιο» του Κάββου.
Στη σελ 768 του βιβλίου του ο Γ. Κάββος δημοσιεύει το κείμενο που προφανώς τους έδωσαν οι Βρετανοί και που πιστεύουν ότι είναι αυτό που υπέγραψαν ο Μπέντακ, ο Κίρκμαν και ο Φουντουλάκης. Το γεγονός της συνθηκολόγησης της 9.5.1945 στη βίλλα Αριάδνη της Κνωσού έχει δύο όψεις, την πραγματική και την παραπλανητική. Η πραγματική όψη που έπρεπε να κρύβεται από τα μάτια των Ελλήνων και ιδιαίτερα των Κρητικών γιατί είχε ανθελληνικούς και ιδιαίτερα αντικρητικούς στόχους και η παραπλανητική όψη για να κρύβει την πραγματική ώστε να μην εμποδισθεί η πραγματοποίηση των βρετανικών στόχων και να αποφευχθούν δυσμενείς για τους Βρετανούς συνέπειες από την πραγματοποίησή των.
Ας δούμε τις τρεις σημαντικές διαφορές του δημοσιευμένου και του απόρρητου κυρίως εγγράφου.
1. Η απουσία της ελληνικής γλώσσας στο αυθεντικό (αγγλικό) κείμενο έγινε για να μην υπάρχει στο επίσημο αυτό έγγραφο καμία ένδειξη ανάμιξης της Ελλάδας στη δοσοληψία της Κατοχής της Κρήτης μεταξύ Βρετανών και Γερμανών.
2. Για τον ίδιο λόγο δεν υπάρχουν και στοιχεία ταυτότητας και ιδιότητας του προσώπου που υπέγραψε κάτω από τον Κίρκμαν που είναι γνωστό ότι ανήκει στον υποστρ/γο Γ. Φουντουλάκη φαινόμενο Στρατιωτικό Δ/τη Κρήτης. Αλλά τότε γιατί υπάρχει η υπογραφή του; Η απάντηση είναι αυτονόητη: για να μην μπορεί να αμφισβητηθεί το περιεχόμενο του εγγράφου από τον θιγόμενο απ’ αυτό, δηλαδή από τους Έλληνες ή μόνο από τους Κρήτες αφού οι Βρετανοί θα ισχυρισθούν ότι ο εκπρόσωπός τους το υπέγραψε και άρα το εγνώριζε και το ενέκρινε.
3. Για τον ίδιο λόγο των δύο παραπάνω διαφορών είναι και μια διαφορά όχι μεταξύ φανερών και κρυφών εγγράφων αλλά μεταξύ της πραγματικής ιδιότητας της γερμανοϊταλικής φρουράς που είναι της ΟΧΥΡΑΣ ΘΕΣΗΣ ΚΡΗΤΗΣ και της αναγραφόμενης στο αυθεντικό έγγραφο: ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ γιατί η δεύτερη αγνοεί ότι είχε ήδη απελευθερωθεί η Κρήτη, πλην της ΟΧΥΡΑΣ ΘΕΣΗΣ, πριν από εφτά μήνες (από τον Οκτώβρη του 1944) είχαν εγκατασταθεί στρατιωτικές και πολιτικές αρχές του ελληνικού κράτους από Κρητικούς στρατιωτικούς και πολιτικούς και η ελεύθερη Κρήτη αποτελούσε το 94,2% του συνόλου ενώ η ΟΧΥΡΗ ΘΕΣΗ το 5,8%.
Ο άμεσος στόχος της αναγραφής Φρουρά Κρήτης και όχι το σωστό Φρουρά Οχυρής Θέσης Κρήτης, είναι να μη φαίνεται ότι είχε απελευθερωθεί το μέγιστο μέρος της Κρήτης και αποτελούσε ήδη αυτοδίκαια και ουσιαστικά μέρος της ελληνικής επικράτειας αλλά ότι όλη η Κρήτη ήταν υπό Γερμανική κατοχή (από την 1η Ιουνίου 1941) που οι Βρετανοί φεύγοντας από τα Σφακιά την παρέδωσαν στους Γερμανούς στο χωριό Κομητάδες και τώρα οι Γερμανοί την επιστρέφουν στους προηγούμενους νόμιμους κατόχους των.
Των συνοδευτικών διαταγών του κυρίως κειμένου θα γίνει εδώ μόνο μια σύντομη αναφορά λόγω οικονομίας δημοσιογραφικού χώρου. Η μόνη σημαντική αλλά καταλυτική διαφορά του δημοσιευμένου από το αυθεντικό κείμενο είναι ότι στις παρ. 418, 11γ και 15β όπου το δημοσιευμένο κείμενο γράφει συμμάχους αξιωματικούς είναι λανθασμένο και το σωστό (του αυθεντικού κειμένου) είναι Βρετανούς αξιωματικούς.
Επίσης στην παρ. 10 στο αυθεντικό κείμενο δεν υπάρχει η λέξη «συμμάχων» πριν από την τελευταία λέξη: αξιωματικών. Η σημασία της διαφοράς είναι ολοφάνερη: Η συνθηκολόγηση αυτή των Γερμανοϊταλών έγινε μόνο προς τους Βρετανούς και Βρετανοί θα έχουν την αρμοδιότητα της εφαρμογής της.
Το γράμμα και το πνεύμα, λοιπόν, των αυθεντικών εγγράφων της συνθηκολόγησης της 9.5.1945 στη βίλλα ΑΡΙΑΔΝΗ της Κνωσού είναι: «Οι Γερμανοϊταλικές στρατιωτικές δυνάμεις της Φρουράς της Κρήτης παραδίδονται και παραδίδουν την Κρήτη στους Βρετανούς, οι δε Βρετανοί εξουσιοδοτούν τις Γερμανοϊταλικές στρατιωτικές δυνάμεις να εξακολουθήσουν την κατοχή, της περιοχής που κατείχαν μέχρι την 9.5.1945, για λογαριασμό των νέων κατόχων Βρετανών, μέχρις ότου ο ανώτατος σύμμαχος Διοικητής αποφασίσει να την παραλάβει».
Οι Άγγλοι ήρθαν σε συμφωνία και χρησιμοποίησαν τα γερμανικά στρατεύματα που είχαν εγκλωβιστεί στην Κρήτη περιμένοντας την κατάληξη της εμφύλιας σύρραξης στην ηπειρωτική Ελλάδα. Αν επικρατούσε το ΕΑΜ, οι Βρετανοί δεν θα επέτρεπαν την ενσωμάτωση της Κρήτης σε μια κομμουνιστική Ελλάδα.
Πολλές μαρτυρίες επιβεβαιώνουν ότι οι Άγγλοι προωθούσαν σχέδια πολιτικής αυτονομίας του νησιού που ευτυχώς δεν χρειάστηκε να πραγματοποιηθούν.
«Όσο πλησίαζε το τέλος της γερμανικής κατοχής στην Κρήτη, ιδιαίτερα στον νομό Ρεθύμνου άρχισε μια αγγλοκίνητη κίνηση γι’ «αυτονομία» της Κρήτης με επικεφαλής κάποιο Παπαδογιάννη «. (Δ. Βλαντάς).
Ο Εμμανουήλ Μπαντουβάς αναφέρει ότι του προτάθηκε από τον πράκτορα της SOE Γουντχάουζ να ηγηθεί αυτονομιστικής κίνησης με την οικονομική στήριξη της Αγγλίας. Σε αντάλλαγμα ο Μπαντουβάς θα χριζόταν πρώτος πρόεδρος της αυτόνομης Κρήτης.
Κι ο Ανδρέας Νενεδάκης γράφει στο βιβλίο του: » Τον Απρίλη 1943 ο άγγλος αξιωματικός Φίλντινγκ προπαγάνδιζε πάνω στην Κρήτη για την προσάρτηση της στην Αγγλία με την θεωρία ότι οι Κρητικοί είναι Δωρικής καταγωγής ενώ οι άλλοι Έλληνες είναι Πελασγοί. Ότι οι Κρητικοί δεν είναι Έλληνες αλλά αποτελούν ξεχωριστή φυλή. Ότι οι Κρητικοί μαλώνουν διαρκώς με τους υπόλοιπους Έλληνες και γι’ αυτό καλό θα ήταν να αποτελέσουν ιδιαίτερο κράτος. Αλλά επειδή η Κρήτη είναι μικρή θα ευρίσκεται στη διάθεση των Μεγάλων και γι’ αυτό καλό θα είναι να μπει κάτω από την προστασία της Αγγλίας και να έχει ένα πολίτευμα παρόμοιο με της Αυστραλίας. Ρωτούσε μάλιστα «μήπως οι Αυστραλοί δεν είναι ελεύθεροι;
Ιούλιος 1945. 9 ολόκληρους μήνες απ’ την απελευθέρωση της Αθήνας, ο τελευταίος πλήρης σχηματισμός της Wehrmacht στον κόσμο παραδίδει οπλισμό και αναχωρεί από την Κρήτη με αγγλικά πλοία.
Ο υποστράτηγος Μπέντακ συνελήφθη το 1945, δικάστηκε και κρίθηκε αθώος των κατηγοριών που του είχαν απαγγελθεί αφού «επιχειρούσε κάτω απ’ την εξουσία των Άγγλων για την τήρηση της τάξεως στην Κρήτη στην οποία ήταν Διοικητής πριν και μετά το τέλος του πολέμου».
Η ναζιστική σημαία κατέβηκε στις 23 Μαΐου 1945, 11 μέρες μετά την παράδοση της » Οχυράς Θέσης Κρήτης » και ήταν η προτελευταία στον κόσμο. Η τελευταία έμεινε σ’ ένα φυλάκιο στον Αρκτικό Κύκλο ξεχασμένη από θεούς κι ανθρώπους. Κι αν οι εχθροί μας κατάφεραν να συνεννοηθούν, εμείς συνεχίσαμε με λύσσα τον πόλεμο μεταξύ μας μέχρι το 1949, καταστρέφοντας ότι είχε απομείνει όρθιο από τη λαίλαπα του 40.
Η Κρήτη το νησί που κατακτήθηκε μετά απ’ όλα τα ελληνικά εδάφη (Μάιος 1941) ήταν το τελευταίο που απελευθερώθηκε (Μάιος 1945). Κι όχι μόνο αυτό, αλλά τελούσε για μήνες μετά τη συντριβή των χιτλερικών δυνάμεων υπό ένα ιδιότυπο αγγλογερμανικό καθεστώς σε μεγάλο μέρος του.
Κατάσταση χωρίς προηγούμενο, αν εξαιρεθούν οι συμμαχικές ζώνες κατοχής στην ίδια τη Γερμανία.
Στην Κρήτη υπογράφτηκε, πριν από 72 χρόνια, η τελευταία επίσημη πράξη παράδοσης ναζιστικών στρατευμάτων σε όλη της Ευρώπη. Αλλά αυτό και τα παράδοξα παρεπόμενά του δεν ήταν η μόνη ελληνική πρωτοτυπία εκείνων των ημερών. Μια άλλη, που συνήθως διαφεύγει, είναι ότι την ίδια μέρα με την υπογραφή τής άνευ όρων παράδοσης στο Βερολίνο, παρόμοια συμφωνία συναπτόταν και στα Δωδεκάνησα. Μόνο που εκεί τη γερμανική κατοχή διαδεχόταν η αγγλική!
Η συμφωνία παράδοσης των Γερμανών στην Κρήτη υπογράφηκε μόλις το βράδυ στις 9 προς 10 Μαΐου 1945 στη Βίλα Αριάδνη στο Ηράκλειο. Δηλαδή 24ωρα μετά την άνευ όρων παράδοση των χιτλερικών στους συμμάχους (7 – 9 Μαΐου στη Ρεμς και το ίδιο το Βερολίνο). Αρχισε μάλιστα να ισχύει αργότερα. Από τις 10 το πρωί ώρα Γκρίνουιτς της 10ης Μαίου.
Εκ των υστέρων προκύπτει ότι για γενικότερους λόγους, που σχετίζονταν με τους υπολογισμούς των Αγγλων για την επόμενη μέρα, μετά την παράδοση της Γερμανίας, ήθελαν τη διατήρησή τους στο «Φρούριο». Βεβαίως, ενδιαφέρονταν και για την τύχη του οπλισμού τους, που δεν έπρεπε να πέσει σε κρητικά χέρια… Αλλά και όταν φάνηκε ότι οι υπολογισμοί αυτοί και κάποια «αδιανόητη επιχείρηση» του Τσόρτσιλ για τον έλεγχο της μεταπολεμικής κατάστασης στην Ευρώπη δεν ευοδώθηκαν, τους έθεσαν υπό την προστασία τους και τους φυγάδευσαν ουσιαστικά (Ιούνιος – Iούλιος 1945) με πλοία στη Μέση Ανατολή, μαζί με τον οπλισμό τους!
Πρόκειται για πρωτοφανή στα χρονικά του πολέμου πράξη. Λες και τους μετέφεραν αλλού για να χρησιμοποιηθούν σε άλλο μέτωπο…
Ο αντιναύαρχος Σ. Μανουσογιαννάκης σε μια αναλυτική μελέτη του για το όλο ζήτημα καταλήγει στο συμπέρασμα: Σύμφωνα με τη σχεδίαση των Aγγλων «ήταν επιθυμητές συμφωνίες με Γερμανούς Διοικητές οι οποίοι θα διατηρούσαν το status quo αλλά θα υπήκουαν στις διαταγές τους», αλλά και επειδή ειδικά για την Κρήτη οι Αγγλοι φαίνεται ότι είχαν άλλα σχέδια στην περίπτωση που το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ επικρατούσε στην υπόλοιπη Ελλάδα (τα γεγονότα μετά την αποχώρηση των Γερμανών από την Πελοπόννησο τους είχαν θορυβήσει), τους οδήγησαν στη χρησιμοποίηση των γερμανικών στρατευμάτων που είχαν εγκλωβίσει στην Κρήτη.
Οι Αγγλοι μπροστά σε μια επαπειλούμενη εμφύλια σύρραξη στον Ελλαδικό χώρο που τυχόν οδηγούσε σε ανατροπή του στρατηγικού τους στόχου θα προσπαθούσαν να διασφαλίσουν την παραμονή τους τουλάχιστον στην Κρήτη ώστε να μη χαθεί ολοκληρωτικά η παρουσία τους στην Ανατολική Μεσόγειο και ο έλεγχός της απ’ αυτούς. Γι’ αυτό τον λόγο εξ άλλου και οι προσπάθειές τους για τη δημιουργία αυτονομιστικού κινήματος στο νησί…»
Πηγές:
https://archive.patris.gr/articles/156693
ΑΒΕΡΩΦ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου