7 Οκτωβρίου 2018

Δούρειος Ίππος: Ξύλινο άλογο ή πολιορκητική μηχανή;

Γράφει ο Παντελής Καρύκας
«Το γεγονός ότι το έργο αυτό του Επειού (του κατασκευαστή του Δούρειο Ίππου) ήταν ένα μηχάνημα για τη διάλυση του τείχους το ξέρει όποιος δεν θεωρεί εντελώς ανόητους τους Φρύγες» (Αττικά, Ι 23.80). Με τη φράση αυτή ο Παυσανίας περιγράφει τον Δούρειο Ίππο, την πρώτη μηχανή για τη διάλυση του τείχους που χρησιμοποιήθηκε από ελληνικό στρατό.
Οι «Φρύγες» (οι Τρώες) δεν ήταν ανόητοι να γκρεμίσουν μόνοι τους τα τείχη τους για να φέρουν εντός της πολής τους ένα ξύλινο άλογο. Αντίθετα το «ξύλινο άλογο» ήταν που γκρέμισε τα τείχη τους και επέτρεψε στους Αχαιούς να εισέλθουν στην πόλη. Τι ήταν όμως αυτό το ξύλινο άλογο, ο Δούρειος Ίππος;

Σύμφωνα με τον μύθο, οι Αχαιοί απογοητευμένοι από τη μακρά πολιορκία της Τροίας, αποφάσισαν να δοκιμάσουν την τύχη τους, με ένα τέχνασμα. Ο Φωκεύς μηχανικός Επειός, κατασκεύασε ένα κούφιο ξύλινο άλογο , εντός του οποίου κρύφτηκαν μερικοί Αχαιοί πολεμιστές.

Όταν οι Τρώες έφεραν τον Ίππο εντός των τειχών οι έγκλειστοι Αχαιοί βγήκαν κρυφά, άνοιξαν τις πύλες και έτσι εισήλθε στην πόλη και ο υπόλοιπος μυκηναϊκός στρατός και την κυρίευσε. Αυτά αναφέρει ο μύθος. Τι κρύβεται όμως πίσω από αυτό το ρομαντικό παραμύθι;

Μια πρώιμη Ελέπολις;

Τα κείμενα του επικού κύκλου κάνουν εκτενείς αναφορές στο έργο του Επειού. Σύμφωνα με τις περιγραφές επρόκειτο για μια κατασκευή τεραστίων, για τα μέτρα της εποχής, διαστάσεων, εντός της οποίας ή για το χειρισμό της οποίας απαιτούντο 3.000 άνδρες (Μικρή Ιλιάς).

Οι μεταγενέστεροι συγγραφείς θεώρησαν τον αριθμό αυτό υπερβολικό και τον κατέβασαν στους 100, 50ή και 12 μόλις άνδρες. Σε παραστάσεις εξάλλου- η παλαιότερη των οποίων ανάγεται στους γεωμετρικούς χρόνους- ο Δούρειος Ίππος αποδίδεται φυσιοκρατικά ως ξύλινο άλογο, έμφορτο πολεμιστών.

Στο σημείο όμως αυτό θα ήταν σκόπιμο να αναφερθεί ρητά ότι οι πολιορκητικές μηχανές ήταν γνωστές ήδη από τον 18ο αιώνα π.Χ. Σε αιγυπτιακούς τάφους, της περιόδου του Παλαιού και Μέσου βασιλείου, υπάρχουν παραστάσεις πολιορκητικών μηχανών (τροχοφόρες κλίμακες, πολιορκητικοί κριοί κ.α.).

Παρόμοιες μηχανές διέθεταν και οι Χετταίοι. Πρέπει λοιπόν να θεωρείται απίθανο το γεγονός οι Έλληνες, οι οποίοι τόσο στενές σχέσεις είχαν αναπτύξει, τόσο με τους Αιγυπτίους –με τους οποίους άλλωστε συμπολέμησαν κατά των Υκσώς, αυτή ακριβώς την περίοδο(16ος αιώνας π.Χ.)- όσο και με τους Χετταίους, να μη γνώριζαν την ύπαρξη απλών έστω πολιορκητικών μηχανών.

Όσον αφορά τον αριθμό των 3.000 ανδρών στους οποίους αναφέρεται η Μικρή Ιλιάς, αν και εν πρώτης φαίνεται όντως υπερβολικός, ταυτίζεται όμως με τον αριθμό των ανδρών που απαιτούντο για τον χειρισμό μιας τυπικής Ελέπολις των ελληνιστικών χρόνων. Και η Μικρή Ιλιάς γράφτηκε 300 έτη νωρίτερα από την ελληνιστική περίοδο! 

«Ζωόμορφες» μηχανές

Τροχοφόρες πολιορκητικές μηχανές (τις οποίες κάποιοι ευφάνταστοι ταυτίζουν με τανκς) χρησιμοποίησαν κατά κόρο, από τον 10ο αιώνα π.Χ. τουλάχιστον, οι Ασσύριοι. Επειδή όμως στην ιστορία τίποτα δεν οφείλεται σε παρθενογένεση, είναι πολύ πιθανό η τεχνογνωσία των Ασσυρίων να προερχόταν από γειτονικούς πολιτισμούς. 

Δεν είναι εξάλλου τυχαίο το γεγονός ότι οι πολιορκητικές μηχανές των Ασσυρίων ήταν πολλές φορές ζωόμορφες και σχεδόν πάντα έφεραν ονόματα ζώων (π.χ.ρινόκερος). 

Βάση των παραπάνω μπορεί να εξαχθεί, με σχετική ασφάλεια, το συμπέρασμα ότι ο Δούρειος Ίππος ήταν ένας τροχοφόρος στεγασμένος και επενδεδυμένος με δέρματα ζώων, ώστε να μην αναφλέγεται, κριός, για την κίνηση και τη χρήση του οποίου απαιτείτο μεγάλος αριθμός ανδρών. Το μόνο πρόβλημα των Αχαιών θα ήταν να «πείσουν» τους Τρώες να «επιτρέψουν» την προσέγγιση της μηχανής στα τείχη τους.

Αυτό ακριβώς φοβόταν και οι τελευταίοι και για αυτό αντέταξαν λυσσώδη ενεργητική άμυνα, καθυστερώντας, όσο μπορούσαν, το πλησίασμα του εχθρού στα τείχη τους. Από τη στιγμή που οι Αχαιοί θα ήταν σε θέση να πλησιάσουν τα τείχη και να θέσουν σε ενέργεια τη μηχανή, το αποτέλεσμα της πολιορκίας ήταν βέβαιο.

Εξάλλου η πολιορκία της Τροίας κράτησε, απ’ ότι φαίνεται, λίγους μόνο μήνες. Όσο χρειάστηκε δηλαδή για να αναγκάσουν οι Αχαιοί τους αντιπάλους τους να περιοριστούν στα τείχη. Ο Όμηρος περιγράφει τα γεγονότα 51 μόνο ημερών της πολιορκίας.

πηγή

ΣΧΟΛΙΟ

Διαφωνώ με το Φρύγες για τους Τρώες....
Ηταν σαφώς Ελληνες όπως φαίνεται από τον Ομηρο καθώς μιλούσαν ελληνικά και ποτέ δεν αναφερεται διερμηνέας στους διαλόγους μεταξύ αυτών και των Αχαιών, είχαν τα ίδια ήθη και έθιμα, είχαν την ίδια θρησκεία αφού λάτρευαν τους ίδιους θεούς, και τελος είχαν οι περισσότεροι αν όχι όλοι ελληνικά ονόματα....
Συνεπώς μεταξύ Αχαιών και Τρώων υπήρχε το ομόγλωσσο, το ομότροπο, το ομόθρησκο και κατά πάσα πιθανότητα και το όμαιμο....

Ο Τρωικός πόλεμος ουσιαστικά ήταν ο πρώτος εμφύλιος πόλεμος μεταξύ Ελλήνων της Ελλάδας και της Μικράς Ασίας....
(χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τους Τρώες δεν βοήθησαν και αρκετά βαρβαρικά μη ελληνικά φύλα).



Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.