5 Δεκεμβρίου 2017

Η διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία και το ενιαίο κράτος

Γράφει ο Ανδρέας Θεοφάνους*
30/11/2017 

Ένα μη ευκαταφρόνητο ποσοστό της κοινής γνώμης καθώς και προσωπικότητες από όλο το φάσμα της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής ζωής ολοένα και περισσότερο εκφράζουν σοβαρές επιφυλάξεις για τη διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία όπως συζητείται.

Άλλωστε δεν είναι τυχαίο που η ρητορική του Προέδρου Αναστασιάδη έχει διαφοροποιηθεί δραστικά τους τελευταίους μήνες καθώς υιοθέτησε τη θέση ότι ενώ θα εργασθεί σκληρά για μια διευθέτηση του Κυπριακού δεν θα αποδεχθεί λύση που θα οδηγεί σε κατάρρευση. 

Από την άλλη ο υποψήφιος Πρόεδρος Σταύρος Μαλάς δήλωσε πριν λίγες μέρες ότι στο Κραν Μοντάνα χάθηκε μια ιστορική ευκαιρία.  Η πραγματικότητα όμως είναι ότι ελλοχεύει ο κίνδυνος για σοβαρή επιδείνωση του status quo από μια κακή διευθέτηση.

Παρά ταύτα ένα μεγάλο μέρος του ΔΗΣΥ και του ΑΚΕΛ παραμένουν προσκολλημένοι στη διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία όπως έχει διαμορφωθεί τους τελευταίους μήνες.  Στα πλαίσια αυτά θεωρούν ότι εκ των πραγμάτων τα συνιστώντα κράτη και η εκ περιτροπής Προεδρία είναι απαραίτητα στοιχεία της λύσης. Είναι προφανές ότι υπάρχει μια υποτίμηση διαφόρων δεδομένων όπως:

(1) συνήθως κράτη που το πολιτειακό τους σύστημα στηρίζεται αποκλειστικά σε εθνοκοινοτικούς πυλώνες δεν έχουν ευοίωνο μέλλον
(2) η υποτίμηση του ρόλου της Τουρκίας
(3) η μεγάλη δυσπιστία που επικρατεί μεταξύ των εμπλεκόμενων μερών
(4) τα προβλήματα νομιμοποίησης που θα αντιμετωπίσει το νέο κράτος
(5) είναι πολύ δύσκολο έως αδύνατο να λειτουργήσει ένα τρικέφαλο κράτος στην Κύπρο με τους σκληρούς κανόνες της Ευρωζώνης.

Στον Ενδιάμεσο Χώρο τα δεδομένα είναι εξ ίσου πολύπλοκα. Ενώ υπάρχει σχεδόν ομοφωνία σε ό, τι δεν μπορεί να γίνει δεκτό, υφίσταται μια δυστοκία να εκφρασθεί ένας κοινός λόγος για το ζητούμενο. Έτσι αφ’ ενός γίνεται λόγος για «διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία με το σωστό περιεχόμενο» και αφ’ ετέρου για ενιαίο κράτος.  Κατά την άποψη μου η έννοια της «διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας με το σωστό περιεχόμενο» παραπέμπει σε μια διπεριφερειακή δικοινοτική ομοσπονδία χωρίς συνιστώντα κράτη.

Στην πορεία είναι επιθυμητό αλλά και δυνατό να εξελιχθεί σε μια λειτουργική πολυπεριφερειακή ομοσπονδία όπου ενώ ο κοινοτισμός θα λαμβάνεται υπ’ όψιν θα υπάρχουν και ενοποιητικά στοιχεία. Αφετηρία θα είναι το Σύνταγμα του 1960 το οποίο να τύχει αναθεώρησης με τρόπο που να ενισχύονται οι ενοποιητικές τάσεις.

Ένα άλλο ζήτημα είναι η εκ περιτροπής Προεδρία που είχε κατατεθεί από την τουρκοκυπριακή πλευρά.  Μια τέτοια ρύθμιση ούτε φυσιολογική είναι ούτε σταθεροποιητική έστω και με την προσθήκη για σταθμισμένη ψήφο.  Εναλλακτικά, είχα καταθέσει, μετά το δημοψήφισμα του 2004, τη θέση για κοινό ψηφοδέλτιο Προέδρου και Αντιπροέδρου οι οποίοι να μην προέρχονται από την ίδια κοινότητα.  Η πρόταση αυτή, η οποία πηγάζει από μια ενοποιητική ομοσπονδιακή φιλοσοφία, είναι δημοκρατική και, επιπρόσθετα, ενισχύει την οικοδόμηση κοινών στόχων. 

Ενώ η επίσημη τουρκοκυπριακή πλευρά απορρίπτει τις θέσεις αυτές είναι εφικτό να προωθηθούν στο Ευρωπαϊκό και διεθνές πεδίο. Όμως η στοχοθέτηση του ενιαίου κράτους είναι ανέφικτη. Υπενθυμίζεται ότι το Σύνταγμα του 1960 στηριζόταν σε ένα μοντέλο συναινετικής δημοκρατίας (conscociational democracy) με εθνοκοινοτικούς πυλώνες.

Εδαφικά η Κυπριακή Δημοκρατία ήταν ενιαία αλλά συνταγματικά υπήρχαν οι πυλώνες μιας δικοινοτικής ομοσπονδίας. Αναφέρονται συναφώς οι ξεχωριστοί καταλόγοι για εκλογή Προέδρου και Αντιπροέδρου, τα δικαιώματα αρνησικυρίας-Βέτο, η σύνθεση του Ανώτατου Δικαστηρίου κλπ. 

Η Κυπριακή Δημοκρατία λειτούργησε ως ενιαίο κράτος μετά τις διακοινοτικές ταραχές του 1963-64 με βάση το Δίκαιο της Ανάγκης που νομιμοποιήθηκε τον Μάρτιο του 1964 με το Ψήφισμα 186 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.  Διακοινοτικές συνομιλίες στη βάση ενός ενιαίου κράτους έλαβαν χώρα την περίοδο 1968-1974. Στις 13 Ιουλίου 1974 είχε προκαταρκτικά ολοκληρωθεί ένα προσχέδιο συμφωνίας για το Κυπριακό από τους Μιχαήλ Δεκλερή και Ορχάν Αλτικαστή.

Η συμφωνία αυτή, η οποία προνοούσε ένα ενιαίο κράτος με στοιχεία κοινοτικής αυτοδιοίκησης σε θέματα χαμηλής πολιτικής, επρόκειτο να μονογραφηθεί από τους δύο συνομιλητές, Γλαύκο Κληρίδη και Ράουφ Ντενκτάς, στις 16 Ιουλίου 1974. Η συνάντηση αυτή δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ. Το πραξικόπημα και η εισβολή διαφοροποίησαν άρδην τα δεδομένα. Στις 23 Ιουλίου 1974 ο Γλαύκος Κληρίδης εισηγήθηκε στον Ράουφ Ντενκτάς την επαναφορά του Συντάγματος του 1960. Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης σε συνεννόηση με την Άγκυρα απάντησε ότι ήταν πλέον αργά. Ενώ από τις 23 Ιουλίου 1974 η Τουρκία αρνείται την επαναφορά στο Σύνταγμα του 1960 και έκτοτε υπάρχουν τετελεσμένα επί του εδάφους, δεν τίθεται θέμα συζήτησης στη βάση ενός ενιαίου κράτους. 

Εν κατακλείδι είναι σημαντικό να τίθενται πραγματιστικοί στόχοι. Νομιμοποιούμεθα να μην αποδεχθούμε μια λύση η οποία διαλύει την Κυπριακή Δημοκρατία και την αντικαθιστά με ένα δυσλειτουργικό τρικέφαλο κράτος.  Ταυτόχρονα οφείλουμε να επιδιώξουμε μια λύση που να αποκαθιστά την ακεραιότητα της χώρας στα πλαίσια ενός ενοποιητικού ομοσπονδιακού μοντέλου.

* Ο Ανδρέας Θεοφάνους είναι Καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας και Πρόεδρος του Κέντρου Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων του Πανεπιστημίου Λευκωσίας.

πηγή



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 6:30 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , , , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.