Γράφει ο Κωνσταντίνος Τερζής
Σε κάθε περίπτωση τα όσα συμβαίνουν θα λειτουργήσουν καθοριστικά στην ανάδειξη των ισχυρών χωρών του πλανήτη για τα επόμενα 100 χρόνια. Με δεδομένους παίκτες την Κίνα, την αναδυόμενη Ρωσία και τις απρόθυμες (αλλά και με πολλά οικονομικά και πολιτικά προβλήματα) ΗΠΑ, μία ακόμη θέση στο τραπέζι των ισχυρών φαίνεται να διεκδικεί και η Γερμανία. Στην τελική «τοποθέτηση» των ισχυρών, η γεωπολιτική, η γεωστρατηγική, η γεωοικονομία αλλά και η ενέργεια αποτελούν τα σταθερά «κλειδιά ισχύος», των οποίων η διαμόρφωση βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη. Έτσι, το τρέχον έτος αναμένεται να είναι από κρίσιμο έως και λίαν αποκαλυπτικό για τις πραγματικές δυνατότητες των μνηστήρων του «παιγνίου», οι οποίοι ήδη χρησιμοποιούν θεμιτές και αθέμιτες μεθόδους για να δημιουργήσουν τις κατάλληλες συμμαχίες, ενώ ταυτόχρονα επιχειρούν να δημιουργήσουν ρηγματώσεις στις συμμαχίες των αντιπάλων τους.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες σε θέση αναμονής
Οι ΗΠΑ μετά από την πανωλεθρία του παρελθόντος συστήματος διακυβέρνησης, και έπειτα από μία καταγεγραμμένη απροθυμία γενικότερης άμεσης εμπλοκής στα διαδραματιζόμενα ανά τον πλανήτη, έχοντας μια σωρεία οικονομικών προβλημάτων (τα οποία όμως μπορεί να διαχειριστεί μεσοπρόθεσμα αφού διαθέτει τα κατάλληλα "εργαλεία), αλλά και μια σειρά στρατηγικών αποτυχιών στην ικανοποίηση στόχων για την χάραξη του νέου παγκόσμιου γεωπολιτικού χάρτη με κέντρο την Μέση Ανατολή, οι ΗΠΑ φαίνεται να ικανοποιούνται από την εναπομείνουσα ισχύ τους και, φυσικά, το «αλώβητο» αμερικανικό γόητρο.
Η Ουάσιγκτον, αφού επέλεξε να επηρεάζει την Ευρώπη μέσω της Γερμανίας και την Μέση Ανατολή μέσω ενός πολιτικού Ισλάμ που θα εισήγαγε η Τουρκία του Ερντογάν, είδε να καταρρέουν τα σχέδιά της και κατανοώντας πως το μεγάλο πρόβλημα για την ύπαρξη των ΗΠΑ είναι η Κίνα και η οικονομική απειλή του Πεκίνου, φαίνεται πλέον διατεθειμένη να αλλάξει άρδην τους σχεδιασμούς, ευελπιστώντας σε μια άτυπη συμμαχία και συνεργασία με τους Κούρδους της Συρίας και του Ιράκ, αλλά και με την Ρωσία του Πούτιν και την Ευρώπη να λειτουργεί ως κοινός χώρος «καλής θέλησης» (και, φυσικά, οικονομικού κέρδους) των δύο πλευρών με ή χωρίς την Γερμανία να πρωταγωνιστεί στη νέα κατάσταση που διαφαίνεται πως είναι διατεθειμένος να ακολουθήσει ο Ντόναλντ Τραμπ.
Ο βασικός - ουσιαστικός αντίπαλος για την Ουάσιγκτον είναι η οικονομική ισχύς του Πεκίνου, και συγκεκριμένα το αμερικανικό χρέος που διακρατεί η Κίνα και το οποίο μπορεί ανά πάσα στιγμή να λειτουργήσει αποδομητικά για τις ΗΠΑ, ενώ αξιωματούχοι των ΗΠΑ έχουν δημόσια δηλώσει πως σε βάθος πλέον των 10 χρόνων, η Κίνα ενδέχεται να διαθέτει την θέση της παγκόσμιας υπερδύναμης και σε στρατιωτικό επίπεδο αποκαθηλώνοντας τις ΗΠΑ από την παγκόσμια πρωτοκαθεδρία.
Ουσιαστικά, η μέχρι στιγμής καταγραφόμενη καλή θέληση του νέου αμερικανού προέδρου προς την Ρωσία του Πούτιν, αποσκοπεί στην δημιουργία ρηγμάτων μεταξύ Μόσχας και Πεκίνου και στην δημιουργία μιας άτυπης συνεργασίας –συμμαχίας των μεγάλων αντιπάλων του προηγούμενου αιώνα απέναντι στο φαινόμενο, την Κίνα, που βρίσκεται σε συνεχή ανάπτυξη και απειλεί την παγκόσμια τάξη όπως τη γνωρίζουμε ως σήμερα.
Η Ρωσία ανέρχεται δυναμικά
Η Ρωσία του Πούτιν, τόσο στην Κριμαία όσο και στην Μέση Ανατολή απέδειξε πως ξέρει να υπερασπίζεται τα συμφέροντά της, αλλά επί της ουσίας στοχεύει σε μια –ει δυνατόν- αναίμακτη συνεργασία και με οικονομικά οφέλη παρουσία της τόσο στην Ευρώπη, όσο και στη Μέση Ανατολή. Η Ρωσία του Πούτιν επανακάμπτει ταχύτατα και με αποφασιστικότητα, έχει στρατηγικό σχέδιο και, κυρίως, κατανοεί πως το «μοίρασμα» του πλανήτη δεν γίνεται με κανόνες «ρωσικής ρουλέτας»… που ενδέχεται να οδηγήσουν σε ακραίες μη ελεγχόμενες καταστάσεις. Η "γνώση του αντιπάλου", η εμπειρία και οι δίαυλοι επικοινωνίας που αναπτύχθηκαν κατά τη διάρκεια του ψυχρού πολέμου, η κατανόηση της καταστροφικής ισχύος που διαθέτει, αλλά κυρίως, η αποφασιστικότητα πλήρους επαναφοράς με κανόνες business as usual (γλώσσα που κατανοούν οι ΗΠΑ), είναι σημεία πάνω στα οποία μπορεί να υπάρξει μια ασφαλής μελλοντική επικοινωνία και συνεργασία των δύο χωρών.
Η αποφασιστική, δυναμική και αποτελεσματική παρέμβαση της Μόσχας τόσο στην Κριμαία (απέναντι στην Γερμανική αλαζονεία) όσο και στην Συρία και την ευρύτερη Μέση Ανατολή, απέδειξε πως η Ρωσία είναι σε θέση να μην αποδέχεται τετελεσμένα εις βάρος των συμφερόντων της και να παρεμβαίνει ουσιαστικά -με ευέλικτη πολιτική- και αλλάζοντας εις βάρος της παγκόσμιους σχεδιασμούς στην επιχειρούμενη ευρύτερη γεωπολιτική αναδιάταξη. Όμως, το μήνυμα του Πούτιν στην σταθερά υποχωρητική Ουάσιγκτον ήταν απολύτως διακριτό, αφού της αναγνωρίζει παγκόσμιο ρόλο και επιλέγει την συνεργασία από μία σύγκρουση που θα κατέστρεφε και τις δύο πλευρές. Το ίδιο μήνυμα έχει κατορθώσει να περάσει η Μόσχα και στο Πεκίνο, κερδίζοντας χρόνο απέναντι στον κινεζικό δράκο, και προτάσσοντας καλή θέληση με ποικίλα βοηθήματα προς την Κίνα (έως και στρατιωτική τεχνολογία), παίρνοντας τον ρόλο του μπαλαντέρ έως ότου ξεκαθαρίσει το τοπίο στις δυνάμεις ισχύος του σήμερα αλλά και της επόμενης ημέρας, ό,ποια κι αν είναι αυτή.
Κίνα, ο πεινασμένος δράκος
Η Κίνα είναι η πιο "ψύχραιμη" δύναμη, εν σχέσει με τις ΗΠΑ και Ρωσία, με πραγματικά μακροπρόθεσμο σχεδιασμό τον οποίο είναι σε θέση να υλοποιήσει κυρίως λόγω του καθεστώτος που απέχει μακράν από τις αντιλήψεις της Δύσης. Στόχος του Πεκίνου είναι η κυριαρχία στο άμεσο γεωπολιτικό περιβάλλον, αν και γνωρίζει ότι η επίδειξη ισχύος οδηγεί σε αντισυσπειρώσεις τις οποίες όμως τις θεωρεί διαχειρίσιμες. Είναι υπέρ της το πλεονέκτημα του αμυνόμενου που έχει υπολογιστεί περί το ένα προς τρία.
Ταυτόχρονα, διά της οικονομικής της ισχύος σε όρους συναλλαγματικών αποθεμάτων, η Κίνα έχει αγοράσει αμερικανικό χρέος, το οποίο αν χρησιμοποιηθεί μπορεί να οδηγήσει σε αμοιβαία καταστροφή, άρα ένα έστω λίγο επιπόλαια δόγμα MAD, όχι όμως με τη χρήση πυρηνικών.
Όσα προβλήματα οικονομικά και να αντιμετωπίσει στο εσωτερικό, είναι σε πολύ καλύτερη θέση να τα αντιμετωπίσει με παρεμβάσεις λόγω της φύσεως του καθεστώτος και της κινεζικής φιλοσοφίας που δεν έχει καμία σχέση με τη δυτική.
Η μεγάλη πρόκληση της Κίνας είναι να αλλάξει το μοντέλο που την οδήγησε σε οικονομική ανάπτυξη. Ένα μοντέλο που βασίστηκε σε φθηνότατη εργασία και χαμηλής ποιότητας προϊόντα που κυριάρχησαν στις δυτικές αγορές. Όσο όμως αναπτύσσεται αναγκάζεται να αυξάνει αποδοχές στους εργαζόμενους (προκειμένου να δημιουργήσει ένα εσωτερικό οικονομικό στήριγμα), οπότε καλείται να αντισταθμίσει την απώλεια ανταγωνιστικότητας των προϊόντων της διεθνώς (λόγω αύξησης του κόστους παραγωγής), με βελτιωμένη τεχνολογία, συν αύξηση της εσωτερικής ζήτησης λόγω των χρημάτων που έχουν οι Κινέζοι για να καταναλώσουν. Παράλληλα, το Πεκίνο καλείται να διαχειριστεί τις φούσκες που δημιουργούνται σε μια οικονομία ως αποτέλεσμα του φθηνού χρήματος και της πιστωτικής επέκτασης, αλλά και τις πληθωριστικές πιέσεις.
Σε τελική ανάλυση, με αναγωγή στο γεωστρατηγικό επίπεδο, η Κίνα είναι η μοναδική χώρα που αναπτύσσει ισόρροπα την οικονομική και τη στρατιωτική της ισχύ και μάλιστα με τη σωστή σειρά. Η Ρωσία από την πλευρά της στηρίζεται στις πρώτες ύλες (των οποίων οι τιμές ανεβοκατεβαίνουν, ενίοτε και βοηθούμενες από τους ανταγωνιστές) με μια οικονομία που πολύ δύσκολα μπορεί να πλησιάσει τον χαρακτηρισμό της "μεταποιητικής".
Γερμανία, με όνειρα μεγάλης δύναμης, αλλά..
Στο τραπέζι της παγκόσμιας ισχύος προσπαθεί να τοποθετηθεί και η Γερμανία. Κι ενώ το Βερολίνο έχει κατορθώσει να επιβληθεί μέσω της οικονομίας (του ευρώ) και να εκμεταλλευθεί την ανεπάρκεια άλλων ισχυρών ευρωπαϊκών χωρών (π.χ. Γαλλία), δημιουργώντας όμως ένα πλήθος οικονομικών και πολιτικών προβλημάτων στην γηραιά ήπειρο που απειλούν το μεγάλο σχέδιο της γερμανικής επιβολής, η γερμανική αλαζονεία και κυρίως η ανεπάρκεια χειρισμού της ισχύος που διαθέτει, σε συνδυασμό με την σε σημαντικότατο βαθμό ενεργειακή εξάρτηση από τη Ρωσία και την έλλειψη ενός ισχυρού στρατού, καθιστούν το "γερμανικό μοντέλο ισχύος" ανεπαρκές.
Βέβαια, η Γερμανία κατέβαλε (και συνεχίζει να καταβάλει) σημαντικές προσπάθειες τόσο προς την κατεύθυνση δημιουργίας ενός ισχυρού ευρωστρατού, όσο και απόκτησης - υφαρπαγής ενεργειακών πόρων από την κεντρική και ανατολική Μεσόγειο και συγκεκριμένα καταλήστευσής τους από την Κύπρο και την Ελλάδα μέσω μνημονίων. Λειτουργώντας στο ίδιο μοτίβο και προκειμένου το Βερολίνο να αναπτύξει την επιρροή του στην Μέση Ανατολή και στις οδούς διέλευσης της ενέργειας, έχουν επαναθερμανθεί οι ιστορικές σχέσεις με την Τουρκία και εκφράζονται στον μέγιστο βαθμό με την μεγαθυμία των Γερμανών απέναντι στον ημιπαράφρονα και συνεχώς απομακρυνόμενο από τα δημοκρατικά πλαίσια Ταγίπ Ερντογάν, στον οποίο εμμέσως πλην σαφώς παρέχει ένα άτυπο καθεστώς ατιμωρησίας έως και "διευκολύνσεις" σε θέματα που είτε άπτονται με την Ελλάδα και την Κύπρο είτε είναι άμεσα σχετιζόμενα με τις τουρκικές απειλές και εκβιασμούς προς την Ευρώπη μέσω των (λαθρο)μεταναστών, ενώ η ανάπτυξη των γερμανικών μυστικών υπηρεσιών και υπηρεσιών πληροφοριών τόσο στην Τουρκία όσο και στην Μέση Ανατολή (Συρία, Ιράκ κ.α.) δημιουργούν "στίγματα" γερμανικής συνεργασίας και βοήθειας προς την φιλο-ισλαμική τουρκική εξωτερική πολιτική και τους τζιχαντιστές.
Σε κάθε περίπτωση, η γερμανική ωμότητα, όπως αυτή εκφράζεται οικονομικά εντός της Ευρώπης (μεταμοντέρνος πόλεμος) και ιδιαίτερα προς τις ευρωπαϊκές χώρες της Μεσογείου, σε συνδυασμό με τους απαράδεκτους γεωπολιτικούς χειρισμούς του Βερολίνου από την Ουκρανία έως και τα Βαλκάνια, προϊδεάζουν για μια επερχόμενη αντίδραση (ήδη ξεκίνησε μέσω του ευρωσκεπτικισμού) και σημαντικές πολιτικές αλλαγές εις βάρος της γερμανικής προστεταντικής προσέγγισης σε όρους που ξεκινούν από την έννοια της "συμμαχίας" και καταλήγουν στην ίδια τη Δημοκρατία και τα δικαιώματα των πολιτών και των κρατών της "Ενωμένης" Ευρώπης. Μια αντιστροφή του υπάρχοντος κλίματος θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια την Γερμανία σε οικονομικό όλεθρο, αφού η οικονομία της στηρίζεται σε σημαντικότατο βαθμό στις εξαγωγές προς τις ευρωπαϊκές χώρες.
Έτσι, παρά τις ό,ποιες προσπάθειες του Βερολίνου, εξαιτίας κυρίως της γερμανικής αντίληψης στην διαχείριση της οικονομικής, πολιτικής και γεωπολιτικής ισχύος, σε συνδυασμό με την απόλυτη ενεργειακή και στρατιωτική ανεπάρκεια, καθιστούν τη Γερμανία ως τη χώρα που θέλει, αλλά δεν μπορεί επ' ουδενί να σταθεί στο τραπέζι των ισχυρών του πλανήτη.
συνεχίζεται στο 2ο μέρος
πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου