Του Νίκου Λυγερού*
Το γοργόν έχει χάρη.
Ακόμα και αν είναι εξωπραγματικό, υπάρχουν ακόμα άτομα στην πατρίδα μας
που δεν έχουν καταλάβει ότι η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη δεν προσφέρει
μόνο οικονομικές δυνατότητες. Η ελληνική ΑΟΖ είναι ένας τρόπος όχι μόνο
ν’ αλλάξει η εικόνα της πατρίδας μας στο εξωτερικό, αλλά πράγμα το
οποίο είναι ακόμα πιο σημαντικό, αλλάζει και την πατρίδα μας με την
έννοια ότι την ισχυροποιεί. Με την ΑΟΖ μας, κανείς δεν θα μπορεί να μας
θεωρεί σαν μια μικρή χώρα που δεν μπορεί να καθορίσει ούτε τη μοίρα της.
Οι γεωπολιτικές επιπτώσεις είναι ξεκάθαρες και γι’ αυτό το λόγο πρέπει
να ξεφύγουμε από την κοινωνική μιζέρια που μας καταπλακώνει δίχως λόγο.
Πρέπει επίσης να αντιληφθούμε ότι δεν είμαστε πλέον μικρή αγορά που
ελέγχεται με μονοπωλιακές σχέσεις. Ενώ το παράδειγμα της Κύπρου υπάρχει
και συνεχίζει την εξέλιξή του δίχως διακοπή, ενώ υπάρχει ήδη η επιλογή
της PGS για τις σεισμικές έρευνες στο Ιόνιο και Νότια της Κρήτης,
υπάρχουν άτομα που ακόμα αναρωτιούνται για την αξία της ελληνικής ΑΟΖ.
Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε το γεγονός ότι αυτά τα άτομα, κατά πάσα
πιθανότητα, θα πιστεύουν ακόμα τα ίδια όταν θα θεσπίσουμε την ΑΟΖ μας.
Κατά συνέπεια δεν έχει και μεγάλο νόημα ν’ ασχοληθούμε με αυτήν την
άποψη. Σιγά-σιγά οι περισσότεροι από τους δικούς μας κατανόησαν ότι η
θέσπιση είναι ένα από τα δικαιώματά μας και συνεπώς ανήκει μόνο σ’ εμάς η
απόφαση να την υλοποιήσουμε. Κάθε καθυστέρηση σε αυτόν τον τομέα δεν θα
οφείλεται σε κανέναν άλλο. Είμαστε υπεύθυνοι για τις πράξεις μας αλλά
και για την καθυστέρηση. Τώρα αν αυτή η καθυστέρηση οφείλεται σε άτομα
που δεν ξέρουν τι εστί ΑΟΖ και πρέπει να το μάθουν, τότε είναι απλώς
απαράδεκτο. Διότι μπορούν πολύ απλά να έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες και
σε χαρακτηριστικά της ελληνικής ΑΟΖ. Επιπλέον στο ανώτερο επίπεδο της
πολιτικής εξουσίας υπάρχει επιστημονική ενημέρωση. Δεν είναι λοιπόν
αναγκαίο να περιμένουμε περισσότερο για να πληροφορηθούν και άλλοι. Το
μόνο που έχει νόημα είναι η ενημέρωση όλων των βουλευτών της Βουλής των
Ελλήνων διότι αυτοί είναι που θα ψηφίσουν το νομοσχέδιο της θέσπισης.
Πρέπει λοιπόν ο καθένας τους να έχει μια άποψη για αυτό το εθνικό θέμα
και δεν πρέπει να πιστεύει ότι δεν είναι της ειδικότητάς του λόγω της
οικονομικής του υφής. Η ελληνική ΑΟΖ είναι το μέλλον της Ελλάδας και
αφορά τον καθένα ως εκπρόσωπο του ελληνικού λαού. Η ενημέρωσή τους
λοιπόν είναι πολιτικό καθήκον. Διότι θα ήταν αδιανόητο ένας βουλευτής
μας να μην γνωρίζει την ουσία του θέματος, αλλιώς τι πολιτικό ον θα
είναι. Η θέσπιση γίνεται πάντα μονομερώς. Με άλλα λόγια δεν αφορά κανένα
άλλο κράτος. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει καν πλαίσιο για πολιτική
αντιπαράθεση. Αντιθέτως κράτη όπως είναι η Αλβανία, η Λιβύη, η Αίγυπτος
και η Κύπρος δεν περιμένουν μόνο την θέσπιση αλλά και την οριοθέτηση των
ΑΟΖ τους μ’ έναν επίσημο τρόπο. Γι’ αυτό λοιπόν πρέπει να επισπεύσουμε
τη διαδικασία της θέσπισης της ελληνικής ΑΟΖ για να μην έχουμε
καθυστερήσεις και στο θέμα των οριοθετήσεων. Για να γίνει πιο δυνατή η
πατρίδα μας πρέπει να κάνει και οριοθετήσεις. Τώρα μπορούμε και τώρα
πρέπει.
Αργές κινήσεις και ΑΟΖ.
Για το θέμα της ελληνικής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, βλέπουμε
αργές κινήσεις και αναρωτιόμαστε όλοι για ποιο λόγο. Πρέπει να το
ξεκαθαρίσουμε εξ αρχής ότι το θέμα της Τουρκίας και της αρνητικής
αντίδρασης αν θεσπίσουμε την ΑΟΖ μας απλά δεν στέκει. Η Κύπρος έχει
θεσπίσει την ΑΟΖ της από το 2004 και η Τουρκία όχι μόνο δεν έκανε καμία
ουσιαστική κίνηση εναντίον της, αλλά επιπλέον τώρα που βρέθηκε
αντικειμενικά φυσικό αέριο στο κοίτασμα Αφροδίτη, προσπαθεί να την
πείσει ότι ο μελλοντικός αγωγός φυσικού αερίου θα ήταν προτιμότερο να
περάσει από την περιοχή της. Η Τουρκία μπορεί να λέει ό,τι θέλει, αλλά
δεν μπορεί να κάνει ό,τι θέλει. Λόγω της Μαύρης Θάλασσας γνωρίζει πολύ
καλά κάθε άρθρο του Δικαίου της Θάλασσας και το τηρεί, ακόμα και αν δεν
το έχει υπογράψει. Παλεύει εναντίον του εδώ και δεκαετίες και τελικά δεν
κατάφερε τίποτα, ειδικά όσον αφορά στη Μεσόγειο, την οποία ήθελε να
χαρακτηρίσει ως κλειστή θάλασσα. Γιατί τώρα στη Μεσόγειο υπάρχουν
επίσημες συμφωνίες οριοθέτησης και όχι μόνο θέσπισης ειδικά στην
Ανατολική. Κατά συνέπεια, όλο το σούσουρο που γίνεται περί Τουρκίας
είναι απλώς πολύς θόρυβος για το τίποτα όσον αφορά τις διακρατικές
σχέσεις. Και αυτοί που χρησιμοποιούν τέτοιου τύπου επιχειρήματα έχουν
ξεχάσει τη συμφωνία μας με την Ιταλία περί υφαλοκρηπίδας το 1977. Κατά
συνέπεια πρέπει να αναλύσουμε διαφορετικά αυτήν την προσπάθεια για να
καθυστερήσει η θέσπιση της ελληνικής ΑΟΖ. Όταν εξετάζουμε τα στοιχεία
που αφορούν στο επίσημο Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν, αντιλαμβανόμαστε ότι η
Ελλάδα ξοδεύει σε καύσιμα 17 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Αυτά τα έξοδα
είναι, θέλουμε δεν θέλουμε, αντικειμενικά κι αν εξαιρέσουμε την μικρή
παραγωγή του Πρίνου, γίνεται αντιληπτό σε όλους ότι πρόκειται για κόστος
περί υδρογονανθράκων από το οποίο θα μπορέσουμε ν’ απαλλαγούμε όταν θα
παράγουμε από τα δικά μας αποθέματα. Και αυτό θα γίνει μόνο με το δικό
μας εργατικό δυναμικό. Όταν όμως δεν υπάρχει ΑΟΖ και λόγω των μικρών
εθνικών χωρικών υδάτων ουσιαστικά δεν γίνεται τίποτα στη θάλασσα, τότε
μπορούν ακόμα και τοπικές εταιρείες δίχως διεθνή εμβέλεια να παίζουν
μονοπωλιακά σε μια μικρή αγορά. Είναι καλό να το ξέρουμε για να μην
προβληματιζόμαστε με προσπάθειες που καθυστερούν τη θέσπιση. Δεν έχουν
βέβαια καμιά σχέση με πατριωτισμό και αφορούν αποκλειστικά οικονομικά
συμφέροντα. Αυτές οι εταιρείες δεν έχουν καταλάβει ότι θα μπορέσουν και
αυτές να παίξουν το ρόλο τους με την ελληνική ΑΟΖ και θεωρούν ότι είναι
προτιμότερο να μην ανοίξει αυτή η τεράστια αγορά για την πατρίδα μας.
Έτσι αντιδρούν και προβάλλουν, λόγω έλλειψης στρατηγικής, επιχειρήματα
όπως το προηγούμενο. Στην πραγματικότητα, επί του πρακτέου, η εθνική
πολιτική θα πρέπει να τους πείσει για να σταθούν μαζί μας σε αυτήν την
προσπάθεια, διότι η Ελλάδα μας πρέπει να ξεπεράσει τις φοβίες τους και
να περάσει στο στάδιο της ανάπτυξης.
Νέα επιτυχία της κυπριακής ΑΟΖ.
Με το δεύτερο γύρο παραχώρησης, η Κύπρος κατάφερε ένα νέο επίτευγμα.
Συνεχίζει ακατάπαυστα την πορεία της στον τομέα της ενέργειας χάρη στην
τεχνογνωσία του Σόλωνα Κασσίνη του μαχητή της Αποκλειστικής Οικονομικής
Ζώνης, ο οποίος συνεχίζει το έργο του δίχως να δίνει σημασία στους
ραγιάδες και προσπερνώντας κάθε διαδικαστικό εμπόδιο. Επί του πρακτέου, η
Κύπρος αρχίζει να γεμίζει τη σκακιέρα της ΑΟΖ της με πολύτιμα κομμάτια
που της δίνουν όλο και περισσότερη αξία. Τώρα δεν υπάρχει πια μόνο το
οικόπεδο 12 με το περίφημο κοίτασμα Αφροδίτη έρχονται άλλα τέσσερα
οικόπεδα να συμπληρώσουν αυτήν την πρώτη επιτυχία. Αυτά τα οικόπεδα
έχουν επιπλέον την ιδιότητα να βρίσκονται κοντά στα όρια της κυπριακής
ΑΟΖ. Πιο συγκεκριμένα το οικόπεδο 11 εφάπτεται με την αιγυπτιακή ΑΟΖ και
το οικόπεδο 3 εφάπτεται με τη λιβανέζικη ΑΟΖ. Συμπληρωματικά
λειτουργούν τα οικόπεδα 2 και 9 που επιτρέπουν ένα ενιαίο πλαίσιο, με
την τοπολογική έννοια, μεταξύ των 5 οικοπέδων. Τώρα πια το οικόπεδο 12
δεν είναι απομακρυσμένο από την Κύπρο αλλά ενώνεται με αυτή μέσω των
οικοπέδων 9 και 2. Από την ενεργειακή πλευρά δεν είναι τυχαίο ότι τα
οικόπεδα 9 και 11 αγγίζουν το οικόπεδο 12 όπου η ύπαρξη φυσικού αερίου
είναι δεδομένη. Πιο αναλυτικά η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου της
Κύπρου σημαίνει ότι συνεχίζουν οι τελικές διαπραγματεύσεις για τα
τεμάχια 2, 3, 9 και 11. Η διαδικασία αυτή αφορά πλέον την ιταλική
εταιρεία ΕΝΙ και την κορεατική εταιρεία Gogas για το οικόπεδο 2 και 3,
την γαλλο-ρωσική κοινοπραξία για το οικόπεδο 9 και τη γαλλική εταιρεία
TOTAL για το οικόπεδο 11. Πιο συγκεκριμένα, η κοινοπραξία αποτελείται
από τη γαλλική Total E&P Activities και τις δύο ρωσικές εταιρείες
Novatec και GP Global Resources. Γίνεται λοιπόν κατανοητό σε όλους ότι
αυτή η νέα επιτυχία της Κυπριακής ΑΟΖ έχει και γεωπολιτικές επιπτώσεις.
Δύο από τις εταιρείες είναι ευρωπαϊκές με μεγάλη παράδοση στον τομέα των
υδρογονανθράκων και δύο ρωσικές και μια ασιατική. Η Κύπρος κατάφερε με
αυτόν τον τρόπο να συγκεντρώσει ξένες χώρες στην ΑΟΖ της, πράγμα το
οποίο την ενισχύει ουσιαστικά. Επιπλέον πρέπει να συνυπολογίσουμε ότι
αυτά τα 4 νέα οικόπεδα αποτελούν την πρώτη φάση αυτού του δεύτερου γύρου
παραχώρησης που συνεχίζεται βέβαια με άλλα 5 οικόπεδα: 5,6,7,8 και 13. Η
Κύπρος ακολουθεί τη διεθνή πρακτική και δίνει σταδιακές αδειοδοτήσεις.
Σε κάθε περίπτωση με αυτήν την πρώτη φάση, ο ενεργειακός της τομέας
αποκτά μια συνεκτικότητα, η οποία είναι τοποστρατηγικά πάρα πολύ
σημαντική αφού ενώνει την Κύπρο άμεσα με το περίφημο οικόπεδο 12. Ένα
άλλο σημαντικό παράγοντα που πρέπει να επισημάνουμε είναι ότι το ποσοστό
της Κύπρου μετά τα ανακτήσιμα έξοδα θα προσεγγίζει το 70%. Επιπλέον
λόγω του συμβολαίου, οι εταιρείες πρέπει να καταβάλουν bonus υπογραφών,
που σημαίνει πρακτικά ότι η Κύπρος θα έχει άμεσα έσοδα με την υπογραφή.
Το όλο πλαίσιο δείχνει όχι μόνο τη στρατηγική που πρέπει να
ακολουθήσουμε, αλλά δικαιώνει και τη μνήμη του Τάσου Παπαδόπουλου που
τόσο προώθησε το θέμα της κυπριακής ΑΟΖ.
* Ο Νίκος Λυγερός είναι Στρατηγικός Σύμβουλος και καθηγητής γεωστρατηγικής.
Δείτε επίσης Εισήγηση του Νίκου Λυγερού στην εκδήλωση με θέμα: "ΡΙΖΕΣ ΕΛΛΗΝΩΝ - ΘΡΑΚΗ ... ΘΡΑΚΗ ΜΟΥ". Δημοτικό Θέατρο Κορίνθου. Παρασκευή 2 Νοεμβρίου 2012. ΕΔΩ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου