15 Νοεμβρίου 2019

Το σκάκι στην παιδεία!

Γράφει ο Ανδρέας Σταλίδης. 
Δημοσιεύθηκε στην Εστία, 12 Νοεμβρίου 2019.

Μόνιμη επωδός σε ό,τι θεωρούμε στραβό στη χώρα είναι ότι «μόνο με σωστή παιδεία, θα ισιώσει». Αν αρχίσουμε να απαριθμούμε τα στραβά που βλέπουμε, θέλουμε χιλιετηρίδες για να τελειώσουμε. Πόσο μάλλον για τις προτάσεις να αντιμετωπίσουμε ένα μόνο από αυτά. Θα ήταν περισσότερες από όλους τους Έλληνες επί της γης. Εγώ θα το πιάσω ανάποδα. 

Αντί να ακολουθήσω τον δρόμο από ένα πρόβλημα προς μία πλειάδα προσεγγίσων για επίλυση, θα προτείνω κάτι που δεν συμβαίνει πουθενά στον κόσμο και θα εξηγήσω τα προβλήματα που αντιμετωπίζει. Προτείνω να ενταχθεί το σκάκι στη δημόσια εκπαίδευση από το Δημοτικό για να διδάξει τα κάτωθι στις επόμενες γενιές. 
  • Στρατηγική. Ο κόπος να εκπονήσουμε ένα σχέδιο, έστω στοιχειώδες, είναι προϋπόθεση του παιχνιδιού. Γίνεται βίωμα. 
  • Προσαρμοστικότητα. Διαρκείς ελιγμοί ανάλογα με την ροή και αντιδράσεις σε απροσδόκητες κινήσεις του αντιπάλου και ανατροπή των σχεδίων. 
  • Υπευθυνότητα. Η κίνηση δεν μπορεί να αρθεί με τη θέλησή μας. Υπακοή στους κανόνες. 
  • Αξιοποίηση δεδομένων. Όλα είναι μπροστά μας και δεν επιδέχονται ούτε ερμηνείες από εξωγενείς παράγονες, ούτε δυνατότητα απόδοσης ευθυνών σε αποδιοπομπαίους τρίτους. 
  • Υπομονή. Αναμονή της επόμενης κίνησης και αξιοποίηση του χρόνου για βαθύτερο σχεδιασμό. Η υπομονή βάλλεται πανταχόθεν τη σημερινή εποχή. 
  • Αυτοσυγκράτηση. Ο θυμός και η οργή δεν αποδίδουν, άρα μαθαίνουμε να τα ελέγχουμε. Δεν οφελεί να σπάσουμε τη σκακιέρα. 
  • Κοινωνικότητα. Απαιτεί δύο παίκτες. Σπάει τη μονοτονία των ατομικών παιχνιδιών. Είναι μάλιστα εσωτερικού χώρου και παντός καιρού. 
  • Αυτοκριτική. Δυνατότητα επανάληψης του παιχνιδιού, ώστε να αξιολογηθούν τα λάθη και να διδαχθούμε από αυτά. 
  • Ευφυΐα. Εθίζει τον παίκτη να βλέπει τα πράγματα από την σκοπιά του αντιπάλου. «Τι θα έκανα εγώ στη θέση του αντιπάλου μου;». 
  • Σεβασμός αντιπάλου. Η ενδεχόμενη ήττα δεν αφήνει περιθώριο παρά για την αναγνώριση της αξίας του αντιπάλου. 
  • Προετοιμασία. Έξοχη εφαρμοργή της ρήσης ότι τύχη είναι όταν η προετοιμασία συναντάει την ευκαιρία. 
  • Τακτική και προτεραιότητες. Τα υπολογισμένα ρίσκα και οι τυχόν θυσίες βοηθούν το ξεκαθάρισμα προτεραιοτήτων. Τι είναι σημαντικό και τι όχι. 
  • Αποφασιστικότητα και αυτοσυγκέντρωση. Ο επί 27 χρόνια προπονητής της ποδοσφαιρικής ομάδας της Μάντσεστρ Γιουνάϊτεντ Άλεξ Φέργκιουσον γράφει στο βιβλίο του ότι ζητούσε από τους παίκτες του να παίζουν γρήγορο σκάκι (μπλιτζ), διότι έτσι εκπαίδευαν τον εαυτό τους να προβλέπουν την επόμενη κίνηση συμπαικτών και αντιπάλων και να αποφασίζουν πολύ γρήγορα, όπως απαιτούσε το άθλημά τους, πώς θα κινηθούν. 
  • Ανίχνευση αδυναμιών. Ο Λιβανέζος ακαδημαϊκός Νασσίμ Νίκολας Ταλέμπ στο βιβλίο του Μαύρος Κύκνος, εξηγεί ότι μία ενδημική αδυναμία του ανθρώπινου εγκεφάλου είναι ότι τείνει να αναζητά γύρω του τα δεδομένα που ενισχύουν την ήδη διαμορφωμένη άποψη ή αντίληψή του για τον κόσμο. Περιγράφει όμως πως η ακριβώς αντίθετη τακτική, αποκρούει αυτόν τον μηχανισμό δημιουργίας προκαταλήψεων. Συνιστά λοιπόν να ψάχνουμε τα αδύνατα σημεία των θεωριών μας, να σκεπτόμαστε ποιες συνθήκες, ποια δεδομένα τις ανατρέπουν. Να στρεφόμαστε στο τι θα αποδυνάμωνε την κοσμοθεωρία μας. Διαπίστωσε ότι οι μεγάλοι σκακιστές είχαν αναπτύξει τέτοιες μεθόδους. 
Μπορούμε να σκεφτούμε λοιπόν πόσα οφέλη θα είχε η κοινωνία, αν μία γενιά ήταν σφυρηλατημένη από τα μέσα του Δημοτικού Σχολείου με το σκάκι; Σε όλα τα επίπεδα, συμπεριλαμβανομένης ασφαλώς και της πολιτικής αντιπαράθεσης στη δημόσια σφαίρα.

Αντίβαρο




Share

3 σχόλια:

Άκων είπε...

Στις χώρες του
"υπαρκτού σοσοαλισμού"
το σκάκι είχε προωθηθεί
με κάθε τρόπο
και
-εκτός απο τον
πρωταθλητισμό-
είχε εξαπλωθεί
ευρύτατα στις μάζες.

Μήπως γιατί προωθεί
έναν

μ η χ α ν ι σ τ ι κ ό

τρόπο σκέψης,
όπου

η δ ι ά κ ρ ι σ η
γίνεται ...
αγαθό εν ανεπαρκεία;

(Ανάλογο αποτέλεσμα
προκαλεί
η υπεραπασχόληση με τα
μαθηματικα.)


Επίσης, οι υπολογιστές
παίζουν καλύτερο σκάκι
απο τον άνθρωπο,

που σημαίνει νομίζω
οτι τα χαρακτηριστικά
που δίνουν στον άνθρωπο
την
μ ο ν α δ ι κ ό τ η τ ά τ ο υ
μάλλον δεν καλλιεργουνται
στο σκάκι.


Από την άλλη έχουμε το
παράδειγμα των

Πατέρων της εκκλησίας μας
που μελετώντας σε βάθος

την Ελληνική γλώσσα

και φροντίζοντας
παράλληλα για την

κ α θ α ρ ό τ η τ α

του ν ο ό ς

έγιναν αιώνια
παραδείγματα

σ ω σ τ ή ς
π α ι δ ε ί α ς.

ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ είπε...

Αγαπητε Ακων το σκακι ειναι ενα πολυ αγαπημενο παιχνιδι σκεψης που αληθινα ειναι εξαιρετικως χρησιμο για τα παιδια μας.
Ωστοσο συμφωνω οτι πρεπει να μπει στις σωστες βασεις για να γινει ένα σωστο και χρησιμο "οπλο" στην φαρετρα των παιδιων μας...
Αν δεν συνδυαστει με την ελληνορθοδοξη παιδεία και δεν τεθει υπο το πρισμα της διδασκαλιας των Πατερων μας τοτε μπορει να εξελιχθεί σε όλεθρο οπως ακριβως λες με την υπερμετρη διδασκαλια μαθηματικων....

Παντως για να διαπιστωσεις κι εσυ τι ειδους πολεμος γινεται διαδικτυακα στην πιστη μας να σου υποδειξω ενα άρθρο στο οποιο εχει αρχισει ενας διαλογος στα σχολια που ισως βρεις ενδιαφεροντα....
https://koukfamily.blogspot.com/2019/11/blog-post_27.html

Άκων είπε...

Πολύ σωστά θέτεις
το θέμα

και προσωπικά έχω παιξει
ατέλειωτες ώρες σκάκι
στα νειάτα μου

και λυπάμαι που δεν
γνωρίζω περισσοτερατα μαθηματικά,
για να αντιληφθω
βαθύτερα τα σχετικά
με τα
μαθηματικά παράδοξα.


Η αντιρησή μου
είναι στο να
αποτελουν τον

κύριο άξωνα

παιδείας

γιατί δημιουργούν
λάθος αντίληψη

για την ζωή

και τον άνθρωπο.


Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.