Ας δούμε πρώτα τις ακόλουθες οκτώ πτυχές της κρίσης.
1. Το Ιράν ήταν απολύτως απροετοίμαστο για την αιφνιδιαστική επίθεση του Ισραήλ. Το Ιράν είχε υποτιμήσει τις ισραηλινές απειλές, θεωρώντας ότι επρόκειτο απλώς για μπλόφες. Ωστόσο, το Ισραήλ είχε προετοιμαστεί σχολαστικά για πόλεμο, δοκιμάζοντας προηγουμένως τις αντιδράσεις του Ιράν. Η αποτελεσματικότητα της επίθεσης, που σχεδόν αποδεκάτισε τη στρατιωτική ηγεσία και τις αντιαεροπορικές δυνατότητες του Ιράν την πρώτη μέρα, αναδεικνύει τη έλειψη προετοιμασίας της χώρας. Αυτό είναι ένα σκληρό ιστορικό μάθημα κατά του εφησυχασμού και της επιδίωξης της ειρήνης μέσω του κατευνασμού, καθώς ο πόλεμος μπορεί να έρθει χωρίς προειδοποίηση και με τεράστια αγριότητα.
2. Οι δυνατότητες των δύο χωρών είναι ασύμμετρες: Η πολεμική αεροπορία του Ισραήλ χρησιμοποιεί προηγμένα μαχητικά για πλήγματα μεγάλης εμβέλειας και ακριβείας, ενώ το Ιράν, που δεν διαθέτει συγκρίσιμα αεροσκάφη, βασίζεται σε μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους με ποσοστό επιτυχίας μόνο 10%-30% λόγω της αναχαίτισής τους από την αμερικανική, ιορδανική και ισραηλινή αεράμυνα. Ακόμα κι αν ισχύει ο ισχυρισμός του Ιράν πως διαθέτει 2.000 πυραύλους, κάποια στιγμή θα εξαντληθούν, σε αντίθεση με το οπλοστάσιο του Ισραήλ που τροφοδοτείται αδιαλείπτως από τις ΗΠΑ. Επιπλέον, με την αεράμυνά του κατεστραμμένη, το πυραυλικό οπλοστάσιο του Ιράν είναι εκτεθειμένο στις ισραηλινές επιθέσεις.
3. Οι αναφορές των ΜΜΕ δείχνουν ότι η εκτεταμένη, πολυετής διείσδυση της Μοσάντ στο Ιράν ήταν ζωτικής σημασίας για την επιτυχία της ισραηλινής επίθεσης. Πριν από τα πλήγματα των μαχητικών αεροσκαφών, η Μοσάντ δημιούργησε βάσεις μη επανδρωμένων αεροσκαφών γύρω από τις ιρανικές στρατιωτικές και πυραυλικές εγκαταστάσεις, οι οποίες αρχικά στόχευσαν και αποδυνάμωσαν την αεράμυνα του Ιράν. Παρά τους ισχυρισμούς του Ιράν για την κατάρριψη τριών ισραηλινών F-35, δεν υπάρχουν οριστικές αποδείξεις. Οι προσπάθειες αντιποίνων του Ιράν φαίνεται να είναι περιορισμένες λόγω των κατώτερων κατασκοπευτικών του δυνατοτήτων σε σύγκριση με εκείνες του Ισραήλ. Επιπλέον, ο ΙΕΑ (Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας), χρησιμεύει ως πηγή πληροφοριών για το Ισραήλ, υπογραμμίζοντας τη σημασία των κατασκοπευτικών επιχειρήσεων, οι οποίες συχνά ξεπερνούν σε αξία τα στρατιωτικά πλήγματα. Οι κατασκοπευτικές δυνατότητες του Ισραήλ είναι σημαντικά μεγαλύτερες από τη στρατιωτική του ισχύ.
4. Το Ισραήλ έχει προετοιμαστεί σχολαστικά για αυτή την επίθεση επί σειρά ετών, θεωρώντας την στρατιωτική επικράτηση επί του Ιράν ως μια κομβική ιστορική επιχείρηση. Το Ισραήλ γνώριζε για την επιχείρηση της Χαμάς «Πλημμύρα του Αλ Άκσα» της 7η Οκτωβρίου 2023, αλλά δεν παρενέβη, ενορχηστρώνοντας μάλιστα μια επίθεση με ελικόπτερο στην παραλία εναντίον δικών του πολιτών για να κατασκευάσει μια επιπλέον σφαγή αμάχων από την Χαμάς. Αυτή η στρατηγική μοιάζει με την προσέγγιση του προέδρου Ρούσβελτ στο Περλ Χάρμπορ, που παρά το ότι γνώριζε τις κινήσεις του Ιαπωνικού στόλου, επέτρεψε να πραγματοποιηθεί η επίθεση και στη συνέχεια την χρησιμοποίησε ως δικαιολογία για να εμπλακούν οι ΗΠΑ στον πόλεμο. Μετά την «Πλημμύρα του Αλ Άκσα», το Ισραήλ αποδεκάτισε όχι μόνο τη Χαμάς αλλά και τη Χεζμπολάχ στο Λίβανο και ανέτρεψε το καθεστώς Άσαντ στη Συρία, τον βασικό περιφερειακό σύμμαχο του Ιράν. Με το Ιράν απομονωμένο και τους πληρεξουσίους του στη Μέση Ανατολή εξουδετερωμένους, το Ισραήλ εισέβαλε ταχύτατα, στοχεύοντας στις πυρηνικές του εγκαταστάσεις και την επιστημονική και στρατιωτικη του ηγεσία. Αυτό αποδεικνύει την αξία του Ισραήλ στον στρατηγικό σχεδιασμό, την υπομονή του και την ικανότητά του στην επίτευξη ενός μοναδικού, αποφασιστικού πλήγματος.
5. Στην τελευταία σύγκρουση Ινδίας-Πακιστάν, η Ινδία ήταν ο επιτιθέμενος, αλλά το Πακιστάν βγήκε νικητής λόγω της στρατηγικής του εξάρτησης από την κινεζική στρατιωτική υποστήριξη. Εν τω μεταξύ, η εξάρτηση του Ιράν από τα αμερικανικά και ρωσσικά όπλα, σε συνδυασμό με την αποξένωσή του από την Κίνα και την Ρωσσία, καθώς επιχειρούσε να προσεγγίσει τις ΗΠΑ, το άφησε ευάλωτο. Αν το Ιράν είχε ακολουθήσει τα βήματα του Πακιστάν, εγκαταλείποντας τις ψευδαισθήσεις για υποστήριξη από πλευράς ΗΠΑ και βασιζόταν πλήρως στην κινεζική στρατιωτική βοήθεια, η κατάστασή του ίσως να μην ήταν τόσο άσχημη σήμερα. Το βασικό μάθημα εδώ είναι η σημασία της επιλογής της σωστής στρατηγικής συμμαχίας.
6. Εξετάζοντας τη δομή εξουσίας του Ιράν, ο εκλεγμένος πρόεδρος επισκιάζεται από τον ανώτατο πνευματικό ηγέτη, τον Χαμενεΐ. Η χώρα διαθέτει δύο κύριες στρατιωτικές δυνάμεις: τις ιρανικές ένοπλες δυνάμεις, που διοικούνται από τον Χαμενεΐ, και το Ιρανικό Σώμα Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης, το οποίο διαθέτει σημαντική οικονομική δύναμη, ιδίως από την εκμετάλευση των υδρογονανθράκων. Επιπλέον, πρόκειται για μια θεοκρατία, όπου η αζέρικη μειονότητα και όχι η περσική πλειοψηφία ελέγχει το κράτος. Υπάρχουν δύο βασικές πολιτικές παρατάξεις: οι αντιαμερικανοί σκληροπυρηνικοί και οι φιλοδυτικοί μεταρρυθμιστές, με τους τελευταίους να αποτελούν στόχους της δυτικής επιρροής και της ισραηλινής διείσδυσης. Η προχωρημένη ηλικία του Χαμενεΐ, στα 85 του χρόνια, τροφοδοτεί την αβεβαιότητα για το μέλλον του Ιράν. Αυτό το πολύπλοκο πλαίσιο έχει προκαλέσει εδώ και καιρό εσωτερικές διαμάχες, με το έθνος να παλεύει με ζητήματα όπως η κοσμικότητα έναντι της θρησκείας, ο διεθνής του προσανατολισμός, οι σχέσεις του με τις ΗΠΑ και οι πυρηνικές του φιλοδοξίες. Αυτά τα επίμονα διλήμματα βυθίζουν τώρα το Ιράν σε μια κρίσιμη κατάσταση.
7. Οι ΗΠΑ, ιδιαίτερα υπό τον Τραμπ, έχουν επιβάλει αυστηρές κυρώσεις στο Ιράν, προκαλώντας σοβαρή οικονομική πίεση. Ο πληθωρισμός έχει εκτοξευθεί στο 40%, ωθώντας το χρηματοπιστωτικό σύστημα στα όριά του. Αυτή η ένταση μπορεί να προκαλέσει σημαντικές πολιτικές και κοινωνικές κρίσεις. Οι ΗΠΑ και η Δύση έχουν υποκινήσει αρκετές «έγχρωμες επαναστάσεις». Η διείσδυση του Ισραήλ στο Ιράν διευκολύνεται από ανθρώπους που είναι πρόθυμοι να προδώσουν τη χώρα τους με αντάλλαγμα χρήμματα. Αν το Ιράν είχε ακολουθήσει το παράδειγμα της Βόρειας Κορέας, αντιστεκόμενο και επιδιώκοντας την απόκτηση πυρηνικών όπλων, θα μπορούσε να είχε αποτρέψει τις επιθέσεις και τους εκφοβισμούς του Ισραήλ.
8. Σύμφωνα με την απόφαστη του ΟΗΕ το 1947, το Ισραήλ, έχει έκταση 15.200 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Ωστόσο, σήμερα έχει επεκταθεί και κατέχει περίπου 25.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, με πληθυσμό το ένα όγδοο του Ιράν και ΑΕΠ 524 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2024, που ξεπερνά το Ιράν κατά 100 δισεκατομμύρια δολάρια. Παρά το γεγονός ότι διαθέτει μόλις το 1% της έκτασης του Ιράν, η στρατιωτική του δύναμη ενισχύεται από δύο κύριους υποστηρικτές: τις ΗΠΑ, την παγκόσμια οικονομική και στρατιωτική υπερδύναμη, και την αινιγματική κοινοπραξία του εβραϊκού κεφαλαίου. Αυτός ο «Μικρός Κυρίαρχος της Μέσης Ανατολής» έχει επικρατήσει σε περιφερειακές συγκρούσεις με οικονομική υποστήριξη από τις ΗΠΑ και τους Εβραίους. Χωρίς αυτούς, το Ισραήλ μπορεί να είχε κατακλυστεί από τους γείτονές του. Η συνεχής επιθετικότητα του Ισραήλ είναι ουσιαστικά ένας μακροχρόνιος πόλεμος δι’ αντιπροσώπων για το αμερικανικό και το εβραϊκό κεφάλαιο εναντίον κρατών της Μέσης Ανατολής. Παλαιότεροι αντίπαλοι, όπως η Ιορδανία και η Αίγυπτος, έχουν αποδυναμωθεί ή έχουν αφομοιωθεί, με την Ιορδανία να ευθυγραμμίζεται με το Ισραήλ και την Αίγυπτο να αποφεύγει την άμεση αντιπαράθεση. Η Συρία, κάποτε ισχυρή, τώρα έχει καταστραφεί. Οι τρέχουσες προκλήσεις του Ιράν αντικατοπτρίζουν τις επιπτώσεις της περιφερειακής κυριαρχίας των ΗΠΑ και του Ισραήλ, που ενεργούν ως πράκτορές τους. Χωρίς σημαντική εξωτερική υποστήριξη, τα έθνη της Μέσης Ανατολής είναι καταδικασμένα σε μια τραγική μοίρα αδυναμίας και ευαλωτότητας.
Ενόψει της παραπάνω κατάστασης, πρέπει να ανησυχούμε για το τι θα συμβεί εάν το Ιράν ηττηθεί από το Ισραήλ; Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στην Μέση Ανατολή και στον κόσμο;
1. Το Ιράν εκτείνεται σε 1,645 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα -18ο παγκοσμίως- και κατέχει σημαντικό πληθυσμό 88,55 εκατομμυρίων, που κατοικεί κυρίως στο Ιρανικό Οροπέδιο. Η στρατηγική του θέση συνδέει την Κασπία Θάλασσα στα βόρεια και τον Περσικό Κόλπο στα νότια, καθιστώντας το ένα ευρασιατικό σταυροδρόμι. Ως το κορυφαίο αντι-αμερικανικό και αντι-ισραηλινό έθνος της Μέσης Ανατολής, η πτώση του δεν θα άφηνε καμία περιφερειακή δύναμη να αμφισβητήσει την κυριαρχία των ΗΠΑ και του Ισραήλ. Μετά την ήττα του, η Μέση Ανατολή πιθανότατα θα υποτασσόταν εκ νέου στις ΗΠΑ, εξασφαλίζοντας το Ισραήλ για τα επόμενα 10-20 χρόνια. Αυτό θα επέτρεπε στο Ισραήλ να εξαλείψει τις δυνάμεις των Χούθι και να διαλύσει τη Χαμάς και τη Χεζμπολάχ, επεκτείνοντας την επιρροή του στη Συρία. Η ισχύς των ΗΠΑ θα επεκτεινόταν στην Κασπία, απειλώντας ενδεχομένως τη Ρωσσία και την Κεντρική Ασία.
2. Δεδομένου του ότι το Ιράν αποτελεί βασικό κόμβο για τη διασύνδεση της Ευρασιατικής ηπείρου και την ανοικοδόμηση της χερσαίας ισχύος της Κίνας, εάν η κατάσταση στο Ιράν αλλάξει ή ακόμη και αντιστραφεί, η πρωτοβουλία «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος» της Κίνας θα μπλοκαριστεί, η ασφάλεια του Οικονομικού Διαδρόμου Κίνας-Πακιστάν, ιδίως του λιμανιού Γκουαντάρ, θα απειληθεί και η ασφάλεια των ενεργειακών και εμπορικών καναλιών της Κίνας στον Περσικό Κόλπο, την Αραβική Θάλασσα και τον Ινδικό Ωκεανό θα επηρεαστεί. Ταυτόχρονα, η σχέση της Κίνας με τη Σαουδική Αραβία και άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής θα υποστεί σημαντικές αλλαγές. Ανεξάρτητα της ψυχρής στάσης που έχει κρατήσει το Ιράν απέναντι της στο παρελθόν, η Κίνα οφείλει να θεωρήσει το ιρανικό ζήτημα ως μια σημαντική παράμετρο που σχετίζεται με την γεωστρατηγική, ενεργειακή και εμπορική της ασφάλεια, καθώς και ως έναν κρίσιμο παράγοντα που σχετίζεται με τον γεωπολιτικό ανταγωνισμό μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ.
3. Σε περίπτωση που το Ιράν αποτύχει και οι ΗΠΑ εισέλθουν εκ νέου στην Μέση Ανατολή, θα δώσουν προτεραιότητα στην εξασφάλιση των υδρογονανθράκων της περιοχής ως εργαλείου για την ενίσχυση του αμερικανικού δολαρίου. Αυτό θα προωθούσε τον υπό την ηγεσία των ΗΠΑ «Οικονομικό Διάδρομο Ινδίας-Μέσης Ανατολής-Ευρώπης» (IMEC), αμφισβητώντας την Πρωτοβουλία «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος», με μια σιδηροδρομική γραμμή που θα συνδέει την Ινδία και τη Μέση Ανατολή. Αυτό θα μπορούσε να περιθωριοποιήσει την Κίνα και να φέρει ινδικές δυνάμεις στην περιοχή. Δεδομένης της στρατηγικής σημασίας του Ιράν για την Κίνα και τη Ρωσσία, και τα δύο έθνη θα πρέπει να συνεργαστούν για να αποτρέψουν έναν πόλεμο που θα υποκινηθεί από το Ισραήλ, να διασφαλίσουν την αντίσταση του Ιράν και να διατηρήσουν την περιφερειακή σταθερότητα, αποφεύγοντας μια «έγχρωμη επανάσταση» ή την πλήρη ευθυγράμμιση του Ιράν με τις ΗΠΑ, αποτρέποντας έτσι περαιτέρω χάος στη Μέση Ανατολή και σημαντικές μετατοπίσεις στη δυναμική ισχύος της περιοχής.
4. Η Κίνα οφείλει να συνδέσει τον ρωσσο-ουκρανικό πόλεμο με την ισραηλινο-ιρανική σύγκρουση. Εάν η Ρωσσία και το Ιράν αποτύχουν, η Κίνα πιθανότατα θα συγκεντρώσει το σύνολο της επιθετικότητας των ΗΠΑ. Η σταθερότητα και η ανάπτυξη της Κίνας εξαρτώνται από το αν αυτές οι χώρες θα διατηρήσουν την προσοχή των ΗΠΑ. Για να αποτρέψει μια καταστροφική γεωστρατηγική μετατόπιση, η Κίνα θα πρέπει να υποστηρίξει σθεναρά το Ιράν, διασφαλίζοντας ότι δεν θα υποκύψει στις πιέσεις των ΗΠΑ. Μια νίκη των ΗΠΑ επί του Ιράν θα εξαλείψει τα περιφερειακά αναχώματα της Κίνας και θα την εκθέσει σε άμεση αμερικανική και συμμαχική ισχύ πυρός, οδηγώντας σε μια σοβαρή γεωπολιτική κρίση στη Μέση Ανατολή, την Κεντρική Ασία και τη Νότια Ασία. Έτσι, η αποτροπή της ήττας του Ιράν είναι ζωτικής σημασίας για τα συμφέροντα της Κίνας.
5. Προκειμένου να επιβιώσει το Ιράν, υπάρχουν δύο κύριες στρατηγικές. Η πρώτη είναι η κινητοποίηση του έθνους σε μια ολοκληρωτική μάχη εναντίον του Ισραήλ και των ΗΠΑ, διασφαλίζοντας ότι ούτε η χώρα ούτε το ηθικό της θα καταρρεύσουν. Μόνο το Ιράν μπορεί να σώσει τον εαυτό του. Γεωγραφικά και δημογραφικά, είναι σχεδόν αδύνατο για τις ΗΠΑ και το Ισραήλ να κατακτήσουν πλήρως το Ιράν εάν παραμείνει αποφασισμένο να αντισταθεί. Η δεύτερη στρατηγική είναι η απόλυτη ευθυγράμιση του Ιράν με την Κίνα, η άντληση μαθημάτων από την πρόσφατη ινδο – πακιστανική σύγκρουση και ο εξοπλισμός του αποκλειστικά από κινεζικά όπλα. Το Ιράν δεν έχει άλλη εναλλακτική από το να εγκαταλείψει τις αυταπάτες του σχετικά με τις ΗΠΑ και να στραφεί στην Κίνα για την απόκτηση στρατιωτικού εξοπλισμού. Εφαρμόζοντας αυτές τις δύο στρατηγικές, το Ιράν θα γίνει αήττητο. Εφ’ όσον το Ιράν δεν γονατίσει, δεν παραδοθεί και διασφαλίσει τη συμμαχία του με την Κίνα, χρησιμοποιώντας τους υδρογονάνθρακες και τα ορυκτά του, η νίκη είναι εφικτή. Το Πακιστάν αποτελεί παράδειγμα αυτής της προσέγγισης.
Αυτή τη φορά το Ισραήλ δεν προσποιείται, αλλά διεξάγει έναν πόλεμο με διακύβευμα το εθνικό του πεπρωμένο. Είτε οι Ηνωμένες Πολιτείες το επιθυμούν είτε όχι, τελικά θα παρασυρθούν σε αυτόν τον πόλεμο. Δεδομένου ότι αυτός ο πόλεμος έχει σημαντικό αντίκτυπο στην παγκόσμια γεωστρατηγική, εμπορική και ενεργειακή ασφάλεια της Κίνας, η Κίνα οφείλει να εξετάσει το ενδεχόμενο να βοηθήσει το Ιράν. Ας μην θεωρηθεί πως η νίκη ή η ήττα του Ιράν δεν έχει καμία σχέση με την Κίνα. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι το Ιράν είναι ένα σημαντικό πιόνι στο γεωπολιτικό παιχνίδι της Κίνας με τις Ηνωμένες Πολιτείες στη Μέση Ανατολή, και ένας βασικός κόμβος για την Κίνα προκειμένου να επιχειρήσει στην ευρασιατική ήπειρο, να προωθήσει την Πρωτοβουλία «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος», να αναβιώσει την χερσαία της ισχύ και να προχωρήσει προς την εθνική της αναζωογόνηση. Είναι μια σπάνια ευκαιρία για την Κίνα να αναλάβει την πρωτοβουλία να εξαντλήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες εκτός κινεζικού εδάφους και να νικήσει τις εβραϊκές κεφαλαιακές δυνάμεις.
Φυσικά, αν το Ιράν είναι πρόθυμο να ηττηθεί και να χαθεί, κανείς δεν μπορεί να το σώσει. Αλλά πιστεύω ότι το Ιράν δεν είναι μια χώρα που είναι πρόθυμη να ταπεινωθεί, αλλά μια χώρα που μπορεί να αντισταθεί γενναία στην ισραηλινή επιθετικότητα. Αφού βιώσει κάθε είδους ταπείνωση, ζημιά και κακουχία, το Ιράν σίγουρα θα σταθεί όρθιο και θα πολεμήσει γενναία.
Πηγή για το πρωτότυπο: Kunlunce.com
Απόδοση: Πετροβούβαλος/Αβέρωφ
Σχετικό άρθρο στον Αβέρωφ: «Η Μεγάλη Σκακιέρα» Redux: Πίσω από την Ισραηλινή επίθεση εναντίον του Ιράν υποκρύπτεται η επιχείρηση γεωπολιτικού περιορισμού της Κίνας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου