11 Απριλίου 2025

Η λάθος αποκατάσταση της Ακρόπολης: Τη γκρέμισαν, τη ξανάχτισαν και μετά το μετάνιωσαν

 
Όταν ο Παναγής Καββαδίας ανέλαβε την εποπτεία της Ακρόπολης στα τέλη του 19ου αιώνα, το όραμά του ήταν ξεκάθαρο: να επαναφέρει τον βράχο στην αρχαία του «καθαρότητα». Στα μάτια του, η Ακρόπολη ήταν ένα ιερό της κλασικής εποχής που είχε αλλοιωθεί από αιώνες μεσαιωνικών και οθωμανικών προσθηκών. Και ξεκίνησε την αποκαθήλωση.
 
Ανάμεσα στο 1885 και το 1890, ολόκληρες εκκλησίες, σπίτια και διοικητικά κτίρια κατεδαφίστηκαν. Οι μεσαιωνικοί πύργοι, οι βυζαντινοί ναΐσκοι και οι οθωμανικές οικίες θεωρήθηκαν «παραφωνίες». Το όραμα της αρχαιολατρίας ήθελε τον βράχο να επιστρέψει στην εποχή του Περικλή – έστω κι αν αυτό σήμαινε να σβηστεί η υπόλοιπη ιστορία του. 
 
Η ιδέα δεν ήταν ελληνική πρωτοτυπία. Στην Ευρώπη του 19ου αιώνα επικρατούσε το ρεύμα της «ιδεατής αποκατάστασης»: οι αρχαιολόγοι και μηχανικοί προσπαθούσαν να ξαναχτίσουν μνημεία όπως “θα έπρεπε” να ήταν, συχνά βασισμένοι σε εικασίες. Έτσι έγινε και στην Ακρόπολη, με τον αρχιτέκτονα Νικόλαο Μπαλάνο να αναλαμβάνει αναστηλώσεις. 
 
Όμως η τεχνογνωσία δεν ήταν επαρκής. Οι επεμβάσεις έγιναν χωρίς σύγχρονες μεθόδους τεκμηρίωσης. Μάρμαρα μπήκαν σε λάθος σημεία, αρμοί ενώθηκαν με μολύβι και σίδερο που διαβρώνονταν, και κομμάτια του Ερεχθείου και των Προπυλαίων μετακινήθηκαν με αυθαίρετες λογικές. Η Ακρόπολη ξαναχτίστηκε – αλλά όχι σωστά. 
 
Για δεκαετίες, το έργο θεωρήθηκε επιτυχία. Ο Καββαδίας επαινέθηκε, η Ακρόπολη έγινε σύμβολο «καθαρού αρχαίου ελληνικού μεγαλείου», απαλλαγμένου από τη «βάσανο της ιστορικής συνέχειας». Όμως οι ζημιές φάνηκαν αργότερα. Κακοσυναρμογές, φθορά, απώλεια αυθεντικού υλικού και, πάνω απ’ όλα, εξαφάνιση μνημείων μεταγενέστερων εποχών. 
 
Στον 20ό αιώνα, ειδικά μετά το 1975, ξεκίνησε ένα νέο πρόγραμμα αναστήλωσης. Αυτή τη φορά, ο στόχος ήταν η αποκατάσταση των λαθών των προηγούμενων αποκαταστάσεων. Πολλά από τα κομμάτια που είχαν τοποθετηθεί λάθος, ξηλώθηκαν. Κάποια δεν μπόρεσαν ποτέ να επιστρέψουν στη σωστή τους θέση. Η ζημιά είχε γίνει. 
 
Η Ακρόπολη είναι σήμερα ένας βράχος που φέρει όχι μόνο τα μνημεία της αρχαιότητας, αλλά και τα σημάδια των ανθρώπων που επιχείρησαν να την “σώσουν” με υπερβολικό ενθουσιασμό. Η πρόθεση ήταν ευγενής, το αποτέλεσμα όμως δίδαξε πως η αρχαιολογία θέλει υπομονή, επιστημονικότητα και σεβασμό προς όλες τις εποχές – όχι μόνο προς μία.
 



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 10:00 π.μ.
Κατηγορία Θέματος ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.