Υπήρξε μια εποχή που τα αεροπορικά ταξίδια ενσάρκωναν μια ορισμένη αξιοπρέπεια. Οι άνθρωποι ντύνονταν ανάλογα με την περίσταση, η εξυπηρέτηση ήταν προσεκτική και το ίδιο το ταξίδι είχε αξία πέρα από την απλή μεταφορά. Μετά από χρόνια επιβίβασης σε αεροπλάνα εβδομαδιαίως για δουλειά και αναψυχή -για διάφορους λόγους- πετάω πολύ λιγότερο τα τελευταία χρόνια. Το πρόσφατο ταξίδι μου με την οικογένειά μου δεν με έκανε να μετανιώσω για την παύση - στην πραγματικότητα, αποκάλυψε πόσο πολύ έχουμε απομακρυνθεί από αυτή την κάποτε εκλεπτυσμένη και με σεβασμό προσέγγιση στα ταξίδια.
Αυτό που με εντυπωσιάζει βαθύτερα είναι η φαινομενικά σκόπιμη, συστηματική αποανθρωποποίηση που καθορίζει πλέον την εμπειρία. Μας περνούν από το θέατρο ασφαλείας όπου μας ακτινοβολούν οι σαρωτές πλήρους σώματος, μας χωρίζουν τυχαία από τα υπάρχοντά μας και τους συνταξιδιώτες μας, μας χουφτώνουν άγνωστοι με στολές και μας αναγκάζουν να στεκόμαστε χωρίς παπούτσια και ζώνη σε μια παράσταση που παριστάνει την ασφάλεια αλλά περισσότερο μοιάζει με τελετουργικό εξευτελισμό. Τα δεδομένα υποστηρίζουν αυτή την αντίληψη: σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου Cornell του 2023, οι έλεγχοι της TSA έχουν ποσοστό αποτυχίας 95% όσον αφορά την ανίχνευση πραγματικών απειλών, ενώ καθημερινά αφαιρούν με επιτυχία την αξιοπρέπεια εκατομμυρίων ανθρώπων.
Ο εξευτελισμός συνεχίζεται καθ' όλη τη διάρκεια του ταξιδιού. Οι αεροπορικές εταιρείες έχουν μειώσει το πλάτος των καθισμάτων κατά μέσο όρο κατά 3,5 ίντσες και τον χώρο για τα πόδια κατά 4 ίντσες τις τελευταίες δύο δεκαετίες, ενώ ταυτόχρονα έχουν αυξήσει τον αριθμό των καθισμάτων ανά αεροσκάφος έως και 30%. Δεν μπορώ να μην αναρωτηθώ αν αυτό δεν είναι τυχαίος σχεδιασμός, αλλά μάλλον υπολογισμένη ταλαιπωρία που σχεδιάστηκε για να αποκομίσουν το μέγιστο δυνατό κέρδος, ενώ παράλληλα οι επιβάτες προετοιμάζονται να περιμένουν και να αποδέχονται όλο και πιο εξευτελιστική μεταχείριση.
Η αδυσώπητη ώθηση προς την Real ID*** και τα ψηφιακά συστήματα ταυτοποίησης αντιπροσωπεύει κάτι πολύ πιο ύπουλο από την απλή διαδικαστική εξέλιξη. Αυτά τα συστήματα κωδικοποιούν μια συσκευή επιτήρησης που μετατρέπει την ελευθερία της μετακίνησης σε ένα διαρκώς ελεγχόμενο προνόμιο - ένα προνόμιο που αντικατοπτρίζει τη μεγαλύτερη, υφέρπουσα εξομάλυνση του ψηφιακού ελέγχου σε κάθε πτυχή της ζωής. Παραδίδουμε τα βιομετρικά μας δεδομένα όχι επειδή βελτιώνουν αποδεδειγμένα την ασφάλεια, αλλά επειδή έχουμε μάθει να αποδεχόμαστε την επεμβατική παρακολούθηση ως το τίμημα της κινητικότητας.
***Σημ.: Παραλλαγή της ντόπιας “Νέας Ταυτότητας” ..ένα ακόμα εργαλείο αδυσώπητης επιτήρησης από την κοινωνιοπαθή ελίτ.
Ενώ έλειπα, κατέληξα σε μια συζήτηση με έναν βετεράνο πιλότο -που τώρα πετάει ιδιωτικά αεροσκάφη μετά την αναγκαστική συνταξιοδότηση στα 65 του- η οποία αποκάλυψε μια άλλη διάσταση αυτής της παρακμής. Η εμπορική αεροπορική βιομηχανία απομακρύνει συστηματικά τους πιο έμπειρους πιλότους της μέσω υποχρεωτικών πολιτικών ηλικίας και όχι μέσω αξιολογήσεων ικανοτήτων, δημιουργώντας ένα κενό εμπειρίας που καλύπτεται από λιγότερο έμπειρους πιλότους που λειτουργούν υπό την πίεση της μεγιστοποίησης της αποτελεσματικότητας και της περικοπής του κόστους. Εν τω μεταξύ, ο πιλότος με ενημέρωσε για το πώς οι πρωτοβουλίες για την διαφορετικότητα δίνουν προτεραιότητα στους δημογραφικούς στόχους έναντι των αποδεδειγμένων ικανοτήτων - πράγμα που ενδεχομένως θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια. Εάν δεν έχετε την οικονομική δυνατότητα να πετάξετε ιδιωτικά, έχετε κολλήσει με αυτό το όλο και πιο προβληματικό σύστημα.
Τα οικονομικά της πτήσης έχουν επίσης μετασχηματιστεί. Βασικές υπηρεσίες που κάποτε συμπεριλαμβάνονταν - αποσκευές, επιλογή θέσης, ακόμη και νερό - έχουν αποσυνδεθεί και επανασυσκευαστεί ως premium επιλογές. Σύμφωνα με τις εκθέσεις του κλάδου, οι αεροπορικές εταιρείες απέκτησαν πάνω από 75 δισεκατομμύρια δολάρια σε παρεπόμενες χρεώσεις μόνο το 2023 - έσοδα που αντλήθηκαν όχι με την προσθήκη αξίας, αλλά με την εσκεμμένη υποβάθμιση της τυπικής εμπειρίας και τη χρέωση για την αποκατάσταση τμημάτων αξιοπρέπειας.
Αυτό δεν είναι ελευθερία. Ωστόσο, το υπομένουμε επειδή θέλουμε -ή πρέπει- να πάμε κάπου. Είναι η τέλεια συμπύκνωση αυτού που έχω αποκαλέσει στο παρελθόν «Το Τίμημα της Ευκολίας» - η προθυμία μας να ανταλλάξουμε την αξιοπρέπεια, την ιδιωτικότητα και την αυτονομία με τη δυνατότητα να μετακινούμαστε αποτελεσματικά στο χώρο. Το σύστημα είναι σχεδιασμένο με αυτόν τον τρόπο, όχι τυχαία. Ας είμαστε ρητά σαφείς: δεν πρόκειται για εξελικτικές αλλαγές, αλλά για επαναστατικές, οι οποίες εφαρμόζονται σκόπιμα για να μας προετοιμάσουν να αποδεχτούμε μια όλο και πιο απάνθρωπη μεταχείριση. Δεν πιστεύω ότι είναι παρανοϊκό να αναγνωρίζει κανείς τα μοτίβα ελέγχου όταν αυτά παρουσιάζονται τόσο απροκάλυπτα. Η συμμόρφωσή μας εκπαιδεύεται μέσω χιλίων μικρών ταπεινώσεων, και τα αεροπορικά ταξίδια αποτελούν ίσως το πιο συγκεντρωμένο παράδειγμα αυτού του προγράμματος εκπαίδευσης. Μαθαίνουμε να υποτασσόμαστε στην αυθαίρετη εξουσία, να παραιτούμαστε από τα προσωπικά μας όρια και να υπομένουμε την ταλαιπωρία χωρίς διαμαρτυρία - μαθήματα που μας εξυπηρετούν ελάχιστα ως πολίτες αυτού που κάποτε ονομάστηκε ελεύθερη κοινωνία.
Αυτό που με προβληματίζει περισσότερο είναι η αναγνώριση ότι αυτές οι αλλαγές εξυπηρετούν έναν σκοπό πέρα από το κέρδος. Υπάρχει μια αποθαρρυντική ποιότητα στο να μας επεξεργάζονται σαν αποθέματα, και αυτό το σωρευτικό αποτέλεσμα μας κρατά πειθήνιους, υποχωρητικούς και εύκολα ελεγχόμενους. Με πολλούς τρόπους, η εμπειρία της πτήσης αντικατοπτρίζει τις τάσεις στην υγειονομική περίθαλψη, την εκπαίδευση και τα συστήματα δημόσιας ζωής που δεν μας εξυπηρετούν πλέον αλλά μας διαχειρίζονται.
Αυτή τη στιγμή εργάζομαι σε μια σημαντική σειρά τεσσάρων τμημάτων για τον έλεγχο του νου, την οποία ελπίζω να αρχίσω να μοιράζομαι τις επόμενες ημέρες. Αν έχει απήχηση, μπορεί να είναι το πιο σημαντικό έργο που έχω δημοσιεύσει σε αυτόν τον χώρο μέχρι στιγμής. Ανεξάρτητα από αυτό, σας εκτιμώ που επιτρέψατε να ξεσπάσω σε αυτή τη συλλογική παράδοση της αξιοπρέπειάς μας στη διαμετακόμιση. Ο τρόπος με τον οποίο έχουμε εξομαλύνει μια τέτοια μεταχείριση αποκαλύπτει πολλά για το τι έχουμε ήδη παραδώσει και τι μπορεί να χάσουμε ακόμη αν δεν αναγνωρίσουμε το μοτίβο που ξεδιπλώνεται μπροστά μας.
Μερικές φορές ένα ταξίδι χρησιμεύει για να μας υπενθυμίσει πόσο μακριά έχουμε απομακρυνθεί από αυτό που κάποτε φαινόταν αδιαπραγμάτευτο: το δικαίωμα να μετακινούμαστε στον κόσμο με την ανθρωπιά μας άθικτη.
Δικτυογραφία:
The Quiet Indignities of Modern Air Travel
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου