8 Μαρτίου 2025

Ο κρίσιμος ρόλος των μετρητών στις συναλλαγές εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία

Γράφει ο Νικόδημος Καλλιντέρης, Νομικός 
 
Μια από τις άγνωστες πτυχές της τριετούς ρωσοουκρανικής πολεμικής κρίσης είναι η μεγάλη σημασία που απέκτησε η χρήση των μετρητών στις συναλλαγές. Από την έναρξη της ένοπλης αντιπαράθεσης στις 24 Φεβρουαρίου 2022, ο ρόλος των μετρητών αναδείχθηκε σε κρίσιμο παράγοντα για τη διατήρηση της οικονομικής ανθεκτικότητας και τη στήριξη του εμπόλεμου πληθυσμού κατά τη διάρκεια αυτής της ταραχώδους περιόδου.
 
Η Εθνική Τράπεζα της Ουκρανίας (NBU) εξασφάλισε ότι οι εγχώριες τράπεζες διέθεταν επαρκή αποθέματα μετρητών για να ικανοποιήσουν τη ζήτηση του κοινού, η οποία αυξήθηκε καθώς οι πολίτες προσπαθούσαν να διασφαλίσουν τις αποταμιεύσεις τους εν όψει της γενικευμένης αβεβαιότητας και ανασφάλειας. Η NBU κινήθηκε ταχύτατα από την πρώτη στιγμή για να διασφαλίσει τη ομαλή συνέχιση των τραπεζικών υπηρεσιών και την παροχή μετρητών. Στις 25 Φεβρουαρίου 2022, δηλ. την επομένη της έναρξης του πολέμου, η NBU δήλωσε ότι «οι τράπεζες στο μέτρο του δυνατού αναπληρώνουν τα μηχανήματα αυτόματης ανάληψης (ΑΤΜ) με μετρητά. Η NBU, με τη σειρά της, προμηθεύει τις τράπεζες με μετρητά και ρευστότητα»[1]. 
 
Αλλά και πριν από την έναρξη του πολέμου, ήδη από το 2021, το Ουκρανικό Κέντρο Στρατηγικών Επικοινωνιών και Ασφάλειας Πληροφοριών[2] συμβούλευε τους πολίτες να αποθηκεύουν ικανή ποσότητα μετρητών μαζί με τρόφιμα, νερό και φάρμακα στα κιτ έκτακτης ανάγκης. 
 
Η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR) και άλλοι ανθρωπιστικοί φορείς είχαν τονίσει εν μέσω του πολέμου τη σημασία των προγραμμάτων παροχής μετρητών για τη στήριξη του εκτοπισμένου πληθυσμού εξαιτίας των εχθροπραξιών στην Ουκρανία. 
 
Ο πόλεμος προκάλεσε σημαντική αύξηση της ζήτησης μετρητών, όχι μόνο εντός της Ουκρανίας αλλά και στις γειτονικές χώρες. Η αύξηση αυτή οφείλεται στο πλαίσιο προληπτικών μέτρων καθώς πολίτες και επιχειρήσεις προσπάθησαν να διασφαλίσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία ως απάντηση στους γεωπολιτικούς κινδύνους και τις οικονομικές αβεβαιότητες που δημιουργούσε η σύγκρουση. Η γειτνίαση με το πεδίο της πολεμικής αναμέτρησης οδήγησε σε αυξημένη ζήτηση συμβατικού χρήματος, ιδίως στις χώρες που συνορεύουν με την Ουκρανία ή τη Ρωσία (π.χ. Λιθουανία, Σλοβακία και Φινλανδία)[3]. 
 
Βέβαια, ήδη από το 2018, εν μέσω κάποιων εντάσεων με τη Ρωσία, η Σουηδία παρότρυνε τους πολίτες της να φυλάξουν μετρητά σε μικρές ονομαστικές αξίες σε περίπτωση που οι κάρτες πληρωμών και τα μηχανήματα ανάληψης μετρητών δεν λειτουργούν[4]. 
 
Αλλά δίπλα στη Σουηδία και η Νορβηγία[5] υπό τον φόβο μιας γενικευμένης πολεμικής σύρραξης με τη Ρωσία και συνακόλουθα μιας ενδεχόμενης κατάρρευσης των ψηφιακών συστημάτων πληρωμών, έκανε εκστρατεία υπέρ της χρήσης των μετρητών στις συναλλαγές. Η κυβέρνηση της Νορβηγίας θέσπισε το καλοκαίρι του 2024 νομοθετική ρύθμιση βάσει της οποίας επιβάλλονται πρόστιμα σε καταστήματα του λιανεμπορίου, εάν δεν αποδέχονται πληρωμές σε μετρητά από την 1η Οκτωβρίου 2024. 
 
Το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Ασφάλειας της χώρας ανακοίνωσε πέρσι ότι «συνιστάται σε όλους να έχουν κάποια μετρητά στη διάθεσή τους λόγω της ευπάθειας των ψηφιακών πληρωμών σε κυβερνοεπιθέσεις». Επίσης, προσέθετε ότι «δεδομένης της αυξανόμενης παγκόσμιας αστάθειας με τον πόλεμο, τις ψηφιακές απειλές και την κλιματική αλλαγή, έχει διασφαλίσει ότι θα θωρακιστεί το δικαίωμα πληρωμής με μετρητά». 
 
Η δε Υπουργός Δικαιοσύνης και Έκτακτης Ανάγκης της Νορβηγίας, Emilie Enger Mehl, δήλωσε εν μέσω της ευρύτερης ανησυχίας ότι «εάν κανείς δεν πληρώνει με μετρητά και κανείς δεν δέχεται μετρητά, τα μετρητά δεν θα είναι πλέον μια πραγματική λύση έκτακτης ανάγκης μόλις έρθει η κρίση». Κατά την Υπουργό οι παρατεταμένες διακοπές ρεύματος, τυχόν βλάβες συστήματος ή ψηφιακές επιθέσεις στα συστήματα πληρωμών και στις τράπεζες θα μπορούσαν να καταστήσουν τα μετρητά ως «τη μόνη εναλλακτική που είναι εύκολα διαθέσιμη». 
 
Παράλληλα, το ενδεχόμενο κυβερνοεπιθέσεων ή άλλων απρόοπτων συμβάντων ήταν οι αιτίες που ώθησαν την επικεφαλής του τμήματος συστημάτων πληρωμών και ταμία της Τράπεζας της Φινλανδίας, να συστήσει τον Οκτώβριο 2022[6], να έχουν οι πολίτες στο σπίτι τους διαθέσιμες ικανές ποσότητες μετρητών σε περίπτωση που σημειωθούν ταραχές. 
 
Συνεπώς, τα μετρητά δεν είναι, όπως κάποιοι οικονομολόγοι ισχυρίζονται, μόνο «κομμάτια τυπωμένης ελευθερίας»[7] απέναντι στην ψηφιοποίηση των πάντων και τον σταδιακό περιορισμό της ιδιωτικότητας αλλά καθίστανται άκρως απαραίτητα για την ίδια την επιβίωση σε έκρυθμες και οριακές καταστάσεις! 
 
Παραπομπές
 
 



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 3:00 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , , , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.