Για μέρες το μόνο σημαντικό θέμα της επικαιρότητας ήταν αυτό που συνέβη στην Εθνική Πινακοθήκη. Ακούσθηκαν πολλά. Κυριάρχησε το «δεν υπάρχουν όρια στην Τέχνη» και χαρακτηρίσθηκε η πράξη του βουλευτή ως βανδαλισμός.
Είναι τόσο κακό τα όρια; αναρωτήθηκα. Κατ’ αρχάς στη ζωή του ανθρώπου υπάρχουν όρια∙ η ζωή έχει αρχή και τέλος. Όρια υπάρχουν και στις δυνατότητές μας∙ ο άνθρωπος είναι πεπερασμένο ον. Επίσης, σε μια Δημοκρατία, που είναι ανθρώπινη κοινωνία με τις καλύτερες θεωρητικά προϋποθέσεις συνύπαρξης των ανθρώπων, ψηφίζονται νόμοι που θέτουν όρια στις ενέργειες των πολιτών. Όρια υπάρχουν ακόμη και στην ελευθερία, το κύριο χαρακτηριστικό της ανθρώπινης ύπαρξης, για την οποία ο άνθρωπος δίνει και τη ζωή του. Η ελευθερία μας σταματάει εκεί που αρχίζει η ελευθερία του άλλου, για να μπορέσομε να συμβιώσομε ειρηνικά και να δημιουργήσομε. Ο σεβασμός προς τον άλλο και ο αυτοσεβασμός θέτουν όρια στη συμπεριφορά μας. Όρια στη συμπεριφορά βάζει η οικογένεια και το σχολείο στα παιδιά για την ομαλή ένταξή τους στην κοινωνία. Βέβαια, ο τρόπος επιβολής ορίων είναι κάτι που συζητιέται∙ η ψυχολογία, η Παιδαγωγική και η κοινωνιολογία έχουν λόγο στο θέμα αυτό. Το ανεξέλεγκτο όμως θέλω και η προσπάθεια επιβολής του οδηγούν στη βία και την ταραχή.
Ως πράξη βίας, ως βανδαλισμός συγκεκριμένα, θεωρήθηκε από τα Μ.Μ.Ε. και το ξεκρέμασμα έργων του χαράκτη στην αίθουσα της Εθνικής Πινακοθήκης και το πέταμά τους στο δάπεδο από τον βουλευτή. Πράγματι, μια τέτοια πράξη δεν έχει θέση σε χώρο πολιτισμού και δεν συνάδει με τη βουλευτική ιδιότητα. Δεν είναι όμως σφοδρότερη πράξη βίας η παραχάραξη, η παραποίηση, κατά τρόπο βέβηλο και σατανικό, ιστορικών προσώπων που λατρεύουν οι χριστιανοί, η πλειονότητα δηλαδή των Ελλήνων πολιτών; Ποιος θα ανεχόταν αδιαμαρτύρητα να παραποιηθεί βάναυσα η εικόνα της μάνας του; Μάνα είναι στην καρδιά όλων των Ορθοδόξων η Παναγία, και πολύ αγαπητά και σεβαστά τα πρόσωπα των αγίων τους. Πόσο δημοκρατικό είναι να προσβάλλεται ό,τι πιο ιερό έχει η πλειονότητα των Ελλήνων, και μάλιστα σε ένα χώρο ο οποίος χαρακτηρίζεται Εθνικός;
Χαρακτηριστικό του πραγματικού δημοκράτη είναι ο σεβασμός στο πιστεύω των άλλων. Όσοι δεν είμαστε μουσουλμάνοι, για να μπούμε στο τζαμί τους, σεβόμενοι το πιστεύω τους βγάζομε τα παπούτσια μας. Πάντως, τον Μωάμεθ δεν θα τολμούσε ο εν λόγω χαράκτης να παραστήσει με τρόπο ανάλογο, και ούτε η Εθνική Πινακοθήκη θα φιλοξενούσε – και πολύ σωστά - τέτοιο έργο. Τίθεται λοιπόν το ερώτημα: Γιατί φιλοξενήθηκαν τα εν λόγω έργα που προσβάλλουν βαθύτατα τους Χριστιανούς; Εκτίθενται μάλιστα σε μια περίοδο που η Παναγία μας, τιμάται ιδιαίτερα∙ οι «Χαιρετισμοί» κάθε Παρασκευή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και η 25η Μαρτίου σχετίζονται με την Παναγία, το πρόσωπο της οποίας τόσο βάναυσα παραχάραξε, παραποίησε, ο χαράκτης.
Δεν κινδυνεύει βέβαια η πίστη. Ποιος μπορεί να ακουμπήσει τον Θεό; Ο Θεός είναι ανενδεής και δεν χρειάζεται την υπεράσπιση κανενός. Ούτε μπορεί ο οποιοσδήποτε να ξεριζώσει την πίστη από τις καρδιές. Η πίστη είναι μεγάλη δύναμη∙ έδωσε μάρτυρες και ανέδειξε αγίους, οι οποίοι παρηγορούν τους ανθρώπους κατά τρόπο θαυμαστό στα δύσκολα. Σήμερα στη Συρία διώκονται και οι χριστιανοί, αλλά κρατούν με κάθε θυσία την πίστη τους. Καμιά καρικατούρα λοιπόν δεν μπορεί να σβήσει την εμπειρία του θαύματος στη ζωή τους. Προσβάλλονται όμως οι πιστοί ως ισότιμοι πολίτες μιας Δημοκρατικής χώρας, όταν κακοποιείται με τρόπο υβριστικό (με την αρχαία σημασία του όρου: αλαζονικό, περιφρονητικό προς το θείο) ό,τι πιο ιερό έχουν. Κανένας δεν έχει δικαίωμα σε μια Δημοκρατία να πατάει στην καρδιά του άλλου με τα παπούτσια του και μάλιστα λασπωμένα.
Η Τέχνη διδάσκει, εξυψώνει τον άνθρωπο. Η δύναμη δε της εικόνας είναι μεγάλη∙ «μία εικόνα χίλιες λέξεις». Τι θα είχαν να πουν αυτά τα έργα στους μαθητές, που επισκέπτονται την Εθνική Πινακοθήκη; Σεβαστείτε τα πιστεύω και τις απόψεις των άλλων ή περιφρονήστε και μάλιστα με τρόπο υβριστικό; Η Δημοκρατία πάντως βασίζεται στον αλληλοσεβασμό.
Άφησαν τα έργα πεταμένα στο δάπεδο, για να στιγματίσουν την πράξη του βουλευτή, είπαν. Δίκοπο το μαχαίρι: θα τον στιγμάτιζαν ή θα έδιναν μάθημα, πως, όταν σε προσβάλλουν και δεν σε ακούνε οι αρμόδιοι, αυτοδικείς; Θα το έβλεπαν οι επισκέπτες και θα σκεπτόντουσαν αρνητικά για τον βουλευτή, ή θα έλεγαν καλά έκανε, εδώ είναι η θέση τους; Οι απόψεις των πολιτών που ρωτήθηκαν σχετικά περιείχαν και τις δύο απαντήσεις.
Ως Ορθόδοξοι νοιώσαμε βαθύτατα προσβεβλημένοι από την Πολιτεία, η οποία επέτρεψε την έκθεση των χαρακτικών στην Εθνική Πινακοθήκη και έκλεισε τα αυτιά της στις έννομες διαμαρτυρίες του βουλευτή. Ο χαράκτης εκφράσθηκε σύμφωνα με τα πιστεύω του, και αυτό φυσικά είναι δικαίωμά του∙ αν όμως ένα έργο προσβάλλει τα πιστεύω άλλων, το δημοκρατικό φρόνημα υπαγορεύει την εύρεση λύσης από τους αρμοδίους που δεν προσβάλλει και δεν δημιουργεί πρόβλημα σε χώρο που χαρακτηρίζεται Εθνικός.
Κοντολογίς, τούτος ο τόπος ξέρει από τέχνη. Η πολιτιστική του παράδοση είναι υψηλή. Για τα έργα τέχνης δεν αποφαίνονται μόνο οι κριτικοί Τέχνης, διότι δεν εκτίθενται μόνο γι΄ αυτούς. Ο κάθε επισκέπτης μπορεί να κρίνει και να εκφέρει άποψη. Στον χώρο της τέχνης υπάρχουν καλλιτεχνήματα, αλλά και κακοτεχνήματα. Ο πιο αντικειμενικός αξιολογητής τους είναι ο χρόνος και όχι ο επίκαιρος σχολιασμός, όσο θορυβώδης και αν είναι.
.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου