21 Ιανουαρίου 2023

Αξιοκρατία: Μια έννοια που πέθανε στον τόπο που γεννήθηκε;

 
Τελευταία, κατά κοινή ομολογία, ολοένα και περισσότερες φορές γίνονται αναφορές στην έννοια της «αξιοκρατίας» σε διάφορες πτυχές της καθημερινής ζωής μας, για να καταλήξουν στο αναπόφευκτό συμπέρασμα ότι πρόκειται για μια έννοια που απωλέσθη στον τόπο που γεννήθηκε. 
 
Οι πρώτες αναφορές στην έννοια της αξιοκρατίας μας οδηγούν πίσω στον Πλάτωνα και το έργο του «Πολιτεία» στο οποίο περιέγραφε την ιδανική διάρθρωση της πολιτείας στην οποία υπήρχε τριμερής, φθίνουσα, κατηγοριοποίηση των πολιτών (φύλακες-παντελείς, φύλακες-επίκουροι και δημιουργοί) όπου κάθε πολίτης που ανήκε σε μία από τις ανωτέρω τάξεις μπορούσε να μεταβεί στην αμέσως ανώτερή της μέσα από θεωρητικές εξετάσεις και ηθικές δοκιμασίες του χαρακτήρα τους. Σε αυτή την πολύ συνοπτική παρουσίαση του σημαντικότερου, κατά πολλούς, έργου του Πλάτωνα διακρίνονται ψήγματα αξιοκρατίας καθώς οι μαθητές ήδη από τα μαθητικά τους χρόνια προετοιμάζονται και υπόκεινται σε θεωρητικές εξετάσεις και δοκιμασίες ήθους ώστε να μεταβούν στην ανώτερη τάξη πολιτών που ασκεί τη διακυβέρνηση της πολιτείας. 
 
Και ενώ όλα αυτά σε πολλούς ανασύρουν μνήμες από τα μαθητικά χρόνια, το βαθύτερο νόημα είναι ότι στη σημερινή εποχή η αξιοκρατία είναι, πολλές φορές, μια λέξη κενή περιεχομένου και περιορισμένα, αν όχι ελάχιστα, εφαρμόσιμη. Οι περισσότεροι θα συμφωνήσουμε ότι δεν είναι λίγες οι φορές που αναρωτηθήκαμε αν υπάρχει αξιοκρατία στον τόπο τούτο και αν το αποτέλεσμα του x διαγωνισμού ή της ψ προκήρυξης αντικατοπτρίζει το βαθύτερο νόημα που δίνει ο Πλάτωνας στον όρο της αξιοκρατίας και ο τελικός επιλεχθείς είναι ο άριστος όλων.
 
Άλλες πάλι φορές γνωρίζοντας εξ αρχής τους συνυποψήφιούς μας και τα προσόντα τους θεωρήσαμε ότι το αποτέλεσμα είναι άδικο, καθότι υστερούσαν, κατά τη δική μας γνώμη, και καταλήξαμε να αφορίσουμε τα πάντα και να φτάσουμε στο συμπέρασμα πως δεν υπάρχει αξιοκρατία στη σημερινή Ελλάδα και ως εκ τούτου δεν είναι μια χώρα στην οποία μπορούν να αναγνωριστούν οι δυνατότητές μας και να επιδιώξουμε την πραγματοποίηση των στόχων μας. 
 
Φυσικά οι περισσότεροι λίγο έως πολύ έχουμε σκεφτεί τα ανωτέρω υποθετικά σενάρια και στην προσπάθειά μας να εξηγήσουμε της έλλειψη αξιοκρατίας στον τόπο μας καταφεύγουμε στην κρίση που είναι υπεύθυνη για τόσα δεινά. Αναμφίβολα η κρίση είναι κατά μία έννοια υπαίτια για αυτή την κατάσταση αλλά το μόνο σίγουρο είναι πως η κρίση κατέδειξε με τον πιο απλό και σκληρό τρόπο μια παθογένεια χρόνων του ελληνικού κράτους. Κατά την περίοδο της κρίσης είδαμε να γιγαντώνεται στους πολίτες η αίσθηση της έλλειψης αξιοκρατίας στις διάφορες πτυχές της καθημερινής ζωής, ωστόσο η κρίση δε δημιούργησε αυτή την έλλειψη, αλλά οι προϋπάρχουσες παθογένειες ετών.  
 
Στα χρόνια που προηγήθηκαν της κρίσης λόγω της επίπλαστης ευμάρειας σχεδόν κανένας εξ ημών δεν ενδιαφερόταν σε τέτοιο βαθμό για την ύπαρξη αξιοκρατίας και δεν αντιδρούσε τόσο σθεναρά στις περιπτώσεις που σε διαγωνισμούς και λοιπές διαδικασίες, από την πιο απλή μέχρι την κατάληψη δημόσιας θέσης εξουσίας ή μη, υπήρχε παντελής έλλειψη αξιοκρατίας. Η απώλεια πολλών θέσεων εργασίας και η συνακόλουθη αύξηση της ανεργίας σε συνδυασμό με τη δυσμενή οικονομική κατάσταση που βιώνει στην καθημερινότητά του το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού της χώρας έστρεψαν τα φώτα στον ξεχασμένο πρωταγωνιστή, την αξιοκρατία. Οι περισσότεροι, πλέον, ενδιαφέρονται για την κατάρτιση των συμμετεχόντων και νικητών σε διαφόρων ειδών διαγωνισμούς αλλά ασχολούνται και με τυχόν ύπαρξη προσωπικών σχέσεων μεταξύ των συμμετεχόντων- νικητών με την εκάστοτε αρχή που προκηρύσσει το διαγωνισμό και προβαίνει στον έλεγχο των δικαιολογητικών και των υποψηφίων, προς επίρρωση του ισχυρισμού τους ότι η «αξιοκρατία σε αυτή τη χώρα πέθανε».
 
Με αυτό το δεδομένο πολλοί νέοι επιστήμονες, η πλειονότητα των οποίων έχουν υψηλού επίπεδου κατάρτιση που θα ζήλευαν συνομήλικοί τους από άλλες χώρες του εξωτερικού, καταφεύγουν στη λύση της μετανάστευσης. Η απάντησή τους στο ερώτημα που συχνά τους τίθεται για την αιτία φυγής τους από τη χώρα είναι τις περισσότερες φορές η φράση που συμπυκνώνει την κρίση στην οποία έχει περιέλθει η χώρα: «Δεν υπάρχουν ευκαιρίες για να μείνουμε και να ασχοληθούμε στον τομέα που σπουδάσαμε. Η Ελλάδα είναι μια χώρα που σκοτώνει τα παιδιά της». Βέβαια όσο φορτισμένη και αιχμηρή κι αν ακούγεται αυτή η φράση έχει μια δόση αλήθειας και καταδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο το πρόβλημα έλλειψης αξιοκρατίας για το οποίο έχουν λεχθεί τόσα πολλά τελευταία. 
 
Κάθε πρόβλημα έχει και μια λύση και η λύση του συγκεκριμένου προβλήματος δεν έγκειται μόνο στις μεταρρυθμίσεις, στις οποίες πρέπει να προβεί η διοίκηση ώστε να υπάρχουν αξιοκρατικά κριτήρια επιλογής στις διάφορες προκηρύξεις που να αντικατοπτρίζουν το επίπεδο κατάρτισης των συμμετεχόντων, σύμφωνα με τα πρότυπα άλλων ευρωπαϊκών κρατών, αλλά προϋποθέτει να δοθεί έμφαση στη γενικότερη αλλαγή της νοοτροπίας «βολέματος χωρίς τυπικά προσόντα». Βέβαια η διοίκηση θα πρέπει πάντα να έχει κατά νου την ιδιαίτερη μέριμνα και βοήθεια τις οποίες χρήζουν ορισμένες κοινωνικές ομάδες, για τις οποίες πρέπει να γίνεται παρέκκλιση από τα αυστηρά αξιοκρατικά κριτήρια, ώστε να μην περιορίζονται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στην καθημερινή τους ομαλή διαβίωση ως μέλη του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου.  
 
Η παιδεία, λοιπόν, από την πολύ μικρή ηλικία των παιδιών είναι αυτή που θα διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην αλλαγή νοοτροπίας σχετικά με τη διεκδίκηση θέσεων σε διαφόρους διαγωνισμούς και κατ' επέκταση την εδραίωση της αξιοκρατίας και πάλι στον τόπο της.
 
Στόχος πρέπει να είναι η προσπάθεια του καθενός ξεχωριστά να διευρύνει τους γνωστικούς του ορίζοντες και να καλλιεργήσει τις δεξιότητες του, χωρίς να ρίχνει το φταίξιμο για την αποτυχία του στο διπλανό του που είχε περισσότερα προσόντα ή να περιμένει, όπως θα λέγαμε πιο απλοϊκά, να πεθάνει η κατσίκα του γείτονα για να μην υπερτερεί έναντι αυτού.
 
Επομένως, η σωστή παιδεία και εκπαίδευση, σχολείου και οικογενειακού περιβάλλοντος, θα δώσει εκείνα τα εφόδια και τα κίνητρα ώστε να γινόμαστε καλύτεροι και θα σφυρηλατήσουν το χαρακτήρα μας έτσι ούτως ώστε να αναλαμβάνουμε προσωπικά την ευθύνη σε περίπτωση αποτυχίας σε x διαγωνισμούς και σε συνδυασμό με τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις της διοίκησης θα εδραιωθεί το αίσθημα της ύπαρξης αξιοκρατίας και αυστηρής επιλογής των καλυτέρων βάσει κριτηρίων που σχετίζονται μόνο με γνώσεις και αποδεικνυόμενες δεξιότητες.




Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 6:00 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.