31 Ιανουαρίου 2023

Η παθητική αεράμυνα στον πόλεμο του 1940

Διαβάζω στο Ημερολόγιο του 2023, που μοίρασε η εφημερίδα «Εστία»:
 
«Όσοι ασχολούνται με την ερμηνεία των γεγονότων του 1950 και ακόμη περισσότερο οι ξένοι ιστορικοί ερευνητές, εντυπωσιάζονται με την ετοιμότητα και την αρτιότητα με την οποία η ελληνική κρατική μηχανή αντέδρασε στην κήρυξη του πολέμου εκ μέρους της Ιταλίας. Πρέπει λοιπόν να εξετασθούν προσεκτικά οι τρόποι με τους οποίους είχε προετοιμαστεί η Ελλάδα. Ειδικότερα η νομοθετική δραστηριότητα της περιόδου του Ιωάννη Μεταξά, η οποία επέτρεπε την καθ’ όλα άψογη πολεμική προετοιμασία της χώρας, αλλά και των σημαντικών μηχανισμών υποστήριξης των μετόπισθεν, καθώς και η προστασία του αμάχου πληθυσμού, κυρίως από αεροπορικές επιδρομές. Έτσι ξεκίνησε η δημιουργία της περίφημης «παθητικής αεράμυνας», για την οποία γράφεται συχνά πως, ως υπηρεσία του υπουργείου Εσωτερικών, ιδρύθηκε το 1940.
 
Όμως το πρώτο διάταγμα «Περί οργανώσεως της παθητικής αεραμύνης» εκδόθηκε πέντε χρόνια νωρίτερα, το 1936. Ακολούθησε ένα πλέγμα αναγκαστικών νόμων και διαταγμάτων, τα οποία ρύθμιζαν διάφορα ζητήματα αεράμυνας, ενώ πλήθος απορρήτων σχεδίων εκπονούσε ο στρατός. Εξ’ άλλου, καθ’ όλη την διάρκεια της τετραετίας 1937-1940, διεξάγονταν ασκήσεις αεραμύνης σε όλη τη χώρα. Την ίδια περίοδο, ιδρύθηκαν και λειτουργούσαν και Σχολές Παθητικής Αεραμύνης, τα μαθήματα των οποίων παρακολουθούσαν γιατροί, φαρμακοποιοί, αξιωματικοί της Χωροφυλακής και της Αστυνομίας, του Υγειονομικού Σώματος κ.α. Στην Αθήνα, σχολεία λειτουργούσαν στην Στρατιωτική Λέσχη, στην Παλιά Βουλή και αλλού.  
 
Τον Μάϊο του 1940, απλά κωδικοποιήθηκαν τα διάφορα νομοθετήματα που είχαν εκδοθεί έως τότε. Σκοπός της παθητικής αεράμυνας, ήταν η μείωση ή η εκμηδένιση των «υπό της εχθρικής αεροπορίας επιζητουμένων αποτελεσμάτων είτε δια προσβολής είτε δι’ ερεύνης εφ’ όλου του Εθνικού εδάφους». Ο σχεδιασμός περιελάμβανε δυνάμεις και μέσα τόσο των κρατικών Αρχών όσο και του άμαχου πληθυσμού της χώρας. 
 
Οι αρμοδιότητες είχαν εξειδικευθεί ανά υπουργείο και περιλάμβαναν μέτρα πυρόσβεσης και δημόσιας ασφάλειας, καθώς και αραίωσης του πληθυσμού, Κυρίαρχο ρόλο διαδραμάτιζαν τα υπουργεία Εσωτερικών και Διοικήσεως Πρωτευούσης, που είχαν και την ευθύνη για τη προστασία και αυτοπροστασία του αμάχου πληθυσμού, τα καταφύγια, τους συναγερμούς (σειρήνες), τα φώτα, τις πρώτες βοήθειες και μακρά σειρά ακόμη μέτρων. Ο καθένας, από την νοικοκυρά της γειτονιάς, μέχρι τους ανωτάτους διοικητικούς παράγοντες, ήξερε τι έπρεπε να πράξει. Οι εφημερίδες, αφιέρωναν στήλες ολόκληρες στα μέσα αμύνης και προστασίας, ενώ συμμετείχαν και όλοι οι σημαντικοί φορείς». 
 
Με το έργο του Ι. Μεταξά στον τομέα προστασίας του αμάχου πληθυσμού ασχολείται ενδελεχώς και η κα Μαρίνα Πετράκη, Δρ. του Πανεπιστημίου του Κεντ στο βιβλίο της: «1940. Ο άγνωστος πόλεμος. Η Ελληνική πολεμική προσπάθεια στα μετόπισθεν» (Εκδόσεις ‘’Πατάκη’’ 2014). Να σημειωθεί ότι η κα Πετράκη δεν κόβει και τις φλέβες της για τον Μεταξά! Εκεί η κα Πετράκη αναλύει τα μέτρα προστασίας του αμάχου πληθυσμού που είχε λάβει ο Μεταξάς, με αποτέλεσμα να περιορισθούν στο ελάχιστο οι απώλειες ων αμάχων. 
 
Ο Μεταξάς λοιπόν μερίμνησε για όλα αυτά τα οποία μόνο εύκολα δεν είναι, διότι απαιτούν σχολαστική και ρεαλιστική σχεδίαση και στην συνέχεια δοκιμές επί δοκιμών και για να διορθωθούν τυχόν ελλείψεις των σχεδίων, αλλά και για να μάθουν οι εκτελεστές αν εκτελούν αυτόματα, όσα τους αφορούν. 
 
Τώρα πώς μου ήρθαν όλα αυτά, τα όχι και τόσο ευχάριστα, στην άκρη της πένας που λένε και οι γραμματιζούμενοι. 
Να, επειδή ακούω διάφορα πράγματα και είπα να θυμίσω ακόμη μερικά. 
 
Ενδεικτικώς αναφέρεται ότι μέχρι λίγο μετά τον συμμοριτοπόλεμο, για να πάρει άδεια μία οικοδομή τριών ορόφων και πάνω έπρεπε να συνηγορήσει η υπηρεσία Πολιτικής Σχεδιάσεως Εκτάκτου Ανάγκης (ΠΣΕΑ) και τούτο, διότι έπρεπε να έχει ληφθεί μέριμνα υπάρξεως καταφυγίου στο κτίσμα. Νομίζω ότι ο νόμος αυτός του Μεταξά ισχύει ακόμη, αλλά εδώ δεν παίρνουν άδεια από την Πολεοδομία, την ΠΣΕΑ θα ρωτήσουν. 
 
Εν πάση περιπτώσει, (θέλω να) πιστεύω ότι έχουσι γνώσιν οι φύλακες…
 



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 5:00 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.