16 Δεκεμβρίου 2022

Το εντυπωσιακό ανάκτορο του Αίαντα του Τελαμώνιου με τις δύο αίθουσες θρόνου

Γράφει ο Νίκος Μωραϊτάκης
(φωτογραφίες από το προσωπικό του αρχείο)
 
Τη Μυκηναϊκή πρωτεύουσα της Σαλαμίνας με το ανάκτορο του Αίαντα του Τελαμώνιου, του κορυφαίου ήρωα της Ιλιάδας έφερε στο φως πανεπιστημιακή ανασκαφή 6 ετών. 
 
Τα ανάκτορα του Αίαντα του Τελαμώνιου και το οικιστικό συγκρότημα της Ύστερης Μυκηναϊκής εποχής, αποκαλύφθηκε στα Κανάκια Σαλαμίνας, ύστερα από ανασκαφή που ξεκίνησε το 2000 ο κος Γιάννος Λώλος, καθηγητής Προϊστορικής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
 
Σύμφωνα με την επική παράδοση, ο Αίας «εκ Σαλαμίνος», συμμετείχε στην Τρωική εκστρατεία με 12 πλοία. Στην Ιλιάδα περιγράφεται ως «ηύς» (ωραίος), «μέγας», «πελώριος», «πύργος» και «έρκος» (φράγμα) των Αχαιών. Χάρη κυρίως στην Ιλιάδα και στην ομώνυμη τραγωδία του Σοφοκλή το όνομά του έφθασε να παραπέμπει ευθέως στην ρώμη, την ανδρεία και το ηρωικό ήθος. 
 
Όπως και άλλα Μυκηναϊκά ανακτορικά κέντρα στην Ηπειρωτική Ελλάδα, το νησιωτικό αυτό κέντρο σημειώνει την μεγαλύτερη ακμή του κατά τον 13ο αι. π.Χ. και φαίνεται να εγκαταλείπεται οριστικά στις αρχές της Ύστερο Ελλαδικής ΙΙΙ Γ πρώιμης περιόδου, λίγο μετά το 1200 π.Χ. 
 
Όπως σημειώνει ο Michael Miller - του οποίου είναι και το παραπάνω εντυπωσιακό βίντεο - στα ανώτερα άνδηρα της παραλιακής ακρόπολης, έχουν αποκαλυφθεί από τις πολυετείς ανασκαφές του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων κτηριακά συγκροτήματα ανακτορικού επιπέδου, προφανώς σχεδιασμένα και ελεγχόμενα από την τοπική Ύστερο Μυκηναϊκή άρχουσα τάξη, ενώ στις πλαγιές εντοπίζονται συνοικίες της κάτω πόλης. 
 
Στα κορυφαία συγκροτήματα περιλαμβάνονται: το Κεντρικό Κτήριο (Γ), με εμβαδόν άνω των 750 m2, που ενσωματώνει ένα σύνολο δωματίων και διαδρόμων, δίδυμο επίσημο μέγαρο και μικρό ιερό, και το Ανατολικό Συγκρότημα, πολλαπλών χρήσεων δημοσίου χαρακτήρα, με κύρια πρόσβαση από μία ιδιότυπη πύλη οχυρής μορφής. Ανάμεσά τους αναπτύσσεται το Κτήριο Δ, με αποθηκευτικές, κυρίως, λειτουργίες. 
 
Καθοριστικό στοιχείο που προσδιορίζει ότι πρόκειται για ανάκτορο είναι το Διπλό Μέγαρο. Δηλαδή δύο αίθουσες θρόνου. Και είναι η μοναδική περίπτωση έως τώρα που έχουν βρεθεί δύο αίθουσες θρόνου σε Μυκηναϊκό ανακτορικό συγκρότημα. 
 
Εκτός από το ανάκτορο όμως έχει αποκαλυφθεί και μια μεγάλη μεγάλη βιοτεχνική μονάδα η οποία απαρτίζεται από τρία Κτήρια και περιλαμβάνει 32 χώρους με εργαστήρια και αποθήκες. Εκεί βρέθηκαν μεταξύ άλλων αγγεία, κύπελλα, αμφορείς, πήλινοι λουτήρες και ένας θησαυρός με χάλκινα εργαλεία και ελάσματα. Και ανάμεσα στα ελάσματα αυτά υπάρχει ένα εύρημα εξαιρετικής σημασίας. Μια χάλκινη φολίδα, ένα έλασμα 8 μίση εκατοστών από φολιδωτή πανοπλία Ανατολικής προέλευσης. 
 
Η μοναδικότητα της φολίδας αυτής μας είπε ο καθηγητής Γιάννος Λώλος είναι ότι είναι η πρώτη και η μόνη που έχει βρεθεί σε ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο και την Εγγύς Ανατολή, επειδή είναι φέρει Αιγυπτιακή βασιλική δέλτο, δηλαδή σφραγίδα. Είναι η σφραγίδα του Φαραώ Ραμσή του δευτέρου (1279-1213 π.Χ.) της 19ης δυναστείας και με ιερογλυφική γραφή διαβάζουμε «Ραμσής, ο αγαπημένος του θεού» και εννοεί του Άμωνα. Πρόκειται για τον Ραμσή τον Δεύτερο, τον Μεγάλο, από τις ηγετικές μορφές του τότε γνωστού κόσμου. 
 
Λαμβάνοντας υπ’ όψιν την θέση, την έκταση και την λειτουργία της ακρόπολης, σε συνδυασμό με τις μαρτυρίες για τις θαλάσσιες επικοινωνίες και τις εξωτερικές σχέσεις της, η μείζων Μυκηναϊκή οικιστική εγκατάσταση των Κανακίων μπορεί να ταυτισθεί με την «αρχαίαν πόλιν», δηλαδή την παλαιότερη πρωτεύουσα της νήσου, που αναφέρεται από τον γεωγράφο Στράβωνα (ΙΧ 1.9), αλλά και σε επιγραφή του ύστερου 1ου αι. π.Χ. από την Ακρόπολη των Αθηνών. Πρόκειται για την πρωτεύουσα του ναυτικού βασιλείου της Σαλαμίνος, γνωστού από την επική παράδοση, την έδρα της δυναστείας των Αιακιδών και του Τελαμώνιου Αίαντος, και μητρόπολη της Σαλαμίνος της Κύπρου (με πρώτο οικιστή τον Τεύκρο).Με τα ευρήματα αυτά στη Σαλαμίνα στην τοποθεσία Κανάκια, είναι τώρα η πρώτη φορά όπου ένα Μυκηναϊκό ανάκτορο μπορεί, με κάθε δυνατή βεβαιότητα, να αποδοθεί σε ονομαστό Ομηρικό ήρωα και κορυφαίο πρωταγωνιστή του Έπους ..τον Αίαντα τον Τελαμώνιο.
 



Share

2 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

ΑΣ ΔΙΔΑΣΚΜΑΣΤΕ ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΓΑΛΕΙΟ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΜΑΣ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΑΔΙΚΗ.
Α.Ι.ΑΝ.ΤΑΣ

Ανώνυμος είπε...

Τυπ.λαθος.
ΔΙΔΑΣΚΟΜΑΣΤΕ.

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.