26 Δεκεμβρίου 2022

Το μήνυμα των Χριστουγέννων στον Άδη

 
Ενώ κατά την εορτή του Πάσχα, η σχέση επιγείων και καταχθονίων είναι προφανής και διαρκής, η αντίστοιχη σχέση κατά την εορτή των Χριστουγέννων είναι σπάνια. Η πιο χαρακτηριστική περίπτωση ανήκει στον Ρωμανό τον Μελωδό.
 
Κατά τον συναξαριστή, τα Χριστούγεννα σηματοδοτούν την έναρξη του σημαντικότατου και κορυφαίου μουσικού του έργου. Ο πρώτος ύμνος που συνέθεσε είναι το πασίγνωστο «Η Παρθένος σήμερον τον Υπερούσιον τίτκτει…».  
 
Ο Ρωμανός συνέθεσε τρεις πλήρεις ύμνους (κοντάκια) στη Γέννηση του Χριστού. από τους οποίους σπαράγματα μόνον σώζονται σήμερα στη λειτουργική χρήση. Με τον πρώτο ύμνο, ο Ρωμανός κατεβάζει τον ουρανό στη γη. Αλλά δεν αγάλλεται μόνον η γη. Το μήνυμα της ανεκλάλητης χαράς φτάνει στον Άδη, ως σάλπισμα ελευθερίας «των απ΄ αιώνων κεκοιμημένων ψυχών». Αυτό είναι το θεματικό αντικείμενο του δευτέρου ύμνου, που, κατά την αρχαία τυπική διάταξη, είχε γραφεί για την επαύριον της Γεννήσεως, ημέρα κατά την οποίαν τιμάται ιδιαιτέρως η Θεοτόκος (η Σύναξις της Θεοτόκου). 
 
Το κοντάκιο αυτό (προοίμιο και οίκοι) έχει ακροστιχίδα η οποία επιβεβαιώνει τον δημιουργό του («Του ταπεινού Ρωμανού»). Ο ύμνος αρχίζει με μία σκηνή γεμάτη τρυφερότητα: Η Παναγία η Άμπελος που βαστάζει στην αγκαλιά της «τον αγεώργητον βότρυν» ψιθυρίζει στο νεογέννητο βλαστάρι της τα λόγια της αιώνιας Μητέρας, αλλά και της Μητέρας του θεού:
 
«Συ καρπός μου, συ ζωή μου…
Του γαρ κόσμου βασιλεύω…
Ευφρανθήτέ μοι νυν
άμα και γη και ουρανός
τον γαρ ποιητήν υμών
βαστάζω εν χερσί.  
 
Γηγενείς, αποθέσθε τα λυπηρά,
θεώμενοι την χαράν,
ην εβλάστησα εκ κόλπων αμιάντων…».
 
Τα τρυφερά λόγια και τα χάδια της Θεοτόκου ακούστηκαν ως τον Άδη. Τα άκουσε πρώτη η Εύα μέσα στον λήθαργό της σαν ελπιδοφόρο κελάηδημα «εαρινής χελιδόνος». Εκείνη, η πρόξενος της πρώτης αμαρτίας, ακούει τώρα πρώτη το μήνυμα της σωτηρίας και γεμάτη χαρά ξυπνά τον Αδάμ. Εκείνος τινάζει από τα βλέφαρά του τον βαρύ ύπνο και τεντώνει το αυτί του για ν΄ ακούσει τον ύμνο της χαράς. Αλλά αντιλαμβάνεται ότι είναι τραγούδι γυναίκας, θυμάται το πρώτο πάθημά του και φοβάται μήπως εξυφαίνεται δεύτερη απάτη. Έτσι αρχίζει πάλι ένας ωραίος διάλογος ανάμεσα στον Αδάμ και την Εύα. Ο πρώτος δυσπιστεί, η δεύτερη, με την γυναικεία διαίσθησή της αντιλαμβάνεται τη σωτηρία που έρχεται, που «πνέει ως αύρα γλυκερά» και δροσίζει τον σκληρό καύσωνα της τιμωρίας. Κι όταν ο Αδάμ πείθεται, πέφτει γεμάτος δάκρυα στα πόδια της Θεοτόκου, που είναι δικό του παιδί, και, εκπροσωπώντας ολόκληρο το ανθρώπινο γένος, παρακαλεί:  
 
Ιδού ειμί προ ποδών σου,
παρθένε, μήτερ άμωμε,
και δι΄ εμού παν το γένος
τοις ίχνεσί σου πρόσκειται.
 
Μη παρίδης τους τέκοντας
επειδή τόκος ο σος αναγέννησε νυν
τους εν φθορά·
τον εν Άδη παλαιωθέντα με,
Αδάμ τον πρωτόπλαστον
οικτήρησον, θύγατερ,
τον πατέρα σου στένοντα..»  
 
Ο ύμνος τελειώνει με την επίσκεψη της Θεοτόκου προς τον Αδάμ και την Εύα, για να τους αναγγείλει το μήνυμα της μεγάλης χαράς. Σταδιακά, ο υμνογράφος διευρύνει το πλαίσιο του ύμνου και δεν παραμένει προσηλωμένος αποκλειστικά στη Γέννηση. Το μυστήριο της Θείας Οικονομίας είναι ένα και η γέννηση είναι μόνον η αρχή. Ο πιστός δεν πρέπει να μείνει μόνον σε αυτή την αρχή. Πρέπει να μη λησμονεί τον έσχατο λόγο της Θείας ενανθρώπησης, που δεν είναι άλλο από τη σωτηρία δια της Σταυρού και της Ανάστασης.




Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 4:00 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.