21 Ιουνίου 2020

Ένας νόμος που πλήττει τον εκσυγχρονισμό των Ενόπλων Δυνάμεων της Ελλάδας

Οι νόμοι δεν είναι χαραγμένοι σε λίθινες πλάκες, όπως οι πλάκες του Μωυσέως, για να παραμένουν αναλλοίωτοι το χρόνο. Καθορίζουν και καταγράφουν προβλέψεις, απαιτήσεις και διαδικασίες, για έναν τομέα, σε μία χρονική στιγμή. Προφανώς και τροποποιούνται ή αναθεωρούνται, όποτε απαιτηθεί. Έτσι, αλγεινή εντύπωση προκαλεί η διατήρηση του ν. 3978/11 (νόμος Βενιζέλου) επί σχεδόν μία δεκαετία, παρά την αποδεδειγμένη αδυναμία του να ρυθμίσει τα περί αμυντικών προμηθειών. 

Γράφει ΕΙΔΙΚΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ 

Το κύριο πρόβλημα του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου περί αμυντικών προμηθειών έγκειται στο ότι αναφέρεται σε μία άλλη εποχή, η οποία έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Τω καιρώ εκείνω, υπήρχε ακόμα η λογική των μεγάλων προμηθειών, ενώ οι εξοπλιστικοί προϋπολογισμοί ανέρχονταν σε κάμποσα δισ. ευρώ. Παράλληλα, ήταν νωπές οι αποκαλύψεις περί… αμαρτιών της περιόδου Άκη και Γιάννου.

Έτσι, ο 3978/11, πέραν της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2009/81/ΕΚ, περιελάμβανε επιπρόσθετες προβλέψεις περί “διαφάνειας και καταπολέμησης της διαφθοράς”. Όμως, κάποιες από αυτές είναι αδύνατο να εφαρμοστούν στην πράξη. Ακόμα χειρότερα, για μερικά θέματα παραπέμπει σε ορισμένα υπερβολικά άρθρα του 3433/06 (νόμος Σπηλιωτόπουλου), καθώς ποτέ δεν εκδόθηκε ένα ΠΔ που υποτίθεται ότι θα ρύθμιζε τα θέματα αυτά (βλ. άρθρο 105 του 3978/11).

Εν ολίγοις, το ισχύον θεσμικό πλαίσιο περιλαμβάνει προβλέψεις που θα είχαν ίσως έννοια σε μεγάλες προμήθειες, π.χ. προμήθεια 100 νέων αρμάτων μάχης ή 40 νέων μαχητικών, όπως είχε εξηγηθεί παλαιότερα. Όμως, εδώ και πολλά χρόνια οι λειτουργικοί και αναπτυξιακοί προϋπολογισμοί έχουν περικοπεί δραματικά, ενώ οι ανάγκες μας περιορίζονται πλέον σε συμβάσεις εν συνεχεία υποστήριξης (περισσότερο γνωστές ως συμβάσεις FOS – Follow On Support), κυρίως για προμήθεια – επισκευή ανταλλακτικών.

Σε τέτοιες περιπτώσεις, καθίστανται υπερβολικές οι προβλέψεις π.χ. περί εκπτώτου, οι πολλαπλές εγγυητικές επιστολές ή τα χωρίς άνω όριο πρόστιμα εκπρόθεσμης παράδοσης. Προβλέψεις σαν αυτές αποθαρρύνουν τους υποψήφιους προμηθευτές ή τελικά επαυξάνουν το κόστος, καθώς οι προμηθευτές μεταφράζουν το αυξημένο ρίσκο τους σε χρήμα, το οποίο μετακυλίουν στον πελάτη.

Το υπόψη θεσμικό πλαίσιο έχει δημιουργήσει σοβαρότατες δυσχέρειες στις Ένοπλες Δυνάμεις (ΕΔ), καθώς για την προμήθεια ή επισκευή οποιουδήποτε αμυντικού υλικού απαιτείται “ενεργοποίηση υποπρογράμματος”, δηλαδή μίας μακρόσυρτης γραφειοκρατικής διαδικασίας, ακόμα κι αν το εν λόγω υλικό είναι ευτελούς αξίας.

Με απλά λόγια, ακόμα κι αν ένα μαχητικό είναι καθηλωμένο από ένα υλικό αξίας 1000 €, δεν επιτρέπεται η προμήθεια του υλικού αυτού, παρά μόνο εάν υπάρχει σχετική σύμβαση υποστήριξης, κατόπιν ενεργοποίησης υποπρογράμματος κλπ.

Ακόμα χειρότερα, οι υπερβολικές απαιτήσεις του νόμου δημιουργούν σοβαρά εμπόδια στους υποψήφιους προμηθευτές, με αποτέλεσμα οι συμβάσεις που έχουν υπογραφεί με βάση τις προβλέψεις του ν. 3978/11, και για τους τρεις Κλάδους των ΕΔ, να μετρούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού.

Εξαίρεση αποτελούν οι διακρατικές συμβάσεις (π.χ. FMS), οι οποίες παρακάμπτουν τις προβλέψεις του νόμου. Έτσι, τα F-16 ή τα Patriot, που υποστηρίζονται μέσω FMS, εμφανίζουν σχετικά αποδεκτές διαθεσιμότητες. Βέβαια, το FMS συνεπάγεται κατά κανόνα υψηλότερο κόστος σε σχέση με αντίστοιχες εμπορικές συμβάσεις. Όμως, όσα συστήματα δεν υποστηρίζονται μέσω FMS ή άλλης διακρατικής συμφωνίας (δηλαδή τα περισσότερα) αντιμετωπίζουν προβλήματα υποστήριξης.

Έτσι, έχουν παρατηρηθεί επανειλημμένως τα ακόλουθα κωμικοτραγικά:

α. Έστω ότι έχουμε προμηθευτεί το “Χ” οπλικό σύστημα (ΟΣ), με απευθείας ανάθεση (όπως ήταν ο κανόνας παλαιότερα). Έστω ότι το εν λόγω ΟΣ κατασκευάζει και υποστηρίζει ένας και μόνο προμηθευτής (συνήθης περίπτωση). Για την υποστήριξη του εν λόγω ΟΣ, ενεργοποιούμε σχετικό υποπρόγραμμα, ακολουθώντας την πεπατημένη, δηλαδή διαγωνισμό! 

Μα αφού είπαμε ότι είναι ένας (όπως μπορούμε εύκολα να διαπιστώσουμε, μέσω πρόσκλησης σε τεχνικό διάλογο), γιατί κάνουμε διαγωνισμό; “Και πού το ξέρουμε ότι δεν υπάρχει άλλος;” θα πει κάποιος. 

Ναι αλλά οποιοσδήποτε νοήμων άνθρωπος, με στοιχειώδεις γνώσεις του αμυντικού χώρου, αντιλαμβάνεται το παρανοϊκό της υπόθεσης: προμήθεια με απευθείας ανάθεση και διαγωνισμό για υποστήριξη, ενώ εκ των προτέρων γνωρίζουμε ότι το υποστηρίζει μόνον ο κατασκευαστής! Η διαδικασία αυτή ΔΕΝ διασφαλίζει τη διαφάνεια αλλά αντιθέτως ΕΚΘΕΤΕΙ τη χώρα, καθώς εμφανίζεται ως να μην αντιλαμβάνεται τα στοιχειώδη. 

β. Συνεχίζοντας, προχωράμε τις διαδικασίες διαγωνισμού: εκπόνηση τεχνικών προδιαγραφών, ειδικών όρων και εκτιμώμενου κόστους. Όλα αυτά, μαζί με ένα αχανές “πακέτο γενικών όρων”, που είναι ένα συνονθύλευμα νόμων και διατάξεων, “βγαίνουν στον αέρα” και προκηρύσσεται ο διαγωνισμός. 

Εάν είμαστε τυχεροί, ο μοναδικός υποψήφιος προμηθευτής θα υποβάλει προσφορά (καθώς υπήρξαν περιπτώσεις όπου ουδείς ανταποκρίθηκε). Συχνάκις όμως ο μοναδικός υποψήφιος “κόβεται”, καθώς “δεν πληροί τους όρους”… 

Βεβαίως, δύσκολα θα μπορούσε να κατηγορήσει κανείς τον υποψήφιο προμηθευτή, ο οποίος προφανώς θέλει να κερδίσει χρήματα, παρέχοντας υποστήριξη, όπως πιθανότατα κάνει για το ίδιο ΟΣ σε πολλές άλλες χώρες. Η ευθύνη μάλλον βαραίνει την Υπηρεσία, η οποία ζήτησε πράγματα που δεν γίνονται. Αποτέλεσμα: η χώρα εκτίθεται διπλά, ενώ τα ΟΣ παραμένουν χωρίς υποστήριξη… και υπάρχουν πολλά τέτοια παραδείγματα. 

Είναι αλήθεια ότι για το τέλμα στο οποίο έχουν περιπέσει οι ΕΔ, όσον αφορά τις διαθεσιμότητες αρκετών ΟΣ, δεν ευθύνεται μόνον ο ν. 3978/11 αλλά και η ερμηνεία του, η γενικότερη πρακτική, καθώς και οι υπερβολικές απαιτήσεις των Γενικών Επιτελείων που δεν συνάδουν με το εκτιμώμενο κόστος. Και βεβαίως, οι ισχνοί αμυντικοί προϋπολογισμοί.

Όμως είναι πασιφανές ότι απαιτείται δραστική αναθεώρηση του γενικότερου πλαισίου αμυντικών προμηθειών. Ο προηγούμενος Γενικός Διευθυντής ΓΔΑΕΕ είχε εκκινήσει τη σχετική διαδικασία. Και μετά, τίποτα… Καλώς ή κακώς, το βάρος πέφτει τώρα στην παρούσα πολιτική και στρατιωτική Ηγεσία.

Οι απέναντι δεν κρύβουν καθόλου τις προθέσεις τους, ενώ έχουν επιτύχει ένα μικρό θαύμα στην αμυντική τους βιομηχανία, παρότι ξεκίνησαν αργότερα από εμάς. Η κατάσταση είναι πιεστική και η επίκληση του διεθνούς δικαίου αγγίζει πλέον τα όρια του γελοίου.

Είναι εθνικό έγκλημα να διαθέτουμε ικανότατα οπλικά συστήματα, τα οποία να μην υποστηρίζονται επαρκώς, λόγω του ΔΙΚΟΥ ΜΑΣ νόμου. Ο νόμος είναι το μέσο, όχι αυτοσκοπός. Ο υπέρτατος σκοπός είναι η υπεράσπιση της χώρας και του εθνικού συμφέροντος.

Δυστυχώς ο χρόνος παρήλθε και ο εχθρός είναι προ των πυλών. Ήγγικεν η ώρα για την άμεση αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου περί προμηθειών αμυντικού υλικού, με έμφαση σε απλές και λειτουργικές συμβάσεις υποστήριξης, καθώς και για την αύξηση του αμυντικού προϋπολογισμού.

Εν ανάγκη, ας προσφύγουμε στο άρθρο 346 της ΣΛΕΕ, στο πνεύμα του άρθρου 135 του προταθέντος σχεδίου νόμου, ώστε το κράτος να λάβει “τα μέτρα που θεωρεί αναγκαία για την προστασία ουσιωδών συμφερόντων της ασφαλείας του”.

Πηγή: defence-point.gr
το είδαμε ΕΔΩ



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 10:30 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , , , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.