25 Φεβρουαρίου 2020

Γλωσσοσκόπιο: Ελληνική γλώσσα και αρχαιότητα

Γράφει ο Χριστόδουλος Τζιονής* 
 
Είναι γνωστό ότι οι αρχαίοι Έλληνες μεταχειρίζονταν για τη γραφή τους τα κεφαλαία γράμματα και όχι τα μικρά, που χρησιμοποιούμε εμείς σήμερα. Έγραφαν, δηλαδή, με τη λεγόμενη μεγαλογράμματη γραφή. Οι αρχαίες επιγραφές δείχνουν ότι οι διάφορες λέξεις τους δεν χωρίζονταν μεταξύ τους, αλλά όλες μαζί αποτελούσαν ένα αδιαχώριστο σύνολο.
 
Η γραφή της αρχαίας ελληνικής γλώσσας δεν ήταν μονάχα χωρίς τόνους και πνεύματα, αλλά, και το πιο σημαντικό, ήταν φωνητική, ήτοι συνακόλουθη της προφοράς της.
 
Οι τόνοι (οξεία, βαρεία, περισπωμένη) και τα πνεύματα (ψιλή και δασεία) ήταν επινόηση των φιλολόγων της αλεξανδρινής εποχής, που χρησιμοποίησαν τα σημάδια αυτά για να γράφουν τις λέξεις με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι σε θέση να τις προφέρουν με τον ίδιο ακριβώς τρόπο με τον οποίον προφέρονταν από τους Έλληνες των κλασικών χρόνων. Οι Αλεξανδρινοί φιλόλογοι, στην αρχή, δεν σημείωναν τα τονικά σημάδια σε όλες τις λέξεις, αλλά μονάχα στις άγνωστες για τους σπουδαστές τους λέξεις, που συναντούσαν στη διάρκεια της μελέτης των κειμένων της κλασικής περιόδου. Με τα τονικά σημάδια οι σπουδαστές κατόρθωναν να αποδίδουν στις άγνωστες λέξεις την προφορά που είχαν αυτές κατά την κλασική περίοδο.
 
Στη συνέχεια, αποδείχτηκε πως η επινόηση αυτή των αλεξανδρινών φιλολόγων εξυπηρετούσε και τους ξενόγλωσσους κατοίκους της Ανατολής, που, εκ των πραγμάτων, ήταν αναγκασμένοι να εκμαθαίνουν την Ελληνική ως δεύτερή τους γλώσσα. Όπως είναι γνωστό, η ελληνική γλώσσα της εποχής εκείνης είχε γίνει το όργανο επικοινωνίας εκατομμυρίων αλλόγλωσσων ανθρώπων της Ανατολής και όχι μόνο.
 
Πολλές από τις μεταβολές και διαφοροποιήσεις της ελληνικής γλώσσας που πραγματοποιήθηκαν και οριστικοποιήθηκαν στη διάρκεια της αλεξανδρινής περιόδου οφείλονται, εκτός των άλλων, στη φυσιολογική εξέλιξη που υφίσταται μια ζωντανή γλώσσα.
 
Η πιο σημαντική και θεαματική διαφοροποίηση ήταν η αντικατάσταση του μουσικού τόνου της αρχαίας γλώσσας με τον δυναμικό τόνο, που επικρατεί από τότε μέχρι σήμερα. Στη διάρκεια της κλασικής αρχαιότητας, όπως και πρωτύτερα αλλά και λίγο αργότερα, η τονισμένη συλλαβή της καθεμιάς λέξης είχε μουσικά υψηλότερη προφορά σε σχέση με τις άλλες συλλαβές της ίδιας λέξης, ενώ απλώς, σήμερα, η τονισμένη συλλαβή προφέρεται πιο δυνατά σε σύγκριση με τις άλλες.
 
Ο τονισμός στην αρχαιότητα διέφερε και σε άλλο σημείο από τον σημερινό, επειδή, εκτός από μουσικός, ήταν και ποσοτικός. Τα διάφορα φωνήεντα δεν προφέρονταν σε ίσο χρόνο, δηλαδή όπως τα προφέρουμε εμείς σήμερα, αλλά είτε ήταν βραχύχρονα, ήτοι είχαν βραχύ (σύντομο) χρόνο, είτε ήταν μακρόχρονα, δηλαδή είχαν μακρύ (πιο εκτεταμένο) χρόνο. Οι διάφορες, λοιπόν, λέξεις προφέρονταν ανάλογα με τα φωνήεντα που περιείχαν (μακρόχρονα ή βραχύχρονα) και, εκτός από αυτό, μαζί με μια μουσική ταλάντωση στην τονισμένη συλλαβή. Αργότερα, όλα τα φωνήεντα, μακρόχρονα και βραχύχρονα, απέκτησαν ίσο χρόνο, επήλθε, δηλαδή, ένα είδος εξίσωσης όλων των φωνηέντων. 
 
Αυτή η εξομοίωση των φωνηέντων έλαβε χώρα, για όλες γενικά τις τότε χώρες του ελληνικού κόσμου, γύρω στον 2ο μ.Χ. αιώνα. Αντίθετα, ο μουσικός τόνος της αρχαίας ελληνικής γλώσσας άρχισε να κλονίζεται και, στη συνέχεια, να αντικαθίσταται από τον δυναμικό πολύ πιο νωρίς, και, συγκεκριμένα, στα χρόνια του Μεγαλέξανδρου.
 
Όλοι συμφωνούν πως οι μεταβολές και διαφοροποιήσεις που παρατηρήθηκαν στην ελληνική γλώσσα, στη διάρκεια αυτής της περιόδου, ήταν πράγματι ουσιαστικές και είχαν ως αποτέλεσμα τη διαμόρφωση της λεγόμενης Κοινής, που αποτελούσε τη δημοτική γλώσσα εκείνης της εποχής και ήταν εξέλιξη της αττικής γλώσσας του 5ου και του 4ου π. Χ. αιώνα.
 
Η Κοινή ήταν η γλώσσα που μιλούσαν και κατανοούσαν οι πιο πολλοί άνθρωποι στα χρόνια του Χριστού. Σε αυτήν τη γλώσσα γράφτηκαν τα Ευαγγέλια και διάφορα άλλα βιβλία της Καινής Διαθήκης και στην ίδια γλώσσα μεταφράστηκαν και τα βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης.  
 
*Φιλόλογος
Φιλελεύθερος
πηγή



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 12:30 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.