Ο επόμενος πρόεδρος της Αμερικής θα μπορούσε να βρεθεί στη θέση του όχι μόνο από τις τηλεοπτικές διαφημίσεις ή ομιλίες, αλλά και από τις μυστικές αποφάσεις της Google, και κανείς, εκτός από μένα και ίσως λίγους ακόμα μυστικούς ερευνητές, δεν θα γνωρίζει πώς επιτεύχθηκε αυτό. Μία έρευνα που διευθύνω τα τελευταία χρόνια δείχνει ότι η Google Inc. έχει συγκεντρώσει πολύ περισσότερη δύναμη στο να ελέγχει τις εκλογές, -στην πραγματικότητα να ελέγχει μια ευρεία ποικιλία απόψεων και πεποιθήσεων- από ό,τι οποιαδήποτε εταιρεία στην ιστορία είχε ποτέ. Ο αλγόριθμος αναζήτησης της Google μπορεί εύκολα να μετατοπίσει τις προτιμήσεις ψήφου των αναποφάσιστων ψηφοφόρων κατά 20 τοις εκατό ή περισσότερο -έως και 80 τοις εκατό σε ορισμένες πληθυσμιακές ομάδες- χωρις σχεδόν κανείς να μην γνωρίζει ότι χειραγωγούνται, σύμφωνα με πειράματα που διεξήγαγα πρόσφατα με τον Ronald E. Robertson.
Δεδομένου ότι πολλές από τις εκλογές έχουν κερδηθεί με μικρή διαφορά, αυτό δίνει στη Google τη δύναμη, αυτή τη στιγμή, να αναστρέψει πάνω από το 25 τοις εκατό των εθνικών εκλογών σε όλο τον κόσμο. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι μισές προεδρικές εκλογές έχουν κερδηθεί με διαφορά μικρότερη του 7,6 τοις εκατό, ενώ οι εκλογές του 2012 κερδήθηκαν με διαφορά μόλις 3,9 τοις εκατό -και εντός του ελέγχου της Google.
Υπάρχουν τουλάχιστον τρία πολύ πραγματικά σενάρια σύμφωνα με τα οποία η Google -ίσως ακόμη και χωρίς τη γνώση των ηγετών της- θα μπορούσε να διαμορφώσει ή ακόμη και να αποφασίσει τις εκλογές του επόμενου έτους. Είτε τα στελέχη της Google το αντιμετωπίζουν με αυτόν τον τρόπο είτε όχι, οι εργαζόμενοι που προσαρμόζουν συνεχώς τους αλγορίθμους αναζήτησης του τεχνολογικού κολοσσού χειρίζονται τους ανθρώπους κάθε λεπτό της κάθε ημέρας. Οι προσαρμογές που κάνουν επηρεάζουν όλο και περισσότερο την σκέψη μας, συμπεριλαμβανομένων, όπως αποδεικνύεται, και των προτιμήσεων της ψήφου μας.
Αυτό που αποκαλούμε στην έρευνά μας Αποτέλεσμα Χειραγώγησης της Μηχανής Αναζήτησης (Search Engine Manipulation Effect -SEME) αποδεικνύεται ότι είναι μία από τις μεγαλύτερες επιπτώσεις στη συμπεριφορά που έχουν ανακαλυφθεί ποτέ. Η ολοκληρωμένη νέα μελέτη, που μόλις δημοσιεύτηκε στα Πρακτικά της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών (PNAS), περιλαμβάνει τα αποτελέσματα των πέντε πειραμάτων που διεξήχθησαν με περισσότερους από 4.500 συμμετέχοντες σε δύο χώρες. Επειδή το SEME είναι μια σχεδόν αόρατη μορφή κοινωνικής επιρροής, διότι η επίδραση είναι τόσο μεγάλη και επειδή δεν υπάρχουν ειδικές ρυθμίσεις πουθενά στον κόσμο που θα επιτρέψουν στην Google τη χρήση και την κατάχρηση αυτής της τεχνικής, πιστεύουμε ότι το SEME είναι μια σοβαρή απειλή για το δημοκρατικό σύστημα διακυβέρνησης.
Σύμφωνα με το Google Trends, αυτή τη στιγμή ο Ντόναλντ Τραμπ κατατροπώνει όλους τους άλλους υποψηφίους όσον αφορά την δραστηριότητα αναζήτησης, σε 47 από τις 50 πολιτείες. Θα μπορούσε αυτή η δραστηριότητα να τον ωθήσει υψηλότερα στην κατάταξη αναζήτησης και θα μπορούσε η υψηλότερη βαθμολογία στη σειρά να του φέρει περισσότερη υποστήριξη; Σίγουρα -ανάλογα, δηλαδή, με το πώς οι εργαζόμενοι της Google επιλέγουν να προσαρμόσουν τις αριθμητικές σταθμίσεις στον αλγόριθμο αναζήτησης. Η Google αναγνωρίζει την προσαρμογή του αλγορίθμου 600 φορές το χρόνο, αλλά η διαδικασία είναι μυστική, οπότε το ποιο αποτέλεσμα θα έχει η επιτυχία του Τραμπ στο πώς εμφανίζεται στις αναζητήσεις του Google είναι πιθανώς εκτός ελέγχου του.
***
Η νέα έρευνα αφήνει ελάχιστες αμφιβολίες για το αν η Google έχει την ικανότητα να ελέγχει τους ψηφοφόρους. Σε εργαστηριακά και online πειράματα που διεξήχθησαν στις Ηνωμένες Πολιτείες, ήμασταν σε θέση να ενισχύσουμε το ποσοστό των ανθρώπων που ευνοούσε κάθε υποψήφιο μεταξύ 37 και 63 τοις εκατό, μετά από μία μόνο αναζήτηση. Ο αντίκτυπος της προβολής προκατειλημμένης κατάταξης επανειλημμένα σε μια περίοδο εβδομάδων ή μηνών θα ήταν αναμφίβολα μεγαλύτερος.
Στο βασικό μας πείραμα, οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν τυχαία σε μία από τις τρεις ομάδες στις οποίες η κατάταξη αναζήτησης ευνοούσε είτε τον Υποψήφιο Α, είτε τον Β, είτε κανέναν. Στους συμμετέχοντες δόθηκαν συνοπτικές περιγραφές του κάθε υποψηφίου και στη συνέχεια τους ρώτησαν πόσο τους άρεσε και πόσο αξιόπιστο θεωρούσαν τον κάθε υποψήφιο και ποιον θα ψηφίσουν. Στη συνέχεια, τους δώσαμε έως και 15 λεπτά για τη διεξαγωγή online έρευνας σχετικά με τους υποψηφίους, χρησιμοποιώντας μια μηχανή αναζήτησης σαν την Google που ονομάσαμε Kadoodle.
Κάθε ομάδα είχε πρόσβαση στα ίδια 30 αποτελέσματα αναζήτησης -όλα πραγματικά αποτελέσματα αναζήτησης που συνδέονταν με τις πραγματικές ιστοσελίδες από προηγούμενες εκλογές. Μόνο η σειρά των αποτελεσμάτων διέφερε στις τρεις ομάδες. Οι άνθρωποι μπορούσαν να κάνουν κλικ ελεύθερα σε οποιοδήποτε αποτέλεσμα ή να μετακινηθούν στις πέντε διαφορετικές σελίδες αποτελεσμάτων, ακριβώς όπως γίνεται και με τη μηχανή αναζήτησης της Google. Όταν οι συμμετέχοντες τελείωσαν την αναζήτηση, τους ρωτήσαμε ξανά τα ερωτήματα αυτά και ιδού: Σε όλα τα μέτρα, οι γνώμες είχαν μετατοπιστεί προς την κατεύθυνση του υποψηφίου που ευνοήθηκε στην κατάταξη. Η εμπιστοσύνη, οι προτιμήσεις και οι προτιμήσεις ψήφου είχαν μετατοπιστεί προβλέψιμα.
Και κάτι ακόμα πιο ανησυχητικό, δείξαμε επίσης τη στροφή αυτή με πραγματικούς ψηφοφόρους κατά τη διάρκεια μιας πραγματικής προεκλογικής εκστρατείας -σε ένα πείραμα που διεξήχθη με περισσότερους από 2.000 επιλέξιμους, αναποφάσιστους ψηφοφόρους σε ολόκληρη την Ινδία κατά τη διάρκεια των βουλευτικών εκλογών το 2014- τις μεγαλύτερες δημοκρατικές εκλογές στην ιστορία, με περισσότερους από 800 εκατομμύρια ψηφοφόρους και 480 εκατομμύρια ψήφους. Ακόμη και εδώ, που οι πραγματικοί ψηφοφόροι ήταν ιδιαίτερα εξοικειωμένοι με τους υποψηφίους και βομβαρδίζονταν με προεκλογικές εκστρατείες καθημερινά, δείξαμε ότι οι ταξινομήσεις στην αναζήτηση θα μπορούσαν να αυξήσουν το ποσοστό των ανθρώπων που ευνοούν κάποιον υποψήφιο κατά περισσότερο από 20 τοις εκατό –και περισσότερο από 60 τοις εκατό σε ορισμένες δημογραφικές ομάδες.
Με δεδομένο το πόσο ισχυρή είναι η επίδραση αυτή, είναι πιθανό η Google να αποφάσισε το νικητή των Ινδικών εκλογών. Τα ημερήσια δεδομένα της Google για τις εκλογές που σχετίζονται με τη δραστηριότητα αναζήτησης (τα οποία στη συνέχεια απομακρύνθηκαν από το Διαδίκτυο, αλλά όχι πριν οι συνάδελφοί μου να κατεβάσουν τις σελίδες) έδειξαν ότι ο Ναρέντρα Μόντι, ο τελικός νικητής, κέρδισε τους αντιπάλους του στη δραστηριότητα αναζήτησης περισσότερο από 25 τοις εκατό, επί 61 διαδοχικές ημέρες πριν από την τελική ψηφοφορία. Αυτή η υψηλή ένταση της δραστηριότητας αναζήτησης θα μπορούσε εύκολα να έχει δημιουργηθεί από τις υψηλότερες κατατάξεις στην αναζήτηση για τον Μόντι.
Το επίσημο σχόλιο της Google σχετικά με την έρευνα του SEME είναι πάντα το ίδιο: «Η παροχή σχετικών απαντήσεων αποτέλεσε τον ακρογωνιαίο λίθο της προσέγγισης της Google όσον αφορά την αναζήτηση από την αρχή. Αν αλλάζαμε στάση, αυτό θα υπονόμευε την εμπιστοσύνη των ανθρώπων στα αποτελέσματα και την εταιρία μας». Θα μπορούσε κάποιο σχόλιο να είναι πιο ανούσιο; Πώς το να παρέχουν «τις σχετικές απαντήσεις» σε ερωτήματα σχετικά με τις εκλογές αποκλείει το ενδεχόμενο ευνοϊκής μεταχείρισης ενός υποψηφίου έναντι ενός άλλου στην κατάταξη αναζήτησης; Η δήλωση της Google φαίνεται μάλλον με καλυμμένη άρνηση, ότι προσπαθεί να επηρεάσει το αποτέλεσμα υπέρ κάποιου.
Υπάρχουν τρία αξιόπιστα σενάρια βάσει των οποίων η Google θα μπορούσε εύκολα να αλλάξει τις εκλογές σε όλο τον κόσμο:
Πρώτον, υπάρχει το σενάριο της Western Union: Τα στελέχη της Google αποφασίζουν ποιος είναι ο καλύτερος υποψήφιος για εμάς –και για την εταιρεία φυσικά- και διαμορφώνουν την κατάταξη της αναζήτησης αναλόγως. Υπάρχει προηγούμενο στις Ηνωμένες Πολιτείες για αυτό το είδος των παρασκηνιακών αποφάσεων. Ο Ράδερφορντ Χέιζ, ο 19ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, κέρδισε τη θέση του εν μέρει λόγω της ισχυρής υποστήριξης από τη Western Union. Στα τέλη του 1800, η Western Union είχε το μονοπώλιο στις επικοινωνίες στην Αμερική και λίγο πριν από τις εκλογές του 1876 η εταιρεία έκανε κάθε δυνατή προσπάθεια για να εξασφαλίσει ότι μόνο θετικές ειδήσεις για τον Χέιζ θα εμφανίζονταν σε εφημερίδες, σε εθνικό επίπεδο.
Μοιράστηκε επίσης όλα τα τηλεγραφήματα που απέστειλε το προσωπικό εκστρατείας του αντιπάλου του με το προσωπικό του Χέιζ. Ίσως ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να ασκήσεις πολιτική επιρροή στον σημερινό κόσμο της υψηλής τεχνολογίας είναι να δωρίσεις τα χρήματα σε έναν υποψήφιο και, στη συνέχεια, να χρησιμοποιήσεις την τεχνολογία για να βεβαιωθείς ότι αυτός ή αυτή θα κερδίσει. Η τεχνολογία εγγυάται τη νίκη, και η δωρεά εγγυάται την υποταγή, κάτι που η Google έχει σίγουρα αξιοποιήσει τα τελευταία χρόνια με την κυβέρνηση Ομπάμα.
*Ο Δρ Robert Epstein είναι διδάκτωρ ψυχολογίας στο Αμερικανικό Ινστιτούτο Ερευνας Συμπεριφοράς και Τεχνολογίας.
politico.eu
πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου