12 Ιουνίου 2025

Γιατί λέμε το εβαπορέ γάλα εβαπορέ;

Δεν είναι μάρκα, ούτε είδος. Είναι ιστορία, μνήμη και επιβίωση. Μάθετε γιατί το λέμε «γάλα εβαπορέ».
 
 
Δεν είναι είδος, δεν είναι μάρκα, δεν είναι συντομογραφία της γεύσης ή του τρόπου κατανάλωσης. Το «εβαπορέ» είναι μια λέξη που κουβαλά πάνω της ολόκληρη την ιστορία της βιομηχανικής παραγωγής γάλακτος, των παγκόσμιων πολέμων, της ελληνικής φτώχειας, αλλά και της εξέλιξης της διατροφής. 
 
Η λέξη προέρχεται από τη γαλλική και την αγγλική λέξη «evaporated», που σημαίνει «εξατμισμένο». Το εβαπορέ δεν είναι τίποτε άλλο από γάλα από το οποίο έχει αφαιρεθεί περίπου το 60% του νερού με ειδική διαδικασία εξάτμισης. Έπειτα παστεριώνεται και κονσερβοποιείται για να διατηρείται επί μήνες –ή και χρόνια– χωρίς ψυγείο. Γι’ αυτό και αποτέλεσε σωτήρια λύση στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου χρησιμοποιήθηκε ευρέως για τον ανεφοδιασμό των στρατιωτών. 
 
Στην Ελλάδα, το εβαπορέ ήρθε μαζικά μετά τον πόλεμο και αποτέλεσε για δεκαετίες τη βασική μορφή γάλακτος για τα περισσότερα νοικοκυριά. Στις αστικές περιοχές, όπου το φρέσκο γάλα ήταν δυσεύρετο και δεν υπήρχαν ψυγεία, η κονσέρβα του εβαπορέ ήταν ευλογία. Προσιτή, ασφαλής, έτοιμη να αραιωθεί με νερό ή να μπει αυτούσια στον καφέ και στα γλυκά. Έγινε συνώνυμο της μητέρας που φτιάχνει ρυζόγαλο, του πατέρα που βάζει δύο κουταλιές στο φλιτζάνι, του παιδιού που νομίζει πως όλο το γάλα έχει αυτό το μεταλλικό άρωμα. 
 
Ο όρος “εβαπορέ” επικράτησε τόσο απόλυτα στην καθημερινότητα, που ξεπέρασε τις επωνυμίες των εταιρειών. Δεν έχει σημασία αν λέγεται Nounou, Gloria ή άλλη μάρκα: όλοι λένε «εβαπορέ». Το ίδιο το προϊόν έγινε το όνομά του. Είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα γλωσσικής μετωνυμίας – όταν ένα συγκεκριμένο προϊόν γίνεται τόσο διαδεδομένο που το εμπορικό ή τεχνικό του όνομα περνά στην καθομιλουμένη. Όπως το σελοτέιπ, το ταπεράκι, το βιτάμ. 
 
Με τα χρόνια, η διαθεσιμότητα του φρέσκου γάλακτος μεγάλωσε και τα ψυγεία μπήκαν σε κάθε σπίτι. Ωστόσο το εβαπορέ παρέμεινε. Όχι μόνο για λόγους παράδοσης αλλά και για λόγους γεύσης: κανένα άλλο γάλα δεν αφρίζει στον καφέ όπως αυτό. Και κανένα άλλο δεν ξυπνά τόσες αναμνήσεις από την εποχή που ένα μικρό κουτί γάλα ήταν θησαυρός. 
 
Σήμερα, πολλοί δεν γνωρίζουν τι σημαίνει η λέξη. Νομίζουν ότι είναι ελληνική, ή ότι είναι κάποιο είδος γάλακτος διαφορετικό. Μα στην πραγματικότητα πρόκειται για μια τεχνική επεξεργασίας. Και γι’ αυτό λέγεται «εβαπορέ». Επειδή κάποτε εξατμίστηκε για να σωθεί.
 



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 1:00 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.