29 Ιουλίου 2021

Ελληνισμός χωρίς ταυτότητα

Τα «Κρυμμένα» ημερολόγια του Ιωνος Δραγούμη 
 
Γράφει ο Χρήστος Γιανναράς
 
Κυκλοφόρησε, στις αρχές του καλοκαιριού (Ιούνιος 2021), από τις Εκδόσεις Πατάκη, βιβλίο με τίτλο: Ιων Δραγούμης – Τα «κρυμμένα» ημερολόγια Οκτώβριος 1912 – Αύγουστος 1913, Εισαγωγή – Επιμέλεια – Σχόλια Νώντας Τσίγκας, Πρόλογος Μάρκου Φ. Δραγούμη, σελίδες 446. Μαζί με το βιβλίο «Αναίρεσις», του Νικόλαου Σπηλιάδη, Γραμματέα Επικρατείας (πρωθυπουργού) του Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια –απάντηση στην κατασυκοφάντηση του Αγώνα Ανεξαρτησίας των Ελλήνων από τον Βαυαρό Friedrich Thiersch (γραμμένη η απάντηση πρωτοτύπως στα γαλλικά και μεταφρασμένη αργότερα στα ελληνικά από τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη), Εκδόσεις «Ποταμός»– είναι τα δύο βιβλία που σώζουν, μέχρι στιγμής, γόνιμο σεβασμό για την επέτειο διακοσίων χρόνων από το 1821.  
 
Επιτέλους, κάτι άλλο, διαφορετικό από τις χρυσοπληρωμένες τηλεοπτικές γλυκεράδες της διατεταγμένης Ιστοριογραφίας. Κάποιοι ιδιώτες πάντοτε σώζουν το γελοιοποιημένο από την προχειρότητα και την Ευρωλαγνεία ελλαδικό κρατίδιο.  
 
Κάποτε πιστεύαμε ότι, με το πέρασμα των χρόνων, το επίπεδο της κατά κεφαλήν καλλιέργειας στην κοινωνία μας θα βελτιώνεται, θα εξαλείφεται βαθμιαία η τυφλή εμπάθεια της κομματικής – ιδεολογικής μονοτροπίας – θα μπορούσε, κάποτε, να λειτουργήσει και στον δύσμοιρο τόπο μας η τίμια κριτική ιστοριογραφία. Προμήνυμα ελπίδας ήταν ελάχιστα βιβλία, όπως Η Ιστορία του Εθνικού Διχασμού, κατά την αρθρογραφία Ελευθερίου Βενιζέλου και Ιωάννου Μεταξά (Εκδόσεις Κυρομάνος) – όσα προλαβαίνουν να διασωθούν από την εκβιαστικά επιβεβλημένη βενιζελολατρεία. Ο πληθυσμός της σημερινής Ελλάδας, με μειωμένη δραματικά την ικανότητα ανάγνωσης και γραφής (κατανοεί μόνο εικόνες και ξέρει μόνο πληκτρολόγηση), αγνοεί ολοκληρωτικά την Ιστορία του, αλλά γεμίζει με ανδριάντες του Βενιζέλου και με μνημεία της «εθνικής αντίστασης» δρόμους και πλατείες.  
 
Από τα «Κρυμμένα» (ώς τώρα) ημερολόγια του Ιωνος Δραγούμη γίνεται αμέσως φανερό το δραματικό πρόβλημα ταυτότητας του Νεώτερου Ελληνισμού, όπως βιώθηκε, από τις πρώτες κιόλας μέρες της επανάστασης του 1821: Η έννοια – ιδέα του «έθνους – κράτους» (η θεμελίωση της συλλογικότητας στη φυλετική ομοιογένεια), πρωταρχικής σημασίας δεδομένο στη μετα-μεσαιωνική Ευρώπη, ήταν κάτι άγνωστο και αδιανόητο για την εμπειρία των Ελλήνων. Γι’ αυτό και ο «μοντέρνος» εθνικισμός Βουλγάρων, Αλβανών και Βενιζέλου απωθούσε τον Ιωνα Δραγούμη, όπως και τον εγγύτατο φίλο του Αθανάσιο Σουλιώτη.  
 
Την πολιτική οπτική του Δραγούμη οι αντίπαλοί του την ονόμαζαν «ανατολισμό»: Οι «Δραγουμικοί» δεν απέβλεπαν στην κατάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αλλά στη διάσωση του πολυεθνικού – πολυφυλετικού χαρακτήρα της. Πίστευαν στην εκ των ένδον άλωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από τον Ελληνισμό, ανάλογη με την άλωση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, τον οργανικό εξελληνισμό της, χωρίς να αναιρεθεί ο πολυεθνικός – πολυφυλετικός χαρακτήρας της.  
 
«Ο Βενιζέλος δεν θυμάται», γράφει ο Ιων. «Καμιά θύμηση δεν έχει. Ιστορία ελληνική δεν αισθάνεται μέσα του. Νοιώθει μονάχα ένα κράτος Ελλαδικό, που είναι το κέντρο κάθε του λογισμού» (έθνος – κράτος, όπως η Ευρώπη το όριζε). «Και που πρέπει να μεγαλώσει λίγο, τόσο, όσο να γίνει σαν το Βέλγιο!… Δεν ξέρει ο Βενιζέλος τι θα πει Μακεδονία και Ηπειρος και Θράκη, δεν ξέρει τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, δεν ξέρει τους αγώνες που κάναμε σ’ αυτά τα μέρη πολεμώντας τους Σλαύους».  
 
Ο Δραγούμης είχε συνειδητοποιήσει τη θεμελιώδη αλήθεια της διαφοράς του «κράτους» από το «έθνος», την ταύτιση του «έθνους» με τον «πολιτισμό» – αυτή η συνειδητοποίηση τον διαφοροποιεί ριζικά από κάθε άλλη προσωπικότητα του ελλαδικού πολιτικού βίου των τελευταίων δύο αιώνων, αυτή τη διαφοροποίηση εκδικούνται και οι «ταγματασφαλίτες» του Βενιζελικού παρακράτους, όταν τον εκτελούν, στο πεζοδρόμιο της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας, στις 31 Ιουλίου του 1920.  
 
Αντιλαμβάνεται ο Ιων την ταύτιση «έθνους» και «πολιτισμού», δεν υποψιάζεται όμως την ταύτιση πολιτισμού και μεταφυσικής, πολιτισμού και «θρησκείας» – αγνοεί, λ.χ., την ύπαρξη και την οπτική Παπαδιαμάντη (τέτοιες συνειδητοποιήσεις ακολουθούν τη βραδύτητα, πάντοτε ανεξέλεγκτη, της ωρίμασης). Είναι αδύνατο να γνωρίσουμε την αρχαία αθηναϊκή δημοκρατία αγνοώντας τη θρυμματισμένη οντολογία του Ηράκλειτου και τα Μετά τα φυσικά του Αριστοτέλη. Προσθέτοντας ότι, η ελληνική μεταφυσική πάντοτε, σαρκωνόταν και σε πράξη γιορταστική – λατρευτική, χορό, τραγούδι, δραματουργία, τέχνες εικαστικές – δεν ήταν ποτέ ιδεολόγημα, ποτέ ηθικοπλαστική διδαχή.  
 
Οταν λέμε: «πολιτισμός» (τρόπος του βίου, τρόπος της συλλογικότητας) σημαίνουμε τη μεταφυσική, μιλάμε για το νόημα (αιτία και σκοπό) της ύπαρξης και της συνύπαρξης των ανθρώπων. Οταν «νόημα» είναι η ψηλαφητή ελευθερία από τον θάνατο, τότε η συνύπαρξη είναι γιορτή, έμπρακτη βεβαιότητα για τη νίκη καταπάνω στον θάνατο. Οταν «νόημα» είναι η ατομική βεβαιότητα μηδενισμού των πάντων με τον θάνατο, τότε ύπαρξη και συνύπαρξη είναι η αλογία ενός μακάβριου «τυχηρού παιγνίου», διαμάχη άθλιων καναλιών και πανάθλιων κομμάτων, απανθρωπία κρετινικής αντιμαχίας μελλοθάνατων καραγκιόζηδων. 
 



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 2:00 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.