14 Μαΐου 2020

Περί προόδου και ιστορικού υποκειμένου

Γράφει ο Κώστας Λάμπος  
http://www.classlessdemocracy.blogspot.com

Οι κοινωνίες εξελίσσονται σε πολλά ταυτόχρονα επίπεδα με αποτέλεσμα να αλλάζουν, παρά την διαλυτική δραστηριότητα των σκοταδιστικών και εξουσιαστικών ιερατείων, προς το καλύτερο, όπως μας διδάσκει η αισιοδοξία της ιστορίας του τρωγλοδύτη/τροφοσυλλέκτη που εξελίχθηκε σε κοσμοναύτη και εξερευνητή του διαστήματος. Μια από τις θεμελιακές αλλαγές που συντελούνται με το πέρασμα των χρόνων είναι η συνήθως επαναστατική, δηλαδή βίαιη, ταξική διαστρωμάτωση των κοινωνιών με αποτέλεσμα την αλλαγή και σε επίπεδο της κοινωνικής ηγεσίας, την γνωστή και ως υποκείμενο της ιστορίας, που αναλαμβάνει κάθε φορά να οδηγήσει την εξέλιξη των εκάστοτε κοινωνιών στο επόμενο σκαλί της προόδου. Στα πλαίσια του κοινωνικού γίγνεσθαι υποκείμενα της ιστορίας αποτέλεσαν η τάξη των δουλοκτητών, η τάξη των φεουδαρχών και η τάξη των καπιταλιστών.

Οι δυνάμεις που απ’ αρχής και δυναμικά πιέζουν προς την εξέλιξη και την αλλαγή προς το κάθε φορά καλύτερο είναι σταθερά οι προϊστορικοί δαμαστές των φυσικών αντιξοοτήτων με στόχο την επιβίωση του ανθρώπινου είδους και στη συνέχεια οι απληροφόρητοι και αναγκαστικά μονοδιάστατοι (δούλοι, δουλοπάροικοι, μισθωτοί εργαζόμενοι) δημιουργοί του πλούτου και του πολιτισμού. Οι οποίοι, όμως, λόγω του καθυστερημένου βαθμού ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων, μέχρι το πρόσφατο παρελθόν, αδυνατούσαν τόσο από άποψη γνώσεων όσο και από άποψη χρόνου να διαχειριστούν για λογαριασμό του κοινωνικού συνόλου την δημιουργική δραστηριότητά τους, με αποτέλεσμα να ‘δέχονται’ ως ηγεσία τους, και αναγκαστικά τον ετεροπροσδιορισμό τους από τα αριστοκρατικά από βία και καταγωγή, τα ηγετικά στρώματα των εκάστοτε χωροχρονικά οριζόμενων κοινωνιών.

Κατά τη διάρκεια της τελευταίας ιστορικής περιόδου η απολυταρχική βία των σκοταδιστικών και των εξουσιαστών ιερατείων του Μεσαίωνα αντικαταστάθηκε από την ‘αστική κοινοβουλευτική δημοκρατία’ που αναδείχτηκε από την ‘αγγλική επανάσταση’, (1642-1651), και εγκαθιδρύθηκε από την γαλλική αστική επανάσταση, το 1789, στα πλαίσια της οποίας τη θέση της ωμής απολυταρχικής βίας πήρε η διαμεσολαβητική παραπλάνηση και ο εξουσιαστικός φόβος. Το γεγονός ότι η καινούργια κοινωνική ηγεσία, η αστική τάξη και το κεφάλαιο, ως το καινούργιο ‘υποκείμενο της ιστορίας’, αποδείχτηκαν ανίκανοι να λειτουργήσουν ως κοινωνική ηγεσία προς όφελος ολόκληρης της κοινωνίας έφερε στην επιφάνεια την απαίτηση των εργαζόμενων για μια αλλαγή προς το καλύτερο. 

Αυτή την διαρκή απαίτηση της εργαζόμενης κοινωνίας για έναν καλύτερο κόσμο κάποιοι εξουσιαστές την ερμήνευσαν ως πρόσκληση να την εξουσιάσουν, και επειδή δεν μπορούσαν μόνοι, σοφίστηκαν να αναλάβουν την ηγεσία της ‘σοσιαλιστικής επανάστασης’ ‘για λογαριασμό’, και φυσικά με την επαναστατική δράση ‘της εργατικής τάξης’, του ‘προλεταριάτου’. Για να τα καταφέρουν καλλιεργούν έναν ακατανόητο και παραπλανητικό ‘εργατισμό’, σπέρνοντας ζιζάνια στις σχέσεις μεταξύ ‘πνευματικής και χειρωνακτικής εργασίας’, λες και οι εργάτες δεν έχουν και δεν χρησιμοποιούν το μυαλό τους και κατά την παραγωγική τους δραστηριότητα, και αφήνοντας έξω από το ιστορικό εγχείρημα τις άλλες παραγωγικές κοινωνικές τάξεις και τα διάφορα μικρότερα στρώματα των αυτοαπασχολούμενων, εξίσου αν όχι σε μεγαλύτερο βαθμό θύματα του κεφαλαίου, με αποτέλεσμα τον κρατικομονοπωλιακό καπιταλισμό, γνωστό και ως ‘αείμνηστο υπαρκτό σοσιαλισμό’. 

Σήμερα, στον 21ο αιώνα οι τεχνητές διαφοροποιήσεις μεταξύ χειρωνακτών και πνευματικά εργαζόμενων έχουν ξεθωριάσει, γιατί ο καπιταλισμός αναγκάστηκε να ανοίξει τα σχολεία και τα πανεπιστήμια προκειμένου να μορφωθούν τα παιδιά των εργατών και των αγροτών για να λειτουργήσουν την καπιταλιστική οικονομία και να τη διαχειριστούν προς το συμφέρον του κεφαλαίου. Αυτή η εξέλιξη έφερε απέναντι στο κεφάλαιο ολόκληρη την εργαζόμενη κοινωνία που τώρα πια παράγει, ως δύναμη Εργασίας, Επιστήμης και Πολιτισμού ταυτόχρονα, πολυδιάστατα και ως ενιαίο Όλον, έχοντας πλήρη εικόνα τόσο για την ακαταλληλότητα του κεφαλαίου να συνεχίσει να ηγείται της κοινωνίας, όσο και για το πώς μπορεί η οικονομία να τεθεί υπό τον αμεσοδημοκρατικό έλεγχο της κοινωνίας και συνολικά της ανθρωπότητας. 

Όλα αυτά δείχνουν ότι σήμερα, στον 21ο αιώνα, το παλιό υποκείμενο της ιστορίας οφείλει να δώσει τη θέση του στο καινούργιο, κι αυτό δεν είναι άλλο από το Κοινό των Ανθρώπων, την Κοινοδομή, τις δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού, οι οποίες υποστασιοποιούνται όλες μαζί στο πρόσωπο του σύγχρονου πολυδιάστατου εργαζόμενου, που για να δημιουργήσει δεν χρησιμοποιεί ‘μόνο τα χέρια του’, αλλά ταυτόχρονα χρησιμοποιεί το μυαλό του, την επιστημονική του κατάρτιση, τις κοινωνικές ευαισθησίες και την πολιτιστική του καλλιέργεια, προσόντα, δεξιότητες και οραματισμοί, που ως Εμείς τον αναδείχνουν στο σύγχρονο υποκείμενο της ιστορίας. 

Για να κατανοηθεί αυτή η σημαντική και σε βάθος αλλαγή που στις μέρες μας συντελείται στα μυαλά μας, οφείλουμε όλοι να εκσυγχρονίσουμε το εννοιολογικό μας ‘οπλοστάσιο’, που σημαίνει ότι οφείλουμε να κατανοήσουμε την γλώσσα ως κώδικα ζωντανής ιστορίας που εξελίσσεται αδιάλειπτα, με προοπτική όταν καταργηθεί το κεφάλαιο, ως κοινωνική σχέση όπου οι λίγοι, οι κάτοχοι των μέσων παραγωγής, εξουσιάζουν τους πολλούς, να καταργηθεί και το αντίστοιχο σ’ αυτή την εποχή κατηγόρημα, δηλαδή η εξαρτημένη εργασία και το υποκείμενό της ‘ο εργάτης’ για να μπει η ανθρωπότητα στο επόμενο εξελικτικό της στάδιο, στο στάδιο του ελεύθερου Ανθρώπου, του πολυδιάστατου Ανθρώπου της δημιουργικής ενασχόλησης σε μια αυτοδιευθυνόμενη, δηλαδή, μη εκμεταλλευτική κοινωνία. 

Για να συμβούν όμως όλα αυτά οφείλουμε ως άτομα, ως κοινωνίες και ως ανθρωπότητα να ξεκολλήσουμε από τα ιδεολογήματα του 19ου και του 20ου αιώνα και να σφυρηλατήσουμε μια νέα κοσμοαντίληψη που θα ακολουθεί τον βηματισμό της ιστορίας και θα συστοιχείται με ‘το βέλος του χρόνου’ που έρχεται από το πολύ μακρινό παρελθόν και θα πορευθεί ακόμα μακρύτερα στο μέλλον. Γιατί μόνο έτσι θα μπορέσει η ανθρωπότητα να συνεχίσει με κοινωνική ισότητα και ελευθερία, χωρίς τους εφιάλτες του παρελθόντος, τις σκοταδιστικές παγίδες, τους ιδιοκτησιακούς και μιλιταριστικούς περιοριστικούς όρους που μικραίνουν τους ορίζοντες των δυνάμεων της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού. 

Η ιστορία, ως έκφραση της δυναμικής ολόκληρης της εργαζόμενης κοινωνίας και ως οικουμενικό όραμα του 21ου αιώνα για έναν καλύτερο κόσμο, κυοφορεί στη σκέψη και στην συνείδησή μας το καινούργιο υποκείμενό της, την δύναμη που θα μας βγάλει από την καπιταλιστική βαρβαρότητα και θα μας οδηγήσει στον πολιτισμό της κοινωνικής ισότητας. Κι αυτό δεν μπορεί να είναι άλλος εκτός από εμάς τους ίδιους, ως ενιαίο και αποφασισμένο Όλον, ως Κοινό των Ανθρώπων, ως Κοινοδομή σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και οικουμενικό επίπεδο που θα αυτοδιοικείται αμεσοδημοκρατικά, και όχι ως μίζερα, νοσηρά και εγωιστικά ‘Εγώ’ που τα έμαθαν να τρώει το ένα τις σάρκες του άλλου και να φοβούνται την ισότητα και την ελευθερία.



Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.